တရာꩻသွံပါꩻ-သွံပါꩻတတွဲꩻ
"တယောဓမ္မသုတ် (တရာꩻသွံပါꩻ-သွံပါꩻတတွယ်ꩻ)" ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- လောကကိုယို "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"တရာꩻယိုသိုမ်ပါꩻ မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ ဘုရာꩻတဲ့ ပွင်ꩻခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ "အဘိဓမ္မာႏ၊ သုတ္တန်ႏ၊ ဝိနယ်ꩻ"တရာꩻတောႏမျတ် ပိဋကတ်သွံဘွုံႏယိုတဲ့ ဟော်ꩻခရာႏတလိုႏတောဝ်း။ ကွပ်စွဉ်ႏ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"တရာꩻယိုသွံပါꩻအဝ်ႏမꩻ ဘုရာꩻပွင်ꩻဗာႏ၊ လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏသီး ယံကလွစ်လꩻ "ထာꩻကွုတ်ဒုက္ခ၊ ထာꩻဖြားဒုက္ခ၊ ထာꩻသီဒုက္ခ"ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻဗာႏ သိုမ်ဘွုံႏပိဋကတ် တရာꩻမျတ်နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၁။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ ၂ှ။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ ၃။ ပေါႏတပယ်ႏနွောင်ꩻတဝ်း "အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻဗာႏ"သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အယောနိသော မနသိကာရ- အွဉ်ႏသꩻဒါႏတဝ်း၊ (ခ) ကုမ္မဂ္ဂဝေသန- ထောင်လွဉ်ꩻတဖူꩻမာႏ (ထာꩻယူႏမာႏ)၊ (ဂ) စေတသောလီနတ္ထ-သꩻဓါတ်ထဲ့၊ (ဃ) သက္ကာယဒိဋ္ဌိ- "ခွေနမ်း"ယူႏမာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ (င) ဝိစိကိစ္ဆာႏ- ယူႏမာႏသံသယ (ဘုရာꩻမွေးမဉ်ႏ၊ မွေးတဝ်းမဉ်ႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻ)၊ (စ) သီလဗ္ဗတပရာမာသ- စွယ်ꩻလမ်ꩻအကျင်ꩻမာႏ။ ၄။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ"န၀်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း) အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) မုဋ္ဌဿစ္စ- သတိꩻထိုꩻမား၊ (ခ) အသမ္ပဇည- ဆင်ႏချင်ႏဉာဏ်ႏထိုꩻမား၊ (ဂ) စေတသောဝိက္ခေပ-သꩻလော်လယ်။ ၅။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တောဝ်း (အမျိုꩻပယ်ႏထိုꩻနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ- မဉ်ဝုဲင်ႏတဝ်း အရိယာႏသီး၊ (ခ) အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ- မဉ်နာႏတဝ်း အရိယာႏတရာꩻ၊ (ဂ) ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ- သꩻမဉ်အံႏနွောင်ꩻဝင်ꩻ။ ၆။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) ဥဒ္ဓစ္စ-သꩻစွူတဝ်း၊ (ခ) အသံဝရ- ထိန်ꩻတဝ်းဣန္ဒြေႏ၊ (ဂ) ဒုဿီလျ- သီႏလအဲဉ်ထောဝ်း။ ၇။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အဿဒ္ဓိယ- သဒ္ဓါႏတရာꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ (ခ)အဝဒညုတ- ဝင်ꩻဒေါ့ꩻသေနာႏတောဝ်း၊ (ဂ) ကောသဇ္ဇ- လွꩻလေႏတန်။ ၈။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတံ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အနာဒရိယံ- ထာꩻရိုႏသေႏမုꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ (ခ) ဒေါဝစဿတံ- ဒေါ့ꩻယပ်ꩻ ဆွုံꩻမꩻယပ်ꩻ၊ (ဂ) ပါပမိတ္တတံ- ကွိုက်ꩻဒျာႏလိုꩻယွုတ်။ ၉။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻတဝ်း "အဟိရိက၊ အနောတ္တပ္ပ၊ ပမာဒ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတ္တံ"နဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း၊ (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အဟိရိက- မာꩻအကုသိုလ်ႏ ဝင်ꩻသꩻတောဝ်းဝင်ꩻ၊ (ခ) အနောတ္တပ္ပ- မာꩻသွူအကုသိုလ်ႏတဲ့ သေငမ်းတောဝ်း၊ (ဂ) ပမာဒ- အုံဖွီထာꩻ (မာꩻတောဝ်းကုသိုလ်ႏ)။ ၁၀။ ပေါႏတပယ်ႏထိုꩻနွောင်ꩻတောဝ်း "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတံ၊ အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ၊ ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ၊ အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ၊ မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ၊ အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ၊ ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"နောဝ်ꩻ တထွိုက်တဝ်း (အမျိုꩻပယ်ႏနွောင်ꩻမွေးတဝ်း)နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- လောကကိုယို "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"တရာꩻယိုသိုမ်မျိုꩻ မဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ ဘုရာꩻတဲ့ ပွင်ꩻခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ "အဘိဓမ္မာႏ၊ သုတ္တန်ႏ၊ ဝိနယ်ꩻ"တရာꩻတောႏမျတ် ပိဋကတ်သွံဘွုံႏယိုတဲ့ ဟော်ꩻခရာႏတလိုႏတောဝ်း။ ကွပ်စွဉ်ႏ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"တရာꩻယိုသွံပါꩻအဝ်ႏမꩻ ဘုရာꩻပွင်ꩻဗာႏ၊ လိုꩻလူꩻဗျဟ္မာႏသီး ယံကလွစ်လꩻ "ထာꩻကွုတ်ဒုက္ခ၊ ထာꩻဖြားဒုက္ခ၊ ထာꩻသီဒုက္ခ"ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻဗာႏ သိုမ်ဘွုံႏပိဋကတ် တရာꩻမျတ်နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၁။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ ၂ှ။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ ၃။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻဗာႏ"သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အယောနိသော မနသိကာရ- အွဉ်ႏသꩻဒါႏတဝ်း၊ (ခ) ကုမ္မဂ္ဂဝေသန- ထောင်လွဉ်ꩻတဖူꩻမာႏ (ထာꩻယူႏမာႏ)၊ (ဂ) စေတသောလီနတ္ထ-သꩻဓါတ်ထဲ့၊ (ဃ) သက္ကာယဒိဋ္ဌိ- "ခွေနမ်း"ယူႏမာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ (င) ဝိစိကိစ္ဆာႏ- ယူႏမာႏသံသယ (ဘုရာꩻမွေးမဉ်ႏ၊ မွေးတဝ်းမဉ်ႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻ)၊ (စ) သီလဗ္ဗတပရာမာသ- စွယ်ꩻလမ်ꩻအကျင်ꩻမာႏ။ ၄။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ"န၀်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ) အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) မုဋ္ဌဿစ္စ- သတိꩻထိုꩻမား၊ (ခ) အသမ္ပဇည- ဆင်ႏချင်ႏဉာဏ်ႏထိုꩻမား၊ (ဂ) စေတသောဝိက္ခေပ-သꩻလော်လယ်။ ၅။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ"နောဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ- မဉ်ဝုဲင်ႏတဝ်း အရိယာႏသီး၊ (ခ) အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ- မဉ်နာႏတဝ်း အရိယာႏတရာꩻ၊ (ဂ) ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ- သꩻမဉ်အံႏနွောင်ꩻဝင်ꩻ။
၆။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) ဥဒ္ဓစ္စ-သꩻစွူတဝ်း၊ (ခ) အသံဝရ- ထိန်ꩻတဝ်းဣန္ဒြေႏ၊ (ဂ) ဒုဿီလျ- သီႏလအဲဉ်ထောဝ်း။ ၇။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အဿဒ္ဓိယ- သဒ္ဓါႏတရာꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ (ခ) အဝဒညုတ- ဝင်ꩻဒေါ့ꩻသေနာႏတောဝ်း၊ (ဂ) ကောသဇ္ဇ- လွꩻလေႏတန်။ ၈။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတံ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အနာဒရိယံ- ထာꩻရိုႏသေႏမုꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ (ခ) ဒေါဝစဿတံ- ဒေါ့ꩻယပ်ꩻ ဆွုံꩻမꩻယပ်ꩻ၊ (ဂ) ပါပမိတ္တတံ- ကွိုက်ꩻဒျာႏလိုꩻယွုတ်။ ၉။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အဟိရိက၊ အနောတ္တပ္ပ၊ ပမာဒ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတ္တံ"နဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ၊ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)။ အဓိပ္ပါယ်ႏအချုပ်- (က) အဟိရိက- မာꩻအကုသိုလ်ႏ ဝင်ꩻသꩻတောဝ်းဝင်ꩻ၊ (ခ) အနောတ္တပ္ပ- မာꩻသွူအကုသိုလ်ႏတဲ့ သေငမ်းတောဝ်း၊ (ဂ) ပမာဒ- အုံဖွီထာꩻ (မာꩻတောဝ်းကုသိုလ်ႏ)။ ၁၀။ ပေါႏပယ်ႏထိုꩻလꩻ "အနာဒရိယံ၊ ဒေါဝစဿတံ၊ ပါပမိတ္တတံ၊ အဿဒ္ဓိယ၊ အဝဒညုတ၊ ကောသဇ္ဇ၊ ဥဒ္ဓစ္စ၊ အသံဝရ၊ ဒုဿိလျ၊ အရိယာနံ အဒဿနကမျတံ၊ အရိယဓမ္မဿ အသောတုကမျတံ၊ ဥပါရမ္ဘစိတ္တတံ၊ မုဋ္ဌဿစ္စ၊ အသမ္ပဇည၊ စေတသောဝိက္ခေပ၊ အယောနိသော မနသိကာရ၊ ကုမ္မဂ္ဂဝေသန၊ စေတသောလီနတ္ထ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ သီလဗ္ဗတပရာမာသ၊ ရာဂ၊ ဒေါသ၊ မောဟ"နဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ "ထာꩻကွုတ်၊ ထာꩻဖြား၊ ထာꩻသီ"နောဝ်ꩻ ထွိုက်ဒျာႏ (ပယ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏ)နောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ ဒသကနိပါတ်၊ တယောဓမ္မသုတ်)[၁][၂]