တဲမ်းခြုဲင်းနယ်ဗာႏ

တဲမ်းခြုဲင်းနယ်ဗာႏ လိတ်ခရာ

ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးအလောင်း သꩻရက်စွိုးခွိုꩻသွီႏ ကမွန်ဗန်ဒါႏ၊ သꩻရက်စွိုးခွိုꩻလိတ်လုဲင်ꩻ ကဖုဲင်ထင်ဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲး ဗွေႏခွန်နင်ꩻ ရဟန်ꩻခိုဗင်ႏသီး ထွာဗုဒ္ဓဂေါတမ စဲ့ꩻရဟန်ꩻတပ်မတောႏတဲင် နေးတောမ်ႏကံတာ ကလောင်သို၊ နေးတောမ်ႏဉာဏ်ႏထီႏ ခွုင်းကသေထွꩻ စုရောမ်တဲမ်းဖန်းဖဖြယ် ဒင်ႏပျꩻနယ်ဖေႏ မောင်းမွူးခံꩻ၊ ဒဲန်သီႏလက်ဆောင်ႏ၊ ခမ်းသားငဝ်း၊ လိတ်လုဲင်ꩻဥယျာဉ်ႏ၊ မွူးလာရောင်ႏ၊ တက္ကသိုလ်ႏကျောင်ꩻသားရန်ႏကုန်ႏ ပအိုဝ်ႏယေန်ႏငဲးမဂ္ဂဇင်း အဖွူꩻဖွူꩻ၊ အလဲင်ႏပေါင်ꩻ အနေင်ႏပေါင်ꩻ ဆေ့ꩻတဝ်းသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏ ၆-လာခေါပ် အုံမွန်းအစီꩻဝွေꩻကိုလဲ့ လဝ်းဒင်ႏပျꩻနယ်လွဝင်ꩻ ကားမုဲင်ꩻလဲင်ႏလဲင်ႏ၊ ထဲမ်စိမ်သော့ꩻ (ဖြည့်စွက်ခြင်း မွမ်းမံခြင်း)မွဉ်းချော်ꩻလွေꩻ တလဲင်ႏတစိꩻစိꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ သေထွꩻဗာႏသွူ။

ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ လိတ်လုဲင်ꩻ အီႏထိုမ်ႏအဖြေႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ? (ဆွေꩻနွေꩻသွော့၊ မဉ်ႏဆွေꩻနွေꩻအလဲင်ႏအာအာနဝ်ꩻ ပြဲ့ꩻစုံႏလွဉ်၊ ပေါႏတဆွေꩻနွေꩻတဝ်းနဝ်ꩻ ပြဲ့ꩻစုံႏလွဉ်နွောင်ꩻတဝ်း-သီတဂူ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်ႏ) လိတ်လုဲင်ꩻသီးမျိုꩻယို ထွာအမျာꩻတခြိုꩻ၊ အမျာꩻပဲင်ႏတဲင် စူꩻဗာႏနေးအမျာꩻဆန္ဒကရိုꩻနဝ်ꩻ မွေး၊ ကွယ်ႏတွော့ꩻ အမျာꩻနမ်းခြောင်ꩻတင် (ကိုယ်ႏစာႏ)အမျာꩻကလွိုက်ဒင်ႏခါꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻလဲပ်လျင်ႏ ပညာႏသျင်ႏ (ပအိုဝ်းစာပေပညာရှင်၊ မြန်မာစာပညာရှင်) ကရိုꩻဒါႏ ဥက္ကဋ္ဌ၊ အတွင်းရေးမှူးအဝ်ႏဗာႏ၊ ဥက္ကဋ္ဌသီးမျိုꩻနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻခွင်ꩻမာꩻခွင်ꩻ အာႏဏာႏအဝ်ႏသွူ၊ ဥက္ကဋ္ဌလဲ့ အစွိုꩻကိုချင်ꩻချင်ꩻ အုံမွန်းဆွေꩻနွေꩻဗာႏပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻနဲစ်ꩻနဲစ်ꩻဗာႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးယိုခါနဝ်ꩻ အထွူလိုꩻလမ်းဥက္ကဋ္ဌ အဖြာꩻမုဲင်ꩻ? ဗွေႏရဟန်ꩻကို အထွူဥက္ကဋ္ဌအပါꩻမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻရီလွဉ်၊ ဝင်ꩻကွီလွဉ် အထွူဥက္ကဋ္ဌ' အတွင်းရေးမှူး မဉ်ႏအဝ်ႏမꩻ သပ္ပါယဗော့ꩻဝင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏလွောင်ႏဗူႏရေꩻထွာ၊ ထာꩻမာꩻအာႏရဲင်ꩻတလာ၊ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻ ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ တဉ်ႏခြွော့ညတာႏဆွာꩻသွူ၊ ရန်ႏသူႏဗော့ꩻညာꩻ တရျိုးဗာႏပအိုဝ်ႏ၊ နပ်ခံႏရိုႏသေႏဗာႏ ပအိုဝ်ႏသွူ။

ကစ္စည်းသဒ္ဒါတောမ်ႏ မြန်မာသင်ပုန်းကြီး

ဗွေႏဗိုန်သုနန္ဒထီသိမ်ႏ စုရောမ်တဲႏထွင်ႏခါꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးနဝ်ꩻ အုံဖွို့အုံဒေါင် ကစ္စည်းသဒ္ဒါတောမ်ႏ မြန်မာသင်ပုန်းကြီး၊ ပါဠိသရ(၈)ဖြုံႏ၊ မန်းသရ(၁၂)ဖြုံႏ၊ ဗျည်း(၃၃)ဖြုံႏတဲင် တဲႏထွင်ႏခါꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ က-ကြီး၊ ခ-ခွေး စတဲင် ဗီး(၃၃)ဖြုံႏမဉ်ꩻနာမနဝ်ꩻ ဖန်ဟဲ့ꩻနုဲင်းမန်း၊ ဖန်ဟဲ့ꩻတဝ်း၊ ဖန်တဲမ်းခါꩻတဝ်းသွူ။ တဲမ်းထွင်ႏခါꩻ ပအိုဝ်ႏဂဏန်ꩻသင်္ချာႏ ၁-၂-၃ စတဲင်အဖြုံႏ(၁၀)နဝ်ꩻ တဲမ်းခါꩻဖေႏလိတ်မွူးခန်ꩻ အီႏသွတ်ꩻနိဂုံးကိုနဝ်ꩻသွူ။(မြန်မာသဒ္ဒါ-ထွားသွော့ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်(၃၆)မဲ့ငါ-၁၈၅) ဗွိုန်ပီနုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ "ပအိုဝ်ႏစာ အဓွန့်ရှည်စွာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးကို ရည်ရွယ်၍ ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါကျမ်းများ ပြုစုရန်အချိန်တန်ပြီ၊ (ဗဟိုႏသွဉ်တန်ꩻ)ပအိုဝ်ႏစာပေသင်တန်း၌ ပို့ချသင်ကြားပေးရန် ခေတ်ကတောင်းဆိုနေပါပြီ။

၂၂-၉-၁၉၇၈ နီꩻ (မြန်မာ့အလင်း)သတင်ꩻစာႏကို ပါလွဉ်နုဲင်းဆꩻလယို- (တဲမ်းမန်းနေးဒျာႏ၊ ထွားချာသွော့ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏကို) မဆလပါတီကောင် ဗိုလ်နေဝင်းခေတ်တွင်ꩻ "မြန်မာနိုင်ငံ ရှေးဟောင်းသုတေသနအသင်း လွဉ်ရီဗာႏဖို ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏ၊ ပါတီကောင်စီ တာႏဝွန်ႏခံႏသားထျꩻ "ပအိုဝ်းစာပေ အရေးအသား အသံနိမ့်မြင့် ဘယ်နှစ်ဆင့်ရှိပါသလဲ? ၃-ဆင့်လား၊ ၆-ဆင့်လား၊ ၈-ဆင့်လား? ဟွုန်ထွꩻတရန်းနုဲင်းနဝ်ꩻ။ နုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ပအိုဝ်ႏလိတ် အထီအသွီႏအခေႏနေႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသေႏသေႏဗော့ꩻ (မူကြိုအဆင့်) မူကျိုအရန်း ဖေႏကထွာဗာႏမွုန်း၊ ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ (ပအိုဝ်ႏဝိဘတ်ငဝ်းခြွိုင်း)၊ ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ၊ ပါဠိ-ပအိုဝ်ႏ၊ အင်္ဂလိပ်-ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ မဉ်ႏအဝ်ႏခန်းမꩻ၊ ပအိုဝ်ႏပေႏကျောင်ꩻသား အ-လ-က၊ အ-ထ-ကတာႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဗဟိုႏသွဉ်တန်ꩻသား(တာႏလဲ့နဝ်ꩻ)၊ ပိဋကတ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏတာႏလဲ့ ကေꩻဇူꩻအာငါႏသွူ၊ လိတ်လုဲင်ꩻတဉ်ႏခြွော့ဒဲန်းခြောႏအီသွူ။ လိုꩻမျိုꩻဂုဏ်ႏ၊ လိတ်လုဲင်ꩻဂုဏ်ႏ ထင်ႏတသွောင်းအီ ခမ်းထန်ႏ(ပြည်ပ) ထူႏအီဘွဲ့ကျောင်ꩻသား ဝင်ꩻမဉ်ႏလွဉ်သွဉ် ထောင်လွူꩻ (လေ့လာ)တဲ့ အွဉ်ႏနယ်ယီးနယ်သာဓကစူဖွို့ꩻတဲ့ အီႏယံအီငါႏသွူ။ (မန်းခမ်း လွောင်ႏဗူႏသေꩻခါꩻ "မြန်မာစာအဖွဲ့"၊ ထွားသွော့လိတ်စောင်ႏ မဲ့ငါ-၁၈၅/၁၈၆ ကို)။

အုံဒေါင်ကလျာဏသွꩻဟဝ်

မန်းငဝ်းတွိုင်ꩻရိုꩻ "အမှီကောင်းကိုရှာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်သည် ငါတို့၏ဆရာဖြစ်သည်" တယ်ႏစဝေင်ꩻပေါက္ကံႏခေတ် (ပုဂံခေတ်) အဲင်းဝခေတ်၊ အင်္ဂလိပ်ခေတ် ဗꩻဟန်ႏနီꩻ ဒီမိုကရေစီခေတ် လိတ်လုဲင်ꩻထွန်ꩻကာꩻ တဉ်ႏခွေါင်မွေးငါႏ မဲင်ꩻ(မွန်)-မန်း(ဗမာ) ဝွေꩻသီးလိတ်လုဲင်ꩻ၊ လိတ်လုံး(ကျောက်စာ) ထွန်ꩻကာꩻတဉ်ႏခွေါင်ဗာႏ သာဓကသက်သေႏခွေါင်ငါႏ၊ ကလဲဉ်းလဲဉ်း အတိတ်မာꩻခါꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ဟန်ႏသနီꩻယိုခါ အဝ်ႏမာꩻအဝ်ႏသွဉ်နုဲင်းမုဲင်ꩻ? မဉ်ႏထောင်ထွားလွူꩻ (လေ့လာ)နဝ်ꩻ သေဗာႏသွူ၊ တဖဲ့ꩻတောမ်ႏတဖဲ့ꩻ၊ တခမ်းတောမ်ႏတခမ်း ထူႏချာငါ၊ ဖေႏချာငါလို့ဝင်ꩻ အနယ်ꩻဟဝ်နဝ်ꩻသွူ။

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻ (ပအိုဝ်းစာပေအဖွဲ့)ဝေင်ꩻနယ်ႏပေါင်ꩻစွုမ်ႏ ဗွေႏခွန်နင်ꩻ မဉ်ႏလွောင်ႏဗူႏထွာလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ-

• (၁) ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ ဗွေႏသံဃာႏ+တကာႏ (၃)ပါꩻ။
• (၂) ဝေင်ꩻနယ်ႏပင်လောင်ꩻ ဗွေႏသံဃာႏ+တကာႏ (၃)ပါꩻ။
• (၃) ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏမောက်ꩻမုဲင်ꩻ ဗွေႏသံဃာႏ+တကာႏ (၃)ပါꩻ။
• (၄) ဝေင်ꩻနယ်ႏတောင်ႏကီꩻ (၃)ပါꩻ။
• (၅) ဝေင်ꩻနယ်ႏညောင်ႏရွီႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏရောက်ꩻစောက်ꩻ (၃)ပါꩻ။
• (၆) ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ်၊ ပင်ႏလုံ (၃)ပါꩻ။
• (၇) ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏ(၃)ပါꩻ။
• (၈) ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲꩻတောမ်ႏယေန်ႏငဲးတာႏ (ဗဟိုႏ)(၃)ပါꩻ။
• (၉) သုဝဏ္ဏဘူမိခမ်း (၃)ပါꩻ။

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻ (ပအိုဝ်ႏစာအဖွဲ့) မဉ်ႏလွောင်ႏဗူႏလꩻထွာလွဉ်သွူနဝ်ꩻ နေးတောမ်ႏစုခြွဉ်းအာႏရဲင်ꩻ (စုပေါင်းအားအင်ဖြင့်) တဲမ်းထွတ်ထေငီꩻဝင်ꩻ-

• (၁) ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ အတွဲ(၁)(၂)(၃)၊
• (၂) ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ အတွဲ (၁)(၂)(၃)၊
• (၃) မန်း+ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ အတွဲ(၁)(၂)(၃)၊
• (၄) ပါဠိ+ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ အတွယ်ꩻ(၁)(၂)၊
• (၅) အင်္ဂလိပ်+ပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ (၁)(၂)၊
• (၆) ပအိုဝ်ႏစာပေသမိုင်းသုတေသန
• - ပအိုဝ်ႏကျောက်စာပေါင်းချုပ်
• - ပျူကျောက်စာပေါင်းချုပ် ။

ဗွေႏဗိုန်ထီသိမ်ႏ ရက်စွိုးခွိုꩻလိတ်လုဲင်ꩻအလောင်း လွူးသꩻဗွာစင်တရျားမျတငါႏ

လိတ်မွူးထီသိမ်ႏ' လိတ်မွူးမူလအဗွေႏနမ်းသꩻရင်ꩻ "ခွေလိတ်မွူးထီသိမ်ႏယို ပြဲ့ꩻစုံႏဗွေခူꩻလဲဉ်း၊ ကိုမ်းလိုမ်းမွေးလဲဉ်းအကျောင်ꩻ" ဝွေꩻဗွေႏဝွန်ႏခံႏတဝ်း၊ အာမဘန္တေတဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏဗိုန်သုနန္ဒထီသိမ်ႏ စုရောမ်တဲမ်း၊ ဗွေႏဗိုန်ဉာဏ ထမ်းဘုရာꩻမွဉ်းဖျင်၊ နျꩻထန်ႏနေင်ႏ ၁၃၁၉-ဗာႏ "ပအိုဝ်ႏအက္ခရာႏ လိတ်မွူးတသာနိဒါန်း" လိတ်မဲ့ငါ(ဃ)ကို ပါလွဉ်နုဲင်းဆꩻလယို- (တဲမ်းမန်းနေးဒျာႏ၊ ထွားသွော့ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်-၃၆၊ လိတ်မဲ့ငါ-၁၈၇)

သရဖုံႏ

ဗွေႏကစ္စယ်ꩻ ပါဠိသရ(၈)ဖြုံႏ

• အ၊ အာ၊ ဣ၊ ဤ၊ ဥ၊ ဦ၊ ဧ၊ ဩ
• -၊ - ါ၊ - ိ၊ - ီ၊ - ု၊ - ူ၊ ‌ေ- ၊ ‌ေ- ာ ။

နေးတောမ်ႏပါဠိသရ(၈)ဖြုံႏ လွေꩻကာႏအီထီ သမုဒ္ဒရာႏကရိုꩻဒါႏ သိုမ်ဖုံႏပိဋကတ် ပါဠိ အဋ္ဌကထာႏ ကိုမ်းလိုမ်းလဲဉ်းရိုꩻလဲ့ စိန်ႏတွိုႏပအိုဝ်ႏတာႏ ငဝ်းထင်ႏလင်ꩻနဝ်ꩻ လိုမ်းတဝ်းဒွိုန်း၊ အဝ်ႏလိုႏထဲင်းနေကတဲင် ထဲမ်စိမ်သော့ꩻယင်း "သရ-အဲ၊ အုဲင်၊ ဩာ်၊ အို-၄ဖြုံႏ"နဝ်ꩻသွူ။

မူလထီသိမ်ႏ သရ-၁၂ဖြုံႏ

အ၊ အာ၊ ဣ၊ ဤ၊ ဥ၊ ဦ၊ အဲ၊ အုဲင်၊ ဩ၊ ဩာ်၊ အို (ဧ)။

စင်ꩻနန္ဒဝံသ ထဲမ်ဆုဲင်ꩻ သရ-၁၄ဖြုံႏ

အုံဒေါင်ထီသိမ်ႏသရ ၁၂-ဖြုံႏတွော့ꩻ ကွဲးသွဉ်ကွဲးသွဉ် ညညတဲင် အဝ်ႏလိုႏဒွိုန်းက သော့ꩻယင်းသရ အံ၊ အား-၂ဖြုံႏ၊ ထွာလွဉ်ပအိုဝ်ႏသရ ၁၄-ဖြုံႏ၊ ယားကုဲင်ပက်ထဲ့(ပယ်ချ)ထီသိမ်ႏသရမွေးတဝ်း၊ မာꩻတလာ၊ မာꩻဗွေဖေႏ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးအာႏရဲင်ꩻဒျာႏသွူ။ နျꩻ ၁၃၂၄-ဗာႏ၊ ပထမရန်း ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးတသာ အ၊ အာ၊ ဣ၊ ဤ၊ ဥ၊ ဦ၊ ဧ၊ အဲ၊ အုဲင်၊ ဩော၊ ဪ၊ အံ၊ အား၊ အို သရ-၁၄ဖြုံႏ။

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏ ထဲမ်ဆုဲင်ꩻ သရ(၁၆)ဖြုံႏ

အ၊ အာ၊ အိ၊ အီ၊ အု၊ အူ၊ အေ့၊ အေ၊ အဲ့၊ အဲ၊ အုဲင့်၊ အုဲင်၊ အော့၊ အော်၊ အို့၊ အို။ အုံဒေါင်စင်ꩻနန္ဒဝံသ (ယိုခါ ဖြားခွန်ထွန်းလဲင်) သရ ၁၄-ဖြုံႏတွော့ꩻ သော့ꩻစိမ်ထဲမ်ယင်း အုဲင့်-အို့ သရ ၂-ဖြုံႏတဲင် ထွာလွဉ်သရ ၁၆-ဖြုံႏနဝ်ꩻသွူ။

ပွယ်ꩻဒင်ႏသင်္ဂါႏယနာႏ သွဉ်ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးတသာ-

ထီသိမ်ႏလိတ်မွူးပအိုဝ်ႏယို ယံကစွစ်ꩻတိုးလေစွုမ်ႏဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ စွုမ်ႏရပ်ရာႏတဲင် နေးတောမ်ႏအင်းမိုးချက်တွော့ꩻ မာꩻလွေꩻသွဉ်တန်ꩻရီးသွတ်ꩻဝင်ꩻ နေင်ႏ-၁၃၁၉-ဗာႏ၊ သွဉ်ထူႏစရီးဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻတောမ်ႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏခမ်းကူ (နယ်စပ်) လုံးဟီႏနောင်စုံဆꩻကွဉ်ႏနဝ် ပဆျာႏကြိုႏဆꩻကွဉ်ႏထင်ꩻ ကောင်တန်လေငွုန်ꩻ-ကောင်ရွဉ်လောင်း ည(၇)နီꩻရိုꩻနဝ်ꩻ၊ အဖောင်ꩻကာလနဝ်ꩻ မဉ်ꩻတွင်ႏဒေါ့ꩻလွ "ပွယ်ꩻဒင်ႏသင်္ဂါႏယနာႏ" သွဉ်တန်ꩻဆရာႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗိုန်ပဏ္ဍိတ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန် တောင်ႏကီꩻ၊ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင် ချꩻလိတ်ကထိက ဗွေႏစင်ꩻတန်ဓမ္မသာမိ ဗွေႏသီးအွဉ်ငါ သွဉ်တန်ꩻဆရာႏဖုံႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

ပွယ်ꩻဒင်ႏသင်္ဂါႏယနာႏ ထူꩻချာလွိုအချက်ဖုံႏ-

• (၁) ဝေင်ꩻနယ်ႏပေါင်ꩻစွုမ်ႏမာꩻငါ "မော်ငီႏလာႏခံႏ"
• (၂) လွောင်ႏဗူႏပါ "ဓမ္မကထိကမော်စွိုꩻ" (မော်ဝဏ္ဏစိစ် (ပဆျာႏကြိုႏ)နဝ်ꩻ အမျာꩻဆန္ဒဒင်ႏပင်ႏ "မော်စွိုꩻဥက္ကဋ္ဌ"၊
• (၃) မော်စွိုꩻအွဉ်ငါတဲႏဆို့ꩻခါꩻပါ "စေႏတီႏမော်"တဆူႏ၊ စေႏတီႏမော်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဗꩻတွိုႏယိုခါဟန်ႏသနီꩻ၊ သွဉ်လိတ်ပအိုဝ်ႏတသာ မတ်တောင်ꩻ (အထိန်ꩻအမုဲင်)နဝ်ꩻ ထွာသာႏသနာႏ ထာႏဝနေင်ႏ-၂၅၀၀ ရိုꩻလွနုဲင်းနဝ်ꩻ။

ပွယ်ꩻနေင်ႏဆုဲင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏပေါင်ꩻစွုမ်ႏ ကျွꩻလွဉ်ဒါႏ ဗွေႏရဟန်ꩻဖုံႏ ဆောက်တဲႏပါပေါင် (ပရိဝါသ်ဆောက်တည်ခြင်း)နဝ်ꩻသွူ။

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻ ဗဟိုႏသံႏဃာႏသမဂ္ဂစွိုꩻ

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအဗွေႏပဲင်ႏစွိုꩻ ယံကအဝ်ႏ၊ ယံတဉ်ႏခြွော့ခွေါင်၊ ယံစွစ်ꩻတိုးလေထဲင်းမပ်မပ်-စိန်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၃၂၃-ဗာႏ၊ လာဝါႏဆိုႏလောင်း (၉)နီꩻ လွောင်ႏဗူႏယင်း-

• (၁) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဇဝန သီႏသဲင်ႏဇဝနာရာမ ဥက္ကဋ္ဌ၊
• (၂) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဉာဏ တောင်ႏကီꩻထမ်းဘုရာꩻ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ၊

အွဉ်ငါထာꩻမာꩻအကျိုꩻ ဗွေႏ(၃)ပါꩻ

• ၁။ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တလက္ခဏသာမိ ဝေင်ꩻညောင်ႏရွီႏ၊ ကန်ကြီး။
• ၂။ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တနန္ဒဝံသ၊ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ ကျောင်ꩻသိမ်တောင်။
• ၃။ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဝိဇ္ဇာနန္ဒ၊ ကျောင်ꩻပင်လျမ်ꩻ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏလွယ်လဲမ်။

လိတ်မွူးထီသိမ်ႏ အမုဲင်သင်္ကေတ လာဆန်ꩻစ လာခဝ်(လခြမ်းပုံသင်္ကေတ)နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒင်ႏဒျာႏ ဗီး(ဗျည်း)ဆꩻကီ ခြပ်စီႏလိတ် (ပုံနှိပ်တိုက်)သူꩻ မော့ꩻတလူႏဗာႏအာ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏအကျောင်ꩻ အုံမွန်းဆွေꩻနွေꩻတွိုင်ႏပင်ႏ ဒင်ႏပျꩻလဝ်းနယ် ဗွေႏသံႏဃာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသံႏဃာႏဖုံႏလဲ့ ဖေႏအပ်လင်ꩻအခွင်ꩻ စင်ꩻစန္ဒိမာ (ဓမ္မာစရိယ-ပင်လောင်ꩻ) ဝွေꩻဗွေႏသီး ကျိုꩻဆောင်ႏတွိုင်ႏပင်ႏ အခြွိုက်ခြွိုက်ထွူတွော့ꩻ နေင်ႏ ၁၃၂၄-ဗာႏနဝ်ꩻ ပထမလဲင်ႏ နျꩻထန်ႏထွာ မူလရန်း၊ ပထမရန်း ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူးတသာနဝ်ꩻသွူ။ ဖတ်လိတ်စောင်ႏဖွူꩻကို ကပါဒါႏအမုဲင် -့၊ - ꩻ၊ - း၊ -ိ၊ -ီ၊ -ု၊ -ူ ဖုံႏနဝ်ꩻ အနမ်းအခြုံနဝ်ꩻအဝ်ႏ၊ အမဉ်ꩻနာမ ဖန်ဗာႏတဝ်းဒွိုန်း၊ ဗွိုန်ပီနုဲင်း ပိုပေႏလွူးစ သက်ရွယ်ႏဆားနေ၊ မွိုးဖါဖန်ဖေႏဗာႏတဝ်းဒွိုန်း ပိုပေႏမဉ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။

နောင်ယာသုဲင်ꩻ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ ပအိုဝ်ႏသင်္ဃာႏအစွိုꩻ လိတ်ကေႏညာႏ-

နေင်ႏ ၁၃၃၉-ဗာႏ၊ လာဒဲဉ်သီႏဗွေ၊ ခရစ် ၁၉၇၈-ဗာႏ၊ မတ်လာ(၁၃)နီꩻ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ မာꩻဝေင်ꩻနယ်ႏတောင်ႏကီꩻ၊ နောင်ယာသုဲင်ꩻဟံႏပုဲင်ႏကွင်ꩻလောင်းနဝ်ꩻသွူ။ တရာꩻဝင်ႏတစွိုးခွိုꩻလွုမ်း ပအိုဝ်ႏသင်္ဃာႏစွိုꩻ အကဲန်ငဝ်းယာႏဒူႏ(အနှစ်ချုပ်) လိတ်ကေႏညာႏနဝ်ꩻ နုဲင်းဆꩻလယို-

• ထီသိမ်ႏလိတ်မွူးတသာကိစ္စ ပအိုဝ်ႏသင်္ဃာႏအစွိုꩻ လိတ်ကျေႏညာႏ

နီပအိုဝ်ႏသင်္ဃာႏ၊ ဗွေႏဆရာႏတောႏ သင်္ဃာႏတောႏအေပါင်ꩻသီးတောမ်ႏ ပအိုဝ်ႏမူခိုသီး ယံကသေဖြောင်ဗာႏ ပအိုဝ်ႏအက္ခရာႏ လိတ်မွူးတသာအတွက် ကျေႏညာႏထုတ်ဖြေ့ꩻယောင်းဟွုန်ဗာႏ လိတ်ယိုနဝ်ꩻသွူ။ ထီသိမ်ႏလိတ်မွူးတသာယို ဗွေႏဆရာႏတောႏ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်၊ ကျောင်အဲင်းပေါခုံ၊ ကျောင်ꩻပင်စုံ၊ ကျောင်ꩻထီသိမ်ႏ ဗွေႏပုဂ္ဂိုလ်ႏတန်သီးဖုံႏ သဘော်ꩻတူႏလက်ခံႏ အွဉ်ႏလဲဉ်းဒျာႏအတီႏနဝ်ꩻသွူ။ လိတ်လုဲင်ꩻသီးမျိုꩻယို အစုံႏလင်ႏထွူလဲဉ်း တလဲင်ႏချင်ꩻနဝ်ꩻ တအဲဉ်ထဝ်း၊ မဉ်ႏသုံꩻတဲမ်းအာ ဟော်ꩻအာလိတ်အုပ်အမျိုꩻမျိုꩻ မဉ်ႏထန်ႏအာအာလွဉ်သွူနဝ်ꩻရာꩻ ဒါႏပညာႏသားလဲ့ ပေါႏအာလွဉ်နဝ်ꩻမꩻ ကအဝ်ႏလိုႏထဲမ်သော့ꩻလွေꩻထဲင်း၊ ဖျင်ချော်ꩻလွေꩻထဲင်းဖုံႏစားနဝ်ꩻ မဲ့ꩻတဲင်အထွာလွေꩻဒျာႏယွယွနဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၁၃၃၉-ဗာႏ၊ ဒဲန်သီႏလာဗွေ (ခွိုꩻပအိုဝ်ႏမွူးနီꩻ) ပအိုဝ်ႏသံႏဃာႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻ ထုတ်ထေဖေႏသွူ။

လွောင်ႏဗူႏဗဟိုႏသမဂ္ဂသံႏဃာႏစွိုꩻ

နောင်ယာသုဲင်ꩻ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏထွူ အဝ်ႏခါႏနီလာလွို နေင်ႏ ၁၃၄၀-ဗာႏ၊ ဒဲန်ရုတ်ꩻလာဆန်ꩻ ၆-နီꩻ (၁၂-၄-၁၉၇၈)ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်၊ သံႏဃာႏတသီႏယုံႏလောင်းကီ လွောင်ႏဗူႏလွေꩻယင်းဝင်ꩻ "ဗဟိုႏသမဂ္ဂသံႏဃာႏစွိုꩻ"နုဲင်းဆꩻလယိုသွူ။

• (၁) ဗွေႏဆရာႏတောႏဘဒ္ဒန္တနရိန္ဒ၊ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်၊ မဟာနာယက။
• (၂) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဣန္ဒဝံသ၊ ကျောင်ꩻပင်မွဉ်ꩻ၊ ပင်လောင်ꩻ၊ အနုနာယက။
• (၃) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တဇဝန၊ သီႏသဲင်ႏ၊ ကျောင်ꩻဇဝနာရာမ၊ အနုနာယက။
• (၄) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ကျောင်ꩻစငေါဝ်ꩻ၊ ဟိုပုံꩻနယ်ႏ၊ အနုနာယက။
• (၅) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ၊ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန်၊ ဥက္ကဋ္ဌ။

(၆) ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တအရိယဝံသ၊ မြို့ဦး၊ တောင်ႏကီꩻ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ။

• (၇) ဗွေႏစင်ꩻကောဝိဒ၊ သီႏသဲင်ႏ ဇဝနာရာမ အွဉ်အကိုရေꩻ။
• (၈) ဗွေႏစင်ꩻဝိဇ္ဇာနန္ဒ၊ ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင် တွဲꩻဖက်အွဉ်အကိုရေꩻ။
• (၉) တွိုက်အုပ်စင်ꩻတန်ဝရိန္ဒ၊ ဗွေႏစင်ꩻဝိဇယ ကျောင်ꩻတန်၊ ထိန်ꩻဘဏ္ဍာႏ။

အမှုဆောင်ႏ ပါအစွိုꩻကို (၁၈၀)ပါꩻ

လွောင်ႏဗူႏစ ဗဟိုႏသမဂ္ဂသံဃာႏစွိုꩻ ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်၊ မဟာနာယက ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တနရိန္ဒ ငဝ်းဩဝါဒ (အဖွင့်အမှာစကား) ငဝ်းယာႏဒူႏနဝ်ꩻ နုဲင်းဆꩻလယို- "သမဂ္ဂါနံ တပေါ သုခေါ၊ သုခါ သံဃဿ သာမဂ္ဂီ"(ဓမ္မပဒ)ကိုလွဉ် ဗွေႏဗုဒ္ဓဟော်ꩻခါꩻ ငဝ်းငွါနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ "ရဟန်းရှင်လူ စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းသည် ချမ်းသာ၏၊ ရဟန်းသံဃာႏစည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းသည် ချမ်းသာ၏" ဗွေႏခွန်နင်ꩻသီး မဉ်ႏလွောင်ႏဗူႏဝင်ꩻနဝ်ꩻ ခြွေခြာႏချမ်ꩻသာႏ၊ ရောင်းရျူႏငါႏ၊ ဗွေႏရဟန်ꩻသံဃာႏ မဉ်ႏလွောင်ႏဗူႏလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ လွိုင်ႏကွိုန်ꩻချမ်ꩻသာႏရောင်းရျူႏငါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကောပ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏခွန်နင်ꩻ လွောင်ႏဗူႏလွသွော့ဝင်ꩻ"ရိုꩻနုဲင်းသွူ။ (ဆောမ်ꩻခါꩻငဝ်းစက်အဝ်ႏ၊ တဲမ်းလိတ်သား)။

နေင်ႏ ၁၃၄၈-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်စေတ်ꩻလောင်း(၈)နီꩻ (၃၀-၆-၈၆)ကျောင်ꩻထီသိမ်ႏကို ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ ဒုတိယလဲင်ႏ ဗဟိုႏသမဂ္ဂသံႏဃာႏစွိုꩻ ဥက္ကဋ္ဌတန် သဘာပတိဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ၊ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန် ယီးအွဉ်ႏနယ်ဖေႏ တဖူꩻခြောင်ꩻ ဗွေႏခွန်နင်ꩻသီးတာႏ ဩဝါဒငဝ်းနုဲင်းဆꩻလယို-

• "နီသွဉ်းသီး လိတ်တောင်ႏကီꩻမူအကို မဉ်ႏအဝ်ႏလိုႏထဲမ်/ဗဲ့ꩻဒါႏကိစ္စယို မုဲင်ꩻခါတယဝ်း တပါꩻအနေႏ တောမ်ႏမာꩻမွုန်း၊ လွိုက်ရွေꩻထွူ ပုဂ္ဂိုလ်ႏသေ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဒါႏတဲင် တွိုင်ႏပင်ႏဆွေꩻနွေꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ အမျာꩻသဘော်ꩻတူႏအတွိုင်ꩻ မာꩻလွေꩻသွော့"စစွဉ်ႏဩဝါဒနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။

ဒင်ႏမတ်တန်ꩻသား-

• ဗွေႏပညာနန္ဒ ဒု-အွဉ်အကိုရေꩻ
• ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ
• ကျောင်ꩻလွယ်ကောင်ꩻ (၁၂-၇-၈၆

ကျောင်ꩻလွယ်ကောင်ꩻနဝ်ꩻခါ ဗွေႏပညာနန္ဒ ယိုခါ (ဟဲ့ꩻ) ခွန်ပညာႏဗုတ် (ဗဟိုႏထွို့ꩻဗူႏဗွေႏ) ကတဲမ်းမုဲင်တောင်ꩻခါꩻဖေႏဒါႏ "ဗဟိုႏသမဂ္ဂသံႏဃာႏစွိုꩻ ဥက္ကဋ္ဌ ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ အငဝ်းငွါခံꩻယိုနဝ်ꩻ ကွိုင်ႏတန်ႏငါႏ၊ ယိုခါ အနာႏဂတ်ပအိုဝ်ႏချင်ꩻချင်ꩻ လွောင်ႏဗူႏရေꩻ၊ ခမ်းကောင်ခမ်းဒေါမ် လိတ်လုဲင်ꩻတောမ်ႏ ခမ်းထီရေꩻလွောင်ႏဗူႏအီတာႏ ထွာအီငါႏ အထောက်အကမ်းစူဖွို့ꩻခွဉ်းထောက်တန်သွူ။

ထွာလွဉ်လိတ်မွူးလွောင်ႏဗူႏ

နေင်ႏ ၁၃၄၉-ဗာႏ၊ ကထိန်ႏလောင်း (၁၂)နီꩻ (၁၇-၁၁-၈၇) ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ ပထမကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်ကို ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်ꩻလီတာႏ ဗဟိုႏသံႏဃာႏစွိုꩻ ဒုတိယလဲင်ႏ၊ နေင်ႏ တတိယ၊ ဒုတိယ အထူꩻပွယ်ꩻမော့ꩻခွဲး ထဲမ်စိမ်ဗဲ့ꩻ၊ မွဉ်းဖျင်ပက်စွို့ꩻ လိတ်မွူးကိစ္စ- အလီꩻအဝ်ႏနုဲင်းယို-

• (၁) အက် အက်ꩻ အင် အင်ꩻ အင်း အင်ႏ။
  • (ကမဲဉ်ဖျင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏနုဲင်းယို- အဲက် အဲက်ꩻ အဲင် အဲင်ꩻ အဲင်း အဲင်ႏ)
• (၂) အာက် အာက်ꩻ အာင် အာင်ꩻ အာင်း အာင်ႏ။
  • (အက် အက်ꩻ အင် အင်ꩻ အင်း အင်ႏ)
• (၃) အောဝ့် အောဝ့်ꩻ အောဝ် အောဝ်ꩻ အောဝ်း အောဝ်ႏ။
  • (အဝ့် အဝ့်ꩻ အဝ် အဝ်ꩻ အဝ်း အဝ်ႏ)
• (၄) အွစ် အွစ်ꩻ အွဉ် အွဉ်ꩻ အွဉ်း အွဉ်ႏ
  • (အွောတ် အွောတ်ꩻ အွောန် အွောန်ꩻ အွောန်း အွောန်ႏ)
• (၅) အွပ် အွပ်ꩻ အွမ် အွမ်ꩻ အွမ်း အွမ်ႏ
  • (အောပ် အောပ်ꩻ အောမ် အောမ်ꩻ အောမ်း အောမ်ႏ)
• (၆) အဲ့ အဲ့ꩻ အဲယ် အဲယ်ꩻ အဲး အဲႏ
  • (အဲ့ အဲ့ꩻ အဲ အဲꩻ အဲး အဲႏ)
• (၇) အုဲင့် အုဲင့်ꩻ အုဲင် အုဲင်ꩻ အုဲင်း အုဲင်ႏ
  • (အုဲ့ အုဲ့ꩻ အုဲ အုဲꩻ အုဲး အုဲႏ)

အငဝ်းထန်ႏနီမျိုꩻလိတ်ဖြုံႏ

• (၁) အစ် အစ်ꩻ အဉ် အဉ်ꩻ အဉ်း အဉ်ႏ
  • (လိုႏထဲမ်သော့ꩻနုဲင်းယို- အေတ် အေတ်ꩻ အေန် အေန်ꩻ အေန်း အေန်ႏ)
• (၂) အိတ် အိတ်ꩻ အိန် အိန်ꩻ အိန်း အိန်ႏ
  • (အေက် အေက်ꩻ အေင် အေင်ꩻ အေင်း အေင်ႏ)
• (၃) အိပ် အိပ်ꩻ အိမ် အိမ်ꩻ အိမ်း အိမ်ႏ
  • (အေပ် အေပ်ꩻ အေမ် အေမ်ꩻ အေမ်း အေမ်ႏ)
• (၄) အွိုက် အွိုက်ꩻ အွိုင် အွိုင်ꩻ အွိုင်း အွိုင်ႏ
  • (အွုက် အွုက်ꩻ အွုင် အွုင်ꩻ အွုင်း အွုင်ႏ)

ရော်ꩻခြွဉ်းလွောင်ႏဗူႏ ထွာပအိုဝ်ႏအဘိဓာန်ႏ

• ၁။ ဗွေႏစင်ꩻတန်သီႏသဲင်ႏတဲမ်း "နီငဝ်းထုံꩻစဲဉ်ႏ သုံꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ" ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ။
• ၂။ ထွက်ဝိသုဒ္ဓတဲမ်း "ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏအအဲဉ်ႏ" (စူနျꩻစက်မူ)
• ၃။ စင်ꩻဝိစိတ္တသာရာလင်္ကာရတဲမ်း "ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ"(ပ-ဒု)တွဲ
• ၄။ ခွန်ကုဝေတဲမ်း ပအိုဝ်ႏငဝ်းခြွိုင်း တပါꩻစီႏအဘိဓာန်ႏ။

စုခြွဉ်းဝင်ꩻတဲင် (ပအိုဝ်းစာပေအဖွဲ့-ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွိုꩻ) လွောင်ႏဗူႏမာꩻထွာဖေႏသွော့ ပအိုဝ်ႏသဒ္ဒါႏ အဗူႏ(၁/၂/၃)

ဗဟိုႏသွဉ်တန်ꩻတာႏ-

ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန် ဗွေႏဆရာႏတောႏ ဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ (နိုင်ငံတော်ဗဟိုသံဃဝန်ဆောင်)ဒေါ့ꩻခြုဲင်းနယ် "လိတ်မွူးအခြဲမ်တရျာꩻသမဲင်ꩻ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏကျောက်တခါး ဗွေႏဗိုန်ကျိုးဝဲင်းထင်ႏထူႏ ထီသိမ်ႏလိတ်မွူး ၁၃၁၃-ဗာႏ၊ ဗွေႏဗိုန်နောင်ကာꩻစူကိုတလဲင်ႏ၊ ဒုတိယနေင်ႏ ၁၃၁၄-ဗာႏ၊ ထင်ႏထူႏဗွေႏဗွန်ဣန္ဒဝံသ (ပင်မွဉ်ꩻဂွိုဏ်ꩻချုပ်)ထျꩻတလဲင်ႏ။

• - ခွန်ဝေးတန်ခြုဲးနယ် ၁၃၅၀ (၂၇-၄-၈၈) "လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်သူꩻ ပေါႏရီး၊ သက်တန်ꩻညဆွာꩻ၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းဒေါမ်ယိုနဝ်ꩻ ပေါႏဆုဲင်ꩻ၊ ထင်ႏထူႏဒျာႏခမ်းကောင်၊ လိတ်မွူးမဉ်ႏထွာတမူချင်ႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏဗွေႏ"ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။

၁၃၄၉-ဗာႏ၊ ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင်လောင်း ဗဟိုႏသံဃာႏတောမ်ႏ တကာႏအမျာꩻ အုံမွန်းတွိုင်ႏပင်ႏဒင်ႏပျꩻနယ်လွဝင်ꩻ ထဲမ်စိမ်-ဗဲ့ꩻ၊ မွဉ်ႏဖျင်ပက်ရော့ꩻ လိတ်ကိစ္စ၊ စိမ်တသာလိတ်မွူး (၁၂)ရဲဉ်ႏကိုနဝ်ꩻ ဗွိုန်အခြဲမ်တရျာꩻမူပါလဲဉ်း၊ ဗွိုန်ခမ်းကောင် ပုဂ္ဂလိကတပါꩻစီႏ လိတ်မူပါလဲဉ်း၊ တလဲင်ႏတစိꩻစိꩻ ဗွောင်ဖေႏလဲဉ်းတဖူꩻ၊ အုံတဲင်သော့ꩻလဲဉ်း၊ ဗဟိုႏသွဉ်တန်ꩻကို ဗွေႏခွန်နင်ꩻ သွဉ်လွေꩻညလဲဉ်း၊ အဝ်ႏကုဲခွေသွဉ်းတောမ်ႏနီဗွေႏ ချꩻလင်ꩻအတ္တမာႏန လွူးသꩻဟဝ်မာꩻငီꩻဝင်ꩻထာꩻမာꩻလွုမ်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏသံႏတမန်ႏ ၂-၃ပါꩻ/ဖြာꩻ အုံဖွိုႏဖွိုႏ နေးတောမ်ႏငဝ်းအွီႏငွါသာႏ လဝ်းထင်ႏထွို့ꩻဗူႏနဝ်ꩻလွုမ်ꩻ။

၂၁-ရျာꩻဗူႏ ဒုတိယပင်ႏလုံညီႏလာႏခံႏ

မဉ်ႏတွိုႏယင်း ၂၁-ရျာꩻစု ဒုတိယအလဲင်ႏ ပင်ႏလုံငီႏလာႏခံႏသူꩻ အစိုႏရမဉ်ႏရီလွဉ် "ပအိုဝ်ႏပြည်နယ်ပေႏမယ်၊ ခင်ဗျားတို့ ပအိုဝ်းခမ်းကောင်ခမ်းဒေါမ် စည်းလုံးညီညွတ်မှု ဘယ်လောက်တည်ဆောက် တောင့်တင်းခိုင်မာပြီလဲ? ရန်သူရဲ့အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်း ရှိပြီလား?စသည်ဖြင့် မေးမြန်းလာခဲ့သော်---? အဖြေ--?

စဲ့ꩻအာႏဏာႏသျင်ႏတောမ်ႏ ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးမြန်မာနိုင်ငံဖွားဖက်တော်

တဲႏစ ၁၉၆၂-၃ စဲ့ꩻအာႏဏာႏသျင်ႏ မဆလ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း ထူႏသိမ်ꩻအာႏဏာႏတဲင် မန်းခမ်းလူထုတောမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻစု အခွင်ꩻအရေꩻ မွကေန်ꩻခြေားရွစ်ထံ၊ ထွာလွဉ် "ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံးနိုင်ငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံလည်းပါဝင်"။ ဦးနေဝင်းတောမ်ႏ အတပဲ့ꩻ စဲ့ꩻအာႏဏာႏရောႏဂါႏရတေားမွုန်း ပအိုဝ်ႏခွန်နင်ꩻနေား။

ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ချင်ꩻချင်ꩻ လွောင်ႏဗူႏအီတာႏ၊ ခမ်းကောင်ခမ်းဒေါမ် လွောင်ႏဗူႏအီတာႏ၊ ယူႏလꩻချာသွော့ ထူႏသုံꩻအုံဒေါင်သွော့ ဗွေႏဆရာႏဗွေႏဗွန်သုနန္ဒ ထိမ်သိမ်ႏဩဝါဒ၊ ကျောင်ꩻတန်မွဉ်ခြဲင် နာယက ဗွေႏဆရာႏတောႏဘဒ္ဒန္တနရိန္ဒဩဝါဒ၊ ကျောင်ꩻနောင်ကာꩻတန် ဗွေႏဆရာႏတောႏဘဒ္ဒန္တပဏ္ဍိတ ဒေါ့ꩻထွဉ်ႏခါꩻငဝ်းငွါ (နည်းပေးလမ်းညွှန်ဩဝါဒ)နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ-အုံမွန်းသွော့ဝင်ꩻ၊ အုံမွန်းခွိုꩻခွိုꩻသွော့ဝင်ꩻ၊ သꩻဗော့ꩻသွီႏခဝ်းလွဉ်ဝင်ꩻတဲင် လွောင်ႏဗူႏရောင်းရျူႏဗာႏအမန်ႏဧကန္တ သိစ်တဝ်းနဝ်ꩻသွူဟွေး။ ဓမ္မဒူတသံႏတမန်ႏ(၃)ပါꩻ အဝ်ႏအခါႏ နွို့ထန်ႏဖေႏ၊ ယွိုႏဆွိုင်ꩻလွောင်ႏဗူႏဖေႏ အခိန်ႏတွိုႏလဲဉ်း-