ထွုံꩻစံႏပယ်ႏဝင်ꩻနယ်ꩻ

"ထွုံꩻစံႏပယ်ႏဝင်ꩻ နယ်ႏသိုႏဖျင်ꩻ" ထွုံꩻစံႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ မွိုးစိုးဖါပန် ပွိုင်းလဲင်ႏပွိုင်းရင်း ဝွေꩻသီးအအုံအောဝ်ႏ၊ အထာꩻမာꩻ၊ အနယ်ꩻ၊ အခြွိုင်းခြိုꩻ၊ အကျင်ꩻထွုံꩻဖုံႏယို ပိုလီꩻဆꩻချာဖုံႏ ဖေႏကသေ၊ ဖေႏကထွားနုဲင်းလွဉ်ꩻ၊ အုံအောဝ်ႏလွဉ်ꩻ၊ မာꩻလွဉ်ꩻ၊ ကျင်ꩻသုံꩻလွဉ်ꩻနုဲင်းဖေႏကဒါႏ၊ ဖေႏကသေတဲင် ကအွဉ်ႏကုဲင်သေꩻခါꩻဖေႏဒါႏနောဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ"ထွုံꩻစံႏ"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏယူႏမဉ်ႏတွေꩻလွေꩻတွမ်ႏ ခေတ်ထာꩻနယ်ꩻ၊ သိပ္ပံပညာႏသျင်ႏသီး ကတူးခီးနောဝ်ꩻ "ထွုံꩻစံႏ"ကရိုꩻယိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏထွို့ꩻခေတ်ခင်ႏကာဖင်း၊ ခေတ်လွေꩻငါနောဝ်ꩻသွူ၊ မဉ်ႏယူႏယိုꩻယိုꩻလဲ့ "ထွုံꩻစံႏ"ငေါဝ်းယိုနီငွါနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏအတာႏ ထွာအီဒျာႏထာꩻယွိုန်းထွို့ꩻ၊ ထာꩻရွူႏရုဲင်းတဲ့မွေးမွေး၊ ဖေႏအာႏဒျာႏ ခေတ်ထဲ့ဆုဲင်ꩻတဲ့မွေးမွေး မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့ ယေဘုယျ ကဉ်းအာအာ တစူꩻရောင်လွတောဝ်းဝင်ꩻ ကရိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏသေသေနောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏအနေႏ စူꩻဖေႏဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻလဲ့ တဲမ်းလိတ်သား တရိုꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ၊ တဲမ်းလိတ်သား ကရိုꩻနောဝ်ꩻ "ထွုံꩻစံႏ"ကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထွုံꩻစံႏဟောဝ်အောဝ်ႏအတွိုင်ꩻ ထွုံꩻစံႏတဟောဝ်တောဝ်း ညာꩻညာꩻတထွောင်းပေႏလဲ့ အောဝ်ႏနေနေတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻဗာႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုင်းလဲင်ႏခါတဲ့နောဝ်ꩻ၊ ခေတ်ယိုခါတဲ့နောဝ်ꩻ ကအောဝ်ႏထီႏဗာႏအာငါႏနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏခြာယို ပိုဖါမာဝါꩻ ပယ်ႏဝင်ꩻဖုံႏ၊ မွိုးပိုဖါပို ပယ်ႏဝင်ꩻဖုံႏ၊ အမျာꩻပယ်ႏရောင် တဖြာꩻဝင်ꩻနီဖုံႏ၊ လိုꩻအမျာꩻ ပယ်ႏရောင်လိုꩻတနားဟွိုန်ꩻဖုံႏ၊ လိုꩻကျောင်ꩻ ပယ်ႏတကာႏဖုံႏ၊ ဖြားဒုံ ပယ်ႏလိုꩻတနားဟွိုန်ꩻ(မိသားစု)ဖုံႏ စတဲင်စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဟွိုန်ဗာႏထီႏဗာႏအာငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းလိုꩻတမွိုးပိုဖါပို ပယ်ႏဝင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ အပိုခိုအပိုမူႏ မဉ်ႏတောႏလမ်းနေးအုဲင်ႏလိုꩻမျိုꩻ၊ ဘာႏသာႏလောင်ႏလင်ဖုံႏဟောင်းနောဝ်ꩻလဲ့ ကောထွာမွိုးဖါ အီႏရုပ်ဖေႏ၊ အီႏထူႏဒေါ့ꩻသွဉ်ဖေႏ ဟောဝ်ဟောဝ်မွေးတောဝ်း ပယ်ႏတောဒျာႏပိုတွော့ꩻ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဘာႏသာႏ သꩻရေꩻထဲင်းထာꩻ၊ ထွာထဲင်းဝင်ꩻတာႏထာꩻမျတ်၊ ဝင်ꩻလွစ်တရေင်ရင်ဗာႏထဲင်းတဲင် ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဘာႏသာႏတာႏ ထူႏနေးအုဲင်ႏပအိုဝ်ႏမူႏနောဝ်ꩻ ထွာအီတောစွဉ်ႏ ဝင်ꩻအဖဲင်ႏအသုဲင်ရော့ꩻ၊ ဝင်ꩻအခွင်ꩻအရေꩻဟောဝ်တောစွဉ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ အမျာꩻလိုꩻတန် ကပယ်ႏဒါႏ လိုꩻတဖြာꩻဝင်ꩻနီ၊ လိုꩻတနားဟွိုန်ꩻလဲ့ နုဲင်းနောဝ်ꩻနေနေ၊ လိုꩻတဖြာꩻဝင်ꩻနီတဲ့နောဝ်ꩻ၊ လိုꩻတနားဟွိုန်ꩻတဲ့နောဝ်ꩻ အုံညီꩻအောဝ်ႏရောဝ်းဝင်ꩻ အပဲစ်မဉ်ႏအောဝ်ႏတမျိုꩻမျိုꩻဟောင်း၊ မုပေႏမုတန် ကေႏတောဝ်းဟောင်း-စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏ အမျာꩻမဉ်ႏပယ်ႏလွဉ်သွူနောဝ်ꩻ ကဉ်းအာအာ ထုမ်ႏရောင်လွဝင်ꩻ ထာꩻအာႏကွိုꩻပငါပရာꩻဖုံႏတွော့ꩻ အနာလွို လွေꩻမော့ꩻထိုꩻတောစွဉ်ႏ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဘာႏသာႏတဲင် ထွာတငါ နွို့တငါ အုံတငါခန်းဒျာႏ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဘာႏသာႏကိုနောဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းဒျာႏ ဆရာႏကပယ်ႏဒါႏ တကာႏထဲင်းလေႏလေႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻဘာႏသာႏ အောဝ်ႏငအွီႏကျိုႏဆွုမ်ႏသွူးသွူးစွဉ်ႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ၊ မန်းခမ်း ထွိုင်ႏလꩻလွစ်ခြင်ရေꩻမာꩻလွဉ်ယို နေင်ႏပေါင်ꩻ(၇၂)ကိုနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ အောဝ်ႏလွဉ်စွဉ်ႏ နီဘာႏသာႏ၊ (၁) ပအိုဝ်ႏဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ (၂) ပအိုဝ်ႏခရစ်ယာန်ႏဘာႏသာႏ နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ခေတ်ဒီမိုကရေစီ ကထွိုင်ႏခြီခြောဝ်လွဉ်ထဲင်းငေါဝ်း နေင်ႏတဆီဆီကိုယိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဟွိုန်ဗာႏပါလဲဥဉ်တွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏဘင်္ဂလီနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် မဉ်ႏယူႏဆုံးလွေꩻငါငါ နေင်ႏပေါင်ꩻတရျာꩻနီရျာꩻကိုသူꩻနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏတာႏ သꩻထွူႏခရာႏတန်နောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်ဗာႏတွမ်ႏ သာဓကသက်သေႏလဲ့ အောဝ်ႏအာတန်၊ တဲမ်းလိတ်သား တမဲဉ်ယီးနယ်တောက်ꩻတဲ့ꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် နီပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ နဂါꩻခွိုꩻမာႏနတန်လွဉ်ꩻငါႏ၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏအုပ်ꩻအံႏဖြာႏဒျာႏနောဝ်ꩻမꩻကျွိုက်၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏယီးနယ် အမာႏနောဝ်ꩻ တစူꩻတောဝ်း၊ ရိုꩻဗော့ꩻဝင်ꩻ "အေႏတွတ်ꩻသွဉ်နျာႏအို၊ နာꩻသေကဲးတမုဲင်ꩻ"တဲ့ရိုꩻနောဝ်ꩻတွော့ꩻ တဲမ်းလိတ်သား မဉ်ယီးနယ်တောဝ်းဒွုမ်နောဝ်ꩻသွူ။ တဲမ်းလိတ်သားနောဝ်ꩻ ပွိုးစွဉ်ႏရက်ငါႏ စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻတဲင် မဉ်ႏထီႏလွဉ် ဝင်ꩻအံႏနွောင်ꩻနီပအိုဝ်ႏ၊ ဝင်ꩻတိတ်ꩻနျꩻဖွိုႏနီပအိုဝ်ႏ၊ ဝင်ꩻပေ့ꩻရဲးခါꩻနီပအိုဝ်ႏမဲ့နားဖုံႏနောဝ်ꩻ ခံႏတဒါႏတောဝ်း၊ မဉ်ထေင်ချာ မဉ်ဒေါ့ꩻချာ သꩻအာႏတလာငါႏတွော့ꩻ မဉ်ႏဒေါ့ꩻသွူ၊ မဉ်ႏယီးနယ်သွူ ဝင်ꩻအမာႏနောဝ်ꩻ ခံႏဗာႏအာငါႏ ငေါဝ်းဆာနုဲင်းလယိုဖုံႏသွူ။ "လိုꩻလမ်းခတ်ꩻသားနောဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻခွင်ꩻထာꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ လိုꩻရွဉ်ဆေ့ꩻနောဝ်ꩻ နီရပ်ယို ထွာသော့ꩻဝင်ꩻအတန် ခွင်ꩻအဲဉ်ထောဝ်း၊ ဒေါ့ꩻသော့ꩻထာꩻအမျာꩻကို ဝင်ꩻတစူꩻတောဝ်း"နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏ၊ "သီနောဝ်ꩻ လွဉ်အုံနီဒုံယို 'ဝင်ကြေး'နွို့အုံခꩻ တလုမ်းတောဝ်းဒွိုန်းတဲင် ခုဲင်ႏထွာတောဝ်း လိုꩻနီဒုံတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻထာꩻအမျာꩻခြာခွင်ꩻအဲဉ်ထဝ်း"စတဲင်စတဲင် ငေါဝ်းတိတ်ꩻနျꩻဆာ၊ အောဝ်ႏအာလွဉ်ငါႏနောဝ်ꩻမꩻ တဲမ်းလိတ်သား တယီးနယ်ဖေႏတောဝ်း သာဓကသက်သေႏနောဝ်ꩻ ခွင်ꩻလွစ်ဖေႏသွော့ဩ။ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတာႏ စက်တန်ကအောဝ်ႏဝေ့ꩻတပန်ႏဖေႏဒါႏ စွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻအရေꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏကွင်ꩻကိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏပေ့ꩻရဲခါꩻဒါႏ လိုꩻမူႏလိုꩻပေႏတာႏတွမ်ႏ လိုꩻရွဉ်ဆေ့ꩻ ပညာႏဆေ့ꩻသားတာႏတဲင် နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ထင်ႏထိုတသွောင်းရေꩻယို လိုꩻအရန်းစွုမ်ႏ တပါသော့ꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻမꩻ နုဲင်းစွဉ်ႏအောဝ်ႏတိုꩻတက်လွိုႏလွိုႏလဲ့ အောဝ်ႏထဲ့ဖွိုႏလဲဉ်းဆုဲင်ꩻဝင်ꩻ အာတန်ကဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဝိဇ္ဇာႏနဂါꩻပိုလီꩻ ကထွာဒါႏ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယိုနောဝ်ꩻ ဒုံမဉ်ႏအောဝ်ႏပေႏ၊ ရွဉ်မဉ်ႏအောဝ်ႏဆေ့ꩻ၊ ပညာႏမဉ်ႏခုဲင်ႏအောင်ႏထိုဒွိုန်းဒါႏ အခိန်ႏခါႏနောဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏငါႏဝင်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻရီတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻလဲ့ ယိုꩻငါႏ၊ နုဲင်းစွဉ်ႏမွော့ ဖူးဝေးသွီႏယာႏချင်ꩻ၊ ရက်ဒါႏငါႏဝင်ꩻ၊ ကူႏညီႏစွဲးကမ်းကိုဒါႏငါႏဝင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဒုံမဉ်ႏတန်လွဉ်၊ ရွဉ်မဉ်ႏလွိုင်ႏလွဉ်၊ လိုꩻသေလိုꩻဒါႏ မဉ်ႏအာလွဉ်သွူနောဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏရေꩻပြုဲင်ပြင်စသွူ၊ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဘာႏသာႏ ဒွါႏသော့ꩻအစူအခင်ႏယိုꩻသွူ၊ ဒေါ့ꩻရီတွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻလဲ့ တခေါဝ်းဒွုမ်ဝင်ꩻ၊ အနာလွို အချင်ꩻချင်ꩻ လွꩻထီႏလူႏလုဲင်ႏဗော့ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ ကွဲညည ပအိုဝ်ႏဒုံ ထွာဝင်ꩻဒုံ၊ ပအိုဝ်ႏကျောင်ꩻ ထွာဝင်ꩻကျောင်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏဟံႏ ထွာဝင်ꩻဟံႏနောဝ်ꩻ သမဲင်ꩻရာႏဇဝင်ႏကို အတွင်ႏလွဉ်လဲဉ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏ ထွုံꩻစံႏပယ်ႏဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏပညာႏမဲ့ဖြုံႏ မေတ္တာႏသꩻရာႏ ကရုဏာႏစူဗောင်တွော့ꩻ ယူႏရော့ꩻရော့ꩻ ဖျင်ယံယံညီꩻခန်းသွော့ဝင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ- တွမ်ႏမေတ္တာႏတဲင်-