ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ နောင်ယာသုဲင်ꩻ(၁၃၃၉)

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

၁၃၃၉-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏဆန်ꩻ ၁၄-ဟာ ပွယ်ꩻတန်မွူးနီꩻစွိုးခွိုꩻပအိုဝ်ႏ နောင်ယာသုဲင်ꩻကို နီတကာႏတောႏသီး လိုꩻအစွိုꩻဖုံႏ၊ ကောႏမတီႏစွိုꩻဖုံႏ၊ ကကွီလွဉ်ဒါႏ နီသံႏဃာႏအလောင်း၊ မော်သီးအလောင်း အကျံႏအဉာဏ်ႏ (၃)ချက်အကိုနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻသီး တိန်ႏလꩻသွူ နီတကာႏသီး အကျံႏအဉာဏ်ႏ၊ တကာႏသီး ကလျောက်လဝ်းဒါႏ စေးလာႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဗွေႏစင်ꩻသီး ကတိန်ႏထွား၊ ကတိန်ႏစဲစ်ဆေꩻ(လေ့လာ)နဝ်ꩻလဲင်ႏခါ တကာႏသီး ကလဝ်းအတွိုင်ꩻ အချက်အဝ်ႏ(၃)ချက်-

  • ပထမတချက်နဝ်ꩻ - ဘာႏသာႏရေꩻ သာႏသနာႏရေꩻ
  • ဒုတိယအချက်နဝ်ꩻ - အမျိုꩻသာꩻရေꩻ ယေန်ႏကေႏမုꩻ
  • တတိယအချက်နဝ်ꩻ - လိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏကေႏမုꩻ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ ။

စိန်ႏတွိုႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ နီတကာႏလိုꩻတန်သီး သမ်းဖေႏအာႏငါႏ၊ အကျံႏအဉာဏ်ႏ ဖေႏကဖေႏနဝ်ꩻ လိုꩻကျောင်ꩻအဝ်ႏတဖဲ့ꩻ၊ တကာႏလိုꩻလမ်း မော်ပညာႏသျိ ပညာႏသျင်ႏသီး အဝ်ႏတဖဲ့ꩻ၊ အဝ်ႏနီဖဲ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ စိန်ႏတွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ နီတကာႏသီး စိန်ႏခဉ်ꩻဖေႏအခိန်ႏနဝ်ꩻ (၅) ငတ်ꩻနားရီႏ တိန်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဗွေႏစင်ꩻသီး ဟဲ့ꩻစုတွမ်ႏ တကာႏပညာႏသျိ ပညာႏသျင်ႏ မော်လိုꩻစွိုꩻဖုံႏ တွမ်ႏဗွေႏစင်ꩻသီး သံႏဃာႏဖုံႏတဲင်တွော့ꩻ မဲ့ငါခွဲႏတောႏ ဖြွမ်းဗူႏ တိန်ႏဒေါ့ꩻရီဝင်ꩻလဲင်ႏခါ ဗွေႏစင်ꩻကရိုꩻ အချက်သွံချက်နဝ်ꩻကိုနဝ်ꩻ ကဆဲင်ႏငါႏ နီလိုꩻကျောင်ꩻနဝ်ꩻ ဘာႏသာႏရေꩻ သာႏသနာႏရေꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ နီလိုꩻကျောင်ꩻ ထွာအထျꩻ။ နဝ်ꩻမꩻ လိတ်လုဲင်ꩻရေꩻကရိုꩻဒါႏ တတိယချက်နဝ်ꩻ နီလိုꩻကျောင်ꩻတဲ့ဆဲင်ႏ၊ လိုꩻလမ်းတဲ့ဆဲင်ႏ၊ စိန်ႏတွိုႏ အမျိုꩻသာꩻရေꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻကျောင်ꩻတွမ်ႏလိုꩻလမ်းနဝ်ꩻ ဟမ်းပေါင်းဆဲင်ႏအာလိုꩻလမ်း၊ စိန်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ နီသံႏဃာႏလိုꩻကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အီႏထူႏရေꩻဖေႏ၊ အီႏဖေႏအကျံႏအဉာဏ်ႏ ဘာႏသာႏရေꩻတွမ်ႏ သာႏသနာႏရေꩻကိစ္စနဝ်ꩻတချက်၊ တွမ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻရေꩻနဝ်ꩻ တချက်၊ နဝ်ꩻမꩻ နီတကာႏလိုꩻလမ်းသီး၊ မော်ပညာႏသျိ ပညာႏသျင်ႏသီး အစွိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏသွော့ အမျိုꩻသာꩻရေꩻ-နဝ်ꩻဟုဲင်း ဗွေႏစင်ꩻနဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။

စိန်ႏတွိုႏနဝ်ꩻမꩻ တကာႏသီးတဲ့ သဘော်ꩻတူႏလွ ပငါပရာꩻတဲင်တွော့ꩻ ဟန်ႏဟာယိုနဝ်ꩻ နီသံႏဃာႏကိုႏစလယ်ႏအနေႏ နီဗွေႏဗွန်ဖြား ဗွေႏဗွန်နောင်ကာꩻတန် တွမ်ႏနီဗွေႏဗွန်ဖြား ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻမြို့ဦး ဖေႏတာႏဝွန်ႏဗွေႏစင်ꩻ၊ ထွဉ်ႏဗွေႏစင်ꩻသျင်ꩻနယ်ဖေႏ၊ ခြုဲင်းနယ်ဖေႏ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ယိုနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻအီႏခြုဲင်းနယ်ဖေႏ နီတကာႏသီး ကွဲႏတွော့ꩻ ဗွေႏစင်ꩻကအီႏခြုဲင်းနယ်ယိုနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻပုဂ္ဂလိကအနေႏ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏထာꩻ တမွေးတဝ်း၊ သံႏဃာႏကိုႏစလယ်ႏအနေႏ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏထာꩻတဲင်တွော့ꩻ ငဝ်းတဲ့ဖေႏနေး ကမာႏမွုန်း၊ ငဝ်းဖေႏနေး ကတွမ်ႏလွဉ်ꩻမွုန်းနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻအဝ်ႏချင်းဖေႏဒျာႏ၊ နီဗွေႏသံႏဃာႏသီးဂုဏ်ႏတရေႏ ဖေႏနေးကတွမ်ႏလင်ꩻမွုန်းနဝ်ꩻတဲ့ ခွေသွဉ်းအီႏချင်းအွဉ်ႏဒေါ့ꩻဒျာႏ ဗွေႏဩ။ ကွဲႏတွော့ꩻ ခွေသွဉ်းကအီႏလျောက်၊ ခွေသွဉ်းကအီႏသျင်ꩻနယ်၊ ခွေသွဉ်းကအီႏလဝ်းကိုယိုနဝ်ꩻ အမဉ်ႏထိခွိုက်စိန်ႏစွော့ꩻ နီဗွေႏသီး သံႏဃာႏလိုꩻကျောင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ နီတကာႏ မော်သီးတရိုꩻတဝ်း၊ နီတကာႏလိုꩻတန်သီး ကားကအဝ်ႏဖုံႏ တရိုꩻတဝ်း၊ ငဝ်းဆွော့ꩻပေႏတရိုꩻတဝ်း၊ ငဝ်းခတ်ꩻနားပေႏ တရိုꩻတဝ်း၊ မဉ်ႏပါစိန်ႏစွော့ꩻတဲ့ ယံဖေႏနေး ကအွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻဗဲင်း ဗွေႏစင်ꩻအကျောင်ꩻ ရီးသွတ်ꩻအစ ပထမအနေႏ ဗွေႏစင်ꩻရိုႏရိုႏသေႏသေႏ တောင်ꩻပြန်ႏဒျာႏ နီဗွေႏသံႏဃာႏသီးတွမ်ႏ တကာႏသီးဖုံႏ နုဲင်းနဝ်ꩻသနဲ့။

နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဘာႏသာႏရေꩻ သာႏသနာႏရေꩻယိုနဝ်ꩻ နီတကာႏသီး ကလဝ်းန၀်ꩻ ဘုရာꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ တရာꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ နေးမုဲင်ꩻ၊ သံႏဃာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ နေးမုဲင်ꩻ-စတဲင်စားနဝ်ꩻဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏခံႏထူႏသီႏလနဝ်ꩻ အနယ်ꩻဖေႏနေးကစဲစ်၊ အနယ်ꩻဖေႏနေးကမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ နေးမုဲင်ꩻ၊ ခံႏသျင်ႏခံႏစင်ꩻ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻစားဖုံႏနဝ်ꩻ နေးမုဲင်ꩻ သမ်းရီလွဉ်ပဉ်ချက်ပဉ်ချက်၊ သမ်းအဝ်ႏခြုဲင်း ပဉ်ချက်ပဉ်ချက်၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ဘုရာꩻအကျောင်ꩻ၊ တရာꩻအကျောင်ꩻ၊ သံႏဃာႏအကျောင်ꩻ၊ သီႏလဘာႏဝနာႏ-စတဲင်အကျောင်ꩻစားနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏခြုဲင်းလို့လို့တဲ့ အာငါႏ၊ ဆွာꩻငါႏတဲင်တွော့ꩻ တွမ်ႏအခိန်ႏပေႏယိုနဝ်ꩻ အီႏတလိုမ်းလꩻတဝ်း၊ အီႏတပြဲ့ꩻစုံႏလꩻတဝ်း၊ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း မဉ်ႏခြုဲင်းဗော့ꩻ နီတကာႏအမျာꩻသီးခငါယိုတဲ့ အီႏတတောင်ꩻလို့တဝ်း၊ ခွေတဲ့တောင်ꩻဒျာႏတစား၊ နာꩻတဲ့ တောင်ꩻဒျာႏတစား၊ စိန်ႏတွိုႏသဲင်ꩻချာ ရပ်ဖွော်ရပ်မွဉ်ꩻ ပငါပရာꩻသူꩻတဲင်တွော့ꩻ မဲ့ꩻခွေတဲ့ သဲင်ꩻဒေါ့ꩻဒျာႏတမျိုꩻ၊ နာꩻတဲ့ သဲင်ꩻဒေါ့ꩻဒျာႏတမျိုꩻ၊ ခွေတဲ့ သဲင်ꩻခြုဲင်းဒျာႏတမျိုꩻ၊ နာꩻတဲ့ သဲင်ꩻခြုဲင်းဒျာႏတမျိုꩻ။ ကွပ်ပွိုးထွာနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻတဲင် မဲ့ꩻခမ်းတွို့ꩻသား ခြုဲင်းတမျိုꩻ၊ ခမ်းကွဉ်ႏသား ခြုဲင်းတမျိုꩻ၊ ခမ်းနဝ်သား ခြုဲင်းတမျိုꩻ၊ ခမ်းထင်ꩻသား ခြုဲင်းတမျိုꩻ မဉ်ႏထွာစားနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ အတငီႏလꩻတဝ်းလို့ဝင်ꩻ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ဖေႏနေးကငီႏလꩻလို့ဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဘာႏသာႏရေꩻ၊ သာႏသနာႏရေꩻကိစ္စယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏပွယ်ꩻယို မဉ်ႏထွူတဲင်တွော့ꩻ အွိုး၀ွေꩻသီးကထွာဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏထေရ်ႏကီꩻ ဝါႏတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ မဲ့ꩻအွို ထွားလွိုက်ခန်း ပုဂ္ဂိုလ်ႏတပါꩻပါꩻ၊ ဘုရာꩻအကျောင်ꩻ၊ တရာꩻအကျောင်ꩻ၊ သံႏဃာႏအကျောင်ꩻ ပတ်သဲစ်တွမ်ႏ ဘာႏသာႏ သာႏသနာႏကိစ္စ လိတ်အုပ်တအုပ် ဖေႏနေးကထွာလꩻ၊ ဖေႏနေးကထန်ႏလꩻန၀်ꩻ မဲ့ꩻဝွေꩻဗွေႏသီး ဖေႏတာႏဝွန်ႏဒျာႏ။

ပေါႏဝွေꩻဗွေႏသီး ဖေႏတာႏဝွန်ႏသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ မဲ့ꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏအပါꩻနဝ်ꩻ အီႏတဲမ်းဖေႏဒျာႏ၊ ပေါႏတဲမ်းသွူနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ လိတ်အုပ်မဉ်ႏထန်ႏသွူတွော့ꩻ လိတ်အုပ်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ စွုမ်ႏကျောင်ꩻကျောင်ꩻ၊ စွုမ်ႏရပ်ရပ်၊ စွုမ်ႏရာႏရာႏ လိုꩻဖုံႏတဲ့ စွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻ ခွုမ်ထွူလိတ်အုပ်နဝ်ꩻ၊ ထွားထွူလိတ်အုပ်နဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻကျောင်ꩻဓမ္မကထိတရိုꩻတဝ်း၊ တကာႏမော်သီး လိုꩻလမ်းဓမ္မကထိကတရိုꩻတဝ်း ထွားထွူလိတ်အုပ်နဝ်ꩻ မဉ်ႏဟော်ꩻ၊ မဉ်ႏခြုဲင်း၊ မဉ်ႏလွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻနေးနဝ်ꩻနဝ်ꩻ နီဖူးဝေးခမ်းတွို့ꩻ၊ ခမ်းနဝ်၊ ခမ်းထင်ꩻ၊ ခမ်းကွဉ်ႏ ပီလို့စွဉ်ႏလို့ဝင်ꩻ၊ ညီႏညွတ်စွဉ်ႏလို့ဝင်ꩻ၊ ဗွန်စွဉ်ႏလို့ဝင်ꩻ၊ ဖေႏနေးတကာႏတောႏသီး ကလိုႏဒါႏ သဘော်ꩻဆန္ဒအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ပီလွဝင်ꩻ၊ ဗွေႏစင်ꩻသီး ယူႏလꩻနေးနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ပတ်သဲစ်တွမ်ႏ ဘာႏသာႏရေꩻ၊ သာႏသနာႏရေꩻကိစ္စနဝ်ꩻတဲးတဲ့ ဟန်ႏဟာဗွေႏစင်ꩻသီး အုံနုဲင်း ထူႏကွို့ꩻ ပဋိညာဉ်ႏ အာႏမခံႏချက် တကားနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသနဲ့ ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ မွေးသွူ၊ အဝ်ႏကုဲင်လိတ်လုဲင်ꩻကိစ္စ၊ စိန်ႏတွိုႏလိတ်လုဲင်ꩻကိစ္စယိုနဝ်ꩻ နုဲင်းဗွေႏစင်ꩻသီး ကယူႏလꩻ၊ နီသံႏဃာႏသီး ကယူႏလꩻ ယိုလဲင်ႏခါန၀်ꩻ အကဏ္ဍအဝ်ႏ နီကဏ္ဍ။

ပထမကဏ္ဍနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏထမုဲင်ꩻ? မာꩻထာꩻသီးအမျိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအရေꩻကီꩻလိုꩻတန်၊ လိုꩻကေားစီႏဆင်ႏသား၊ ကေားအွဉ်သားနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻတွော့ꩻ မဉ်ႏမာꩻထွာနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကယိုꩻနဝ်ꩻ အီႏမာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် လဲင်ႏခါ နီသံႏဃာႏသီး အုပ်ချုပ်ရေꩻကိုယိုနဝ်ꩻ ဂွိုင်ꩻချုပ်ဖုံႏအဝ်ႏ၊ ဂွိုင်ꩻအုပ်ဖုံႏအဝ်ႏ၊ ဂွိုင်ꩻထောက်ဖုံႏအဝ်ႏ၊ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏအဝ်ႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် အယိုꩻသွတ်ꩻအနေႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဂွိုင်ꩻချုပ်မန်ႏသမျန၀်ꩻ ဖေႏနေးကထွာဗာႏ နာယက-ရိုꩻပေႏနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻမꩻ ဂွိုင်ꩻအုပ်မန်ႏသမျနဝ်ꩻ ပထမဥက္ကဋ္ဌ၊ ဂွိုင်ꩻထောက်မန်ႏသမျနဝ်ꩻ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏတွမ်ႏ လိုꩻကဝါႏသနာႏဒါႏလိတ် လိုꩻလမ်းတရိုꩻတဝ်း၊ လိုꩻကျောင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကထွာဗာႏ အစွိုꩻနွို့သား ။ နာယက၊ ပထမဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ တွမ်ႏအစွိုꩻနွို့သား ကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ထွာသွူတလွောင်ႏချင်ႏ၊ တဗူႏချင်ႏ၊ တစွိုꩻချင်ႏထွူတဲင် တွမ်ႏအစွိုꩻနဝ်ꩻလဲင်ႏခါနဝ်ꩻ ကအီႏဖန်ဆင်ꩻလင်ꩻဖေႏ နီလိတ်လုဲင်ꩻ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်ရေꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ နီလိတ်လုဲင်ꩻ ဖေႏနေးကစွစ်ꩻတိုးရေꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ နီလိတ်လုဲင်ꩻဖေႏနေးကတိုꩻတက်ရေꩻတရိုꩻတဝ်း အဝ်ႏနဝ်ꩻကိုတွော့ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏ ကအီႏဆောင်ႏရွက်နွောင်ꩻစားနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ လွိုက်ဖျင်တလဲင်ႏ၊ ကတိန်ႏလွိုက်ဖျင်တလဲင်ႏ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါနဝ်ꩻ အွဉ်ႏခန်းစမ်ꩻယင်း အစွိုꩻပငါပရာꩻ ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ ပထမကဏ္ဍ၊ နာယက၊ ပထမဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ တွမ်ႏအစွိုꩻနွို့သား ကားကအဝ်ႏ ကိစ္စမဉ်ႏထွူသွူ၊ မဉ်ႏအောင်ႏမျင်ႏ၊ ထာꩻမာꩻနဝ်ꩻတရန်း မဉ်ႏထွူသွူ နဝ်ꩻလဲင်ႏခါနဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်က ဒုတိယကဏ္ဍ၊ ဒုတိယရန်းနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻသီး ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် နီသံႏဃာႏသီးဖုံႏ ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် -

  • နံပါတ် (၁) ဗာႏ အချက်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏ တဲမ်းလိတ်သား ၊
  • နံပါတ် (၂) အချက်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏ တွဲႏနျꩻထန်ႏသား ၊

နံပါတ် (၃) အချက်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသား ၊

  • နံပါတ် (၄) အချက်နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏ တုတ်ꩻလီဖြေ့ꩻစွစ်ꩻသား ၊

ဗွေႏစင်ꩻသီး ထီႏလွဉ်အချက်စားနဝ်ꩻ၊ နီသံႏဃာႏသီး ထီႏလွဉ်အချက် စားနဝ်ꩻစား ။[၁]

၁၃၃၉-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏဗွေ နောင်ယာသုဲင်ꩻ (၂)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

နီသံႏဃာႏ ကထီႏလွဉ်ဒါႏ အချက်(၄)ချက်အကိုနဝ်ꩻ လိတ်တဲမ်းသား ကရိုꩻနဝ်ꩻ မဉ်ႏလွိုက်လွဉ်စွဉ်ႏ နီပွယ်ꩻကိုလဲင်ႏခါတဲ့ လိတ်တဲမ်းသား အီႏပါသော့ꩻမား ခွုင်းမုဲင်ꩻပါꩻ၊ အဝ်ႏမားကားမုဲင်ꩻပါꩻ၊ မဉ်ႏထွာ နီတကာႏလိုꩻလမ်းတဲ့ အီႏတဲမ်းနွောင်ꩻမား ကားမုဲင်ꩻဖြာꩻနေးနဝ်ꩻတဲ့ အီႏလွိုက်သမ်းတသူႏသေတဝ်း၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ အဝ်ႏပွယ်ꩻကိုယို မဉ်ႏထွူနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ပထမကဏ္ဍအရေꩻနဝ်ꩻ မဉ်ႏအောင်ႏမျင်ႏသွူ လဲင်ႏခါတဲင်တွော့ꩻ နီသံႏဃာႏကိုနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဂွိုင်ꩻအဝ်ႏပငါပရာꩻ၊ ဂွိုင်ꩻအဝ်ႏပငါပရာꩻတွော့ꩻ ဂွိုင်ꩻချုပ်အဝ်ႏ၊ ဂွိုင်ꩻအုပ်အဝ်ႏ၊ ဂွိုင်ꩻထောက်အဝ်ႏ။

အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ အဝ်ႏအွိုးဗဟိုႏ၊ ဥပမာႏခန်း နီသွဉ်းသီး ပထမကျောင်ꩻတန် တဲမ်းသဲင်ꩻလိတ် ဂွိုင်ꩻချုပ်ထျꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ဂွိုင်ꩻအုပ်ထျꩻတရိုꩻတဝ်း၊ ဂွိုင်ꩻထောက်ထျꩻတရိုꩻတဝ်း တဲမ်းသဲင်ꩻခန်းလိတ်တွော့ꩻ ကွီသဲင်ꩻခန်း - နီဗွေႏသီးနယ်ႏကို၊ နီဗွေႏသီး ဧရိယာႏကိုနဝ်ꩻ စိမ်စွဉ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ စိမ်စွဉ်ႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏလိုꩻလမ်းတရိုꩻတဝ်း ကအီႏတဲမ်းနွောင်ꩻလိတ်၊ ကအီႏထေနွောင်ꩻလိတ်၊ ကအီႏထုတ်နွောင်ꩻလိတ် ပုဂ္ဂိုလ်ႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏအမဉ်ꩻ၊ တွမ်ႏအသက်၊ တွမ်ႏအထာꩻမာꩻ၊ တွမ်ႏအရပ်ရာႏဒေႏသ၊ ဌာႏနစုံႏစုံႏလင်ႏလင်ႏ ယံဖေႏနေးကပသာထင်ႏဗာႏ နီသွဉ်းသီး ဗဟိုႏဌာႏနယို ဗွေႏဩ - လဝ်းသဲင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ ။ မဉ်ႏလဝ်းသဲင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ဆဲင်ႏရာꩻဒေႏသ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻ မဲ့ꩻအီႏဖေႏထင်ႏ တဲမ်းလိတ်ဆရာႏဖုံႏ၊ မဉ်ႏဖေႏထင်ႏစာႏရင်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ကထွာဒါႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး ပထမကဏ္ဍကို ကပါဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏလိုꩻတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ မဲ့ꩻအီႏဖစ်ပင်ꩻယင်းတလဲင်ႏ၊ ဖစ်ပင်ꩻထင်ႏထွူ လိတ်တဲမ်းသားဖုံႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ထင်ႏစုခန်း၊ ဥပမာႏခန်း- ဌာႏနတထွောင်းထွောင်း၊ ဥပမာႏခန်း- အွဉ်ႏဒေါ့ꩻယိုꩻယိုꩻ နုဲင်းနီသွဉ်းသီး ကျောင်ꩻတန်။ စိန်ႏဖျော်သွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ နီဗွေႏသီးနဝ်ꩻ ပုထုဇဉ်ႏက မွေးနီႏ၊ စိန်ႏပုထုဇဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻမဉ်ႏတအပ်တဝ်း တဲးတဲးဝါးဝါး၊ ဝင်ꩻအသိအမှတ် မဉ်ႏတပျုတဝ်း၊ ဝင်ꩻမဉ်ႏထွဉ်ႏဖွီတဲ့ အကုဲင်းမာꩻဖွီဒါႏထာꩻ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကတွမ်ႏမာꩻဖွီမွုန်းထာꩻ၊ ဖေႏနေးအထီကထွူႏ အစွူႏကအဝ်ႏတဲင်တွော့ꩻ ကေားကထွာဒါႏ ၀ွေꩻဗွေႏသီး နာယကလိုꩻတန်ဖုံႏ၊ ပထမဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ၊ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ နေးနေးစေးလာႏပေႏတရိုꩻတဝ်း၊ လိတ်မတ်ပေႏတရိုꩻတဝ်းတဲင်တွော့ꩻ ဥပမာႏခန်း- လိတ်တဲမ်းသား အဝ်ႏ(၁၅၀)ဒေါ့ꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻ။

ဟန်ႏနီꩻ နီသွဉ်းသီး ကဟဲ့ꩻထင်ႏဗာႏ နီဗွေႏသီးနဝ်ꩻ နီသွဉ်းသီး အီႏအပ်ထာꩻမာꩻ၊ နီသွဉ်းသီး အသိအမှတ်ပျု- အီႏပျုနီဗွေႏသီး၊ တယ်ႏစွဉ်ႏဟန်ႏနီꩻမာꩻတငါ နီဗွေႏသီး အပါꩻ (၁၅၀)ယိုနဝ်ꩻ နီပအို၀်ႏအမျိုꩻသာꩻခကီ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်၊ လိတ်လုဲင်ꩻဖဲ့ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ စိမ်စွဉ်ႏ ဘာႏသာႏရေꩻ၊ သာႏသာနာႏရေꩻ တရိုꩻတဝ်း အဝ်ႏနီဗွေႏသီးစူကို၊ နီဗွေႏသီးဖေႏနေးကဆောင်ႏရွက်လွေꩻဗာႏ ဖေႏတာႏဝွန်ႏတဲ့မွေးမွေး၊ မျောက်ဖေႏ အဘုံꩻအကံႏတဲ့မွေးမွေး၊ နဝ်ꩻမꩻ ဒင်ႏဖေႏ အကျက်သရေႏတဲ့မွေးမွေးတဲင် ထွိုင်ႏကပ်ခန်း အွို အသိအမှတ်ပျုလွှာ မန်းကရိုꩻနဝ်ꩻ၊ ထွိုင်ႏကပ်ခန်းနေးနဝ်ꩻ တပါꩻတစောင်ႏတစောင်ႏတဲင် အမဉ်ႏလꩻသဲင်ꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻပေႏနဝ်ꩻ အွိုး အဗွေႏနမ်းသူꩻတဲ့ အသꩻထွာအီနုဲင်းမုဲင်ꩻပေႏတဲင် -

  • အား - နီယိုနဝ်ꩻ လိုꩻတန်ဖုံႏ၊ သံႏဃာႏဖုံႏ အသိအမှတ်ပျု လဲဉ်းသွူ၊ နီယို တဲမ်းလိတ်ဆရာႏ-တဲ့ တဲႏဟန်ႏနီꩻမာꩻတငါ ခွေအုံဖွီထာꩻ၊ အဝ်ႏဖွီထာꩻ ထွာတဝ်းဒွုမ်။ နီအမျိုꩻသာꩻ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်၊ ဖေႏနေးကထင်ႏထို၊ နီလိတ်လုဲင်ꩻ ဖေႏနေးကထင်ႏထို၊ ပွိုင်းဝွို့နဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခွေတာႏဝွန်ႏအဝ်ႏလဲဉ်းသွူမွော့- သꩻနဝ်ꩻ ပရူးအီႏထွာလွဉ်နုဲင်းနဝ်ꩻ။

စိန်ႏထွာလွဉ်သွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကားတဲင် လိတ်တဲမ်းဆရာႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ တွိုင်ႏပင်ႏယင်းလို့ဝင်ꩻ၊ တွိုင်ႏပင်ႏဝင်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် - အား ယိုလဲင်ႏခါ နီလိတ်ဖတ်သား ပရိသတ်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻပေႏပေႏတဲ့ အဝ်ႏတရန်း၊ နဝ်ꩻမꩻ မူႏနမ်ꩻခိုဗင်ႏယွဲး လိုꩻတလောင်ꩻတဲ့ အဝ်ႏတရန်း၊ နဝ်ꩻမꩻ ပိုဖါ စီꩻပွာꩻရေꩻသား ကတောႏလမ်းတောႏပါႏစ ကလွူးနမ်းမွေးသက်သားတဲ့ အဝ်ႏတရန်း၊ နဝ်ꩻမꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻဖုံႏတွမ်ႏ မော်ဖုံႏ လိုꩻဖြားဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏတရန်း၊ တိန်ႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻပေႏတဲ့ လိုꩻပေႏလိတ်မꩻ၊ လိုꩻတလောင်ꩻတဲ့ လိုꩻတလောင်ꩻလိတ်မꩻ၊ လိုꩻဖြားတဲ့ လိုꩻဖြားလိတ်မꩻ၊ လိုꩻဖြားလိတ်နဝ်ꩻ လိုꩻပေႏအမျိုꩻသꩻဝင်ႏစာꩻ မွေးတဝ်း၊ နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻပေႏလိတ်တဲ့ လိုꩻဖြားသꩻမျိုꩻဝင်ႏစာꩻမွေးတဝ်း။ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် လိုꩻအဆင်ႏအရန်း ပငါပရာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဗွူႏဒျာႏ အဆာႏပငါပရာꩻ၊ အဝ်ႏလိုႏဖေႏဒျာႏ အလိတ်ပငါပရာꩻ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် နီသွဉ်းသီး လိတ်တဲမ်းသားအစွိုꩻကိုယိုနဝ်ꩻ ပတ်သဲတ်တွမ်ႏ လိုꩻပေႏလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻ အီႏထူႏတာႏဝွန်ႏ၊ ပတ်သဲတ်တွမ်ႏ လိုꩻယွဲးလိတ်လုဲင်ꩻယိုန၀်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻအီႏထူႏတာႏဝွန်ႏ၊ ပတ်သဲတ်တွမ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻလိုꩻလမ်း စီꩻပွာꩻရေꩻကိစ္စ၊ လိုꩻလမ်းစီꩻပွာꩻရေꩻကိစ္စဖုံႏနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻအီႏတဲမ်းနွောင်ꩻ၊ ပတ်သဲတ်တွမ်ႏ လိုꩻကျောင်ꩻလိုꩻလမ်း မော်ဖုံႏတရာꩻပဲင်ꩻဆဲင်ႏရာꩻယိုနဝ်ꩻ တမုဲင်ꩻအီႏထူႏတာႏဝွန်ႏ။[၂]

၁၃၃၉-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏဗွေ နောင်ယာသုဲင်ꩻ (၃)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

တွိုႏနဝ်ꩻမꩻ တဲမ်းလိတ်ဆရာႏဖုံႏနဝ်ꩻ ခွယ်ꩻယင်းလို့ဝင်ꩻ ထူႏတာႏဝွန်ႏပငါပရာꩻတဲမ်း၊ ဗွေႏစင်ꩻသီး ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နီသံႏဃာႏသီးဖုံႏတဲ့ ရေႏရွယ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻစား၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ လိတ်တဲမ်းဆရာႏကဏ္ ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ အဝ်ႏကုဲင်တေား နျꩻထေသားကဏ္ဍ၊ နဝ်ꩻတွော့ꩻ လိတ်နဝ်ꩻပေါႏတဲမ်းသွူတဲင်တွော့ꩻ ခွေတဲ့တဲမ်းတမျိုꩻ၊ နာꩻတဲ့ တဲမ်းတမျိုꩻတွော့ꩻ လိတ်တဲမ်းသားယိုနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာနဝ်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻသီးကထင်း လိုꩻပေႏနဝ်ꩻ ဟမ်းပေါင်းကဲဉ်းအာအာ၊ စိန်ႏတွိုႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻထ အတ္တနောမတိ-ကရိုꩻဒါႏ နီနမ်းတွမ်ႏနီနမ်းသဘော်ꩻ အဝ်ႏဒါႏ၊ မဲ့ꩻအခွေါင်းဝင်ꩻမကောင်၊ အဝွို့ဝင်ꩻမကောင်၊ အကျိုꩻအဝ်ႏမကောင်၊ အဝ်ႏတဝ်းမကောင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ပါဒါႏ၊ လိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ နီရိုꩻအဟဝ်တဲ့ အွိုးဝင်ꩻကထီႏသူꩻနဝ်ꩻ မဲ့ꩻထွာမားအစွူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏဒါႏတဲင်တွော့ꩻ အပဲစ်ဖေႏနေးကကင်ꩻ၊ ဖေႏနေးကသျင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အွို လိတ်တဲမ်းသားတဲ့ အီႏအွဉ်ႏဗာႏတွမ်ႏစီꩻကန်ꩻ၊ အီႏဖွေါင်ꩻဖေႏဗာႏနေးအဖွေါင်ꩻ ။

ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ပေါႏလွိုထန်ႏအဖွေါင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေး တည်းဖျတ်သားကရိုꩻဒါႏ အွိုးဝွေꩻဗွေႏသီး လိုꩻတန်နာယကဖုံႏတရိုꩻတဝ်း၊ ဝွေꩻဗွေႏသီး ကထေထန်ႏဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ စဲစ်ဆေꩻယင်းတလဲင်ႏ၊ အပဲစ်ဖုံႏမဉ်ႏတရအဲဉ်ထဝ်း၊ အမျိုꩻသာꩻတာႏ စိမ်စွဉ်ႏစစရာႏရာႏ အကျိုꩻမဉ်ႏအဝ်ႏဒျာႏ ကရိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ ၀ွေꩻဗွေႏသီး စဲစ်ဆေꩻမဉ်ႏထွူတွော့ꩻ ဖေႏခန်းပုံနိပ်သားနဝ်ꩻ၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ နျꩻထန်ႏ။ ဝွေꩻသီးမဉ်ႏနျꩻထန်ႏတိန်ႏထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ နျꩻခြေင်ဖေႏရိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ စေးငိုꩻဖုံႏ သမ်းအဝ်ႏလိုႏ၊ ဖြေꩻလိတ်အုပ်ငိုꩻဖုံႏ၊ တမုဲင်ꩻဖုံႏ သမ်းအဝ်ႏလိုႏဖျင်၊ စိန်ႏအဝ်ႏလိုႏဖျင်နုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါတွော့ꩻ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသား၊ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသားနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏလိုႏနေဒွိုန်း၊ နဝ်ꩻမꩻ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အီႏထိုမ်ႏဗာႏအနယ်ꩻမုဲင်ꩻ? ဖေႏနေးကဖေႏနွောင်ꩻ လိတ်အုပ်ယိုနဝ်ꩻ သမ်းအဝ်ႏလိုႏစီႏဆင်ႏ၊ ကစိန်ႏတွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ နီသံႏဃာႏနဝ်ꩻ တဲက်တွန်ꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲင်တွော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏဧရိယာႏကို နီပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻယိုနဝ်ꩻ ဆေ့ꩻထာꩻတမွေးတဝ်း၊ စိန်ႏဆေ့ꩻတမွေးတဝ်းတဲင် ပေါႏတလမ်းတလမ်းယိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒေါ့ꩻခန်း တနေင်ႏခေါင်ꩻအကိုယိုနဝ်ꩻ လိတ်လုဲင်ꩻကိစ္စ မဉ်ႏကေပ်ꩻငါတလမ်း တမတ်တမတ်၊ ထေင်းကတူႏမဉ်ႏလူႏ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻတဲးတဲ့ လိတ်အုပ်တာႏနဝ်ꩻ အရလိုမ်းဒျာႏနဲ့ꩻ ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ ပငါပရာꩻ၊ နဝ်ꩻနဝ်ꩻတဲးတဲ့ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသားအစွိုꩻ တာႏဝွန်ႏနဝ်ꩻသနဲ့၊ မွေးနီႏ? လꩻလွဉ်ရွဉ်ငါမဉ်ႏထွူ မဉ်မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမာꩻ နဝ်ꩻသနဲ့၊ နဝ်ꩻတဲးတဲ့ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသားကဏ္ဍ။

နဝ်ꩻတွော့ꩻ တုတ်ꩻဖြေ့ꩻလီ၊ လိတ်အုပ်ယိုနဝ်ꩻ ပေါႏထန်ႏထွူတွော့ꩻ လွေꩻအဝ်ႏပွုမ်ႏထာꩻ ပဉ်ထွောင်းထွောင်း၊ မွေးတဝ်းတဲ့ လွေꩻအွဉ်ႏဒင်ႏဒျာႏ ဘုရာꩻခြေင်ႏ၊ ထွာလေႏဒျာႏ ယူးဆာႏ-ယူးပွီ၊ ထွာတေားဒျာႏ အတသီႏလွမ်၊ အယာထူလွမ်နေးနဝ်ꩻတဲ့ အကျိုꩻတမုဲင်ꩻတဲ့ တအဲဉ်ထဝ်းနဝ် ။ ကဉ်းသဲ့ꩻသွမ်ꩻ နီလိုꩻမျိုꩻတမွေးတဝ်း လဲင်ႏခါ ပေါႏလိတ်အုပ်နုဲင်းနဝ်ꩻ မဉ်ႏထန်ႏသွူတွော့ꩻ အီႏဖြေꩻလိတ်အုပ် တအုပ်တဗီႏယိုနဝ်ꩻ အလောႏကာႏ၊ မွေးနီႏ? မဉ်ႏအံႏစုဲင်ႏခြေင်လေႏဒျာႏ အလောင်ႏအလင်နဝ်ꩻ တဗီႏတွမ်ႏရိုꩻမွုန်း လစ်ꩻငတ်ꩻသူဗီႏ တရွဲးတခန် အလောႏကာႏတဝ်းတစိꩻစိꩻ၊ ပွိုးထမုဲင်ꩻ မွော့လွေꩻထွာတွိုးနေးနဝ်ꩻတဲ့ မဉ်ႏဖြေꩻအံႏထာꩻအံႏပေႏနဝ်ꩻ ( ယိုနဝ်ꩻ အနွိုးမွော့၊ ယိုနဝ်ꩻ အဆျာႏမွော့ ) ၀ွေꩻသီးသေအရသာႏနဝ်ꩻမꩻ အလောႏကာႏတဝ်းအရွဉ်။ နဝ်ꩻမꩻ ဉာဏ်ႏပညာႏ ထာꩻလိမ္မာႏ အဝ်ႏလိတ်ကို ကရိုꩻနဝ်ꩻ ၀ွေꩻသီးသေနာႏတဝ်း လိတ်အရသာႏမꩻတဲင်တွော့ꩻ အီႏဖြေꩻဗာႏ လိတ်အုပ်တအုပ် တန်ႏတဗီႏတရက်ꩻပေႏနဝ်ꩻ အဟွုန်လောႏကာႏ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ လိတ်အုပ်ယိုနဝ်ꩻ ပေါႏထန်ႏသွူတဲ့ မဉ်ႏတဟော်ꩻတဝ်း၊ မဉ်ႏတဖတ်တဝ်း၊ မဉ်ႏတထူႏရေꩻတဝ်းတဲ့ အကျိုꩻထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့ အဲဉ်ထဝ်း၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ လိတ်အုပ်ပေါႏထန်ႏထွူသွူတဲ့ ဖေႏနေးကစွစ်ꩻတိုး၊ ဖေႏနေးကလီလꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ နီသံႏဃာႏသီး ယူႏလꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် - အစွိုꩻနွို့သား ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏအဝ်ႏ၊ နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻကဝါႏသနာႏဒါႏလိတ်ဖုံႏ၊ မော်ဖုံႏ၊ စိမ်လိုꩻလမ်းလိုꩻကျောင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻအဝ်ႏ၊ စိန်ႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ခါးလားကထေ လိတ်အုပ်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏတွိုင်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတွိုင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ၀ွေꩻဗွေႏသီးကျောင်ꩻကို သျင်ႏပေႏ အီႏထူႏနွောင်ꩻကားမုဲင်ꩻအုပ်၊ တကာႏဖုံႏနဝ်ꩻ လမ်းငင်းပငါပရာꩻ၊ အီႏထူႏနွောင်ꩻ ကားမုဲင်ꩻအုပ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏအွိုးဗဟိုႏသူꩻနဝ်ꩻ ကွီသဲင်ꩻစာႏရင်ꩻ ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻမꩻ လိတ်အုပ် (စာႏရင်ꩻ) မဉ်ႏဖျော်တရေင်တဲ့ နျꩻ-၁၀၀၀ (တရေင်လွို)၊ မဉ်ႏဖျော် ၅၀၀-ငတ်ꩻရျာꩻတဲ့ နျꩻငတ်ꩻရျာꩻ-ငတ်ꩻရျာꩻလွို၊ မဉ်ႏမာꩻစားနဝ်ꩻစား၊ ဗော့ꩻနဝ်ꩻထွူ လိတ်အုပ်ထန်ႏသွူတဲင်တွော့ꩻ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏတွိုင်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတွိုင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻမဉ်ႏကွီလွဉ် ငတ်ꩻရျာꩻတဲ့ အဝ်ႏအွိုးဗဟိုႏဌာႏန လိတ်နျꩻစက်ကိုနဝ်ꩻ အီႏပသာသဲင်ꩻငတ်ꩻရျာꩻ၊ မဉ်ႏကွီတရေင်တဲ့ အီႏပသာသဲင်ꩻဖေႏတရေင်၊ ဗော့ꩻလိတ်အုပ်တရျာꩻဖျော်တဲ့ လိတ်အုပ်တရျာꩻငိုꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကဖေႏထင်ႏဗာႏ ဗဟိုႏဌာႏန၊ လိတ်အုပ်တရေင် မဉ်ႏဖျော်တဲ့ လိတ်အုပ်တရေင်ငိုꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေးကဖျော်ထင်ႏဗာႏ ဗဟိုႏဌာႏန။

၁၃၃၉-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သီႏဗွေ နောင်ယာသုဲင်ꩻ အကွို့ꩻ(၄)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

မဉ်ႏမာꩻစားနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ လိတ်အုပ်တဲ့ သွုမ်ꩻဗာႏတတ်း၊ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ မွေးသွူ၊ ဖျော်သဲင်ꩻလဲဉ်းသွူ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏစူကိုနဝ်ꩻ အီႏထွူလဲဉ်းဟောင်း? သမ်းလꩻထွူတဝ်းဒွိုန်းနေနေ၊ နဝ်ꩻတွော့ꩻ တကာႏဒုံကိုဖုံႏ ပေႏပေႏတန်တန်၊ ဖြားဖြားဆားဆား ကားတဲင်လိတ်အုပ်ကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻတဲမ်းနေးမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻရေႏရွယ်ႏချက်၊ ဝင်ꩻမဲ့ငါမိုးလွေꩻမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဖေႏနေးဝွေꩻသီးကသေနာႏ စွုမ်ႏဖြာꩻစွုမ်ႏဖြာꩻနဝ်ꩻ သမ်းအဝ်ႏလိုႏက၊ တိန်ႏလိုႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏဖွော် ပုဂ္ဂိုလ်ႏမွဉ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အတကာႏဖွော် တကာႏမွဉ်ꩻ တဒုံယိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻနီဝင်ꩻနီ ဖေႏနေးကထူႏရေꩻ လိတ်အုပ်ယိုနဝ်ꩻ သမ်းလိုႏမာꩻက အစွိုꩻပေႏသနဲ့နော် ။

စိန်ႏမာꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻလဲင်ႏခါတဲင်တွော့ꩻ အွို အဝ်ႏအွိုးဗဟိုႏဌာႏနနဝ်ꩻ ဖျော်သဲင်ꩻခန်း ကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏထျꩻ၊ အဝ်ႏကျောင်ꩻနင်းပုဂ္ဂိုလ်ႏ နဝ်ꩻလဲင်ႏခါ စွုမ်ႏလမ်းစွုမ်ႏလမ်း ဖေႏနေးကစွစ်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအဗွေႏဗွန် ဖေႏသဲင်ꩻခန်းအစွိုꩻပေႏသားနဝ်ꩻ၊ အဝ်ႏအစွိုꩻပေႏသားနဝ်ꩻ တုတ်ꩻခန်း၊ စိန်ႏတုတ်ꩻနဝ်ꩻ မွေးသွူလဲင်ႏခါ " စွုမ်ႏလမ်းစွုမ်ႏလမ်း လꩻသွူတအုပ်တအုပ်ယိုဟုဲင်း" နဝ်ꩻတွော့ꩻ ယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ သမ်းတဖတ်ဒါႏတဝ်းလိတ်၊ ပိတ်ခန်းအဖတ်ဒါႏကရိုꩻတဲ့ နီပအိုဝ်ႏသီးယိုနဝ်ꩻ ထာꩻလိုပ်ꩻသား၊ ထာꩻခွုမ်သားတဲင်တွော့ꩻ မွူးယာခိုႏနဝ်ꩻ အလွေꩻမွိုင်းဒျာႏသွို့ꩻ၊ အလွေꩻမွိုင်းဒျာႏခြံ၊ လိတ်ဖတ်ခိန်ႏအဲဉ်ထဝ်း တိန်ႏရိုꩻနဝ်ꩻ မွူးဟာခိုႏဖုံႏနဝ်ꩻ ယဟန်ႏသား သမ်းလယ်ႏလို့ဒျာႏထာꩻ ။ နုဲင်းနဝ်ꩻဟ လိတ်အုပ်ယို မဉ်ႏတဖတ်တဝ်း အကျိုꩻသမ်းအဲဉ်ထဝ်း နုဲင်းဗွေႏစင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻဟွဉ်ႏနဝ်ꩻသနဲ့၊ လိတ်အုပ်ယို ဖြေꩻအဖတ်တာႏဒျာႏ၊ အပူႏဇောႏတာႏ မွေးတဝ်းနဝ်ꩻဟ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻတဲင် ဖေႏနေးလိုꩻတွိုင်ꩻလိုꩻတွိုင်ꩻ လိတ်အုပ်ကိုယို၊ လိတ်စောင်ႏကိုယိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻရေႏရွယ်ႏချက်နေးမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻမဲ့ငါမိုးလွေꩻမုဲင်ꩻ ဖေႏနေးကသေအရသာႏနဝ်ꩻ သမ်းအီႏမာꩻဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ? လိုꩻကဖတ်ဒါႏ ဒေါ့ꩻခန်းအမွေးလဲဉ်း ။ လိုꩻတဖတ်ဒါႏတဝ်းလိတ်သားနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏတမုဲင်ꩻအာႏဏာႏ၊ နေးတွမ်ႏဖြားဒုံအာႏဏာႏ တရိုꩻတဝ်း၊ ဖြားဒုံတမွေးတဝ်းတဲ့ လိုꩻဒုံကို ဩဇာႏအာႏဏာႏကအဝ်ႏဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏန၀်ꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ မွေးတဝ်းတဲ့ နေးတွမ်ႏလိုꩻကျောင်ꩻသီးအာႏဏာႏတရိုꩻတဝ်းတဲင်တွော့ꩻ ချꩻလွဉ်ဖြားဒုံလမ်း တရိုꩻတဝ်း၊ ချꩻထင်ႏကျောင်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ချꩻထင်ႏတရောပ်ကိုတရိုꩻတဝ်းတဲင်တွော့ꩻ တဟာယိုန၀်ꩻ ၁-နားရီႏတရိုꩻတဝ်း၊ တခွယ်ꩻတရိုꩻတဝ်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻကဖတ်ဒါႏလိတ်၊ လိုꩻငဝ်းဖြွောင်ႏဖြွောင်ႏ၊ လိုꩻငဝ်းသျင်ꩻသျင်ꩻနဝ်ꩻ ဖတ်နယ်ဖေႏ တဟာတစိꩻစိꩻတွော့ꩻ - " လိတ်ယိုနဝ်ꩻ၊ အရဲဉ်ႏယိုနဝ်ꩻ၊ အမဲ့ငါယိုနဝ်ꩻ၊ အပွိုက်ယိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻရေႏရွယ်ႏနုဲင်းယို၊ နုဲင်းယိုသနဲ့၊ ယိုနဝ်ꩻ အရိုꩻနုဲင်းယိုသနဲ့" မဉ်ႏသျင်ꩻနယ်ဖေႏ နုဲင်းနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏမာꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻစားနဝ်ꩻန၀်ꩻ သဲစ်လိတ်အုပ်ကထန်ႏတဲ့ နီပအိုဝ်ႏဧရိယာႏကိုတဲ့ စွစ်ꩻလꩻလို့ဒျာႏ၊ လိုꩻတွိုင်ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ "လိတ်အုပ်ကထန်ႏ အလဲင်ႏယိုန၀်ꩻနဝ်ꩻ အဓိပ္ပါယ်ႏရိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻရေႏရွယ်ႏနေးမုဲင်ꩻ? ဝင်ꩻမဲ့ငါ မိုးလွေꩻမုဲင်ꩻ"စတဲင် လိတ်အရသာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ၀ွေꩻသီးအီႏသေဗာႏဒျာႏ၊ ဗွေႏစင်ꩻသီးတွမ်ႏနီသံႏဃာႏသီး ကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ သဘော်ꩻလꩻလွနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ - ပတ်သဲစ်တွမ်ႏ နီပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအရေꩻ ဖေႏနေးကထင်ႏထို၊ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ နီသံႏဃာႏကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏထိုမ်ႏရွမ်လွေꩻ လိတ်တဲမ်းသား၊ နဝ်ꩻမꩻ အီႏမာꩻက လိတ်တဲမ်းသားစွိုꩻ၊ တွဲႏနျꩻသားအစွိုꩻ၊ ဘဏ္ဍာႏရေꩻသားအစွိုꩻ၊ တုတ်ꩻလီဖြေ့ꩻလီသားအစွိုꩻ၊ နီသံႏဃာႏသီးဖုံႏ အီႏသဲင်ꩻဆောင်ႏရွက်ဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ နီသံႏဃာႏသီး ကားကအဝ်ႏနဝ်ꩻ သဘော်ꩻလꩻအကျောင်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နီသံႏဃာႏဆွုံꩻဖျတ်ခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻအကျောင်ꩻ - နီတကာႏလိုꩻတန်သီးဖုံႏ တွမ်ႏမော်ပညာႏသျိ ပညာႏသျင်ႏ ကားတဲင်ကလွဉ်ဒါႏ နီပွယ်ꩻမွူးနီꩻဟန်ႏနီꩻ ဖေႏနေးကဟွုန်ဗာႏတဲင်တွော့ꩻ နီသံႏဃာႏအနေႏ ဖေႏသေဗာႏကတိꩻ ပဋိညာဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻအကျောင်ꩻ ဗွေႏစင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏယိုကို ခြုဲင်းနယ်၊ လဝ်းဟွုန်၊ သျင်ꩻပျꩻနယ်ဗာႏ နီတကာႏသီးနုဲင်းယိုသနယ် ။ တဲမ်းထန်ႏ - ၁၃၈၀-ဗွေ၊ ဒဲဉ်စေင်လောင်း (၁၃)နီꩻ၊ မွူးနီꩻ-သောကျာႏ (4-1-2019) [၃]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ပွယ်ꩻနောင်ယာသုဲင်ꩻ စင်ꩻတန်သီႏသဲင်ႏ၊ သံႏဃာႏနမ်းခြောင်ꩻတင်
  2. ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏလိတ်စောင်ႏ၊ သံႏဃာႏနမ်းခြောင်ꩻတင် တိတ်ခွေႏဟော်ꩻတရာꩻကို
  3. တဲမ်းထန်ႏတရာꩻဟော်ꩻခွေႏကို၊ အာႏကွိုꩻအုံနောင်တရာꩻဟော်ꩻ၊ အကွို့ꩻ(၄)