ဘုရာꩻဟော်ꩻဖေႏအနာႏထပိဏ်ႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

'"ပတ္တကမ္မသုတ် (နီဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻဖေႏ အနာႏထပိဏ်ႏသဌေꩻတရာꩻ)" (က) ကျောင်ꩻတကာႏ အနာႏထပိဏ်ႏသဌေꩻဟွေး- လောကိုယို ယပ်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏခုဲင်ႏ ကအီႏလꩻဗာႏ ထာꩻမဉ်လꩻ၊ ထာꩻဗွို့ꩻသꩻ၊ ထာꩻနစ်သက်မျိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလစ်ꩻမျိုꩻ၊ လစ်ꩻမျိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ- ၁။ 'ခွေအတာႏ နေးတွမ်ႏထာꩻတရာꩻရာꩻတဲင် စေꩻစိန်ႏဥစ္စာႏ၊ ရတနာႏရွဉ်ခံꩻ အဝ်ႏတံꩻပွုမ်ႏပမ်ႏသွော့ ခွေထျꩻယိုနော' ယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏခုဲင်ႏ ကအီႏလꩻဗာႏ ထာꩻမဉ်လꩻ၊ ထာꩻဗွို့ꩻသꩻ၊ ထာꩻနစ်သက်မျိုꩻ ပထမတမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။

၂။ 'ရတနာႏရွဉ်ခံꩻ အဝ်ႏတံꩻပွုမ်ႏပမ်ႏ ခွေထျꩻထွူတဲင် ဖူးဖုံႏဝေးဖုံႏ၊ သွꩻပေႏခွပေႏဖုံႏ လွဉ်အဝ်ႏပြုံႏသွော့ ခွေထျꩻယိုနော' ယိုနဝ်ꩻ ယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏခုဲင်ႏ ကအီႏလꩻဗာႏ ထာꩻမဉ်လꩻ၊ ထာꩻဗွို့ꩻသꩻ၊ ထာꩻနစ်သက်မျိုꩻ ဒုတိယတမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။

၃။ 'ခြွေခြာႏသွꩻအာ၊ ကထွာသဌေꩻ ခွေယိုနောဝ်ꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဟောဝ်၊ သက်ထိုထို စိုးဆွာꩻဆွာꩻ ဖေႏကအုံဗာႏသွော့နော' ယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏခုဲင်ႏ ကအီႏလꩻဗာႏ ထာꩻမဉ်လꩻ၊ ထာꩻဗွို့ꩻသꩻ၊ ထာꩻနစ်သက်မျိုꩻ တတိယတမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။

၄။ 'ခြွေခြာႏသွꩻအာ၊ ကထွာသဌေꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဟောဝ်၊ သက်ထိုစိုးဆွာꩻ၊ မာꩻခါꩻဒါႏန၊ သီႏလဘာႏဝနာႏ၊ ကွပ်အာငါႏတဲင် ခန္ဓာႏကုဲင်လီ မဉ်ႏသီတွိုႏထင်ႏ လူꩻခွင်ႏသူꩻနော' ယိုနဝ်ꩻ ယပ်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏခုဲင်ႏ ကအီႏလꩻဗာႏ ထာꩻမဉ်လꩻ၊ ထာꩻဗွို့ꩻသꩻ၊ ထာꩻနစ်သက်မျိုꩻ စတုတ္ထတမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတကာႏ အနာႏထပိဏ်ႏသဌေꩻဟွေး- ဖေႏကလꩻနောဝ်ꩻ လစ်ꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ အနယ်ꩻအဝ်ႏဒျာႏ၊ ဗွေဗာႏတွမ်ႏ တရာꩻလစ်ꩻမျိုꩻ၊ တရာꩻလစ်ꩻမျိုꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ- ၁။ သဒ္ဓါသမ္ပဒါ - ဗွေဗာႏတွမ်ႏသဒ္ဓါႏ ၂။ သီလသမ္ပဒါ - ဗွေဗာႏတွမ်ႏသီႏလ ၃။ စာဂသမ္ပဒါ - ဗွေဗာႏတွမ်ႏစာႏဂ ၄။ ပညာသမ္ပဒါ - ဗွေဗာႏတွမ်ႏပညာႏ၊ ဗွေဗာႏတွမ်ႏ တရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ လစ်ꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- ၁။ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏသဒ္ဓါႏ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် ဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ ဗွေတွမ်ႏဂွုဏ်ႏတောႏကွတ်ꩻပါꩻ၊ ယွုမ်းအံႏမွေးမုဲင်း ဗွေႏဘုရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ တရာꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဘုရာꩻနမ်းနမ်း ဟော်ꩻခါꩻဒျာႏ၊ တရာꩻနဝ်ꩻ ဗွေတွမ်ႏဂွုဏ်ႏတောႏသူပါꩻ ယွုမ်းအံႏခြေင်းခြဲ့တရာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ။ သံဃာႏနဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ တပဲ့ꩻသာဝကဖုံႏဒျာႏ၊ ဗွေႏသံဃာႏနဝ်ꩻ ဗွေတွမ်ႏဂွုဏ်ႏတောႏကွတ်ꩻပါꩻ၊ ယွုမ်းအံႏခြောႏခြဲ့ꩻ သံဃာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ကုသိုလ်ႏကံႏနဝ်ꩻ အဟောဝ်၊ အကုသိုလ်ႏနဝ်ꩻ အကုဲင်၊ ပေါႏမာꩻကုသိုလ်ႏနောဝ်ꩻ ချမ်ꩻသာႏ၊ ပေါႏမာꩻအကုသိုလ်ႏနဝ်ꩻ ဒုက္ခ၊ ယွုမ်းအံႏ ကံႏ-ကံႏအကျိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ကယွုမ်းအံႏ ရတနာႏသွံပါꩻတွမ်ႏ ကံႏ-ကံႏအကျိုꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ'ဗွေဗာႏတွမ်ႏသဒ္ဓါႏ'နောဝ်ꩻသွူ။ (ခ) ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- ၂။ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏသီႏလ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- မာꩻသီတဝ်းဝင်ꩻသက်၊ ထူႏတခွန်ꩻတဝ်း ဝင်ꩻတခြိုꩻ၊ ပဲ့စ်မာႏတဝ်း ဝင်ꩻပိုမာ(ဝင်ꩻပိုဝါꩻ)၊ ဒေါ့ꩻလဲဉ်တောဝ်းထာꩻ၊ အွꩻတဝ်းဒေါဝ်နဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏသီႏလ'နဝ်ꩻသွူ။ ၃။ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏစာႏဂ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် တကေးဒါႏတဝ်းဝင်ꩻ၊ သꩻရင်ꩻဗွာစင်၊ လူႏရိုꩻရိုꩻသာꩻသာꩻဒျာႏ၊ လူႏလဲဉ်းလဲဉ်းဒျာႏ၊ ပျောႏလွဉ်ꩻဒျာႏတွမ်ႏထာꩻလူႏ၊ အွဉ်ႏမꩻခါꩻဒျာႏ အီႏလူႏတာႏ၊ မွန်းလွဉ်ꩻဒျာႏ ဖေႏဗဲင်းဝင်ꩻ၊ ပျောႏလွဉ်ꩻဒျာႏ ဖေႏဖဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏစာႏဂ'နောဝ်ꩻသွူ။ ၄။ 'ဗွေဗာႏတွမ်ႏပညာႏ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- ထာꩻတထဲ့ꩻ'အဘိဇ္ဈာ-ဝိသမလောဘ'၊ လောႏဘꩻလဉ်ꩻချိုꩻ မဉ်ႏနိစ္စက် နီသꩻယိုနဝ်ꩻ အမျိုꩻတလိုႏမာꩻတောဝ်းနဝ်ꩻ မာꩻမာႏ၊ အမျိုꩻကလိုႏမာꩻနဝ်ꩻ သမ်းတမာꩻတဝ်း၊ ကွပ်အမာႏ အတရွို့ꩻနဝ်ꩻတဲင် အချွေႏအရံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ထာꩻချမ်ꩻသာႏတဲ့နဝ်ꩻ သွုမ်ꩻကုဲင်ခြေင်ထိုꩻ၊ အဘိဇ္ဈာ-ဝိသမလောႏဘꩻ၊ လောႏဘꩻလွဉ်ꩻချိုꩻ မဉ်ႏနိစ္စက် နီသꩻယိုနဝ်ꩻ 'ထွာဒါႏအမာႏ၊ ထွာဒါႏ အတရွို့ꩻမွော့ဟွေး'သေစွေးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပယ်ႏထိုꩻ-ဝိသမလောႏဘꩻ။ ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- ကကျံႏတကုဲင်ဒါႏဝင်ꩻ 'ဗျာပါဒ-ဒေါႏသꩻ' မဉ်ႏနိစ္စက်လꩻ နီလိုꩻသꩻယိုနဝ်ꩻ အမျိုꩻတလိုႏမာꩻတောဝ်းနဝ်ꩻ မာꩻမာႏ၊ အမျိုꩻကလိုႏမာꩻနဝ်ꩻ သမ်းတမာꩻတဝ်း၊ ကွပ်အမာႏ အတရွို့ꩻနဝ်ꩻတဲင် အချွေႏအရံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ထာꩻချမ်ꩻသာႏတဲ့နဝ်ꩻ သွုမ်ꩻကုဲင်ခြေင်ထိုꩻ၊ ဗျာပါဒ-ဒေါႏသꩻ၊ မဉ်ႏနိစ္စက် နီသꩻယိုနဝ်ꩻ 'ထွာဒါႏအမာႏ၊ ထွာဒါႏ အတရွို့ꩻမွော့ဟွေး'သေစွေးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပယ်ႏထိုꩻ-ဗျာပါဒ-ဒေါႏသꩻ။ ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- 'ထာꩻလွꩻ-ထိန၊ ထာꩻတခေင်ꩻ-မိဒ္ဓ'မဉ်ႏနိစ္စက်လꩻ နီလိုꩻသꩻယိုနဝ်ꩻ 'ထွာဒါႏအမာႏ၊ ထွာဒါႏအတရွို့ꩻမွော့ဟွေး'သေစွေးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပယ်ႏထိုꩻ-ထိနမိဒ္ဓ။ ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- 'သꩻလော်လယ်-ဥဒ္ဓစ္စ၊ သꩻကော့ꩻမာႏ-ကုက္ကုစ္စ'မဉ်ႏနိစ္စက်လꩻ နီလိုꩻသꩻယိုနဝ်ꩻ 'ထွာဒါႏအမာႏ၊ ထွာဒါႏအတရွို့ꩻမွော့ဟွေး'သေစွေးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပယ်ႏထိုꩻ ဥဒ္ဓစ္စ၊ ကုက္ကုစ္စ။ 'ဘုရာꩻမွေးဟောင်းနဲ၊ မွေးတောဝ်းဟောင်းနဲ'သꩻသံသယထွမာႏ ဝိစိကိစ္ဆာႏအကုသိုလ်ႏ မဉ်ႏနိစ္စက်လꩻ နီသꩻယိုနောဝ်ꩻ 'ထွာဒါႏအမာႏ၊ ထွာဒါႏအတရွို့ꩻမွော့ဟွေး'သေစွေးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပယ်ႏထိုꩻ-ဝိစိကိစ္ဆာႏ၊ ကသေအမာႏ အတရွို့ꩻ၊ ကသေအမွေးအစွို့ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ'ဗွေဗာႏတွမ်ႏပညာႏ'နောဝ်ꩻသွူ။ (ဂ) ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- 'ရွဉ်ခံꩻတခြိုꩻ-ဟောဝ်သွုံꩻထိုꩻထွိုက်'(ပတ္တကမ္မ)နဝ်ꩻ အဝ်ႏလစ်ꩻမျိုꩻ၊ လစ်ꩻမျိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ- ၁။ သိုꩻလီးသိုꩻလူး နေးဒျာႏနမ်းအာႏရဲင်ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ရွဉ်တခြိုꩻနဝ်ꩻ ထူႏသွုံꩻအီဒျာႏ နမ်းတာႏ၊ ပိုမာတာႏ၊ မွိုးဖါတာႏ၊ ဖူးဝေးတာႏ အကွဉ်အကꩻ၊ အအံႏအအွꩻဖုံႏနဝ်ꩻ နန်းခရာႏလိုႏတဝ်းတဲင် နမ်းချမ်ꩻသာႏ၊ သꩻချမ်ꩻသာႏစွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻ၊ နစ်သက်ဟွူန်ဟောဝ် ပငါပရာꩻ၊ ကသွုံꩻထိုꩻ ယိုတမျိုꩻနဝ်ꩻ ဟောဝ်သွုံꩻထိုꩻထွိုက်ဒျာႏတွော့ꩻ ထွာပဌမထူႏသွုံꩻထွိုက် (ပဌမပတ္တကမ္မ)နောဝ်ꩻသွူ။ ၂။ သိုꩻလီးသိုꩻလူး နေးဒျာႏနမ်းအာႏရဲင်ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ရွဉ်တခြိုꩻနဝ်ꩻ 'မေႏခိုး၊ ထီအီခြွဉ်ႏ၊ ခွန်ထူႏသီမ်ꩻနွိုင်ႏ၊ စွန်တခွန်ꩻထူႏ၊ ပိုရန်ႏသူႏယား'ဖေႏကလꩻမွုန်းတဲင် မာꩻခင်ႏလမ်း တဉ်ႏတဉ်ႏခွေါင်ခွေါင်၊ ဟောဝ်မွေးခြောႏခြဲ့ꩻ၊ ယံယဲ့ꩻသေႏချာႏ၊ နန်းခရာႏလိုႏတဝ်း၊ ကထူႏသွုံꩻ ကမာꩻခါꩻ ရဲဘေꩻရဲရန်ႏတာႏ ယိုတမျိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟောဝ်သွုံꩻထိုꩻထွိုက်ဒျာႏတွော့ꩻ ထွာဒုတိယထူႏသွုံꩻထွိုက် (ဒုတိယပတ္တကမ္မ)နောဝ်ꩻသွူ။ ၃။ သိုꩻလီးသိုꩻလူး နေးဒျာႏနမ်းအာႏရဲင်ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ရွဉ်တခြိုꩻနဝ်ꩻ ရေႏဖေႏမွိုးဖြားကသီငါ၊ ဖါဖြားကသီထိုꩻ၊ ရေႏဖေႏမွိုးကသီငါ၊ ဖါကသီထိုꩻ၊ ရေႏဖေႏပိုမူႏ ကသီတခြို၊ ပိုခိုကသီပေႏဆား၊ ရေႏဖေႏမာသီ၊ ရေႏဖေႏဝါꩻသီ၊ ရေႏဖေႏဖူးသီ၊ ရေႏဖေႏဝေးသီး-တဲင် လူႏဖေႏတန်ꩻဖေႏ၊ ဖန်းဖေႏကုသိုလ်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ တင်ႏလူꩻ၊ ဆောင်ႏအခွဉ်ႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ ကထူႏသွုံꩻ ယိုတမျိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟောဝ်သွုံꩻထွိုက်ထိုꩻဒျာႏတွော့ꩻ ထွာတတိယထူႏသွုံꩻထွိုက်(တတိယပတ္တကမ္မ)နောဝ်ꩻသွူ။ ၄။ သိုꩻလီးသိုꩻလူး နေးဒျာႏတွမ်ႏနမ်းအာႏရဲင်ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ရွဉ်တခြိုꩻနဝ်ꩻ ထောက်ပမ်းသာႏသနာႏ၊ ဖေႏအာႏဗွေႏသံဃာႏတဲင် လူႏသင်္ကန်ꩻ၊ လူႏသွမ်ꩻ၊ လူႏကျောင်ꩻ၊ လူႏတသီႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ လူႏတဖူꩻ၊ လူႏတထာ၊ လူႏခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻတာႏ၊ လူႏပညာႏရေꩻတာႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ ကထူႏသွုံꩻ ယိုတမျိုꩻနဝ်ꩻ ဟောဝ်သွုံꩻထိုꩻထွိုက်ဒျာႏတွော့ꩻ ထွာစတုတ္ထထူႏသွုံꩻထွိုက် (စတုတ္ထပတ္တကမ္မ)နောဝ်ꩻသွူ။ ကျောင်ꩻတကာႏဟွေး- သိုꩻလီးသိုꩻလူး နေးဒျာႏအာႏရဲင်ꩻ ကလꩻသဲင်ꩻတခြိုꩻ သွုံꩻထိုꩻလစ်ꩻမျိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ထွာတဝ်းအသွုမ်ꩻခြေင်၊ ထွာတဝ်းအပျင်ႏ၊ မဉ်ႏသီတဲ့ တွိုႏထင်ႏဒျာႏ လူꩻခမ်း၊ မဉ်ႏသွုံꩻထိုꩻ အကျိုꩻတအဲဉ်ထဝ်းစား၊ အယားအပျင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ မဉ်ႏသီတွိုႏဆုဲင်ꩻ အီႏထဲ့ဗာႏ ငါးရုဲင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ စတုက္ကနိပါတ်၊ ပတ္တကမ္မသုတ်)[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၁၃၁/၁၃၂/၁၃၃)