လုပ်ꩻမွုန်းဒွုမ်ယာ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

၁။ ကောင်လောင်းဆောင်ႏခြာ

      ကလုပ်ꩻယာသား
      ယံထွာသညာႏ
      တဲမ်းနယ်ဗာႏ ။

၂။ သီကလုပ်ꩻယာ

      ကောင်ဆောင်ႏခြာနဝ်ꩻ
      နေင်ႏအာညဆွာꩻ
      တမွိုꩻမာꩻလဲဉ်း
      ထူꩻချာꩻမုꩻယို
      အဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ ။

၃။ မီႏရော့ꩻတဖြာꩻ

      မာႏတရျာꩻတဲင်
      ယဖြာꩻစွယ်ꩻအီ
      ယဟန်ႏသီလွဉ်ꩻ
      ခမ်းထီမဉ်ꩻကုဲင်
      တကားမုဲင်ꩻ ။
၄။   သေင်ႏဝါႏတနွိုင်
      ထပ်ထပ်ထွိုင်လဲ့
      ထွားမွိုင်ယိုခါ
      ကြေင်းစွစ်ꩻအာလဲဉ်း
      မာꩻငါတွိုႏဆုဲင်ꩻ
      အီႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ ။

၅။ မာꩻလမ်းမာꩻပါႏ

      သေင်ႏတွမ်ႏဝါႏယို
      ထွာဒျာႏအထျꩻ
      သုံꩻတွိုင်ꩻလꩻလဲ့
      ခွ၀ꩻယားကုဲင်
      ၀ွစ်ထိုꩻလဲဉ်း ။

၆။ သေင်ႏဝါႏလို့စူꩻ

      တနီꩻသူꩻနဝ်ꩻ
      ရပ်ဖူꩻဒုံကို
      လိုꩻသီးယိုတာႏ
      လမ်းပါႏမီႏမာꩻ
      ယပ်ꩻတဝ်းနဲ့ ။

၇။ လွိုဒွိုန်းလမ်းပါႏ

     သိုႏစို့ꩻတာႏလဲ့
     ယပ်ꩻဒျာႏနေနေ
     မွေးတဝ်းနဲ့  ။

၈။ သေင်ႏဝါႏသီးမျိုꩻ

      ထွိုင်ႏလို့ထိုꩻနဝ်ꩻ
      ထီရိုꩻသေ့ꩻပါ
      မွေးတဝ်းနဲ့  ။

၉။ နီစွိုးနီခွိုꩻ

      ပအို၀်ႏမျိုꩻဟွေး
      အငိုꩻတန်ႏငါႏ
      ရိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏယဝ်း
      စွူႏရာႏကဝ်ႏတုဲင်
      မဉ်ꩻတကုဲင်ယို
      ဆို့ꩻရိုꩻမွုန်းဒွုမ်
      အွဉ်ႏထွူခန်း ။

၁၀။ အငိုꩻအဲဉ်ထဝ်း

      ခန်ထိုတဝ်းလဲ့
      လွစ်င၀်းဒေါ့ꩻနယ်ꩻ
      မျိုꩻရော်ꩻရယ်ꩻယို
      သꩻစွယ်ꩻကျံႏထုမ်ႏ
      ဆို့ꩻရုဲင်သွော့ ။

၁၁။ တွမ်ႏနီရပ်ရာႏ

      ခြံဟံႏယာႏယို
      ခ၀်းဒါႏကရိုꩻ
      စာလꩻငိုꩻစား
      ဗာႏမျိုꩻဗေဟံႏ
      ကျံႏဆို့ꩻသွော့ ။

၁၂။ နေင်းတွမ်ႏသေင်ႏရာႏ

      အမျိုꩻရာႏစား
      မောက်ꩻဖါးမောက်ꩻဝန်
      မွူးတန်ထော့ပတ်
     ခ၀်းအပ်မျိုꩻယို
     ကျံႏဆို့ꩻသွော့ ။

ဗွောင်နယ်ဖေႏ အဓိပ္ပါယ်ႏလုဲင်း


        ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏကဗျာယို သွဉ်တဲမ်းကဗျာသားသီး ဖေႏကထွာအထောက်အပံ့နဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းအီႏဖြုဲင်ꩻနယ်ဖေႏ အဓိပ္ပါယ်ႏယိုသွူ ။

ကဗျာမဉ်ꩻ

         ကဗျာတပုဒ်ယို အမဉ်ꩻနဝ်ꩻ အရေꩻတန်နေနေသွူ၊ နီကဖေႏဒါႏ ကဗျာမဉ်ꩻယို မဉ်ႏဒို့ꩻတခြို့နွောင်ꩻလို့ ကဗျာတပုဒ်လွုမ်းနဝ်ꩻမꩻ၊ မဉ်ႏပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ကဗျာတပုဒ်လွုမ်းနဝ်ꩻမꩻ၊ မဉ်ႏသေန်ႏလျောႏဆဲင်ႏသော့ꩻ တွမ်ႏကဗျာတပုဒ်လွုမ်းနဝ်ꩻမꩻ ရိုꩻဗာႏ ကဗျာမဉ်ꩻမဲဉ်ႏသွူ ။
         နဝ်ꩻမဉ်ႏတမွေးတဝ်း၊ မဝ်ႏပွိုင်းဝွို့ဒျာႏ တခီႏတခဝ်လွုမ်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ပွိုင်းဝွို့တဝ်းတစိꩻစိꩻလဲ့နဝ်ꩻ ကဗျာမဉ်ꩻမဲဉ်ႏတဝ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ ။
         ခွေသွဉ်းကဗျာချာယိုနဝ်ꩻ ဖေႏခါꩻအမဉ်ꩻ " လုပ်ꩻမွုန်းဒွုမ်ယာ " နုဲင်းနဝ်ꩻ ။
         ကဗျာယိုအမဉ်ꩻနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻ " လုပ်ꩻမွုန်းဒွုမ်ယာ " တစွိုးလွုမ်ꩻနဲ့၊ အလင်ဖေႏခရာႏ အဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်နဲ့ မီႏရီနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ဖြေႏဗာႏနုဲင်းန၀်ꩻ ။
        " ဆို့ꩻရုဲင်မွုန်းဒွုမ် " " ခဝ်းအပ်မျိုꩻယို ကျံႏဆို့ꩻသွော့ " " ဟံႏဓာတ်တဲ့ꩻရာꩻ ကျံႏဆို့ꩻသွော့ " စတဲင်အမဉ်ꩻဖုံႏယိုလဲ့ ဖေႏနွောင်ꩻဒျာႏသွူ ။

ကဗျာတပွိုက်စီႏ အဓိပ္ပါယ်ႏဖြုဲင်ꩻ


         ခွေသွဉ်းကဗျာယို တပွိုက်စီႏ ကသော့ꩻဖေႏဗာႏ နံပါတ်စဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ဖြုဲင်ꩻနယ်အဓိပ္ပါယ်ႏ ဖေႏကသျင်ꩻတွော့ꩻ သော့ꩻဒျာႏ၊ မီႏအဝ်ႏလိုႏဖြုဲင်ꩻတဝ်း အဓိပ္ပါယ်ႏန၀်ꩻ နံပါတ်စဲဉ်ႏ သော့ꩻခရာႏလိုႏတဝ်း၊ သော့ꩻဗော့ꩻ အနုတ်လက္ခဏာႏ ( - ) နုဲင်းယိုလဲ့ လꩻဒျာႏ ၊ (ဆာႏပုံႏ) ( ၐ ) ၊ ဆာႏတုဲင်လဲ့ လꩻဒျာႏ၊ ( သွံစဲင်ႏ) တြိဂံပုံႏလဲ့လꩻဒျာႏ (လစ်ꩻစဲင်ႏ) စတုဂံပုံႏလဲ့ လꩻဒျာႏ ။
       ယိုအကိုနဝ်ꩻ အနုတ်လက္ခဏာႏန၀်ꩻ အယိုꩻသွတ်ꩻတဲင် ခွေသွဉ်နဝ်ꩻ သုံꩻအာအနုတ်လက္ခဏာႏသွူ ။
                                         ( ၁ )
                                   
        ကောင်လောင်းဆောင်ႏခြာ        ကလုပ်ꩻယာသား
        ယံထွာသညာႏ                         တဲမ်းနယ်ဗာႏ ။
         ပထမပွိုက် ကဗျာယိုနဝ်ꩻ ကတဲမ်းဗာႏကဗျာယို ရေႏရွယ်ႏချက်ဒျာႏ၊ တနယ်ꩻ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻ ပဋိညာဉ်ႏဝွန်ႏခံႏမုꩻဒျာႏတဲင် ပါလဲ့လꩻ၊ ပါတဝ်းလဲ့ လꩻသွူ ။
         လင်ႏကာႏစပ်နယ်ꩻနဝ်ꩻ ( ခြာ - ယာ - ထွာ ) သွံဖြုံႏယို လင်္ကာႏလောႏတဝင်ꩻတဲင် ထွာ ( ၄ - ၃ - ၂ ) စပ်နယ်ꩻသွူ၊ ၄-နဝ်ꩻ ပထမပွိုက်၊ ၃-န၀်ꩻ ဒုတိယပွိုက်၊ ၂- နဝ်ꩻ တတိယပွိုက်သွူ ။
          တဲမ်းကဗျာဒွေါင်ႏယို မီႏတဲမ်းနွောင်ꩻ ( ၄ - ၃ - ၂ ) စပ်နယ်ꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ အဟဝ်သွတ်ꩻသွူ ။
         မီႏထွာကဗျာဆွာꩻ ( ဝတ္ထုကဗျာ ) နဝ်ꩻ စပ် (၄ - ၃ - ၂ ) ခြေင်ခြေင်လဲ့ နန်ꩻမော့ꩻ၊ နန်ꩻထွူ၊ နန်ꩻလꩻငါႏတဲင် ( ၄-၃-၂) ( ၄-၃ ) ( ၄-၂ ) ( ၄-၁ ) စတဲင်နုဲင်းယို မော့ꩻရာꩻ ယိုꩻရာꩻ စပ်အီလဲ့ အရေꩻတတန်တဝ်းသွူ ။

                                                          ( ၂ )
           သီကလုပ်ꩻယာ    ကောင်ဆောင်ႏခြာန၀်ꩻ
           နေင်ႏအာညဆွာꩻ  တမွိုꩻမာꩻလဲဉ်း
          ထူꩻချာꩻမုꩻယို        အဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ ။
          ဒုတိယပွိုက်ကဗျာယို လုပ်ꩻယာအပဲစ်၊ လုပ်တဝ်းယာ အကျိုꩻယို ခါးလားကတဲမ်းနယ်နဝ်ꩻ ရီအွဉ်ဒျာႏ လုပ်ꩻယာသား ငဝ်းသာမညအနေႏသွူ ။
          ကွဲႏတွော့ꩻ လုပ်ꩻတဝ်းယာအကျိုꩻန၀်ꩻ ကဗျာကို အလုဲင်းတပါတဝ်း၊ လုပ်ꩻယာအပဲစ်ယို မီႏချာႏတဗန်ႏ အဓိပ္ပါယ်ႏန၀်ꩻ ထွာလုဲင်ႏလုပ်ꩻတဝ်းယာ အကျိုꩻသွူ ။
          ဥပမာႏ - မီႏလုပ်ꩻယာန၀်ꩻ သေင်ႏဝါႏဝွစ်လို့၊ ဖြေꩻစာယာသား၊ စွယ်ꩻယာသားအဝ်ႏ၊ ထီသေ့ꩻ-စတဲင် လꩻအပဲစ်နုဲင်းယိုဖုံႏတဲင် မီႏလုပ်ꩻတဝ်းယာနဝ်ꩻ သေင်ႏဝါႏဝွစ်တဝ်း၊ ဖြေꩻစာယာသား၊ စွယ်ꩻယာသားအဲဉ်ထဝ်း၊ ထီသေ့ꩻတဝ်း အကျိုꩻအဉ်ႏလုဲင်ႏနုဲင်းန၀်ꩻ၊ အဓိပ္ပါယ်ႏ ထွာလုဲင်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ ။
        လင်ႏကာႏစပ်နယ်ꩻန၀်ꩻ ပထမပွိုက် လစ်ꩻဖြုံႏကို ( ယာ )၊ ဒုတိယပွိုက် သွံဖြုံႏကို  ( ခြာ ) ၊ တတိယပွိုက် နီဖြုံႏကို (အာ) ၊ ( ယာ - ခြာ - အာ ) ယို လင်ႏကာႏလွောက်ꩻတဝင်ꩻတဲင် ထွာ ( ၄ - ၃ - ၂ ) စပ်နယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ ။
       တတိယ၊ စတုတ္ထ၊ ပဉ္စမ သွံပွိုက်ယိုလဲ့ (ဆွာꩻ-မာꩻ-ချာꩻ) သွံဖြုံႏလင်္ကာႏလွောက်ꩻတဝင်ꩻတဲင် ထွာ ( ၄ - ၃ - ၂ ) စပ်နယ်ꩻနဝ်ꩻနေနေသွူ ။
                                                                  သွုပ်အဝ်ႏနေက -

[၁] [၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်(၂၄) ခွန်ကုဝေ
  2. လုပ်ꩻမွုန်းဒွုမ်ယာ