လူႏပူႏဇောႏမေႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"လူႏပူႏဇောႏမေႏ ပွယ်ꩻတန်တထိန်ႏတောင်ႏကီꩻတွမ်ႏ သမဲင်ꩻ" ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ ဝေင်ꩻတန်ကထွာ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻကိုယို တယ်ႏစွဉ်ႏခေတ်ပွိုင်းလဲင်ႏစခါကာႏ အဝ်ႏမာꩻလွဉ်ဒျာႏရင်ꩻ ပွယ်ꩻတန်တထိန်ႏသွူ။ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻယို တယ်ႏထောင်ႏစ အေန်းကလေတ်ခေတ်ကာႏလ ၁၈၉၄-ဗာႏနေင်ႏကိုသွူ၊ ခိန်ႏခါႏနဝ်ꩻတွင်ꩻ ပွယ်ꩻတန်တထိန်ႏယို လုဲင်းလုဲင်းတန်တန်ငါႏ တမာꩻလွဗာႏတဝ်းဒွုန်း၊ လဲ့ꩻမေႏဗို၊ အွဉ်ႏစွꩻမေႏကဝ်ႏ၊ လူးဖုဲင်ꩻ၊ လဲ့ꩻမေႏဖေါင်း အဝ်ႏလွုမ်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခိန်ႏနဝ်ꩻခါတွင်ꩻ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏလိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ရေꩻရွယ်ႏဝါးထန်ႏထိုꩻအီဒျာႏ ဒုံဆောင်ႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ထာꩻတဟဝ်တဝ်းဖုံႏတွော့ꩻ လဲ့ꩻလွမေႏဖေါင်းအကျောင်ꩻ ဟွုန်ထွꩻဖိုနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ရေႏရွယ်ႏပူႏဇောႏလွဗꩻ တထိန်ႏတွင်ꩻကာႏလကို ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻမွန် အဝ်ႏတာဝတိံသာႏလူꩻခမ်း ကျွꩻလင်ꩻလွဉ်နဝ်ꩻတဲင် လဲ့ꩻအွဉ်ႏစွꩻထင်ႏလွ မေႏကျောင်ႏဖုံႏ၊ လူႏမေႏ ပူႏဇောႏမေႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ရေႏစူꩻခံႏထူꩻ ပူႏဇောႏလွေꩻ တာဝတိံသာႏလူꩻခမ်းကို သိကျာꩻမင်ꩻ ကတယ်ႏဆို့ꩻကိုꩻကွယ်ႏခါꩻဒါႏ စူဠာမုနိစေႏတီႏတောႏနဝ်ꩻတဲင် လူႏပူႏဇောႏထင်ႏ မေႏကျောင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ခါးလား ဒုတိယကမ္ဘာႏစဲ့ꩻကထွာ အဝ်ႏလိုႏတနေင်ႏနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻကို အဝ်ႏလဲ့ꩻအွဉ်ႏစွꩻလဲဉ်း မေႏကျောင်ႏ သေထွꩻဗာႏသွူ။ မြန်မာသက္ကရာဇ်နေင်ႏ ၁၃၀၃-ဗာႏ၊ တထိန်ႏလာ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ မြို့မရပ်ကွက်ကို ကအဝ်ႏကုန်ꩻသာႏ ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻဆရာႏတောႏနဝ်ꩻ အွဉ်ဟိုတဲင် မာꩻနေးပိတ်ယာႏ မေႏကျောင်ႏတွော့ꩻ လဲ့ꩻအွဉ်ႏစွꩻထင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ မေႏကျောင်ႏနဝ်ꩻ ကီလ အဝ်ႏပေပေါင်ꩻ(၅၀)ရပ် တန်လွိုထဲင်း မေႏကျောင်ႏခေတ်ယိုခါသွူ၊ အွဉ်ႏဟွဲးလွဉ်ꩻ ဥပရာႏဇာႏ ဖဲ့ꩻလနဝ်ꩻ ဟူအိတ်၊ နံးမန်ꩻဗွုံꩻ၊ ဒဲဉ်ဆင်း၊ ထီꩻ၊ လောကပါလ လူꩻတန်(၄)ဖြာꩻရုတ်စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏဒျာႏသွူ။ အွဉ်ႏစွꩻထင်ႏ ပထမလဲင်ႏနဝ်ꩻ အောင်ႏမျင်ႏတဝ်းတဲင် ဒုတိယလဲင်ႏအနေႏ စပ်လုဲင်ႏစေးဖြဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကီလအဝ်ႏ ၂၄-ပေနဝ်ꩻသွူ၊ ဒုတိယအလဲင်ႏတွော့ꩻ အောင်ႏမျင်ႏကျောင်ႏထင်ႏကီလွေꩻခန်း ဖိုးဥသဘကောင်၊ ရွှေဘုန်းပွင့်ဘုရာꩻကောင်ဆꩻကီနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ တောင်ႏကီꩻကိုလဲ့ အွဉ်ႏစွꩻမေႏကျောင်ႏယို တယ်ႏစနေင်ႏ ၁၂၉၉-ဗာႏ ကထိန်ႏလာ ကုန်ꩻသာႏဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏကျောင်ꩻဝဲင်ꩻနဝ်ꩻကို အွဉ်ႏစွꩻလွဉ်စအကျောင်ꩻ လိုꩻဖြားသီးငဝ်းအလꩻ သေထွꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ သက္ကရာဇ်နေင်ႏ ၁၂၀၀-ရပ်ကိုကာႏ ပအိုဝ်ႏဒုံ"ဒုံတောင်းတီ"ယိုအဝ်ႏသွူ၊ ထီအုံႏလစ်ꩻအုံႏတွမ်ႏ နောင်တဖြုံႏအဝ်ႏသွူ၊ အိင်္ဂလိတ်အစိုႏရနဝ်ꩻ ဆို့ꩻရွုမ်ꩻမွိုင်ꩻသောက်ꩻကိုတဲင် အလွေꩻအသဲင်ꩻတာႏ၊ ခြွိုင်ႏသန်ꩻ၇ေꩻတာႏ မဉ်တယ်ႏဆို့ꩻငါႏ ဝေင်ꩻတသာတွော့ꩻ လွိုက်ရွေꩻဒုံတောင်ႏတီနဝ်ꩻသွူ၊ ခရစ်နေင်ႏ ၁၈၉၀-ဗာႏ၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၅၃-ဗာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွာဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻ၊ တယ်ႏထောင်ႏလွေꩻလဲဉ်းသွူ၊ ဝေင်ꩻတောင်ႏကီꩻယို ပင်ႏလယ်ႏထီဖင်ႏ အဝ်ႏပေ(၄၇၁၂)ထွူ၊ ဝေင်ꩻဆꩻကီကွဉ်ႏ ကောင်နာလောင်းယို အဝ်ႏပေ(၅၆၀၀)လွိုနဝ်ꩻသွူ၊ ခရစ်နေင်ႏ ၁၉၄၁-ဗာႏ၊ မြန်မာသက္ကရာဇ်နေင်ႏ ၁၃၀၂-ဗာႏ တထိန်ႏလာနဝ်ꩻ ကုန်ꩻသာႏဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻအွဉ်ဟိုတဲင် မာꩻလဲ့ꩻလူႏမေႏကျောင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻအလင်ဖုံႏယို စပ်စေးဖြဝ်ꩻ အဖွူꩻ၄၀၀၊ ၅၀၀ အရွယ်ႏတွော့ꩻ သင်ꩻရာꩻအွဉ်ႏစွꩻထင်ႏလွနုဲင်းသွူ၊ တွိုႏ ၁၂၄၅-ဗာႏ၊ တထိန်ႏလာနဝ်ꩻ ဂတ်တဲပွယ်ꩻယို တွမ်ႏအမဉ်ꩻ OurDayတဲင် မာꩻလွေꩻစပွယ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻခိန်ႏ လိုꩻတင်ꩻလုဲင်ဟဲ့ꩻလွ (အာဝါဒေး)အွဉ်ႏထန်ႏအငဝ်းနဝ်ꩻသွူ၊ လိုꩻဖုံႏ ဝါးတွမ်ႏဖိုးလေားတွော့ꩻ လွေꩻလွပွယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခိန်ႏ တောင်ႏကီꩻကိုယို အဝ်ႏဒုံလစ်ꩻဒုံသွူ၊ ဒုံပင်ႏလုံပေႏ၊ ဒုံမွဉ်ခြဲင်၊ ဒုံဝါးပြားတွမ်ႏ ဒုံတောင်ႏတီ ဒုံဖုံႏသွူ၊ ထီအုံႏ၊ ထီနောင်လဲ့ အဝ်ႏတဲင် တယ်ႏလွဉ်ဝေင်ꩻသွူ၊ ဒုံတောင်ႏတီယို အွဉ်ႏထွာဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ယိုခါ တောင်ႏကီꩻဆꩻကီကွဉ်ႏ ကောင်လောင်းဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ပအိုဝ်ႏဒုံဖုံႏအဝ်ႏသွူ၊ ဒုံမီꩻရဲ့၊ သထွုံႏ၊ ဝိန်ꩻယ-စစွဉ်ႏဒုံဖုံႏယိုသွူ၊ ဝိန်ꩻယကရိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏငဝ်းဘာႏသာႏယို ထွာဝိန်ꩻလီꩻဝိန်ꩻယခြောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခိန်ႏ အွဉ်ႏစွꩻမေႏကျောင်ႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟွဲးလွဉ်ꩻ မေႏဗိုတွော့ꩻ အွဉ်ႏစွꩻလွသွူ၊ ၁၉၅၂-ဗာႏရပ်နဝ်ꩻ သော့ꩻအွဉ်ႏဟွဲးလွဉ်ꩻပါစ ယမ်ꩻလောမ်ဖုံႏသွူ၊ ၁၉၅၃-၅၄ ကိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟွဲးလွဉ်ꩻယင်း မေႏကဝ်ႏ၊ မေႏဖေါင်းဖုံႏသွူ၊ ၁၉၅၇-၅၈ ရပ်နဝ်ꩻ ထူႏသိမ်ႏကောင်ဆရာႏတောႏ ဖောႏစပ်ယမ်ꩻနယ်ꩻတဲင် သွုံꩻယမ်ꩻစိန်ꩻဖုံႏ၊ ထွန်၊ ကန်ꩻဖုံႏ၊ ဒုတ္ထာႏဖုံႏတွော့ꩻ ထိုမ်ႏစံꩻထွင်ႏအရောင်ႏဖုံႏသွူ၊ ၁၉၆၀-၆၂ရပ်ကိုနဝ်ꩻ မေႏကျောင်ႏဖုံႏယို အရန်းထိုလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏ ၁၉၇၆-၇၇ ရပ်ကိုနဝ်ꩻ ယမ်ꩻရောင်ႏဖုံႏစွုမ်ႏလွဉ်၊ တရေꩻလွဉ် ဗꩻတွိုႏဟန်ႏနီꩻ မေႏကျောင်ႏပညာႏ၊ မေႏရောင်ႏပညာႏဖုံႏယို ယိန်းထင်ႏထိုလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ပွယ်ꩻလဲ့ꩻမေႏယို ပွိုင်းလဲင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွဉ်ႏမာꩻလွေꩻ ဘောလုံးကွင်ꩻထျꩻ လွတ်လပ်ရေꩻလုံးတဲင်ႏဝဲင်ꩻကိုထွူ ပြောင်ꩻခြုဲင်းထင်ႏကီနဝ် ဘုရာꩻစူဠာမုနိဆꩻလနဝ်၊ အဝ်ႏနဝ်ꩻ စွုင်းတွိုႏ ၂၀၀၄-၅ ကိုနဝ်ꩻ ပြောင်ꩻခြုဲင်းလွေꩻနဝ်ယင်း မေႏကျောင်ႏကွင်ꩻ ဗဟန်ႏနီꩻ (အဝေရာမေႏကျောင်ႏကွင်ꩻ)ကိုနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခြွူႏမွဉ်းသားစွိုꩻ
  2. ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်(၂)၊ အစဲဉ်ႏ(၁၂)