အွဉ်ႏတခို့ဖွိုင်ꩻတဲက်တွိုင်ꩻ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
(အဝ်ႏ အွဥ်ႏတခို့ဖွိုင်ꩻတဲက်တွိုင်ꩻ ယီးနယ်ချာခါꩻဒျာႏသွူ)

"အဝကုဇ္ဇသုတ် (အွဉ်ႏတခို့ဖွိုင်ꩻ၊ တဲက်တွိုင်ꩻကွဉ်ꩻကတူႏ)"

နီဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻဖေႏ ဗွေႏရဟန်ꩻသီး တရာꩻနုဲင်းယို၊ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ၁။ အဝကုဇ္ဇပညော ပုဂ္ဂလော - လိုꩻပညာႏဗွန်နုဲင်း ဖွိုင်ꩻတခို့ ၂။ ဥစ္ဆင်္ဂပညော ပုဂ္ဂလော - လိုꩻပညာႏပီနုဲင်း ကွဉ်ꩻကတူႏစောက်ꩻ ၃။ ပုထုပညော ပုဂ္ဂလော - လိုꩻပညာႏဒွူန် တခွုတ်တန်၊ လိုꩻအဝ်ႏသွံမျိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- 'လိုꩻပညာႏဗွန်နုဲင်း ဖွိုင်ꩻတခို့'ကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ထင်ႏကျောင်ꩻကုဲင်းတန်၊ ထင်ႏထေ့ဗွေႏရဟန်ꩻသီးထျꩻ၊ ဗွေႏရဟန်ꩻသီး ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဝွေꩻနဝ်ꩻ သꩻတင်ႏစာꩻတဝ်းတရာꩻ၊ နာႏတရာꩻတွင်ꩻ ယူႏလွင်ꩻတောဒျာႏထာꩻ၊ တရာꩻအထျꩻတဲ့ တသေယူႏတဝ်း၊ တရာꩻအထဝကိုတဲ့ တသေအွဉ်ႏသꩻတဝ်း၊ တရာꩻအနာတဲ့ တသေတောင်ꩻခါꩻတဝ်း၊ အထျꩻတဲ့ 'နာႏမာႏမာႏမီႏမီႏ၊ အထဝတဲ့ 'နာႏပသာႏပသီႏ'၊ အနာတဲ့ 'နာႏပရာႏပရီႏ'သေတဝ်း၊ ဟော်ꩻနုဲင်ႏမုဲင်ꩻဟော်ꩻ၊ တရာꩻတအဝ်ႏသော့ꩻတဝ်း အနားကိုတစိꩻစိꩻ။ ဥပမာႏ- ထီဖွိုင်ꩻတဖြုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတခို့ခါꩻ မဉ်ဆျာꩻသော့ꩻထီနုဲင်းမုဲင်ꩻဆျာꩻ အခွို့လွင်ꩻထိုꩻလို့၊ ဖွိုင်ꩻတခို့ကိုနဝ်ꩻ ထီတနွို့သော့ꩻတဝ်းတစိꩻစိꩻ၊ အဗွန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ တရာꩻနဝ်ꩻ နာႏဒျာႏ ခရူႏခရာႏသေတဝ်း၊ တောင်ꩻတဝ်းတငွါငွါ၊ လိုꩻစားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ'လိုꩻပညာႏ ဗွန်နုဲင်းဖွိုင်ꩻတခို့'နောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- 'လိုꩻပညာႏပီနုဲင်း ကွဉ်ꩻကတူႏစောက်ꩻ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ထင်ႏကျောင်ꩻကုဲင်းတန်၊ ထင်းထေ့ဗွေႏရဟန်ꩻသီးထျꩻ၊ ဗွေႏရဟန်ꩻသီး ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻ သꩻဝင်ႏစာꩻဒျာႏတရာꩻ၊ နာႏတရာꩻတွင်ꩻ ယူႏလွင်ꩻတဝ်းထာꩻ၊ တရာꩻအထျꩻတဲ့ သေယူႏဒျာႏ၊ တရာꩻအထဝကိုတဲ့ အွဉ်ႏသꩻဒျာႏ၊ တရာꩻအနာတဲ့ တောင်ꩻခါꩻဒျာႏ၊ အထျꩻတဲ့ 'နာႏနာႏနေးနေး"၊ အထဝတဲ့ 'ဗာႏဗာႏစွေးစွေး'၊ အနာတဲ့ 'ဒါႏဒါႏမွေးမွေး'၊ ကွဲႏတွော့ꩻ တွိုႏသဲင်ꩻတဖူꩻလောင်းနဝ်ꩻ 'အွဉ်ႏဖေင်ꩻကြောင်း'ထိုꩻလို့ဒျာႏ။ ဥပမာႏ- ပါꩻတဖြာꩻနဝ်ꩻ တခိုးထာꩻအံႏဖုံႏ ဝွေꩻပုံႏတွမ်ႏကွဉ်ꩻကတူႏ၊ ကွဉ်ꩻကတူႏစောက်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻနျꩻသော့ꩻ ပဒေထျꩻ၊ ကအုံလင်ꩻတွင်ꩻတဲး ချကနေ့ꩻ၊ တဉ်ႏတွော့ꩻတန်ဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ကထွိုင်ႏသဲင်ꩻ တဖူꩻလောင်းနဝ်ꩻ လွေꩻတထွူးထာꩻ၊ ကွဉ်ꩻကတူႏစောက်ꩻ ကွဲတသွာႏသွာႏ၊ ခွို့ကြောင်းထိုꩻခန်းဒျာႏ၊ ဥပမာႏဗွန်ပီနောဝ်ꩻသွူ။ ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- 'လိုꩻပညာႏဒွူန်တခွုတ်တန်'ကရိုꩻနဝ်ꩻ လိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင်- လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ ထင်ႏကျောင်ꩻကုဲင်းတန်၊ ထင်ႏထေ့ဗွေႏရဟန်ꩻသီးထျꩻ၊ ဗွေႏရဟန်ꩻသီး ဟော်ꩻဖေႏတရာꩻ ဝွေꩻသꩻဝင်ႏစာꩻဒျာႏတရာꩻ၊ အထျꩻ အထဝ အနာ-စွော်စွော်အွဉ်ႏသꩻနာႏတဲင် အထျꩻ အထဝ အနာ ကားကအဝ်ႏတောင်ꩻလို့၊ တဖူꩻလောင်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ တွိုႏလမ်းတဲ့နဝ်ꩻ တောင်ꩻလို့လို့ဒျာႏ။ ဥပမာႏ ထီဖွိုင်ꩻတဖြုံႏနဝ်ꩻ- အွဉ်ႏတအာ ဆျာꩻသော့ꩻထီ၊ ထောက်ꩻသော့ꩻထီ၊ ထီကားကအောဝ်ႏ လဲဉ်းသော့ꩻလို့ဖွိုင်ꩻကို၊ 'လိုꩻပညာႏဒွူန်တခွုတ်'နဝ်ꩻ တောင်ꩻလို့၊ အဗွန်ပီထီဖွိုင်ꩻ အွဉ်ႏတအာနောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ တိကနိပါတ်၊ အဝကုဇ္ဇသုတ်)[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၉၃)
  2. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)