ငေါဝ်းရဲပ်နိဂုံး

ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻစွစ်လီတာႏ ဗဟိုႏသံဃာႏအစွိုꩻ ကမွဉ်းဖျင် ကစီးစဲဉ်ႏဖေႏဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး ပဉ္စမအလဲင်ႏယိုတဲ့ ထွူဖျင်လဲဉ်းသွူ။ မဉ်မေတ္တာႏရပ်ခံႏ၊ မဉ်တောင်ꩻပြန်ႏ ပညာႏသျိ ပညာႏသျင်ႏသီးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲတဲင် "ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး"ကရိုꩻနောဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ လိတ်မွူးယိုနဝ်ꩻ တပါꩻပဲင်ႏ၊ တစွိုꩻဆဲင်ႏမွေးတောဝ်း၊ ဆဲင်ႏလို့ဒျာႏ ပအိုဝ်ႏတစွိုးတခွိုꩻလုမ်း၊ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ပေါႏမာꩻအမျာꩻထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ အမျာꩻဆန္ဒနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏ ပထမ၊ နမ်းဆန္ဒနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏ ဒုတိယ၊ အချိန်ႏတွမ်ႏအချိန်ႏ၊ အခေတ်တွမ်ႏအခေတ် ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ꩻ ကထွာနွောင်ꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏ ပထမ၊ ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ꩻ တထွာနွောင်ꩻတဝ်း တွိုႏဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻမꩻ၊ တချိန်ႏချိန်ႏ တခေတ်ခေတ်သူꩻမꩻ ရထွာနွောင်ꩻနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏ ဒုတိယ။

ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ ဗဟိုႏသံဃာႏ ကမွဉ်းဖျင် ကစီႏစဲဉ်ႏဖေႏ ပအိုဝ်ႏလတ်မွူးယိုတလဲင်ႏနောဝ်ꩻတဲ့ "ထွားကွို့ꩻတသောင်ꩻကာ၊ ထွားကွို့ꩻတထာကာႏ၊ မွဉ်းဖျင် ပရီႏပရာႏမွေးတောဝ်း"၊ အချိန်ႏတွမ်ႏအချိန်ႏ၊ အခေႏတွမ်ႏအနေႏ၊ အဆင်ႏဖေႏနေးကပြေႏတဲင် ယိုခါခဲ့ꩻခဲ့ꩻ ခေတ်အခေႏအနေႏအလꩻ အဆင်ႏပြေႏနွောင်ꩻသွတ်ꩻ၊ အထွာနွောင်ꩻသွတ်ꩻ၊ အဟောဝ်နွောင်ꩻသွတ်ꩻ မွဉ်းဖျင်စီꩻစဲဉ်ႏဖေႏဗာႏ တကားယိုလွုမ်ꩻသွူ။ (လောကုတ္တရာႏ)"ကု"နဝ်ꩻ "အု"သရဒျာႏ၊ အငေါဝ်းထန်ႏတော "အို့"သရငေါဝ်း "ကို့က်"နဝ်ꩻ မဲဉ်ႏတောဝ်း၊ "အု"သရဒျာႏတဲင် အငေါဝ်းထန်ႏ "ကွတ်"မꩻမဲဉ်ႏ-စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻတဲ့ ဗဟိုႏသံဃာႏအောဝ်ႏသေဒျာႏ၊ လွိုကနောဝ်ꩻတဲ့ အောဝ်ႏသေဒျာႏ၊ "ဗဟိုႏသံဃာႏနဝ်ꩻ သေလို့တောဝ်းအက္ခရာႏ၊ ဒါႏလို့တောဝ်းလိတ်မွူး၊ ယွူးဖွီဖုဲင်မွိုန်းထာꩻ၊ ဗဟိုႏသံဃာႏနဝ်ꩻ အစွိုꩻတန်တဲင် ယူႏတန်တန်ဒျာႏထာꩻ၊ ထွားဆွာꩻဆွာꩻဖေႏဒျာႏ အမျာꩻတာႏ၊ ယူႏပေႏပါႏ ယူႏဖွိုꩻဖါꩻ၊ ဖျင်တမွိုꩻတမာꩻထာꩻမွေးတောဝ်း။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အချိန်ႏယိုခါ၊ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ (လောကုတ္တရာႏ) အောဝ်ႏဟော်ꩻဖတ်နေက "ကုတ်+ကို့က်း"ပငါပရာꩻတဲင် အငေါဝ်းအွဉ်ႏထန်ႏစွူစွူဒွိုန်းက အလီꩻလီꩻအတွိုင်ꩻ "ကုတ်+ကို့က်း"နဝ်ꩻသွူ၊ တွိုႏဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻ အချိန်ႏအခါႏ ခေတ်းတဗာႏ မဉ်ႏပြွတ်၊ တခမ်းလုမ်း တထီလုမ်းမဉ်ႏဟဲ့ꩻ "လောကွတ်"နဝ်ꩻမꩻ ဗဟိုႏသံဃာႏအစွိုꩻတဲ့ လွောက်ꩻစွူစွူဒျာႏအမျာꩻ အီႏမာꩻဖေႏဒျာႏ "ကွတ်"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လွိုယို လိတ်ဖြုံႏအလောင်ႏအလင်တဲ့ မောင်ꩻဒျာႏအခါႏ-ပွေါဒျာႏအခေတ်-ကရိုꩻနဝ်ꩻ သေနာႏလွခန်းသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ လွို(ပဉ္စမအလဲင်ႏ)ယိုတဲ့ ဗဟိုႏသံဃာႏမဉ်ႏမာꩻဖေႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒါႏဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ အချိန်ႏအခါႏ အခေႏအနေႏ ဖေႏတကားယိုလွုမ်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻတဲ့ သေနာႏဖေႏသွော့ ဗဟိုႏသံဃာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။

လိတ်မွူးပျဿနာႏယို မဉ်ခွꩻ၊ မဉ်ရောင်းငါႏလဲဉ်း၊ မဉ်ထီႏငါႏလဲဉ်းသွူ ဖြွမ်းဖြွမ်းဗူႏဗူႏ ရောင်းရောင်းရျူႏရျူႏတဲင် အွဉ်ႏဒေါ့စွဉ်ႏငေါဝ်းလို့ "ဗဟိုႏသံဃာႏ ကမွဉ်းဖျင်ကစီႏစဲဉ်ႏဖေႏ ပဉ္စမအလဲင်ႏကိုယို တမဲဉ်ႏသꩻတောဝ်းအတွယ်ꩻ၊ တစွယ်ꩻတောဝ်းအဖြုံႏ"မဉ်ႏပါသော့ꩻကတဲ့ အဖြုံႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာနွောင်ꩻဒျာႏ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻတပွယ်ꩻ၊ အတွယ်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာနွောင်ꩻဒျာႏ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻတခြွိုက်၊ ကျွိုက်တောဝ်းစွဉ်ႏတဲ့ သယ်ꩻခီꩻသယ်ꩻခံႏ၊ ယွယွဝွေႏဖန်ႏဒွိုန်း၊ နေးရီးဒွိုန်း ထာꩻလွောင်ႏဗူႏ၊ ထူႏအွဉ်က ထာꩻဖြွမ်းဝင်ꩻ၊ အောဝ်ႏထာꩻဖြွမ်းကို မဉ်လွေꩻရျူႏရျူႏ၊ အောဝ်ႏထာꩻဗူႏကို ဖျင်လွေꩻညီꩻညီꩻ၊ တွိုႏတနီꩻနီꩻ တချိန်ႏချိန်ႏမဲ့ꩻ အဆင်ႏယိန်းပြေႏနွောင်ꩻဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ယိုတလဲင်ႏတဲ့ နမ်းဆန္ဒ-သꩻထာꩻကျွိုက်နဝ်ꩻ အွဉ်ႏချာ၊ သမဂ္ဂါနံ တပေါ သုခေါ-လွောင်ႏဗူႏရေꩻချမ်ꩻသာႏတာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒျာႏသွော့ဆꩻငါ၊ ဆန္ဒ ပဋိပက္ခ၊ အဇ္ဈာသယ ဝိရောဓိ၊ ငေါဝ်းဝွေႏဖန်ႏအွဉ်ႏတေင်၊ ငေါဝ်းတရေင်အွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ပျဿနာႏမေႏတင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏသꩻရက်ခွိုꩻတဗာႏ၊ ထူႏတွမ်ႏမေတ္တာႏထီဆေ့တဲင် ဆူဖေ့ရောင်းရောင်း၊ ပသေကြောင်းကြောင်းလွခန်းဝင်ꩻသွိုန်ႏသꩻ ပငါပရာꩻထွူခါ မဲ့ငါမိုးလွေꩻ လွောင်ႏဗူႏရေꩻကောဝ်ႏထွန်ႏသူꩻ၊ "စူꩻလို့ခန်းသွော့ ဗဟိုႏသံဃာႏ ပဉ္စမမေတ္တာႏ လိတ်မွူးယို"အကျောင်ꩻ ထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ် တောင်ꩻပြန်ႏ-မေတ္တာႏရပ်ခံႏဗာႏ လိုꩻသေလိုꩻဒါႏ ပညာႏသျိပညာႏသျင်ႏသီးဖုံႏ နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ သမဂ္ဂါနံ တပေါ သုခေါ - "လွောင်ႏဗူႏထွာအာႏ ချမ်ꩻသာႏငါႏ"