တာႏဝွန်ႏတွမ်ႏဝွတ္တရာꩻ
"တာႏဝွန်ႏတွမ်ႏဝွတ္တရာꩻ" တာႏဝွန်ႏတွမ်ႏ ဝွတ္တရာꩻကရိုꩻဒါႏ ငဝ်းယိုနီငွါနဝ်ꩻ မီႏရိုꩻအဓိပ္ပါယ်ႏဗွိုန်လွဝင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏလꩻ၊ မီႏရိုꩻအဓိပ္ပါယ်ႏဗွိုန်တဝ်းလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။ ဗွိုန်လွဝင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးကရိုꩻနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏလဲ့ မာꩻဗာႏထာꩻမာꩻမျိုꩻ၊ ဝွတ္တရာꩻလဲ့ မာꩻဗာႏထာꩻမာꩻမျိုꩻ၊ မာꩻဗာႏကျင်ꩻသွုံꩻလွောက်ꩻနာႏဗာႏ ထာꩻမာꩻနုဲင်းနုဲင်းတဲင် အဓိပ္ပါယ်ႏဗွိုန်လွဝင်ꩻ မီႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။ အဓိပ္ပါယ်ႏဗွိုန်တဝ်းလွဝင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏထာꩻမာꩻမျိုꩻလဲ့ မာꩻမꩻလꩻ၊ မာꩻတဝ်းလꩻတဝ်း၊ မီႏမာꩻတဝ်းနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏကေႏတဝ်းတဲင် အပဲစ်အဝ်ႏမျိုꩻ။ ဝတ္တရာꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏထာꩻမာꩻမျိုꩻနေနေလဲ့ မာꩻလꩻ၊ မာꩻတဝ်းလꩻ၊ မီႏမာꩻတဝ်းနဝ်ꩻ လꩻတဝ်းအကျိုꩻ၊ အပဲစ်တဲး တအဲဉ်ထဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ။ မီႏဒေါ့ꩻဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏနဝ်ꩻ မာꩻတဝ်းလꩻတဝ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မုချဧကန်ႏ မာꩻဗာႏအမန်ႏ ထာꩻမာꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"ဝတ္တရာꩻ"သွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အဓိပ္ပါယ်ႏဗွိုန်တဝ်း၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ တာႏဝွန်ႏယို မီႏဒေါ့ꩻလုဲင်းခြုဲင်းဆွာꩻဗာႏထဲင်းနဝ်ꩻ- စဲ့ꩻသားတဖြာꩻယို ဝင်ꩻမီႏဖေႏတာႏဝွန်ႏ ပွေါးကဲက်နဝ်ꩻ ပွေါးမꩻလꩻ၊ ပွေါးတဝ်းလꩻတဝ်း၊ မီႏပွေါးတဝ်းနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဆရာႏငဝ်းခွန်းလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ခံႏဗာႏပါ ဆရာႏတွယ်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ သစ်တဝ်းသွူ။ ဒုံသားတဖြာꩻနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏထဲ့ဒုံပွေါးတဲင် ပွေါးမꩻလꩻ၊ ပွေါးတဝ်းလꩻတဝ်း၊ ပေါႏမီႏပွေါးတဝ်းနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဖြားဒုံသီး၊ အွိုင်ႏသားသီး ငဝ်းခွန်းလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း အပဲစ်တံႏတစွိုးစွိုး တမျိုꩻမျိုꩻယို မုခဧကန်ႏ အမဲဉ်ႏခံႏဗာႏသေႏချာႏသွူႏ တပ်မာꩻဖေ့မေႏသား (မီးသတ်တပ်ဖွဲ့)နဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏမာꩻဖေ့မေႏအဝ်ႏတဲင် ဝွေꩻသီးတာႏဝွန်ႏကထဲ့ဒါႏ နယ်ႏဧရိယာႏကို မေႏမီႏခိုးထာꩻ တထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးလွေꩻမာꩻဖေ့ဗာႏအမန်ႏ၊ မာꩻဖေ့တဝ်းလꩻတဝ်း၊ ဝင်ꩻအွဉ်ႏဟွုန်ဒျာႏ၊ အဝ်ႏသေဒျာႏ မေႏခိုးထာꩻလဲ့ မီႏလွေꩻမာꩻဖေ့တဝ်းနဝ်ꩻ မော့ꩻဗာႏခံႏဗာႏ ပဲစ်တံႏတစွိုးစွိုးသွူ။ ခွန်ကွဉ်တန်သီးနဝ်ꩻ ခမ်းသားထီသားအမျာꩻ ယုံႏကေႏယွုမ်းအံႏ၊ အာႏကွိုꩻသꩻဆွော့ꩻတွော့ꩻ ဒင်ႏသေꩻခါꩻလိုꩻတန်၊ ဖေႏတွမ်ႏ လာခꩻလာတာႏ၊ ဖေႏတွမ်ႏအခွင်ꩻအရေꩻ အစွိုးစွိုးအမျိုꩻတဲင် ခမ်းသားထီသားအလောင်း တလိုႏဖေႏမာꩻတဝ်း ဒုစရဲက်ထာမာꩻကုဲင်မျိုꩻယို ရဲးဆီꩻဖေႏဗာႏ တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏ၊ ခမ်းသားထီသားအတာႏ ကအဝ်ႏလိုႏမာꩻဖေႏဒါႏ အရေꩻအမျိုꩻမျိုꩻယိုလဲ့ မာꩻဖေႏဗာႏ၊ မာꩻတဝ်း လꩻတဝ်း၊ ကအဝ်ႏလိုႏမာꩻ မီႏတမာꩻတဝ်းနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏကေႏတဝ်းတွော့ꩻ သင်ꩻရာꩻ ပဲစ်တံႏတစွိုးစွိုး တမျိုꩻမျိုꩻယို ခံႏဗာႏ၊ အညံးသွတ်ꩻပဲစ်တံႏနဝ်ꩻ လိုႏဖေႏတဝ်း လာꩻခꩻလာတာႏသွူ။ ခွန်ကွဉ်ယိုခါ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ကွပ်တာႏဝွန်ႏတကေႏတဝ်းတဲင် ခမ်းကိုထီကို ဒုစရဲက်အမုဖုံႏ ပေါႏအာလွဉ်ဗာႏ၊ ခမ်းထီ တန်ႏတိုꩻတက်လွိုင်ႏကွုန်ꩻလဲ့ တိုꩻတက်လွိုင်ႏကွုန်ꩻတဝ်းတွော့ꩻ ကန်ꩻခြေားဗာႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခွန်ကွဉ်လိုꩻတန်ယိုနဝ်ꩻ လိုႏငါႏတာႏဝွန်ႏကေႏသွူ။ ခွန်ကွဉ်လိုꩻတန် ကအီႏမာꩻဗာႏ ထာꩻမာꩻယိုနဝ်ꩻ လိုꩻယဟန်ႏနဝ်ꩻ သွင်ꩻဒျာႏဝွတ္တရာꩻကိုလဲ့ နုဲင်းခွေသွဉ်းအနေႏနဝ်ꩻ "ဝွတ္တရာꩻတမွေးတဝ်း၊ တာႏဝွန်ႏဒျာႏ"မဲဉ်ရိုꩻဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ခွန်ကွဉ်လိုꩻတန် တာႏဝွန်ႏတကေႏတဝ်းတဲင် နီမမန်းခမ်း ဟန်ႏသနီꩻမာꩻချာ၊ နီပအိုဝ်ႏဒေႏသ ဟန်ႏနီꩻမာꩻချာနဝ်ꩻ ဘဝအဆင်ႏအရန်း အဝ်ႏလွေꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ မဲ့ကအဝ်ႏသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဒျာႏ၊ နားကအဝ်ႏသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟွုန်ဒျာႏသွူ။ ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ တာႏဝွန်ႏအကျောင်ꩻခရာႏသွူ။ ဝွတ္တရာꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ မီႏမာꩻလဲ့ လꩻအကျိုꩻ၊ လꩻကုသိုလ်ႏ၊ မီႏမာꩻတဝ်းလဲ့ လꩻတဝ်းအကျိုꩻ၊ လꩻတဝ်းကုသိုလ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻ၊ မီႏမာꩻတဝ်းနဝ်ꩻ အပဲစ်တဲး တအဲဉ်ထဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻသွူ။ ပိုသီးနဝ်ꩻ ဝွတ္တရာꩻလွူးချာမွိုးဖါအဝ်ႏတဲင် မီႏလွူးနဝ်ꩻဟဝ်၊ ဝွတ္တရာꩻကေႏတဝ်းနဝ်ꩻ အမျာꩻလိုꩻအာ ကဲ့ꩻရဲ့ꩻသဲ့ꩻသွမ်ꩻဒါႏနုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻ၊ လိုꩻတယဝ်း လူꩻတယဝ်း အီႏဖေႏပဲစ်ဖေႏတံႏ လိုꩻတလွူးတဝ်းမွိုးဖါနဝ်ꩻ ဟွုန်ဖိုတဝ်းသွူ။ တပဲ့ꩻသီးလဲ့ ဝွတ္တရာꩻပျုစုဝွတ်ပတ်ဖေႏဆရာႏ အဝ်ႏနေနေတဲင် ဝွတ္တရာꩻကေႏကေႏ မီႏပျုစုဝွတ်ပတ်နဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏ၊ လိုꩻသာႏဓု၊ လူꩻသာႏဓုလဲ့ မီႏပျုစုဝွတ်ပတ်တဝ်း၊ ဝွတ္တရာꩻမီႏတကေႏတဝ်းနဝ်ꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တစင်းအွဉ်ႏရေꩻတဝ်း၊ ပျုစုဝွတ်ပတ်တဝ်းဆရာႏတွော့ꩻ ငါးရုဲင်ꩻဒွိုႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ဇာတ်ဝတ္ထုကိုနဝ်ꩻ သံးတထီႏဖိုတဝ်းသွူ။ ကထွာဒါႏ မွိုးဖါဆရာႏသီးလဲ့ ပိုလီꩻတပဲ့ꩻအလောင်း ကအဝ်ႏဒါႏ ဝွတ္တရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏနေနေသွူ။ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ မွိုးဖါဆရာႏသီးလဲ့ ကွပ်ဝွတ္တရာꩻ တကေႏတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ လိုꩻနုတ်ꩻလိုꩻတွူဖုံႏ လွိုင်ႏအာငါႏသွူ။ သိင်္ဂါလသုတ်ကို ဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻခါꩻဒါႏ ဝွတ္တရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ မွိုးဖါတွမ်ႏပို၊ ဆရာႏတွမ်ႏတပဲ့ꩻ ဝွတ္တရာꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း လိုꩻကျောင်ꩻတွမ်ႏတကာႏ၊ ဗွေႏတွမ်ႏသွဉ်း၊ မာတွမ်ႏဝါꩻ၊ သွꩻဟဝ်မိတ်ဆွေႏ ဝွတ္တရာꩻဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻသွူ။ ဝွတ္တရာꩻကရိုꩻယို မီႏချို့ꩻယွင်ꩻနဝ်ꩻ အရေꩻတတန်ထွꩻတဝ်း တာႏဝွန်ႏရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ "ဝတ္တံ အပရိပူရေန္တော သီလံ န ပရိပူရတိ"ဗွေႏဘုရာꩻဟော်ꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဝွတ္တရာꩻမီႏတကေႏတဝ်း၊ မီႏချို့ꩻယွင်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏသီႏလကုဲင်နဝ်ꩻ ဗွိုန်ဝင်ꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဝွတ္တရာꩻ မီႏတကေႏတဝ်းနဝ်ꩻ တွမ်ႏသီႏလကုဲင်နဝ်ꩻဗွိုန်ဝင်ꩻ၊ သီႏလမီႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ သမာႏဓိလꩻတဝ်း၊ သမာႏဓိမဉ်ႏအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻတဝ်းတရာꩻထူꩻ၊ တရာꩻထူꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ မဂ်ဉာဏ်ႏဖိုလ်ႏဉာဏ်ႏ နိဗ္ဗာန်ႏဖုံႏလဲ့ပါတဲင် ဝွတ္တရာꩻမီႏကေႏတဝ်းနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻတဝ်း နိဗ္ဗာန်ႏနေနေသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖေႏကလꩻနွောင်ꩻ တရာꩻထူꩻတရာꩻမျတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွတ္တရာꩻဖုံႏယို ကေႏဗာႏဒျာႏနေနေမꩻသွူ။ တာႏဝွန်ႏ၊ ဝွတ္တရာꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ လောကီႏအနေႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ လောကုတ္တရာႏအနေႏလဲ့နဝ်ꩻ အရေꩻတန်ဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းတဲင် အဝ်ႏလိုႏကေႏလို့လို့ဒျာႏသွူ။ မီႏထွားနုဲင်း လောကီႏအနေႏ၊ ခေတ်ကာႏလအလꩻနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏ၊ ဝွတ္တရာꩻကကေႏဒါႏလိုꩻမျိုꩻ ခမ်းထီနဝ်ꩻ တိုꩻတက်ထင်ႏထိုဒျာႏ၊ တာႏဝွန်ႏ၊ ဝွတ္တရာꩻတကေႏတဝ်း လိုꩻမျိုꩻခမ်းထီနဝ်ꩻ တိုꩻတက်ထင်ႏထိုတဝ်း၊ အကျောင်ꩻအကျိုꩻသွုပ်စပ်မုꩻ အဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် တာႏဝွန်ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝွတ္တရာꩻလဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏကေႏလယ်ႏငါႏဝင်ꩻအကျောင်ꩻ တဲမ်းနယ်ခြုဲင်းနယ်ဗာႏ ခွိုꩻသွီႏယာႏပအိုဝ်ႏသီး တာႏဝွန်ႏတွမ်ႏဝွတ္တရာꩻအကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းယိုသွူ။[၁][၂]