မော့ꩻခွဲးဒေါ့ꩻရီတွမ်ႏ
"မော့ꩻခွဲးဒေါ့ꩻရီတွမ်ႏ တဲမ်းလိတ်ဆရာႏ ခွန်ကုဝေ"
မင်္ဂလာႏဒျာႏ ဆရာႏခွန်ကုဝေဩ- မင်္ဂလာႏဒျာႏပိုလီꩻ။
၁။ ဒေါ့ꩻနယ်ဖေႏဗဲင်း ဆရာႏဖြားအကျောင်ꩻခရာႏမွိုင်ဩ- ဖါဖြားနောဝ်ꩻ အုံညကျောင်ꩻ၊ အုံဖြားကျောင်ꩻတဲင်တွော့ꩻ လိုꩻလမ်းမဉ်ꩻနောဝ်ꩻ ထင်ႏသျာꩻတောဝ်းဒွုမ်၊ ထင်ႏသျာꩻလွေꩻဒျာႏ အုံကျောင်ꩻမဉ်ꩻ ခွန်ကုဝေ၊ ကတဲမ်းဒါႏလိတ်အတွိုင်ꩻ ဝင်ꩻသေအာလွေꩻဒျာႏ ခွန်ကုဝေ၊ ယိုခါနောဝ်ꩻ အုံအောဝ်ႏလွေꩻဒျာႏ ဝေင်ꩻဟိုပုံꩻ၊ ကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻဆꩻငါ၊ ကျောင်ꩻနောင်တောင်ꩻဆꩻဒွမ်သနယ်။
၂။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏလိတ်စောင်ႏယိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဟွိုန်ဒျာႏ ဆရာႏဖြားသီး အွဉ်ထေဒျာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ ကထေစဒါႏ ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အခရာႏယိုတဲ့ ဖေႏဖေႏနေး ကခြုဲင်းနယ်ဗဲင်းမွိုင်ဩ- တယ်ႏ(၁)နေင်ႏ ဗꩻ(၉)နေင်ႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏကဗျာခြေင်ခြေင်လွုမ်ꩻ၊ ထွိုင်ႏတွိုႏအနေင်ႏ (၁၀)နောဝ်ꩻမꩻ ထွာထိုꩻလိတ်အမျိုꩻစွုမ်ႏ၊ အရသာႏစွုမ်ႏ၊ ဗꩻတွိုႏလွဉ်ဟန်ႏနီꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ကထွာဒျာႏ ကဗျာခြေင်ခြေင်ခိန်ႏကရိုꩻနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ ပထမသွံနေင်ႏတောႏတွင်ꩻကို အမဉ်ꩻဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ တမွေးတောဝ်း၊ ထွာဒျာႏ (ဝါသနာအံဖတ် ကဗျာများ)အမဉ်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ထွိုင်ႏတွိုႏ (၄)နေင်ႏကိုနောဝ်ꩻမꩻ အမဉ်ꩻတလေ့တောဝ်း ယူႏလွနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် ဖန်ဖေႏယင်း (ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ)၊ တယ်ႏအနေင်ႏ (၁၀) ဗꩻတွိုႏလွဉ် ဟန်ႏသနီꩻယိုနောဝ်ꩻ ဝတ္ထု၊ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻ၊ ရုတ်တယွို့-စစွဉ်ႏ လိတ်အရသာႏစွုမ်ႏနောဝ်ꩻ ပါလွဉ်၊ ကွဲတွော့ꩻ လိတ်အုပ်အဒွိုန်အဗွိုနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ တနေင်ႏတွမ်ႏတနေင်ႏ တဗွိုန်တောဝ်းသနဲ့၊ နောဝ်ꩻမꩻ ကခွုမ်စံႏလွေꩻဖေႏသားနောဝ်ꩻ ပထမနောဝ်ꩻ ဗွေႏသူရိယ (ခွန်မွူးလေ)၊ နောဝ်ꩻထွူနောဝ်ꩻ ဗွေႏမဟောႏ (သီႏသဲင်ႏ)၊ နောဝ်ꩻထွူနောဝ်ꩻ ဗွေႏဣန္ဒာဝုဓ (စခုဲင်း)၊ လုဲင်ႏစူ ခွုမ်စံႏလွေꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ကွဲတွော့ꩻ ကဖျင်ဒါႏ လိတ်မူကဗျာနောဝ်ꩻ ဖါဖြားနောဝ်ꩻ တယ်ႏအထျꩻ ဗꩻတွိုႏစွဉ်ႏယိုခါ အောဝ်ႏခွုမ်စံႏလွေꩻဖေႏ ကဗျာတွမ်ႏရွမ်ဖြုဲင်ꩻ၊ ကခွုမ်တွယ်ꩻ ကမွဉ်းလွုမ်းနောဝ်ꩻ တယ်ႏစအနေင်ႏမုဲင်ꩻလဲ့ ဖါဖြားတတောင်ꩻတောဝ်းဒွုမ်၊ ယိုခါ ဝတ္ထုတွမ်ႏလိတ်စော့ꩻလာႏနောဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်စခုဲင်းခွုမ်၊ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻတွမ်ႏကဗျာနောဝ်ꩻ ဖါဖြားထူႏတာႏဝွန်ႏဖျင်ဖေႏသနဲ့။
၃။ ကထေစတွမ်ႏ ယိုခါ အခေႏနေႏ ကွာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ ထာꩻထီႏအောဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဩ- ကထေစစနောဝ်ꩻ ပကီႏတဲ့တပါတောဝ်း၊ ရုဲင်ꩻတသွိုးပွုံႏဖုံႏတဲ့ တသော့ꩻဗာႏတောဝ်း၊ နောဝ်ꩻထွူတကာႏတောဝ်း မဲ့ငါဒို့ꩻနောဝ်ꩻတဲ့ တွမ်ႏကာလာ တွယ်ႏနေးတဲ့ တမွေးတောဝ်း၊ တဲမ်းနေးဖယောင်ꩻလောင်းတဲင် မာꩻထွာလေႏကွို့ꩻ မဲ့ငါဒို့ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ တွမ်ႏခေတ်ယိုခါ တွမ်ႏကထေစစ တနေင်ႏနီနေင်ႏ အဆင်ႏရန်းနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ ကွာႏအာတန်၊ ယိုခါ မန်းလိုꩻမျိုꩻ အမျာꩻဒါႏနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲ့ ပအိုဝ်ႏမာꩻနုဲင်းဒါႏ အထွာထိုꩻလဲဉ်းနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲ့ လိတ်အထီအသွီႏ စစရာႏရာႏ ပွိုင်ဆင်မုꩻကစ အဆင်ႏအရန်းသူꩻနောဝ်ꩻ အထိုလွဉ်လဲဉ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။
၄။ ဖူးဝေးမွိုးဖါ ကဖေႏအာႏလွေꩻဒါႏ အခေႏအနေႏ အကွာႏလို့ဝင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲဩ- ဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ လိတ်စောင်ႏနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ အလွိုးတယွမ်ꩻငါႏတောဝ်း၊ ကွဲတွော့ꩻ စာတာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ တွယ်ႏနျꩻအာနေးနောဝ်ꩻ တလွိုးတလꩻတောဝ်းဒွုမ်၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲ့ လိတ်စောင်ႏထန်ႏအာလဲဉ်း၊ လိတ်စောင်ႏ ထွိုင်ႏထန်ႏအာနောဝ်ꩻ ကောဖြေꩻဖေႏအာႏသားနောဝ်ꩻဆေ့ꩻ၊ မဉ်ႏဆေ့ꩻနောဝ်ꩻ ရွဉ်အောဝ်ႏခံဒါႏ လိတ်စောင်ႏအလောင်း၊ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ ခေတ်ယိုခါကရိုꩻနောဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ လိုꩻပေႏဖုံႏ၊ လိုꩻယွဲးဖုံႏ သွုံꩻအာဖုန်း၊ ထွားအာဒျာႏဖုန်းတဲင် အာႏပေႏထိုꩻ တဖဲ့ꩻတခေါဝ်၊ အခေႏအနေႏနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻလွုမ်ꩻမွေးတောဝ်း၊ မန်းလိုꩻမျိုꩻတဲ့ အောဝ်ႏဒျာႏရင်ꩻ၊ အစောင်ႏမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း အထွာနုဲင်းနောဝ်ꩻစား၊ တွမ်ႏကလဲဉ်းခိုႏချာ နေင်ႏပေါင်ꩻတဆီဆီနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ အကွာႏဒျာႏရင်ꩻ။
၅။ ကွပ်သွုံꩻအာဖုန်းတဲင် ထွားလိတ်စောင်ႏသားနောဝ်ꩻ ဆေ့ꩻလွဉ်တဲင်တွော့ꩻ ထွားလိတ်စောင်ႏသား ဖေႏနေးကအာထဲင်းနောဝ်ꩻ ဖါဖြားအနေႏ မဲဉ်ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏလွေꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲဩ- မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏစွဉ်ႏစွဉ်ႏ ဖြေꩻထွားသား ဖေႏကအာနောဝ်ꩻ ဖါဖြားအနေႏ ယိုခါ ယူႏတဖြောင်တောဝ်း၊ ပွိုးနေးမုဲင်ꩻနဲတဲင် မန်းလိုꩻမျိုꩻငါလဲ့ အမာꩻတဒါႏတောဝ်း၊ နောဝ်ꩻတွော့ꩻ လိတ်အုပ်သားနောဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏဝတ္တရာꩻအလꩻ တွယ်ႏဒျာႏ၊ မာꩻဒျာႏ၊ ကောထွားသား အောဝ်ႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻတဲ့ အကျိုꩻတရာꩻလွေꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ မဉ်ႏအာတဲ့ အကျိုꩻတရာꩻ လꩻအာအာ၊ အခန်ꩻတွိုင်ꩻတဲးတဲ့ ဒေါ့ꩻတဒါႏတောဝ်းသနဲ့။
၆။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏဒုံ ယဒုံဒုံ မဉ်ႏထွဉ်ႏသွဉ်လိတ်ပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ သမ်းရိုꩻတေားဒျာႏ 'လိတ်ပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ သွုံꩻလꩻကဲတမုဲင်ꩻ'အကရိုꩻနေးနောဝ်ꩻတဲ့ အောဝ်ႏတဲင်တွော့ꩻ ငေါဝ်းနောဝ်ꩻအလောင်း ဖါမြားမဲဉ်ရိုꩻဖေႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ- မဉ်ႏဒေါ့ꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏနောဝ်ꩻ လိုꩻတသူႏသေတောဝ်းထာꩻငေါဝ်း၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် လိတ်ကရိုꩻယို ပေါႏသွဉ်လဲဉ်းသွူ၊ ပေါႏဒါႏလဲဉ်းသွူနောဝ်ꩻ အကျိုꩻတအဲဉ်ထောဝ်းနောဝ်ꩻ တအဲဉ်ထောဝ်း၊ ဆေ့ꩻတွမ်ႏအာတဲးတဲ့ အကျိုꩻအောဝ်ႏဒျာႏ၊ ပေါႏဟော်ꩻဒါႏလဲဉ်းတဲ့ ဆေ့ꩻတွမ်ႏအာနောဝ်ꩻ သေ၊ ပေါႏသေတဲ့ အဟောဝ်အကုဲင်ယို သေလွဉ်၊ မဉ်ႏသေတဲ့ လွောက်ꩻနာႏ၊ ဗော့ꩻလွောက်ꩻနာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻတဲ့ အကျိုꩻတရာꩻနောဝ်ꩻ ခံႏစာꩻဗာႏ၊ 'သွဉ်လိတ်ပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ မာꩻအီကဲထမုဲင်ꩻ'ကဒေါ့ꩻဒါႏငေါဝ်းနုဲင်းယိုစားနောဝ်ꩻ လိုꩻတသူႏသေတောဝ်းထာꩻဒျာႏ၊ ထွာသွူပအိုဝ်ႏ ငေါဝ်းပအိုဝ်ႏဒါႏထွူတဲ့ မဉ်ႏဒါႏပါလိတ်ပအိုဝ်ႏ၊ မဉ်ႏဟော်ꩻဒါႏလိတ်ပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ယိန်းအထီထွူႏသနဲ့။
၇။ နောဝ်ꩻမꩻ ပိုလီꩻဆꩻလ တယ်ႏပေႏပေႏခါ သꩻဖေႏနေးကဝင်ႏစာꩻချာ လိတ်ပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ဖါဖြားအနေႏ မဲဉ်ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏလွေꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ- နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻအနေႏ လိတ်စောင်ႏအမျိုꩻ တစွုမ်ႏတောဝ်းဒွိုန်း၊ တွမ်ႏအရွယ်ႏ ပငါပရာꩻ ကလွောက်ꩻဖက်ဒါႏ လိတ်စောင်ႏ တစွုမ်ႏတောဝ်းဒွိုန်း၊ လꩻရာꩻမော့ꩻရာꩻ ဖြေꩻထွား၊ အောဝ်ႏနေးနောဝ်ꩻစားလွုမ်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻပေႏအရွယ်ႏယိုနောဝ်ꩻ သင်ꩻရာꩻလိတ်အုတ်နုဲင်းယို နေးနောဝ်ꩻ စားနောဝ်ꩻ တအောဝ်ႏတောဝ်းဒွိုန်း၊ ကွဲတွော့ꩻ ဗွေႏဗွန်နောင်တောင်ꩻ ကထေထန်ႏဒါႏ ဓမ္မစကူးလ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ ပထမရန်း ဗꩻလွေꩻ ဆဋ္ဌမရန်းနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ အောဝ်ႏ၊ ဒုံတွိုင်ꩻရပ်တွိုင်ꩻ မဉ်ႏသွဉ်ထူႏနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ လိုꩻပေႏနောဝ်ꩻ အီႏယေန်ႏကေႏ၊ လိန်ႏမာႏလွဉ်အာ၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏတဲ့ ဒါႏလွဉ်အာဒါႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ။
၈။ ဖါဖြားအနေႏ နမ်းတဖြာꩻကတဲမ်းထေလဲဉ်းဒါႏ လိတ်အုတ်နောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအအုတ်ပေါင်ꩻကားမုဲင်ꩻလဲဉ်းနဲဩ- နမ်းတဖြာꩻအနေႏ ကထေထန်ႏလဲဉ်းဒါႏ လိတ်အုတ်ဖုံႏနောဝ်ꩻ (၁) တရာꩻဟော်ꩻပါခဲတ် (ပထမတွယ်ꩻ)၊ (၂) တရာꩻဟော်ꩻပါခဲတ် (ဒုတိယတွယ်ꩻ)၊ (၃) လိတ်ပအိုဝ်ႏအစောင်ႏစောင်ႏကို ကတဲမ်းထန်ႏပါသော့ꩻလွေꩻလဲဉ်းဒါႏ ဝတ္ထု၊ ပျꩻဇာတ်ဖုံႏယို စုရွမ်ထန်ႏထွူတဲင်တွော့ꩻ တွယ်ႏနျꩻထန်ႏလိတ်စောင်ႏ "လိုꩻမꩻလꩻတောဝ်း၊ လူꩻမꩻလꩻတောဝ်း"နောဝ်ꩻတအုတ်၊ (၄) မောင်းမွူးခံꩻတွမ်ႏ ခမ်းသားငေါဝ်း လိတ်သေသင်ꩻစောင်ႏကို ကတဲမ်းပါလွေꩻဒါႏ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻရွမ်ဖြုဲင်ꩻဖုံႏယို စုရွမ်ထွူတဲင် ထေထန်ႏလွေꩻ "ရောႏဂါႏတွမ်ႏတသီႏနယ်ꩻ"နောဝ်ꩻတအုတ်ꩻ (၅) ဗဟိုႏသံဃာႏကဖေႏတာႏဝွန်ႏဒါႏ ဗဟိုႏသွဉ်တန်ꩻကို ကသွဉ်အီတာႏ ဓမ္မပဒအမုဲင်(၃)နောဝ်ꩻတဲ့ ဖါဖြားတဲမ်းဖေႏတအုတ် နောဝ်ꩻဖုံႏသနဲ့။
၉။ လိတ်ပအိုဝ်ႏအလောင်း ဖါဖြားကမဲဉ်ထွာနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလွေꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ- ဖါဖြားကမဲဉ်ထွာနောဝ်ꩻ ကလဲဉ်းခိုႏချာ နေင်ႏပေါင်ꩻ(၃၀)ရပ်ကာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ဗꩻတွိုႏလွဉ်ဟန်ႏသနီꩻနောဝ်ꩻ အောင်ႏမျင်ႏမုꩻ အောဝ်ႏငါႏတောဝ်းဒွိုန်း၊ လိုꩻကသေနာႏသား လိုꩻသဖော်ꩻကဗွောင်သားနောဝ်ꩻတဲးတဲ့ ပနဲးအောဝ်ႏလဲဉ်း၊ နောဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ တနီꩻနီꩻ တခိန်ႏခိန်ႏ မဲ့ꩻအထွာလွဉ်ဒျာႏ အွဉ်ႏသꩻဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ ဖေႏနေးကထွာ ကံႏ ဉာဏ်ႏ ဝီရိယအောဝ်ႏအတွိုင်ꩻ အောဝ်ႏမာꩻလွေꩻဒျာႏသနဲ့။ ကေꩻဇူꩻတင်ႏငါႏသွူဩ။ [၁][၂]