မဉ်အီႏဟောꩻလိတ်နဝ်ꩻလွꩻ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
(အဝ်ႏ မဥ်ႏအီႏဟောꩻလိတ်နဝ်ꩻ ယီးနယ်ချာခါꩻဒျာႏသွူ)

"မဉ်ႏအီႏဟောꩻလိတ်နဝ်ꩻ ဟွုန်လွꩻ၊ မဉ်ႏမော့ꩻထာꩻယပ်ꩻနဝ်ꩻ အာႏကွိုꩻဗော့ꩻဝင်ꩻနဲ့" ဟန်ႏသနီꩻ ကမ္ဘာႏအလောင်းယို မီဒီယာကရိုꩻဒါႏ အဝ်ႏအခါႏ ဖေႏယောင်းထာꩻသေနယ်ꩻပညာႏယို ထင်ႏထိုမွိုင်ငါႏသွူ၊ အဝ်ႏဒျာႏ တခမ်းတွမ်ႏတခမ်း၊ အဝ်ႏဒျာႏ ကမ္ဘာႏတဖဲ့ꩻတွမ်ႏတဖဲ့ꩻလဲ့ တခိန်ႏချင်ꩻ သေထွꩻချာငါနွောင်ꩻစွဉ်ႏ တဖဲ့ꩻတခဝ်၊ တဖဲ့ꩻတခမ်းသား အထွာအကုဲင် အထင်ႏထိုအအောင်ႏမျင်ႏမုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏသနီꩻ ခမ်းထီတွိုင်ꩻ ခမ်းထီတွိုင်ꩻကို ခမ်းသားသီးအတာႏ လိုꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏစွုမ်ႏဖြာꩻသီးအတာႏ ဖေႏကဟောဝ်းထွꩻလꩻ စွုမ်ႏနီꩻ ကထွာပြောင်ꩻလုဲင်ႏ ခေတ်ထာꩻသေနဝ်ꩻ မီဒီယာယို အဝ်ႏလွဉ်စွဉ်ႏ ပုံႏစံႏအစွိုးစွိုး အမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းသားအတာႏ ဖေႏကသေလꩻ သတင်ꩻခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ၊ ခမ်းထီအခေႏအနေႏ၊ အစိုႏရအခေႏနေႏ၊ လွတ်တောႏအခေႏနေႏ၊ ကမ္ဘာႏအခေႏနေႏ၊ နယ်ꩻပညာႏထင်ႏထိုမုအခေႏနေႏ၊ စီꩻပွာꩻရေꩻ အဖြေꩻအစာ အခေႏနေႏ၊ ထာꩻမာꩻအခွင်ꩻအရေꩻ အခေႏနေႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကထွာအစိုႏရ မီဒီယာတဲ့ အဝ်ႏကျိုꩻဆောင်ႏဖေႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီယဟန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အစိုႏရမီဒီယာလုမ်ꩻ တကာႏတဝ်း အမျာꩻပဲင်ႏမီဒီယာတဲ့နဝ်ꩻ၊ တဖြာꩻပဲင်ႏမီဒီယာတဲ့နဝ်ꩻ၊ ကျိုꩻဆောင်ႏဖေႏ လိုꩻမုရေꩻတာႏ မီဒီယာတဲ့နဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏစီꩻပွါꩻရေꩻအလꩻ မီဒီယာတဲ့နဝ်ꩻ ခမ်းသားအတာႏ အုံနောင်ထွားကွိုꩻလꩻဗာႏ မီဒီယာဖုံႏ အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏသနီꩻ နီမန်းခမ်းထီကိုယို မီဒီယာအခန်ꩻကဏ္ဍနဝ်ꩻ တခြင်လွဉ်လဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ၊ ဗွိုန်ပီနုဲင်းခမ်းထီလောင်ႏလင် မီဒီယာပုံႏစံႏအမျိုꩻမျိုꩻယို ထင်ႏထိုမု အဝ်ႏလွဉ်နဝ်ꩻသွူ၊ နုဲင်းယိုခါ ထီႏအရုပ် ဟွုန်အငေါဝ်း (TV)၊ အင်တာနက် (Internet)ဖုံႏလဲ့ သုံꩻထွꩻလွဉ်၊ ရေဒီယို (Radio)ဖုံႏ၊ သတင်ꩻစာႏ(News Papter)တွမ်ႏ ဂျာနယ် (Journal)ဖုံႏယို လွိုင်ႏလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ မီဒီယာအစွိုးစွိုးနုဲင်းကီယို ကမ္ဘာႏလောင်း ခမ်းထီတွိုင်ꩻကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထင်ႏထိုလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ၊ နီမန်းခမ်းထီကိုလဲ့ သင်ꩻရာꩻအရန်း အဝ်ႏထင်ႏထိုလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ၊ မန်းခမ်းကို ကထွာဒျာႏ ခမ်းရင်ꩻသားလောင်ႏလင်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏလဲဉ်း ထီႏရုက်ဟွုန်ငေါဝ်းဖုံႏ၊ ရေဒီယိုဖုံႏတွမ်ႏ သတင်ꩻစာႏ(ဂျာနယ်)သတင်ꩻစောင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ သတင်ꩻစာႏတအဲဉ်ထဝ်း ခမ်းထီယို၊ ခမ်းထီနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အဗွိုန်ပီနဲင်း ခမ်းထီအဝ်ႏထဲ့ထောင်ႏ၊ သတင်ꩻစာႏတအဲဉ်ထဝ်းလိုꩻမျိုꩻယို၊ လိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အဗွိုန်ပီနုဲင်း လိုꩻမျိုꩻအဝ်ႏခံချွုတ်။ ခမ်းထီတဖြုံႏ၊ လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻအကို မဲ့ထီႏနားဗွောင်အီ သေခရာႏ ထီႏခရာႏမဉ်ႏတအဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ ကထွာခမ်းသား၊ ကထွာလိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သေဗာႏတဝ်းဒွုမ်တမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ မဲ့ခေ့ꩻ၊ ဟွုန်ဗာႏတဝ်ႏဒွုမ် တမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ နာႏအွိုင်ထိုꩻလို့တဲင် ဗွိုန်ပီဗာႏ အဝ်ႏခံချွုတ် အဝ်ႏထဲ့ထောင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်စွဉ်ႏသဘောꩻတရာꩻယို ဝင်ꩻထီႏတဲင် ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻ ဖေႏကမဲ့ꩻခေ့ꩻ၊ နားအွိုင်ဗာႏမွုန်း၊ ဝင်ꩻခမ်းသား ဖေႏကအဝ်ႏခံႏဗာႏမွုန်းချွုတ်ထောင်ႏ၊ ဖေႏကထဲ့ဆုဲင်ꩻဗာႏမွုန်းနဝ်ꩻ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻတာႏ ဝင်ꩻကျိုꩻစာꩻထောင်ႏလဲဉ်း မီဒီယာ၊ ဝင်ꩻခမ်းထီတာႏ ဝင်ꩻမာꩻအွဉ်ႏလဲဉ်း သတင်ꩻစာႏနဝ်ꩻ ထီႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏတွမ်ႏ အသောင်အရင်ꩻယို ဖေႏထာꩻသေတာႏ မီဒီယာအဝ်ႏထင်ႏထိုလဲဉ်းသွူ အဖဲ့ꩻဖဲ့ꩻအဒဝ်ႏဒဝ်ႏ အခိန်ႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတာႏ ထီႏရုက်ဟွုန်ငေါဝ်း (TV)တဲ့နဝ်ꩻ၊ ဟွုန်အငေါဝ်း ရေဒီယို (Radio)တဲ့နဝ်ꩻ၊ သတင်ꩻစာႏ (ဂျာနယ်)လိတ်သေသင်ꩻစောင်ႏတဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏငါႏလဲဉ်း မရေႏမရာႏသွူ၊ အဝ်ႏသင်ႏငါႏလဲဥဉ်းသွူ။ နုဲင်းယိုခါ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻအခါႏကို ဗွိုန်ပီနုဲင်းဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်၊ ခမ်းထီလင်ကို မီဒီယာမျိုꩻစွုမ်ႏ အဝ်ႏနွောင်ꩻတဝ်းဒွုန်းလဲ့ ကအဝ်ႏနွောင်ꩻ အခေႏနေႏအတွိုင်ꩻ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီး အဝ်ႏလိုႏသုံꩻ အာႏကွိုꩻလꩻလꩻငါႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏခမ်းသားသီးအနေႏ စူထွꩻဒျာႏ ပအိုဝ်ႏလိတ်သေသင်ꩻစောင်ႏ တရိုꩻတဝ်း၊ စူထွꩻပါ မန်းလိတ်သေသင်ꩻစောင်ႏ တရိုꩻတဝ်း ဖေႏကထွာꩻနွောင်ꩻလို့လို့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဟော်ꩻထွားအာအာငါႏသွူ၊ မဉ်ႏဟော်ꩻထွားအာအာလွေꩻဗာႏ သတင်ꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻ နဲင်ႏငံႏရေꩻ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ ထာꩻထီႏထာꩻယူႏဖုံႏတဲ့ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏထင်ႏထိုအီနွောင်ꩻသွူ။ သေနာႏလွေꩻပါ ဥပဒေႏရေꩻရာႏ၊ အိုပ်ချုပ်ရေꩻခရာႏတဲင် ထာꩻငမ်းသꩻဖုံႏတဲ့ ပွယ်ႏထိုꩻအီနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ခမ်းသားအတာႏ မဲ့ꩻခေ့ꩻနားအွိုင်ဗာႏမွုန်း၊ ဥပဒေႏရေꩻ၊ စီꩻပွါꩻရေꩻ၊ ပညာႏရေꩻကိုဖုံႏယို ဖေႏကအာႏကွိုꩻဗာႏမွုန်းဝင်ꩻနဝ်ꩻ နမ်းတွမ်ႏနမ်း မဉ်ႏသောင်ႏသာထွားဟော်ꩻချာဒျာႏမꩻ အာႏကွိုꩻချာနမ်းအီႏလꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻမဉ်ႏဖေႏပညာႏ အွိုးလိတ်ကိုနဝ်ꩻ လွꩻထွားဟော်ꩻတွော့ꩻ မဉ်ႏတွိုက်နမ်း လွေꩻအာႏကွိုꩻဗာႏဝင်ꩻနဝ်ꩻ မဲ့ငါပေႏဗာႏငါႏသွူ၊ မဉ်ႏဖြေꩻထွား လိတ်သတင်ꩻစောင်ႏနဝ်ꩻ ဟွုန်လောက်ꩻကာႏတွော့ꩻ ဖေႏဗာႏအာရွဉ် လွေꩻအာႏကွိုꩻဗာႏဝင်ꩻအနယ်ꩻနဝ်ꩻ ပယ်ႏထိုꩻသင်ꩻလဲဉ်းသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခြွူႏမွဉ်းသာႏစွိုꩻ
  2. အမုဲင်(၄)၊ အစဲဉ်ႏ(၄)