ဩကာသ
ငေါဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသနဝ်ꩻ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာႏသာႏသီး မဉ်းအီႏဝုဲင်ႏသွူ ဘုရာꩻ(မွေးတဝ်းလဲ့) မဉ်ႏအီႏဝုဲင်ႏသွူ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးနောဝ်ꩻ အရီးသွတ်ꩻသွတ်ꩻ ကရွစ်ရီးဒါႏ ဂါႏထာႏတပုဒ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ငေါဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသ ရေႏမိုးချက်နဝ်ꩻ တောင်ꩻပြန်ႏအီ နမ်းအပဲစ် တောမ်ႏ ကွီဆုꩻအီ ယံကတွိုႏအီနိဗ္ဗာန်ႏအတာႏ ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီအလင်သားသူꩻလဲ့ ဂါႏထာႏပီနုဲင်းယိုစား အဝ်ႏဒျာႏနေနေနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻ မျန်မာခမ်းထီကိုဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းကီလဲ့ အဝ်ႏထီႏဗာႏ တကျောင်ꩻတောမ်ႏတကျောင်ꩻ အရွစ်တပီတဝ်းဝင်ꩻ၊ တကျောင်ꩻတောမ်ႏတကျောင်ꩻ အရွစ်ကွာႏတဝင်ဆေ့ꩻဆေ့ꩻပေႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏလဲ့နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ တရပ်တောမ်ႏတရပ် အရွစ်အဝုဲင်ႏ ငဝ်းကွာႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻနေနေသွူ။
ငဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသ (၁)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ကာယကံႏ၊ ဝစီႏကံႏ၊ မနော်ꩻကံႏ၊ ကံႏတန်သွံပါꩻ၊ တပါꩻပါꩻယို၊ ခွေသွဉ်းပဲစ်မာႏ၊ မီႏအဝ်ႏဒါႏလဲ့၊ ယံထဲ့ဟူႏလင်ꩻ၊ ယံကင်ꩻညာꩻလွစ်၊ ပြွစ်ပြေစေႏတနာႏ၊ သဒ္ဓါႏစင်ဗွာ၊ စူခါ ရိုမ်းဗူႏ၊ ကတူႏကီ အွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ဝုဲင်ႏထင်ႏ ကွီခွင်ꩻ၊ တလဲင်ႏနီလဲင်ႏ၊ သွံလဲင်ႏထွူတဲင်၊ ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ၊ စိန္တေႏဘုရာꩻ၊ တရာꩻ သံဃာႏ၊ ရတနာႏမျတ် သွံဆူႏ၊ ဝုဲင်ႏထူႏထွူဩ။
ဝုဲင်ႏဗာႏအကျိုꩻ၊ ကရိုꩻနောဝ်ꩻရာꩻ၊ လစ်ꩻပါꩻအပါယ်ႏ၊ သွစ်ꩻသွယ်ႏရပ်ပဲစ်၊ ကပ်တန် သွံခန်ꩻ၊ ငတ်ꩻတန်ꩻ ရန်ႏသူႏ၊ လစ်ꩻဒူ ဝိပတ္တိ၊ ဗျသန ငတ်ꩻပါꩻ၊ ကွတ်ꩻဆီသူ ရောႏဂါႏ၊ မော့ꩻဗာႏမွိုန်း လာꩻလာꩻ၊ ကင်ꩻညာꩻထွူခါ၊ ထိုဆွာꩻ သက်တန်ꩻ၊ ယောင်ꩻဆင်ꩻ တရေꩻကျ၊ သုခ ချံꩻသာႏ၊ ဗလ အာႏသန်၊ ဉာဏ်ႏတန် ထီႏသေ၊ ယံဗွေစွုမ်ႏဘဝ၊ ယံလꩻထဲင်းဖျင်၊ ဈာန်ႏတရာꩻမဂ်ဖိုလ်ႏ၊ ယံတွိုႏနိဗ္ဗာန်ႏ၊ မန်ႏမန်ႏ ခွေသွဉ်း၊ ယံကလꩻဗာႏ၊ (စောဝ်းဘုရာꩻဗွေႏဩ)။ (စောဝ်းဆရာႏဗွေႏဩ) (စောဝ်းသံႏဃာႏဗွေႏဩ)။[၁]
ငဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသ (၂)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ကာယကံႏ၊ ဝစီႏကံႏ၊ မနော်ꩻကံႏ၊ ကံႏယိုသွံပါꩻ၊ ရဲးခါꩻ မကမ်း၊ တွမ်ႏနမ်းဖြောင်းသꩻ၊ မောဟ ဒို့ꩻခြွဉ်း၊ ခွေသွဉ်း ပဲစ်မာႏ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏဒါႏလဲ့၊ ကြောင်းကြဲ့ ပဲစ်မျိုꩻ၊ ယံကထိုꩻမား၊ အာစားကျိုꩻခွꩻ၊ ယံလꩻယံဆဲင်ႏ၊ တလဲင်ႏနီလဲင်ႏ၊ သွံလဲင်ႏ ဗွေဗွေ၊ ခွေသွဉ်း မာန်ႏချော့ꩻ၊ ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ၊ (နီဗွေႏဘုရာꩻ၊ တရာꩻသံႏဃာႏ၊ ရတနာႏယိုသွံပါꩻ ဗွေႏဩ) ကွပ်ပွိုး ခွေသွဉ်းမာန်ႏချော့ꩻ၊ ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ၊ စေႏတနာႏမျိုꩻယို၊ ဖြီဖြိုရောႏဂါႏ၊ သွံဗာႏ ကပ်ငမ်း၊ လစ်ꩻခမ်း အပါယ်ႏ၊ သွစ်ꩻနယ်ႏ ရပ်ကုဲင်၊ ငတ်တုဲင် ဗျသန၊ ပဉ္စရန်ႏသူႏ၊ လစ်ꩻဆူႏဝိပတ်၊ စွုမ်ႏဇာတ် စွုမ်ႏပန်၊ ကင်ꩻယန် လွစ်ငက်၊ မဂ်ဖိုလ်ႏနိဗ္ဗာန်ႏ၊ မန်ႏမန်ႏခွꩻသꩻ၊ ယံလꩻဗွေႏဩ။
- ၁။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ သံႏဃာႏနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (သံႏဃာႏဗွေႏဩ။)
- ၂။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ ဆရာႏနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (ဆရာႏဗွေႏဩ။)
- ၃။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ မွိုးဖါနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (မွိုးဖါဗွေႏဩ။)
- ၄။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ မွိုးနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (နီမွိုးဗွေႏဩ။)
- ၅။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ ဖါနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (နီဖါဗွေႏဩ။)
- ၆။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ မွိုးဖြားနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (မွိုးဖြားဗွေႏဩ။)
- ၇။ မီႏကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ ဖါဖြားနဝ်ꩻ - ကန္တော့ꩻရိုႏသေႏ (ဖါဖြားဗွေႏဩ။)[၂]
ငဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသ (၃)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ကာႏယကံႏ၊ ဝစီႏကံႏ၊ မနော်ꩻကံႏ၊ ကံႏယိုသွံပါꩻ၊ မီႏပဲစ်မာႏဗာႏ၊ ကရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့၊ ယံကလွစ်ကင်ꩻ၊ ယံကသျင်ꩻချာ၊ ပထမ တလဲင်ႏ၊ ဒုတိယ နီလဲင်ႏ၊ တတိယ သွံလဲင်ႏ၊ ဘုရာꩻ ရတနာႏ၊ တရာꩻရတနာႏ၊ သံဃာႏရတနာႏ၊ (ရတနာႏသွံပါꩻယို)၊ ရိုႏသေႏကန္တော့ꩻ၊ မာန်ႏချော့ꩻဝုဲင်ႏဩ။
ဝုဲင်ႏဗာႏအကျိုꩻ၊ ကရိုꩻနဝ်ꩻရာꩻ၊ အပါယ်ႏလစ်ꩻပါꩻ၊ ကပ်သွံပါꩻ၊ ရပ်ပဲစ်သွစ်ꩻပါꩻ၊ ရန်ႏသူႏမျိုꩻ ငတ်ꩻပါꩻ၊ ဝိပတ္တိတရာꩻ လစ်ꩻပါꩻ၊ ဗျသနတရာꩻ ငတ်ꩻပါꩻ၊ ရောႏဂါႏ ကွတ်ꩻဆီသူပါꩻ၊ ကင်ꩻညာꩻထွူခါ၊ မဂ်ဉာဏ်ႏဖိုလ်ႏဉာဏ်ႏ၊ နိဗ္ဗာန်ႏယို၊ မန်ႏမန်ႏခွေသွဉ်း၊ ယံလꩻဗွေႏဩ။
မတ်ခါꩻ။ ။စူမီႏကွင်ꩻကို ကပါဒါႏ၊ (ရတနာႏသွံပါꩻယို)ခင်ႏလမ်းကို -
- ၁။ မီႏကန္တော့ꩻ ဆရာႏနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏမွိုးဖါသီးယို)
- ၂။ မီႏကန္တော့ꩻ မွိုးဖါနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏမွိုးဖါဗွေႏယို)
- ၃။ မီႏကန္တော့ꩻ မွိုးနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏနီမွိုးဗွေႏယို)
- ၄။ မီႏကန္တော့ꩻ ဖါနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏနီဖါဗွေႏယို)
- ၅။ မီႏကန္တော့ꩻ မွိုးဖြားနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏမွိုးဖြားဗွေႏယို)
- ၆။ မီႏကန္တော့ꩻ ဖါဖြားနဝ်ꩻ - (ရတနာႏသွံပါꩻ တွမ်ႏဖါဖြားဗွေႏယို) - ဖျင်ပြောင်ꩻသော့ꩻလုဲင်ႏသွော့ နုဲင်းနဝ်ꩻနော။[၃]
ငဝ်းဝုဲင်ႏဘုရာꩻ ဩကာသ (၄)[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ဩကာသ၊ ကာယကမ်ႏ၊ ဝစီꩻကမ်ႏ၊ မနော်ꩻကမ်ႏ၊ ကမ်ႏတန်သွံပါꩻ၊ တပါꩻပါꩻယို၊ ခွေသွဉ်းပဲစ်မာႏ၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏဒါႏလဲ့၊ ယံထဲ့ဟူႏလင်ꩻ၊ ယံကင်ꩻညာꩻလွစ်၊ ပြွစ်ꩻပြေစေႏတနာႏ၊ သဒ္ဓါႏစင်ဗွာ၊ စူခါရွံးဗူႏ၊ ကတူႏကီအွဉ်ႏဒင်ႏ၊ ဝုဲင်ႏထင်ႏကွီခွင်ꩻ၊ တလဲင်ႏနီလဲင်ႏ သွံလဲင်ႏထွူတဲင်၊ ကွဉ်းတော့ꩻရိုႏသေႏ၊ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ၊ တရာꩻသံဃာႏ၊ ရတနာႏမျတ်သွံဆူႏ၊ ဝုဲင်ႏထူႏထွူဩ။
ဝုဲင်ႏဗာႏအကျိုꩻ၊ ကရိုꩻနဝ်ꩻရာꩻ၊ လစ်ꩻပါꩻအပါယ်ႏ၊ သွစ်ꩻသွယ်ႏရပ်ပဲစ်၊ ကပ်တန်သွံတန်ꩻ၊ ငတ်ꩻတန်ꩻရန်ႏသူႏ၊ လစ်ꩻဒူဝိပ္ပတ္တိ၊ ကွတ်ꩻဆီသူရောႏဂါႏ၊ မော့ꩻဗာႏမွိုန်းလာꩻလာꩻ၊ ကင်ꩻညာထွူခါ၊ ထိုဆွာꩻသက်ခန်ꩻ၊ ယောင်ꩻဆင်ꩻတရေꩻကျ၊ သုခချမ်ꩻသာႏ ၊ ဗလအာႏသန်၊ ဉာဏ်ႏတန်ထီႏသေ၊ ယံဗွေစွုမ်ႏဖဝ၊ ယံလꩻထဲင်းဖျင်၊ စျာန်ႏတရာꩻ မဂ်ဖိုလ်ႏ၊ ယံတွိုႏနိဗ္ဗာန်ႏ၊ မန်ႏမန်ႏခွေသွဉ်း ယံကလꩻဗာႏ၊ (စဝ်းဘုရာꩻ) ဗွေႏဩ။ →မဉ်ႏကွဉ်းတော့ꩻ ဆရာႏတောႏနဝ်ꩻ ( စောဝ်းဆရာႏဗွေႏဩ)။ →မဉ်ႏကွဉ်းတော့ꩻ သံဃာႏနဝ်ꩻ ( သံဃာႏဗွေႏဩ)။[၄]
စေနယ် အနက် အအဲဉ်ႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
“သြကာသ” ကရိုꩻဒါႏ ငဝ်းယိုနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းကအီႏဝုဲင်ႏ ကအီႏကွဉ်ႏတော့ꩻယိုနဝ်ꩻ ဖေႏသွော့ꩻ ခွေသွဉ်းအခွင်ꩻ ၊ စွꩻခွင်သွော့ꩻ ၊ ဖေႏကွဉ်ႏတော့ꩻသွော့ခွေသွဉ်း ဗွေႏသြ၊ အဓိပ္ပါယ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ ။
- ကံႏသွံပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -
- ကာယကံႏ = နမ်းအပဲစ်ꩻ ( ထာꩻမာꩻ )
- ဝစီꩻကံႏ = ဖြောင်းအပဲစ်ꩻ ( ထာဒေါ့ꩻ )
- မနော်ꩻကံႏ = သꩻအပဲစ်ꩻ (ထာꩻကျံႏ )။
- ကပ်တန်သွံပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -
- သတ္ထန္တရ ကပ် = ကသီပြုံႏပြင်ႏအီဗာႏ တွမ်ႏ စူꩻခွုမ်ꩻလက်နက်ꩻခြီႏပြာႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ် ဟဲ့ꩻ (သတ္ထန္ထရက ) ကပ်နဝ်သွူ ။
- ရောဂန္တရကပ် = ကသီပြုံႏပြင်ႏအီဗာႏတွမ်ႏ ရောဂါႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻရောဂန္တရကပ်သွူ ။
- ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရ ကပ် = ပတ်သဲက်တွမ်ႏ အအံႏအအွꩻ ဖုံႏခြေားလွဉ်၊ လို့လွဉ်တဲင် ကသီအီဗာႏတောထာꩻဖုံႏနဝ်ꩻဟဲ့ꩻ ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရ ကပ်တန်နဝ်ꩻသွူ ။
- အပါယ်ႏလစ်ꩻပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -
စတဲင် ယိုလစ်ꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻဒျာႏ အပါယ်ႏဘွုံႏကိုတဲင် ဟဲ့ꩻဗာႏ အပါယ်ႏလစ်ꩻပါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
- ရပ်ပဲစ် / ရပ်ကုဲင် (၈) ပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -
- လင်ꩻထဲ့ငါးရုဲင်ꩻ။
- ထွာတိရစ္ဆာန်ႏ။
- ထွာပိတ္တာႏ ( ထွာအသူႏရကာယ်ႏ )။
- ထွာဗျဟ္မာႏ (သက်ꩻဆွာꩻ)။
- ထွာလိုꩻရွိုင်ꩻ။
- ထွာꩻလိုꩻထာꩻ ယူႏမာႏ။
- ထွာꩻလိုꩻတငွို့တငွဉ်ႏ။
- ထွာꩻလိုꩻ သာႏသနာႏအထန်ႏဖဲ့ꩻ ( ဘုရာꩻ ပွင်ꩻထန်ႏဒွိုန်ႏခိန်ႏခွဲးဗာႏတဝ်း သာႏသနာႏ နာႏဗာႏတဝ်းတရာꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏ)။
- ဗျသန ( ၅ )ပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ -
- ဥာတိဗျသန = ဖူးဝေးစွိုးခွိုꩻ သီကုဲင်ထိုꩻ။
- ဘောဂဗျသန = စေꩻစိန်ႏဥစ္စာႏ သွုမ်ꩻတိန်ꩻထိုꩻ။
- ရောဂဗျသန = ထာꩻဆာရောႏဂါႏ ထွာꩻလွဉ်ꩻထိုꩻ။
- ဒိဋ္ဌိဗျသန = နေးထူႏတေား ထာꩻယူႏမာႏ မိစ္ဆာႏဒိဋ္ဌိ။
- သီလဗျသန = သီႏလအကျင်ꩻကုဲင်လီပြင်ꩻထို။
- ရန်ႏသူႏ (၅) ပါꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ -
- ထီ။
- မေႏ။
- တခွန်ꩻ။
- ခွန်ကုဲင်။
- အမွီႏခံႏပိုကုဲင် ယိုငတ်ꩻမျိုꩻသွူ။
- ဝိပတ္တိ တရာꩻ(၄)ပါꩻ ကရိုꩻနဝ်ꩻ =
- ကာလ ဝိပတ္တိ = ခွန်မွိုက်ပွိုင်ႏစိုꩻ၊ လိုꩻမွိုက်စိုꩻခိန်ႏခါႏကာႏလ။
- ဂတိ ဝိပတ္တိ = လွေꩻ အပါယ်ႏလစ်ꩻပါꩻ။
- ဥပဓိ ဝိပတ္တိ = နမ်းအင်္ဂါႏ ချို့ꩻယွင်ꩻထိုꩻ။
- ပယောဂ ဝိပတ္တိ = ထာꩻသေ၊ ထာꩻလိန္မာႏ၊ ဥာဏ်ႏပညာႏခြေားကင်ꩻ၊ မာꩻကုဲင် ဒေါ့ꩻကုဲင်ထာꩻ၊
လိုꩻသွီႏထီဗွေတဝ်း စတဲင် လိုꩻနုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။