စဲ့ꩻအမော့ꩻအကျုံႏ(၉)

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"စဲ့ꩻပွယ်ꩻအမော့ꩻအကျုံႏ(၉)" "စဲ့ꩻပွယ်ꩻအမော့ꩻအကျုံႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻသားတဖြာꩻအနေႏ အမော့ꩻအကျုံႏတမွေးတဝ်း၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏစဲ့ꩻပွယ်ꩻတဲင် ခမ်းသားထံꩻသာꩻတဖြာꩻအနေႏ အမော့ꩻအကျုံႏဒျာႏသွူ။ "စဲ့ꩻပွယ်ꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဗွာ၊ ပအိုႏတနျာႏ ပꩻထွူလွဝင်ꩻ ပအိုႏဗွာခါးလားကထူႏညိမ်ꩻချံꩻရေꩻခိန်ႏ၊ ပအိုႏဗွာ ပအိုႏနျာႏတောမ်ႏ နဲင်ႏငံႏတောႏစဲ့ꩻ ယိုသိုမ်စွိုꩻ တတဲ့ꩻတဝ်းလွဝင်ꩻ၊ အဝ်ႏထိုမ်ႏ အဝ်ႏကျမ်ႏ အဝ်ႏရန်ႏ အဝ်ႏလွꩻထီႏလွဝင်ꩻ အခိန်ႏသွူ။ ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ တဖူးဝေး အဝ်ႏဝင်ꩻကွတ်ꩻ နံပါတ် (၁/၂/၃/၇/၈/၉)နဝ်ꩻ အခို၊ နံပါတ် (၄/၅/၆)နဝ်ꩻ အမူႏသွူ။ အမူႏနံပါတ်(၂)ကမဉ်ꩻဒါႏ မီႏစိန်ႏနဝ်ꩻ တောႏလံးသဲင်ꩻ ဒုံလီꩻတန်၊ တောႏလံးသဲင်ꩻ စင်ꩻဖါကုံႏရလွန်ꩻ+စင်ꩻမွိုးခံꩻသီးပိုခို ခွန်မောင်ဗဲ့တဲင် သဲင်ꩻအုံလွဉ်ꩻဒျာႏအဝါꩻ ဒုံလီꩻတန်ကိုသွူ။ တွိုႏခꩻတလဲင်ႏ ဖူးမူႏမီႏစိန်ႏနဝ်ꩻ အုံဟဝ်တဝ်း အံႏဒဲန် အွꩻထီလꩻတဝ်း၊ အံႏဒဲန်တွမ်ႏရိုꩻပုဲင်ႏ အွꩻငါထီငါလဲ့ အော့ꩻထာꩻတဲင် အဗွေႏကယူႏနဝ်ꩻ "မဲ့ꩻသီဒါႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻမကောင်း၊ အွဉ်ႏဝင်ꩻသဲင်ꩻပင်ꩻ အဝေးတန်ကထွာဒါႏ ဗွေႏကုဝေရ ကျောင်ꩻလဲင်းခါႏကိုတွော့ꩻ ဗွေႏကုဝေရလဲ့ သꩻဝီးသꩻဝꩻ သဲင်ꩻလယ်ႏဗာႏ ဖူးမူႏဒုံလီꩻတန်ကိုသွူ။ တွိုႏခꩻတလဲင်ႏ ဖူးမူႏမီႏစိန်ႏနဝ်ꩻ အုံဟဝ်တဝ်း၊ အံႏဒဲန် အွꩻထီလꩻတဝ်း၊ အံႏဒဲန်တွမ်ႏရိုꩻပုဲင်ႏ အွꩻငါထီငါလဲ့ အော့ꩻထာꩻတဲင် အဗွေႏကယူႏနဝ်ꩻ "မဲ့ꩻသီဒါႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻမကောင်း၊ အွဉ်ႏဝင်ꩻသဲင်ꩻပင်ꩻ အဝေးတန်ကထွာဒါႏ ဗွေႏကုဝေရ ကျောင်ꩻလဲင်းခါႏကိုတွော့ꩻ ဗွေႏကုဝေရလဲ့ သꩻဝီးသꩻဝꩻ သဲင်ꩻလယ်ႏဗာႏ ဖူးမူႏဒုံလီꩻတန်ကိုသွူ။ ဒုံလီꩻတန်တောမ်ႏ ဒုံလဲင်းခါႏနဝ်ꩻ မီႏလွေꩻခင်ႏနေးနဝ်ꩻ (၂)နားရီႏတဖူꩻ၊ လဲင်းခါႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဖဲ့ꩻနဝ်၊ ဒုံလီꩻတန်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဖဲ့ꩻထင်ꩻသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဖူးမူႏမီႏစိန်ႏသီးနဝ်ꩻ လံးတအဝ်ႏခေါ်တဝ်းဒွိုန်း၊ အဝ်ႏအုံညီꩻနေဒျာႏအဖူ စင်ꩻဖါကုံႏရလွန်ꩻ အွိုးဒုံလီꩻတန် ထီတနဝ် ဒုံကင်ဒေါမ်နဝ်ꩻကိုသွူ။ ဖူးမူႏမီႏစိန်ႏနဝ်ꩻ အုံဟဝ်တဝ်း လꩻလဲဉ်းသွစ်ꩻနီꩻ၊ ဟဲ့ꩻပိန္တော်ꩻဆရာႏ၊ ဆရာႏထွက်စန္ဒောလဲ့ အလျားနဝ်ꩻ လင်ꩻတခါႏ ထင်ႏတခါႏ၊ အံႏထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ သမ်းတလꩻတဝ်းတွော့ꩻ သဲင်ꩻပင်ꩻဗာႏ ဗွေႏကုဝေရသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏဖျော်သဲင်ꩻ၊ ထွိုင်ႏတဲက်ထွားပတာꩻနဝ်ꩻ အလျားအဝ်ႏပေႏပေႏ ပတာဒီဂရီအဝ်ႏ (၁၀၀)လုမ်ꩻတဲင် ထိုးဖေႏတသီႏချꩻအလျား နီဗာႏငါလဲ့ အလျားလင်ꩻတငါခန်းဒျာႏသွူ။ အလျားထွိုင်ႏအဲန်ထဝ်းဒွုမ်နဝ်ꩻ ထိုးဖေႏလုဲင်ႏ တသီႏတလီꩻကေႏ၊ အံႏလဲ့အံႏပါတွော့ꩻ ထွိုင်ႏလꩻသိုမ်နီꩻနဝ်ꩻ အွꩻထီလꩻခန်း၊ လစ်ꩻနီꩻကိုနဝ်ꩻ အံႏဒဲန်ပဲစ်လꩻခန်းတွော့ꩻ လစ်ꩻနီꩻမွူးပင်ꩻခိန်ႏနဝ်ꩻ ဗွေႏကုဝေရ ကျွꩻသဲင်ꩻနဝ်ခန်းဒျာႏဒျာႏ ကျောင်ꩻလဲင်းခါႏသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ အုံမန္တလေꩻ သိုမ်နေင်ႏတွင်ꩻနဝ်ꩻ ထင်ႏဗာႏဖိုတသီႏသွဉ်တန်ꩻ ဆရာႏဝွန်ႏတဖြာꩻထျꩻတဲင် ရောႏဂါႏအကျောင်ꩻခရာႏ၊ ထာꩻဆာလက္ခဏာႏဖုံႏ၊ တသီႏအင်္ဂလေက် အစွန်ꩻသတ္တိဖုံႏ၊ တသီႏဘေးထွက်ဆိုးကျိုးဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသေနာႏနေနေသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ အိႏသဲင်ꩻနဝ်ချာ ကျောင်ꩻလဲင်းခါႏနီꩻ မွူးလွဲ သိုမ်နားရီႏရပ်နဝ်ꩻ တလꩻတဝ်းသတင်ꩻ စဲ့ꩻမန်းအဝ်ႏဖက်ꩻယန်ꩻထင်ႏ တွိုႏဖျော်ထင်ႏခန်း ဒုံလီꩻတန်ဒုံကို၊ ထင်ႏဒွိုႏအံႏခန်းဒဲန်ယာသွူ။ ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ "စဲ့ꩻမန်းစားယို အံႏဒဲန်ယာထွူနဝ်ꩻ အလွိုးအီႏသဲင်ꩻနဝ်၊ မဲ့ꩻစဲ့ꩻမန်းတကတ်ꩻ"ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ထန်ႏသဲင်ꩻအွဉ်ခန်းဒျာႏ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻသွူ။ ဒုံလဲင်းခါႏတောမ်ႏ ဒုံလီꩻတန်အခါႏကိုနဝ်ꩻ ဒုံပင်ကလာꩻအဝ်ႏ၊ ဒုံပင်ꩻကလာꩻနဝ်ꩻ ထင်ႏကျောင်ꩻလဲင်းခါႏ၊ ပင်ကလာꩻတောမ်ႏ လဲင်းခါႏနဝ်ꩻ လွေꩻဗာႏမိနစ် (၄၀)ရပ်၊ ပင်ကလာꩻတောမ်ႏ ဒုံလီꩻတန်နဝ်ꩻ တနားရီႏခွယ်ꩻတဖူꩻရပ်၊ ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ ဇာႏတိပင်ကလာꩻတဲင် ဖူးခို ဖူးမူႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏသော့ꩻအာဒျာႏ ဒုံပင်ကလာꩻကိုသွူ။ ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒုံလီꩻတန်သဲင်ꩻနဝ် ရေႏသဲင်ꩻစွဉ်ႏတဝ်း ကျောင်ꩻလဲင်းခါႏတွော့ꩻ သဲင်ꩻလယ်ꩻမဝ်ꩻဒွိုန်းဖူးဝေး ပင်ကလာꩻ ရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻပင်ကလာꩻ၊ ထွိုင်ႏနွို့သဲင်ꩻ ပင်ကလာꩻဒုံနဝ်ꩻ အလားလားဟွေး၊ သꩻဝီးသꩻဝꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ကသꩻဝꩻဗာႏနဝ်ꩻ အလင်တမွေးတဝ်း၊ စဲ့ꩻတနျာႏ အဝ်ႏသော့ꩻစွဉ်ႏ ပင်ကလာꩻဒုံကိုသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏထီႏစဲ့ꩻတနျာႏ အဝ်ႏသော့ꩻ ပင်ကလုꩻဒုံကိုနဝ်ꩻ ခိုးလျားကို၊ နန်းကိုငါႏ တကာႏပင်ကလာꩻတဲင်- "ပါꩻစားနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းအဝ်ႏဒုံလီꩻတန်ကွေး၊ အဝ်ႏဒွိုႏအံႏဒဲန်ယာ၊ အံႏဒဲန်ယာထွူနဝ်ꩻ အလွိုးအီႏသဲင်ꩻနဝ်သဲင်ꩻယိုကွေး၊ သီတန်နဝ်ꩻ လွေꩻခန်းသူꩻဟုဲင်း" ခြဝ်စွဉ်ႏဒျာႏ စဲ့ꩻတနျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ခြဝ်သွူနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ စဲ့ꩻတနျာႏတထိုꩻတဝ်း၊ နုဲင်းစွဉ်ႏတငမ်းတဝ်း၊ နုဲင်းစွဉ်ႏအရေꩻတတန်တဝ်းပွုံႏတဲင် ဗွေႏကုဝေရ ခြဝ်ဖျင်စွဉ်ႏမုဲင်ꩻလဲင်ႏလဲင်ႏသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏခြဝ်မုဲင်ꩻလဲင်ႏလဲင်ႏမꩻ စဲ့ꩻတနျာႏနဝ်ꩻ ကွဲးအူရယ်ဖြီ၊ ကွဲးစုအလိုꩻသွူ။ စဲ့ꩻတနျာႏထွိုင်ႏစုအလိုꩻမꩻ ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ ကွဲးထင်ႏငါႏ ဖူးမူႏမီႏမျလံး၊ အုံပဆားခန်း ဖူးမူႏမီႏမျလံးသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ အုံလင်ꩻဖူးမူႏမီႏမျလံး တပေါႏညတဝ်း လီꩻမူႏမီႏရောင်ႏ ဒွိုႏနေင်းထီလဲ့ တတန်ꩻဗို့ꩻတဝ်း၊ ဒုံသားတဖြာꩻ လွဉ်အွဉ်ႏဒေါ့ꩻ- "စဲ့ꩻမန်းဖျော်လဲန်း တဖဲင်ထင်ꩻ"ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏဟွုန်စဲ့ꩻမ်နး ဖျော်လဲန်းတဖဲင်နဝ်ꩻ ဗွေႏကုဝေရလဲ့ သꩻဝီးသꩻဝꩻတွော့ꩻ နေင်းထီလဲ့ တန်ꩻအွꩻဒွုမ်၊ ထန်ႏလင်ꩻခန်းလံး ရေႏထင်ႏခန်းဒျာႏကျောင်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ တွိုႏလင်ꩻလံးငါ ထွိုင်ႏထွားစဲ့ꩻတနျာႏနဝ်ꩻ တခုဲင်ႏထိုꩻတဝ်းဒွိုန်းတဲင် "ထိုꩻခန်း၊ ထိုꩻမွိုင်မွိုင်ခန်း၊ သညင်ꩻဗဲင်းဒုံသားလုဲင်း"ဒေါ့ꩻခြဝ်ဖျင် စဲ့ꩻတနျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ သဲင်ꩻခန်းဒျာႏကျောင်ꩻသွူ။ ဒုံသားဖုံႏနဝ်ꩻ တအဝ်ႏအာတဝ်းလံး၊ လွေꩻလွဒျာႏ ထာꩻလိုပ်ꩻတခြာကိုဖုံႏတဲင် ကအဝ်ႏဒုံကိုသားဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ သꩻဝီးသꩻဝꩻ တနွော့ꩻတနꩻ ဟဲ့ꩻပိုခြဝ်လီꩻတွော့ꩻ ထန်ႏထိုꩻလွေꩻလွခန်းဒျာႏ ဒုံသောင်တခြာကိုသွူ။ ပင်ကလာꩻဒုံသောင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏပခေါ်ခင်ႏလံး ထာꩻပုဲင်ႏတောမ်ႏ သေင်ႏဆီꩻသေင်ႏလွူး တခြာဖုံႏလွုမ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏသဲင်ꩻနဝ် တွိုႏဆရာႏဖေလံးထျꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻပေႏတဖြာꩻ စွီႏတွမ်ႏသေ အဝ်ႏဗက်ꩻကုဲင်ခန်း ဝင်ꩻခြံဖွောင်ꩻတွော့ꩻ- "ပါꩻနဝ်ꩻ နဝ်ꩻနဝ်ꩻ သေတဖူꩻတမွေးတဝ်း၊ လိုꩻတဖူꩻဒျာႏ၊ ဗက်ꩻကုဲင်မွန်ုးဝင်ꩻခြံဖွောင်ꩻဟုဲင်း၊ သေတဖူꩻအဝ်ႏဒျာႏ အွိုးဒွမ်သူꩻ၊ စွီႏဒွမ်လင်ꩻသူꩻဟုဲင်း" ခြဝ်မဝ်ꩻပါဗာႏခန်း စွီႏသေသား စဲ့ꩻသားပေႏတဖြာꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထန်ႏနဝ်သဲင်ꩻ ထွိုင်ႏလꩻ (၁၅)မိနစ်ရပ်၊ တွိုႏသဲင်ꩻကောင်ခြွꩻလောင်းနဝ်ꩻ ထီႏခန်းစဲ့ꩻသား လစ်ꩻငတ်ꩻဖြာꩻ အဝ်ႏအုံလင်ꩻထာꩻ တဖူꩻထျꩻတဲင် ငမ်းအထိုꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏတဝ်း၊ ငမ်းအပွေါးဆွုမ်ႏစဲ့ꩻမန်းတွော့ꩻ- "ပါꩻစားနဝ်ꩻ ထိုꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏဟုဲင်း၊ ပွေါးပုဲင်ႏဝင်ꩻဟုဲင်း"ခြဝ်မဝ်ꩻပါထဲင်းဒွိုန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻကျောင်ꩻလဲင်းခါႏနဝ်ꩻ မွူးလဲ့ပြေ့ꩻ၊ ထာꩻလဲင်ꩻအီႏခေ့ꩻသွူလဲ့ စဲ့ꩻတနျာႏတဖြာꩻဖြာꩻလဲ့ တဖျော်တဝ်းတွော့ꩻ- - အထန်ႏဒေါမ်လင်ꩻဒျာႏ ထာꩻတုံးဖြဝ်ꩻဒုံဖဲ့ꩻဟောင်း။ - ဝါလွော်တွော့ꩻ အထန်ႏကီထန်ႏတွို့ꩻလင်ꩻဒျာႏ ကောင်တွို့ꩻဟောင်း။ - ဝါလွော်တွော့ꩻ အထန်ႏအုံဒျာႏ တခြာကိုဟောင်း။ - မဉ်ႏတမွေးတဝ်းလဲ့ အပွေါးခေ့ꩻဆွုမ်ႏဒျာႏ စဲ့ꩻမန်းဟောင်း။ စဉ်ꩻစာꩻခန်းထာꩻ အမျိုꩻမျိုꩻနုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။ ထွိုင်ႏနုဲင်းမွူးရဝ်ꩻ မွူးအီႏထွူႏ နားရီႏတဆီခွယ်ꩻရပ်နဝ်ꩻမꩻ စဲ့ꩻတနျာႏ ကွဲးဖျော်သဲင်ꩻလွဉ် ဒုံလဲင်းခါႏ၊ အဝ်ႏဒုံလဲင်းခါႏ ထန်ႏနဝ်လွေꩻ ထီဆွေႏ၊ ထီတဲမ်းလိတ် ဒုံဖဲ့ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻမꩻ ဗွေႏကုဝေရ သꩻကွဲးခွꩻငါႏသွူ။ ထွိုင်ႏဟွုန်ဆုဲင်ꩻ ဒုံသားခြုဲင်းနဝ်ꩻ အဟာနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တရျိုးငမ်းသꩻ၊ သꩻဝꩻခရာႏတန်သွူ။ အဟာနဝ်ꩻ ခါးလားထာꩻကခေ့ꩻ စဲ့ꩻမန်းကအတ်ႏ တဖဲင်ထင်ꩻတွင်ꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻတနျာႏယဟန်ႏ လင်ꩻအုံပွေါးစဲ့ꩻမန်း ပင်ကလာꩻဒုံထျꩻလထင်ꩻ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခါးလားထာꩻကခေ့ꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းအဝ်ႏသေ အဝ်ႏထင်းစဲ့ꩻတနျာႏပွေါးတွော့ꩻ တနွို့တဝ်းဒုံရိုနဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻထွိုင်ႏခေ့ꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻ လေပ်အွဉ်ဒွိုန်း ပင်ကလာꩻဒုံမꩻ ကွဲးနွို့သော့ꩻဒုံရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ထာꩻခေ့ꩻအဟာနဝ်ꩻ တွမ်ႏနုဲင်းမွူးရဝ်ꩻ မွူးရဝ်ꩻခိုႏခိန်ႏနဝ်ꩻ စဲ့ꩻတနျာႏပွေါးထဲင်းဒွိုန်း ပင်ကလာꩻဒုံထျꩻနဝ် ကောင်ခြွꩻလောင်းရပ် ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ စဲ့ꩻမန်းအလူꩻဟဝ်ငါႏမကောင်း၊ လူꩻဟဝ်လူꩻဒါႏ လူꩻကောင်လူꩻဆောင်ႏသီး ရဲးပေ့ꩻဖေႏမကောင်း၊ ပွေါးသွူအလဲင်ႏလဲင်ႏ၊ ပွေါးသွူမုဲင်ꩻထွောင်းထွောင်းလဲ့ တထွာတဝ်းတွိုက်ꩻပွယ်ꩻ၊ လွစ်ထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏကုဝေရ (ခွန်ကုဝေ)နဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ ခမ်းကိုစဲ့ꩻပွယ်ꩻတဲင် အမော့ꩻအကျုံႏနုဲင်းယိုလဲ့ မော့ꩻဗာႏကျုံႏဗာႏဖိုသွူ။ "စဲ့ꩻပွယ်ꩻအမော့ꩻအကျုံႏ(၁၀)" "စဲ့ꩻပွယ်ꩻအမော့ꩻအကျုံႏ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻသားတဖြာꩻအနေႏ အမော့ꩻအကျုံႏ တမွေးတဝ်း၊ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏခမ်းကိုစဲ့ꩻပွယ်ꩻတဲင် ခမ်းသားထံꩻသာꩻတဖြာꩻအနေႏ အမော့ꩻအကျုံႏဒျာႏသွူ။ "စဲ့ꩻပွယ်ꩻ"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဗွာ၊ ပအိုဝ်ႏတနျာႏ ပꩻထွူလွဝင်ꩻ ပအိုဝ်ႏဗွာ ခါးလားကထူႏညိမ်ꩻချံꩻရေꩻအခိန်ႏ ပအိုဝ်ႏဗွာ၊ ပအိုဝ်ႏတနျာႏတွမ်ႏ နုဲင်ႏငံႏတောႏစဲ့ꩻ သိုမ်စွိုꩻစွိုꩻမျိုꩻယို တတဲ့ꩻတဝ်းလွဝင်ꩻ၊ အဝ်ႏထိုမ်ႏ၊ အဝ်ႏကျံႏ၊ အဝ်ႏလွꩻထီႏ၊ အဝ်ႏရန်ႏလွဝင်ꩻအခိန်ႏသွူ။ အခိန်ႏနုဲင်းယိုအကို မီႏဒေါ့ꩻဗာႏ သက္ကရေဇ်အကျံꩻ၊ မီႏရံꩻထွားဗာႏ သက္ကရေဇ်အရပ်နဝ်ꩻ နေင်ႏ ၁၃၄၀-ဗွေမာꩻငါ ခါးလားပအိုဝ်ႏဗွာ ကမာꩻညိမ်ꩻချံꩻရေꩻ အခါႏလယ်ႏကိုသွူ။ အခိန်ႏနုဲင်းယိုအတွင်ꩻ အခိန်ႏနုဲင်းယိုအကို ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ၊ အခဝ်ကွောန်ႏ မုဲင်းကောင်ဗꩻတွို့ꩻ ဗꩻကွောန်ႏနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းမာꩻ "ဖြတ်လေးဖြတ်"သဘောꩻတဲင် တအွိုင်ႏတထွောင်း နီအွိုင်ႏတထွောင်းနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းအုံယို့ꩻ မာꩻယို့ꩻသော့ꩻတပ်ဖုံႏသွူ။ မုဲင်းကောင်ဗꩻကွောန်ႏ အွိုင်ႏနောင်လဲင်တောမ်ႏ အွိုင်ႏဖက်ꩻယန်ꩻကိုနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းမာꩻယို့ꩻတပ် အထာဝရပ် ဒုံလီꩻတန်ကိုသွူ။ စဲ့ꩻမန်းအဝ်ႏအုံ ဒုံလီꩻတန်တွင်ꩻ ဖဲ့ꩻနဝ်ဖဲ့ꩻထင်ꩻ ဖဲ့ꩻဒေါမ် (ပွဉ်ထျꩻ)ဒုံဖုံႏနဝ်ꩻ လွဉ်ဖေႏဗာႏသတင်ꩻ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻသွူ။ ကလွောန်ဖေႏဒါႏ သတင်ꩻနဝ်ꩻ ဒုံပေႏဒုံတန်အလွောက်ꩻ တဒုံခွိုင်းမုဲင်ꩻဖြာꩻ အွဉ်ႏထွော့ဖေႏသွူ လိုꩻစာႏရင်ꩻတဲင် လွောန်ဗာႏစွုမ်ႏနီꩻနီꩻ၊ လွောန်ဗေင်ႏပွေါးဗာႏဝွေꩻသီး တဟာနုဲင်းမွူးရဝ်ꩻ လိုꩻတသာမဉ်ႏဖျော်မꩻ လိုꩻလီꩻနဝ်ꩻ ကွဲးသဲင်ꩻဗာႏသွူ။ တွိုႏတလဲင်ႏ လဲင်းခါႏသားနဝ်ꩻ ဖြားဒုံချꩻထိုꩻအနမ်း ခါးလားဖြားဒုံတသာကပေါႏတွင်ꩻ ကေားဟဲ့ꩻကေားခန်ꩻဖေႏသတင်ꩻဖေႏသား အဲန်ထဝ်းတဲင် သဲင်ꩻဖေႏတဝ်းသတင်ꩻ၊ သဲင်ꩻဗေင်ႏပွေါးတဝ်း စဲ့ꩻမန်းဒုံလီꩻတန်ကိုနဝ်ꩻ လꩻစွောန်ႏဒျာႏ တဆေꩻခါႏ ငတ်ꩻနီꩻရပ်သွူ။ သဲင်ꩻတဝ်းပထမနီꩻတဲင် တွိုႏဒုတိယနီꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းဖေႏသဲင်ꩻလိတ် တွိုႏတတိယနီꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဖျော်တဝ်းဒျာႏနေနေ၊ တတိယနီꩻနဝ်ꩻလဲ့ စဲ့ꩻမန်းဖေႏသဲင်ꩻဖျင်လိတ်၊ စတုတ္တနီꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဖျော်တဝ်းဒျာႏနေနေ၊ စဲ့ꩻမန်းဖေႏသဲင်ꩻလိတ် နီနီꩻလဲဉ်းတဲ့ တသဲင်ꩻတဝ်းဒျာႏနေနေတဲင် လိုꩻခိုကသေ အခေႏအနေႏသားနဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏဗာႏစွောန်ႏတောမ်ႏသတိသွူ။ ထာꩻခေ့ꩻခိုႏနဝ်ꩻ တူႏတူႏတေ့ꩻတေ့ꩻ ထွားအခေႏအနေႏတဲင် သဲင်ꩻဗေင်ႏလံးလဲ့ ထာꩻလေမွူးယာခိုႏနဝ်ꩻ တောမ်ႏထာꩻငမ်းတဲင် လဲန်းလို့ဒျာႏ ထာꩻလိုမ်ꩻတုံး ထာꩻခြာကိုဖုံႏသွူ။ ငတ်ꩻနီꩻဗွေနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းတဖေႏသဲင်ꩻတဝ်းဒွုမ်လိတ်တွော့ꩻ စဲ့ꩻမန်းလိုꩻနီဆီရပ် သဲင်ꩻတွိုႏနေးဒျာႏသွူ။ စဲ့ꩻမန်းထွိုင်ႏသဲင်ꩻတွိုႏ ပင်ကလာꩻဒုံနဝ်ꩻ မီႏထောင်သဲင်ꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏ တဖူꩻတန် တဖူႏစွဉ်ႏဖဲ့ꩻလဲ့ ငမ်းဒုံသားထီႏညာꩻ၊ ငမ်းဒုံသားဖင်းလို့တွော့ꩻ သဲင်ꩻနေးတဖူꩻအလီးခိုႏ ဒုံကောင်ခယ်ႏတဖူꩻဖဲ့ꩻသွူ။ စဲ့ꩻမန်းထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻ ဒုံလဲင်းခါႏနဝ်ꩻ နားရီႏတဆီလွိုလွိုရပ်၊ စဲ့ꩻမန်းထွိုင်ႏတွိုႏ၊ ထွိုင်ႏနွို့သဲင်ꩻဒုံနဝ်ꩻ ဒုံအခဝ်ခိုႏ (ဒုံတန်ထင်ꩻ)ကို လိုꩻခိုအဲဉ်ထဝ်းတဖြာꩻဖြာꩻ၊ လိုꩻမူႏရွယ်ႏမဲန်ႏလဲ့ အဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဖြာꩻဖြာꩻ အဝ်ႏကုဲင်စွဉ်ႏ လိုꩻမူႏဖြားတောမ်ႏ လိုꩻပေႏတလွေꩻတဝ်းကျောင်ꩻ ညာꩻညာꩻတဖြာꩻလွုမ်ꩻသွူ။ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻ ထွားလံးမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တခါꩻအဝ်ႏပေ့ꩻ၊ တခါꩻအဝ်ႏလိန်ႏလို့ဒျာႏသော်ဖုံႏ၊ မော့ꩻလိုꩻမူႏဖြားဝင်ꩻနီလဲ့ တဒါႏတဝ်း မန်းတငွါငွါ၊ ဒေါ့ꩻရီသံးတထွာတဝ်းတဲင် အဝ်ႏဒုံခဝ်ထင်ꩻနဝ်ꩻ ထန်ႏနဝ်လွေꩻခန်း ဒုံခဝ်နဝ်သွူ။ အနီꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ မတော်မကာ ဗွေႏဗွန်ကုဝေရနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻရီခရာႏ တကာႏတဖြာꩻဖြာꩻ အဝ်ႏတဲင် သဲင်ꩻလယ်ႏထေ့ခန်းသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻဒုံနဝ်ꩻ တအဲန်ထဝ်းဒွုမ်လံး၊ တခါꩻအဝ်ႏလိန်ႏလဲန်ႏတွော့ꩻ ထန်ႏနဝ်သဲင်ꩻချာယင်းခန်းကျောင်ꩻသွူ။ ဗွေႏဗွန်ကုဝေရ ထန်ႏသဲင်ꩻကျောင်ꩻ ထွိုင်ႏအီႏတွိုႏ ထီအုံႏဒုံနဝ်ထျꩻ ထွိုင်ႏထွားချာနဝ်ꩻ ထီႏခန်းစဲ့ꩻမန်းဖင်ꩻတောမ်ႏတနတ် အဝ်ႏရဲန်ႏလွောန်လွဝင်ꩻဖုံႏတဲင် ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ အုံထွိုင်ႏတနွောင်း ဒေါ့ꩻရီဆွုမ်ႏခန်းစဲ့ꩻမန်းသွူ။ "တကာရဲဘော်တို့ ဘာကိစ္စရှိတုန်း" "သူကြီးနဲ့ တွေ့ချင်လို့ပါဘုရား" "ဟာ- ဒီချိန်ဆို ဘယ်ရှိတော့တုန်း၊ တောထဲရောက်ကုန်ပြီပေါ့၊ ယောက်ျားဆို တစ်ယောက်မှ ရှိမှာမဟုတ်ဘူး" "ကိစ္စ အထူးရှိလို့လား" "တင်ပါ့ဘုရား" "ဒါဆို ကျုပ်နဲ့လိုက်ခဲ့" ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ ရိုꩻထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ အွောန်ထင်ႏသဲင်ꩻချာခန်း စဲ့ꩻမန်းဒုံတန်ထင်ꩻကိုသွူ။ ဒုံတန်ထင်ꩻ မွိုးဖြားရွဉ်လံးနဝ်ꩻ လိုꩻအဝ်ႏလံးတဲင် ဟဲ့ꩻထင်ႏခန်း မွိုးဖြားရွဉ်လံးကိုသွူ။ တွိုႏလံးကီ တောမ်ႏစဲ့ꩻမန်းသိုမ်ဖြာꩻ အုံလင်ꩻသေႏချောႏသေႏချာႏထွူနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတွော့ꩻ- "ကဲ- တကာရဲဘော်တို့ လာရင်းကိစ္စကိုပြော" တဲႏကောႏဖေႏခန်းငဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ စဲ့ꩻမန်းတဖြာꩻနဝ်ꩻ စူနီပင်ဝုဲင်ႏထွူတဲင် လဝ်းခန်းနုဲင်းယိုသွူ။ "ဒီလိုပါဘုရား အရှင်ဘုရားတကာဟာ ဒုံလီးတန်တန်စခန်းကို သတင်းလာမပေးတာ ဒီနေ့ပါဆိုရင် ၅ရက်ရှိပြီ၊ အဲဒါ ဘာလို့သတင်း လာမပေးတာလဲဆိုတာကို စခန်းဗိုလ်ကြီးက လာမေးခိုင်းလို့ လာတာပါဘုရား" "အင်း ဒါဆိုကျုပ်လဲ မသိဘူး၊ ခုတလော ဒီရွာသူကြီးဟာ သူကသူကြီးမလုပ်တော့ဘူးပြောလို့၊ သူကြီးအသစ်လည်း မတင်ရသေးလို့၊ ဒုံလီးတန်စခန်းကို သတင်းပို့ရန် စာရင်းလုပ်ပေး၊ ခန့်ပေးမည့်လူ မရှိဘူးနဲ့တူတယ်" "တင်ပါဘုရား၊ ဒါဆိုတပည့်တော်တို့ ဘယ်လိုလုပ်ရမှာလဲ ဘုရား" "ကျုပ်လဲ မသိဘူးလေ၊ ရွာအခြေအနေကို ကျုပ်သိသလောက် ပြောပြပြီးပြီပဲ" ဗွေႏကုဝေရ ထွိုင်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻ အုံယေန်၊ အုံတေ့ꩻပသာႏထွူတဲင် အဝ်ႏတဆင်ႏ လောဝ်းထင်ႏထဲင်းခန်းနုဲင်းယိုသွူ။ "ဒါဆို တပည့်တော်တို့အတွက် ထမင်းထုပ် ၁၀၀ လောက်ပဲ ထုပ်ခိုင်းပေးပါဘုရား" ထွိုင်ႏဟွုန်စဲ့ꩻမန်း ကွီဒဲန်လောမ်တရျာꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏကုဝေရ ငပယွုမ်းတသာႏထွူထာꩻတဲင် ဒေါ့ꩻချာခန်းနုဲင်းယိုသွူ။ "ထမင်းထုပ် ၁၀၀ လောက်ဆို မလွယ်လောက်ဘူးထင်တယ် တကာ၊ အခုချိန်ဟာ တကာတို့မြင်တဲ့အတိုင်းပဲ လူတွေ မရှိကြဘူးလေ၊ ခုချိန်ဟာ ရှားပါးတဲ့အချိန်ဆိုတော့ တချိုဆို ဆန်ပြုပဲသောက်နေရတယ်လေ" "ဒါဆို ၅၀ ပဲပေးပါဘုရား" "၅၀ လည်း မလွယ်ဘူးတကာ၊ ဒီချိန်မှာ လူဘယ်နှစ်အိမ်လောက်ရှိမှန်းလဲ မပြောနိုင်ဘူးလေ၊ ၃၀ လောက်ဆို ကျုပ်မရရအောင် လိုက်ပြောပေးမယ်လေ" "ရပါတယ် ဘုရား၊ ၃၀ ပဲရအောင် ပြောပေးပါဘုရား" "ဟုတ်ကဲ့၊ ၁-နာရီလောက် အနည်းဆုံး စောင့်ရမှာနော်၊ ကျုပ်လိုက်ပြောပေးမယ်" ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဖေႏထွူ စဲ့ꩻမန်းနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ လယ်ႏထွားခန်း လိုꩻအဝ်ႏလံးသွူ။ လိုꩻမူႏဖြား ကအဝ်ႏလံးနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဒွိုႏလောမ်ခန်း ဒဲန်တလံးငတ်ꩻလောမ်သွူ။ သံးမော့ꩻဒျာႏ လိုꩻအဝ်ႏလံး လစ်ꩻလံးဒျာႏတဲင် မီႏလောမ်ဗွေ တလံးငတ်ꩻလောမ်ငါလဲ့ အလွိုႏလꩻဒဲန်လောမ် နီဆီလွုမ်ꩻသွူ။ ခွိုင်းလိုꩻကအဝ်ႏလံး အွဉ်ႏလောမ်ထွူဒဲန်နဝ်ꩻ မွူးလဲ့ဗော့ꩻထွူႏလဲန်းတဲင် ဗွေႏကုဝေရနဝ်ꩻ ထင်ႏချာခန်းဒျာႏကောင်ꩻသွူ။ စဲ့ꩻမန်းနဝ်ꩻ ကွီဒဲန်လောမ်တရျာꩻလဲ့ မီႏလꩻသဲင်ꩻ ဒန်လောမ်နီဆေီငါနဝ်ꩻ ယံငါႏလဲန်းသွူ။ ထွိုင်ႏဟွုန်ဆုဲင်ꩻ ဝင်ꩻခြုဲင်းနဝ်ꩻ စဲ့ꩻမန်းစွိုꩻယို ကသဲင်ꩻဒုံလဲင်းခါႏ အနီꩻယိုနဝ်ꩻ ရေႏသဲင်ꩻတွယ်ႏ သဲင်ꩻဗွုမ်တဲးတဲးဝါးဝါး လိုꩻခိုဒုံလဲင်ႏခါႏ ရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ သံးသဲင်ꩻမော့ꩻတဝ်း လိုꩻခိုတဖြာꩻဖြာꩻ၊ သံးသဲင်ꩻမော့ꩻခွဲးတေားဒျာႏ ဗွေႏဗွန်ကုဝေရတွော့ꩻ- ခွန်ကုဝေ အဝ်ႏထွာလိုꩻကျောင်ꩻ၊ အဝ်ႏမာꩻဖေႏဝင်ꩻဗွေႏဗွန်တွင်ꩻနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ခမ်းကိုစဲ့ꩻပွယ်ꩻတဲင် အထွာအကုဲင်နုဲင်းယိုအတွိုင်ꩻလဲ့ မော့ꩻဗာႏကျုံႏဗာႏဖိုသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်
  2. ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်-၄၊ အစဲဉ်ႏ-၁၃/၁၄