ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
(အဝ်ႏ ဆီႏလွဥ်ꩻရောႏဂါႏ ယီးနယ်ချာခါꩻဒျာႏသွူ)

ဆီႏရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဆီႏချုက်၊ ဆီႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏခြေ့၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏလွဉ်ꩻ၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏယုဲင်၊ ဆီႏကြိုႏ၊ ဆီႏသွီႏ၊ ဆီႏနွိုး၊ ဆီႏခြောက်-စတဲင် အမျိုꩻအမဉ်ꩻအာငါႏတွော့ꩻ ထွားဖေႏကယိုꩻ၊ ဖေႏကသျင်ꩻနဝ်ꩻ ခွယ်ꩻနေးဗာႏ ကတူႏစဲန်ႏမုဲင်ꩻမျိုꩻမျိုꩻသွူ၊ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏအကျောင်ꩻသွူ။ လိုꩻသီးယို အသက်(၅၀)မာꩻကီ လိုꩻယဟန်ႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းထွာဒါႏ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသွူ၊ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ထုံꩻစံႏအတွိုင်ꩻ ကဆီႏဒါႏထာꩻ တနီꩻအအာသွတ်ꩻ ၇-လဲင်ႏမာꩻကီ၊ တနားရီႏတလဲင်ႏ၊ ၂-နားရီႏ တလဲင်ႏ ကဆီႏဒါႏထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻဆီႏအာလွဉ်ꩻ၊ ဆီႏခွိုꩻလွဉ်ꩻငါႏထာꩻတဲင် ဟဲ့ꩻဗာႏဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။

လိုꩻကထွာဒါႏ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ထာꩻလေမွူးယာခိုႏလွုမ်ꩻတမွေးတဝ်း ထာꩻခေ့ꩻခိန်ႏဗေင်ႏတဲ့ ဆင်ႏဆင်ႏမဲန်ဆီႏထာꩻတွော့ꩻ ဗေင်ႏဗာႏဟဝ်တဝ်းထာꩻ၊ ထာꩻဗေင်ႏလဲင်ꩻကုဲင်နေးစွဉ်ႏသွူ၊ ပေါႏရိုꩻမဲန်ဆီႏတဲ့ ယွိုန်းလꩻလိꩻဒွုမ်၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ တွိုႏလꩻတဝ်း ဆီႏခင်ႏလမ်း ခွို့ခလလိထောင်နေးစွဉ်ႏတကွို့ꩻလောင်းသွူ။ လိုꩻကဆီႏခွိုꩻထာꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ဆီႏလွေꩻဟဝ်၊ ဆီႏရောင်ႏတနျာႏဒျာႏလဲ့ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ဆီႏတဟဝ်တဝ်း၊ ဆီႏလွီးနွုမ်ꩻကုဲင်၊ ဆီႏရောင်ႏကြိုႏ၊ ဆီႏကိုအနျပါနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏသွူ၊ ဆီႏရောင်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ပေါႏဆီႏအာဆီႏခွိုꩻလွဉ်ꩻငါႏလဲ့ ထွာလဲန်းရောႏဂါႏတမျိုꩻသွူ။ ဆီႏကအာနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ယဟန်ႏလဲ့ ထွာသေႏသေႏ၊ ထွာခွိုꩻခွိုꩻ၊ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ထွာညညတလဲင်ႏလွုမ်ꩻသွူ။ ဆီႏကအာဗာႏအကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အွꩻခွိုꩻအွꩻအာလွဉ်ꩻငါႏထီ၊ အွꩻအာငါႏနေင်းထီနွိုး၊ နေင်းထီခါႏဖုံႏ၊ ယဟန်ႏလဲ့ အံႏအာငါႏထာꩻအံႏ ဆီႏသွင်ႏမျိုꩻဖုံႏ၊ လိုꩻတသိုꩻဆေ့ꩻစား၊ လိုꩻအုံစွူအာငါႏထာꩻ၊ လိုꩻဗင်ႏအာငါႏထာꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဆီႏအွိုင်ꩻသောင်ထျꩻ အပါနတလီꩻဖေါက်ပြန်ႏတဲင် ထွာလွဉ်ဗာႏ ဆီႏအာဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသက်ရွယ်ႏထွိုင်ႏတန်နဝ်ꩻ ယာႏဒူႏ(ကြွက်သား)အာႏပေႏတွော့ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ 'ဆီးကျိတ်'ဆီႏတခါꩻပေ့ꩻဗွောင်အာႏ ယွမ်ꩻတွော့ꩻ တထိန်ꩻနွောင်ꩻတဝ်းဆီႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ထွာနွောင်ꩻသွူ၊ လိုꩻကထွာဒါႏဆီႏနွိုးရောႏဂါႏယဟန်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဆီႏခွိုꩻဒါႏထာꩻနေနေသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻကထွာဒါႏ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသားဖုံႏ နမ်းတွမ်ႏနမ်းမီႏမဲန်လိုမ်ꩻလာꩻချာတွမ်ႏ ခမ်းရင်ꩻသားတသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏလဲ့ ဖေႏကလိုမ်ꩻလာꩻနွောင်ꩻနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻဗာႏ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻနုဲင်းဆယိုဖုံႏသွူ။

ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  • ၁။ ဆီႏအာဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်ႏကောင် (ဖက်ꩻကိုမ်ႏမွေးတဝ်း)၊ မန်းဟဲ့ꩻ 'ကုန်းခံတက်'အဖေ့ꩻယို အွဉ်ႏသဲင် ထောင်းဖွန်ႏသွူတွော့ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်ႏဖွန်ႏတဆ၊ မောက်ꩻဖါးထီသိုမ်ဆ ကွယ်ရော်ꩻတဝင်ꩻ အံႏဖေႏတနီꩻ ၂-လဲင်ႏ၊ ၃-လဲင်ႏနဝ်ꩻ ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

ဖက်ꩻကိုမ်ႏကောင်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်ႏဝင်ꩻကအဝ်ႏ သွတ်ꩻအံႏဒါႏအစော့ꩻ၊ ဖက်ꩻကိုမ်ႏ အရသာႏခါႏနဝ်ꩻသွူ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ မုဲင်းကောင်ဗꩻတွို့ꩻဗꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏတမျိုꩻသွူ၊ ဖက်ꩻကိုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻယိုနဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻအီဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏဖုံႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖက်ꩻကိုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻစော့ꩻဆားယို မီႏကဉ်ႏစာဆေꩻတောင်ႏကီꩻကိုနဝ်ꩻ ခယ်ႏဖုံႏကုဲင်းဖြေꩻအံႏငါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

  • ၂။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တလာꩻရာႏယို ထူႏထိုꩻအခူꩻ အွဉ်ႏသဲင်ထောင်းဖွန်ႏတွော့ꩻ အံႏတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ၊ တမူထီနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်သက်သာႏအီနွောင်ꩻသွူ။ တလာꩻရာႏနဝ်ꩻ ဟို့ꩻလွေꩻသွီႏရောႏဂါႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။
  • ၃။ ဆီႏလွဉ်ꩻဆီႏအာရောႏဂါႏနဝ်ꩻ အေင်ခြွူထီ၊ လေညင်ꩻခြွူထီ၊ ပြူးလာႏခြွူထီဖုံႏယို မီႏအွꩻဖေႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟတ်သက်သာႏနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
  • ၄။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ နမ်ႏရိုပ်ꩻ (ကုန်းထိကရုံး)လာႏယို ထောင်းပဲစ်သွူတွော့ꩻ အွဉ်ႏပယ်ကွပ်ဖေႏ ဆီႏခိုႏလောင်းနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻအီရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

နမ်ႏရိုပ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ဆီႏခြောက်၊ ဆီႏရိ၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏလျား-စတဲင် ဆီႏရောႏဂါႏအမျိုꩻမျိုꩻယို ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻအီသွူ၊ ခြွူအွꩻဗာႏနေး တမွူးလုမ်း ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻသွူ။

  • ၅။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻကိုဘယတသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ 'စမုံနက်'ခူꩻယို ငိုးဟွမ်ထောင်းဖွန်ႏသွူတွော့ꩻ ကွယ်ရော်ꩻတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီတဲင် သော့ꩻခါꩻသွော့ပလဲင်ꩻ၊ အံႏတလဲင်ႏ စောနေင်းထီနွိုးတစော၊ အံႏတွမ်ႏဖိုးနဲန်းထီ၊ အံႏဖေႏတနီꩻ ၃-လဲင်ႏ၊ အံႏဖေႏအဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ၃-နီꩻ၊ အအာသွတ်ꩻ ၇-နီꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်အီနွောင်ꩻနေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။
  • ၆။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ထထီႏရာႏမဉ်၊ တလာꩻရာႏမဉ် ၂-မျိုꩻယို မာꩻပဲစ်ꩻရော်ꩻတဝင်ꩻတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ၊ ကလꩻဒါႏအထီယို ဖျောႏရော်ꩻသံးတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ၊ တသာႏသိကျာꩻတွော့ꩻ အံႏဖေႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻသွူ၊ တလာꩻရာႏနဝ်ꩻ မီႏထောင်းခေါ်ခေါ်ဒျာႏမꩻ စေ့ꩻအထီလꩻသွူ။
  • ၇။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ 'မြန်မာကုက္ကို'ဖေ့ꩻယို အွဉ်ႏသဲင် မာꩻဖွန်ႏသွူတွော့ꩻ ကုက္ကိုဖွန်ႏ ၅-ခြဲက်ꩻ၊ တဝတ်ꩻထီစောနေင်းထီနွိုး ၂-စော၊ ကွယ်ရော်ꩻတဝင်ꩻ အံႏဖေႏတနီꩻ ၃-လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ငါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။

မြန်မာကုက္ကိုကရိုꩻနဝ်ꩻ မန်းခမ်း (ထာꩻလျားခမ်း) ကလွိုင်ႏဒါႏ "ကုလားကုက္ကို"နဝ်ꩻ မွေးတဝ်း၊ မြန်မာကုက္ကိုကရိုꩻနဝ်ꩻ တလွိုင်ႏတဝ်း၊ ဖြဝ်ꩻခမ်းယိုထဲင်းနဝ်ꩻ ယိန်းခြေားခြေားသွူ၊ မြန်မာကုက္ကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻအံႏအစော့ꩻဆား၊ သွတ်ꩻကြူးအံႏလꩻ၊ ဒွိုႏအံႏဟန်ႏအိုထီလꩻသွူ၊ ကုလားကုက္ကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻတအံႏတဝ်းသွူ။

  • ၈။ ဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ထထီႏဆျာႏ (ဖီးကြမ်းငှက်ပျော)မဉ် ၂-ဖြုံႏယို အိုႏထိုꩻအပီတွော့ꩻ သော့ꩻခါꩻသွော့ဝန်ႏကို၊ တလာꩻရာႏဖြားဖြား (ရာႏမဉ်) အဖြုံႏတဆီယို ထူႏထိုꩻသွူအခူꩻတွော့ꩻ ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻစေ့ꩻအထီ၊ ကလꩻဒါႏတလာꩻရာႏထီယိုလဲ့ သော့ꩻရော်ꩻထထီႏဝန်ႏကိုနဝ်ꩻ၊ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ တသာႏသိကျာꩻ၊ တဝတ်ꩻထီ၊ ဖိုးနဲန်းထီယို ချင်းသော့ꩻသံးတစွိုးတစိꩻစိꩻတွော့ꩻ ကွယ်ရော်ꩻတဝင်ꩻ အံႏဖေႏသွော့နေား၊ ဟဝ်သက်သာႏဒျာႏသွူ။

ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏဆီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ မော့ꩻတခွိုင်းယိုလွုမ်ꩻတဲင် အွဉ်ႏထွူဒွိုန်းတခွိုင်းယိုသွူ။[၁]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်-၅၊ အစဲဉ်ႏ(၃၆)