ထာꩻသေ(၃)မျိုꩻ
"ထာꩻသေ(၃)မျိုꩻ"
၁။ သေအံႏ၊ သေဗေင်ႏ၊ သေပျာႏ-စတဲင် ထာꩻသေယိုဖုံႏနဝ်ꩻ တသွဉ်ဗာႏနေးတဝ်း၊ လွူးခါကာႏ ဒါႏသေထွူနဝ်ꩻ "သဘာတ"ထာꩻသေ။
၂။ သွဉ်ဆရာႏထျꩻ၊ ဒါႏဆရာႏထျꩻ၊ ဟွုန်သေ၊ ထီႏသေ၊ ဒေါ့ꩻဒါႏ၊ စူဒါႏ၊ ခင်ႏဒါႏ၊ နမ်းဒါႏဖုံႏနောဝ်ꩻ - "ဝိဇ္ဇာ-သိပ္ပ၊ ဗဟုဿုတ"ထာꩻသေ။
၃။ နေးတွမ်ႏ မဂ္ဂင်ႏတရာꩻသွစ်ꩻပါꩻတဲင် အားထုတ်တရာꩻတွော့ꩻ ကသေလွဉ်ဒါႏ ခန္ဓာႏ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ဖုံႏနောဝ်ꩻ "ဝိပဿနာႏ"ထာꩻသေ။
၄။ "သဘာဝ"ထာꩻသေနဝ်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏတဲ့ သေဒျာႏတဲင် မဉ်ႏအွဉ်ႏထွော့နေး အရန်းနဝ်ꩻ ထွာ"အရန်းလ"နဝ်ꩻသွူ။
၅။ "ဝိဇ္ဇာ-သိပ္ပ၊ ဗဟုဿုတ"နဝ်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏ ဒေါ့ꩻနုဲင်း သွဉ်နုဲင်းတဒါႏတဝ်းတဲင် မဉ်ႏအွဉ်ႏထွော့နေးအရန်းနဝ်ꩻ ထွာ "အရန်းထဝ"နောဝ်ꩻသွူ။
၆။ "ဝိပဿနာႏ"ထာꩻသေနဝ်ꩻ ဘုရာꩻရဟန္တာႏ အရိယာႏဗွေႏမျတ်သီးမꩻသေ၊ ပုထုဇဉ်ႏသီး တသေထွꩻတဝ်းတဲင် မဉ်ႏအွဉ်ႏထွော့နေးအရန်းနဝ်ꩻ ထွာ"အရန်းကီ"နဝ်ꩻသွူ။
"သီႏလငတ်ꩻပါꩻ တရာꩻဥပဒေႏနဝ်ꩻ"တဲမ်းထန်ႏခေါ်လဲဉ်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
"အာႏကွိုꩻမွုန်းချဲ-မာꩻတဲတဲ"
လွေꩻထေ့ပါꩻ - ရီဂဏန်ꩻ
ဗေင်ႏမင်းဆန်ꩻ - ထင်းအတိတ်
စ လယ် ပိတ် - ထုမ်ႏတွက်ယူႏ
နယ်ꩻစွုမ်ႏထူႏ - အွိုးနေင်ႏဟာ
ဖြုံႏယိုပါ - ဖြုံႏနဝ်ꩻထန်ႏ
လွေꩻတဗန်ႏ - ဖြုံႏယိုသီ
ကဗွန်ပီ - ကားမုဲင်ꩻပတ်
တဲမ်းတဲမ်းမတ် - ဆွဉ်းပါယာ
ထွားကလဉ်ဒါ - အုမ်ပါပြူး
စီးကရဲစ်ဗူး - ခြေင်ပြုံႏပြင်ႏ
ပြူးထီအင်ႏ - ဆင်ႏဆင်ႏဗွေ
မာ ပသေ - လဲင်ꩻခိꩻတဝ်း
ဒေါ့ꩻဖုတ်ꩻငေါဝ်း - ချဲကတောႏ
မဉ်ꩻလဲင်ꩻကျောႏ - မပေါက်ဖို
ကအောယို - အသောင်ꩻတန်ꩻ
လွူးဂဏန်ꩻ - ထင်းအံႏဗာႏ
သစ်မွိုင်းဒျာႏ - စွုမ်ႏပတ်ပတ်
ဗာႏတဖတ် - ထက်အောက်လꩻ
နိုꩻအသꩻ - ဗော့ꩻပေါက်သွူ
ယိန်းဒွူဒွူ - ယိန်းညာꩻညာꩻ
လိုႏဖေႏပါꩻ - နီးထွိုင်ႏတန်
အဝ်ႏသွို့ꩻခြံ - စာစွဉ်ႏဒျာႏ
ထင်ႏအီႏဗာႏ - ထီႏတမွာ
အပိုမာ - တောင်ꩻပြန်ႏဒေါ့ꩻ
မဟွုန်ရော့ꩻ - သꩻလျားထဲင်း
ယူႏစဲင်းစဲင်း - ထာꩻတောႏလောင်ꩻ
ညနေင်ႏပေါင်ꩻ - အာလွဉ်နီး
ကတူႏခီး - ဦးဏှောက်ထန်ႏ
သွုံꩻဗဲင်းဉာဏ်ႏ - လိုႏစဉ်ꩻစာꩻ
တောႏမွိုꩻမာꩻ - လောင်ꩻမွုန်းတဝ်း
လွေꩻစောဝ်းစောဝ်း - သဲင်ꩻဟာဟာ
လုပ်ꩻသောင်ႏသာ - ဖြေꩻစာဒျာႏ
ရွမ်ဒါႏဒါႏ - ယားကုဲင်မွုန်း
ထာꩻကုဲင်ယွုန်း - မျိုꩻဟောဝ်မာꩻ
ဖြေꩻနွောင်ꩻကာꩻ - လမ်းအွတ်ꩻတွိုက်
နောဝ်ꩻမꩻထွိုက် - ဟဲ့ꩻအတန်ႏ
မာꩻဝွေႏဖန်ႏ - နုဲင်းနောဝ်ꩻနော။
"ငေါဝ်းဆွော့ꩻတွမ်ႏငေါဝ်းပနဲဉ်ႏ"
၁။ ငဝ်းအဝ်ႏ ဒေါသ မာန ဒိဋ္ဌိ-ကိုလွဉ်နဝ်ꩻ လျား ကျွား မာႏတဲင် ထွာငဝ်းဆွော့ꩻ၊ ထွာငဝ်းမာႏ၊ ထွာဝစီႏကံႏ (ဖြောင်း)အကုသိုလ်ႏတွော့ꩻ "အကျိုꩻလꩻ-ဒုက္ခ"နဝ်ꩻသွူ။
၂။ ငေါဝ်းအဝ်ႏ ဂါရဝ နိဝါတ သုဘာသိတ - မင်္ဂလာႏကိုလွဉ်နဝ်ꩻ ခွꩻ ပနဲဉ်ႏ မဲဉ်ႏ-တဲင် ထွာငဝ်းပနဲဉ်ႏ၊ ထွာငဝ်းမဲဉ်ႏ၊ ထွာဝစီႏကံႏ (ဖြောင်း)ကုသိုလ်ႏတွော့ꩻ "အကျိုꩻခွꩻ-သုခ"နောဝ်ꩻသွူ။
၃။ ထာꩻဆွော့ꩻသီးအမျိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗာႏဝင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝင်ꩻဗာႏဝွေꩻတဲ့နဝ်ꩻ အငဝ်းသင်ႏ၊ ဆာ၊ ထို့၊ ပꩻ၊ ကုဲင်-စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
၄။ ထာꩻပနဲဉ်ႏသီးအမျိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗာႏဝင်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝင်ꩻဗာႏဝွေꩻတဲ့နဝ်ꩻ အငဝ်းသင်ႏတဝ်း၊ ဆာတဝ်း၊ ထို့တဝ်း၊ ပꩻတဝ်း၊ ကုဲင်တဝ်းနဝ်ꩻသွူ။
၅။ တန်ꩻသင်ꩻနဝ်ꩻ ကျမ်ꩻဆွော့ꩻတဲင် ပသီႏချင်ꩻချင်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻအံႏနွောင်ꩻလꩻတဲ့ တွိုႏ"မေႏ"နဝ်ꩻ လျားတနျာႏတဲက်ꩻ တွေꩻဖေႏဗာႏအသွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
၆။ နီလိုꩻသီးတဲ့ နီလိုꩻချင်ꩻချင်ꩻ အံႏနွောင်ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ ဝင်ꩻရိုꩻလိုꩻကျမ်ꩻ၊ လိုꩻကျ-တဲ့၊ မဉ်ကျံꩻကျံꩻ၊ မဉ်ကျကျ၊ မဉ်ကတ်ကတ်၊ မဉ်တနတ်နတ်၊ တွိုႏ"မရဏ"နဝ်ꩻ ဝွေꩻတကျနွောင်ꩻတဝ်း၊ ဝွေꩻအဝ်ႏပြာႏ၊ ဝွေꩻဖေႏဗာႏအသွုမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
"ထာꩻလဲဉ် ၄-ဗာႏ၊ ဒေါ့ꩻတနာႏတဝ်း"
၁။ "လဲဉ်တွမ်ႏနမ်း" - ဝင်ꩻအမျာꩻငါနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဟဝ်အနမ်း၊ ဝင်ꩻထင်းသူႏတောႏ၊ ခွေလောႏနာꩻလွဉ်၊ ထေရွဉ်လူႏသော့ꩻ၊ တွိုႏထာꩻဗꩻကိုတွော့ꩻ ထွာဒုစရဲက်သား၊ ဖြားဆားအဝ်ႏသေ ထေရွဉ်လူႏဒျာႏ ဒေါ့ꩻတနာႏတောဝ်း။
၂။ "လဲဉ်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ" - (အစဲစ်အမန်ႏပါတဝ်း) ယင်ဟန်ႏသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏတယ်ꩻဘုရာꩻ၊ အွဉ်မာꩻကုသိုလ်ႏ၊ ဝင်ꩻကေညိုႏယွုမ်းအံႏ၊ လူႏခံꩻကေပ်ꩻခွယ်ꩻ၊ မာꩻပွယ်ꩻနာႏအကျိုꩻ၊ နီလိုꩻထင်းတန်၊ သဒ္ဓါႏသန်-ပညာႏဆေ့ꩻ၊ ထာꩻခေ့ꩻတင်ႏထီꩻ၊ လွတ်မွူးနီꩻဖေႏအာႏ၊ လူႏစွဉ်ႏဒျာႏအာအာ၊ ကထွာကောအွဉ်၊ လꩻရွဉ်ပွုမ်ႏပံႏ၊ စွုမ်ႏအံႏကျင်ꩻကုဲင်၊ တင်ꩻလုဲင်သေတဲ့၊ ဆိမ်ꩻမဲ့ယွုမ်းဒျာႏ ဒေါ့ꩻတနာႏတောဝ်း။
၃။ "လဲဉ်တွမ်ႏထာꩻဒေါ့ꩻ"- မော့ꩻပါꩻအွဉ်ႏအွီႏငေါဝ်း ယံခေါဝ်းပေါင်ꩻပါꩻ၊ ထာꩻမာꩻနယ်ပျꩻ၊ အီႏလꩻကားယို၊ မဲစ်လွိုကားနဝ်ꩻ၊ မွူးရဝ်ꩻတရူꩻ၊ ငါသူꩻနေင်ႏလေ၊ အဝ်ႏသေအမဲစ်၊ ဒေါ့ꩻကြဲစ်လဲဉ်ပါꩻ၊ ယွုမ်းယိုꩻယာꩻသား၊ ကားကကွီသော့ꩻ၊ ကားကဒေါ့ꩻထေ၊ တွိုႏနေင်ႏလေပါꩻပျောက်၊ ယူႏမပေါက်ပက်၊ ထွဉ်ႏတွက်ပေႏတင်ႏ၊ ရီထင်ႏမော်လူꩻ၊ မွူးရဝ်ꩻတရူꩻသဲင်ꩻဗာႏ၊ ယတြာႏခꩻ၊ ဖေႏမꩻရီးသွော့သွံသောင်ꩻ၊ အီႏလောင်ꩻတဲစ်ꩻမေႏ၊ ယံဖေႏကလꩻချာ၊ မာမာဝါꩻဝါꩻ၊ ပါꩻလဲဉ်လꩻဖျင်ဒျာႏ ဒေါ့ꩻတနာႏတောဝ်း။
၄။ "လဲဉ်တွမ်ႏတရာꩻ"- ဘုရာꩻဟော်ꩻ တမွေးတောဝ်းတဲ့ ရိုꩻဘုရာꩻဟော်ꩻ၊ ဒေါ့ꩻသော်ꩻဟော်ꩻလဲဉ်၊ အဲဉ်ထဝ်းပညာႏ၊ သဒ္ဓါႏသန်မွိုꩻ၊ သꩻသွိုꩻကေႏညိုႏ၊ တွိုႏအစဲစ်မန်ႏ၊ ဟော်ꩻထန်ႏကျမ်ꩻကို၊ တွိုႏယိုမနာႏ၊ ရိုꩻဒျာႏမွေးတဝ်း၊ ဗွန်စဝ်းဆွုံꩻမꩻ၊ တလꩻတောဝ်းလာꩻလာꩻ၊ ကာꩻကိုꩻကွယ်ႏမာႏ၊ သံႏသရာႏကိုည၊ ဒုက္ခမော့ꩻဗာႏ ဒေါ့ꩻတနာႏတောဝ်း။
"သေသွောကေꩻဇူꩻ"
၁။ ထွီႏတဗာႏ ပေါႏဗွူႏအဆာႏနောဝ်ꩻ ကေꩻဇူꩻတင်ႏနီ ဝီနယ်စွဉ်ႏအမေး။
၂။ ထာꩻခေ့ꩻထာꩻနာꩻ ပေါႏထီႏပါꩻလွဉ်တဲ့ လောႏဆွုမ်ႏ၊ အူႏဆွုမ်ႏ၊ အဲင်ႏဆွုမ်ႏ၊ ရဲးဖေႏအန္တရာယ်ႏ၊ ကာႏကွယ်ႏဖေႏ အဗွေႏလမ်းသား။
၃။ ထွီႏနဝ်ꩻ နီလိုꩻသီး အွဉ်ႏထွော့အယုတ်၊ သမုတ်အရန်းဖွိုႏ၊ အုံခိုႏခိုႏ၊ ဗေင်ႏခိုႏခိုႏ လꩻတောဝ်း။
၄။ နီလိုꩻသီး အောဝ်ႏလိုႏယူႏချာ၊ နီကအံႏမွိုးဒဲဉ် ကားမုဲင်ꩻလာလာ၊ နီကအံႏဖါဒဲဉ် ကားမုဲင်ꩻတာႏတာႏ၊ နီရဲခေ့ꩻရဲးနာꩻ၊ နီကာႏကွယ်ႏခါꩻဖေႏဗာႏ မွိုးဖါသီးလမ်း ကားမုဲင်ꩻလဲင်ႏ။
၅။ တွမ်ႏဟန်ႏအွီႏအွီႏ လွူးချာဖါ၊ တွမ်ႏဒဲဉ်ဗွာဗွာ လွူးချာမွိုး ကားမုဲင်ꩻလဲင်ႏ။
၆။ နီမဉ်ႏတလွူးခွုန်ꩻတဝ်းဖါ၊ နီမဉ်ႏတလွူးချာတဝ်းမွိုး၊ နီမဉ်ႏအဝ်ႏထူႏက ဖါတခြိုꩻတစွိုးစွိုး၊ နီမဉ်ႏအဝ်ႏကွီက မွိုးတခြိုꩻတမျိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ နီထွာသွူလိုꩻတဲ့ အရန်းဖွိုႏလဲဉ်းက ထွီႏကွေးနော။ [၁][၂]