ပယောဂ
"ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ အမော့ꩻအကျုံႏ(၃)" ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ အမော့ꩻအကျုံႏ(၁)ကို ကတဲမ်းနယ်ဒါႏအတွိုင်ꩻ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ တဲႏနေင်ႏ ၁၃၄၄-ဗာႏ၊ ဗꩻလွေꩻနေင်ႏ ၁၃၄၈-ဗာႏ၊ ၅-နေင်ႏလုမ်းလုမ်းနဝ်ꩻ အုံသွဉ်လွေꩻဗာႏ လိတ်လောကုတ္တရာႏ တွိုင်ꩻမကွေး၊ ဝေင်ꩻပခုက္ကူ၊ မဟာဝိဇယာရာမ (အရှေ့တိုက်)ကိုသွူ။ ခွန်ကုဝေ အဝ်ႏအုံ ပခုက္ကတွင်ꩻ အနေင်ႏမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ တောင်ꩻတဝ်း၊ သွꩻစင်ꩻမန်းတပါꩻ ဦးအာစိဏ္ဏ (နတ်မောက်)နဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻခန်း ခွန်ကုဝေ လွေꩻလယ်ႏဝေင်ꩻ"ချောက်"ကိုသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏကလွေꩻဗာႏဝေင်ꩻ"ချောက်"နဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏနမ်းလောင်းနဝ်ꩻ ပယောဂရောႏဂါႏအဝ်ႏတဲင် လွေꩻလိုမ်ꩻလာꩻအနမ်း ဝင်းဂွိုဏ်ႏဗွေႏဗွန်တပါꩻထျꩻသွူ။ ဝင်းဂွိုင်ꩻဆရာႏတောႏ ဗွေႏဗွန်နဝ်ꩻ ချောက်မြို့၊ အေးစေတီရပ်ကွက်၊ မင်္ဂလာဇေယျုံကျောင်း၊ ဗွေႏဗွန်ဖြား ဦးကောသလ္လသွူ။ ခွန်ကုဝေသီး ထွိုင်ႏတွိုႏဗွေႏဗွန်ဖြားကျောင်ꩻနဝ်ꩻ တနꩻစွဉ်ႏ ဗွေႏဗွန်ဖြား အဝ်ႏခင်ꩻခြေင်ႏ၊ ဝင်းဂွိုဏ်ꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေသီး တွိုႏလွေꩻ ထွိုင်ႏလꩻ ၂-နီꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်ဖြား အွဉ်ႏခန်း ခွန်ကုဝေ ဆဲ့ꩻတသီႏလဲ့ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ သꩻတဝင်ႏစာꩻတဝ်းတဲင် ရိုꩻတဝ်းနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ အုံဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖြားထွဉ်ႏဆဲ့ꩻတသီႏနဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေ အွိုတဝ်းတဲင် နုဲင်းမွူးနီꩻနဝ်ꩻ "ဦးကုဝေရ- ကြုံတုန်းဆုံတုန်း ဆေးထိုးပါ၊ ဒီလိုအခွင့်အရေးမျိုး ကြုံဖိုမလွယ်ဘူးနော်"ဗွေႏဗွန်ဖြား ဒေါ့ꩻဖျင်နုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ လက်ခံႏခန်း ဗွေႏဗွန်ဖြားငဝ်း ဆဲ့ꩻလွေꩻခန်းတသီႏသွူ။ ခွန်ကုဝေသီးအုံလွေꩻ ဗွေႏဗွန်ဖြားဦး ကောသလ္လထျꩻ ထွိုင်ႏလꩻ ၅-နီꩻနဝ်ꩻ သွꩻစင်ꩻမန်းလဲ့ ထာꩻဆာဟဝ်တဲင် ၆-နီꩻကိုနဝ်ꩻ ထန်ႏသဲင်ꩻခန်းဒျာႏ ပခုက္ကူသွူ။ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ ဆဲ့ꩻသွူတသီႏ နွို့သွူဂွိုဏ်ꩻလဲ့ တအွဉ်ႏတဝ်းအရေꩻ၊ အုံလွေꩻဗော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တထူꩻချာꩻတဝ်း၊ အစောင်ႏအသျောက် အဝ်ႏတအဝ်ႏတဝ်းလဲ့ တသေတဝ်းသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ဗွေႏဗွန်ဖြားဖေႏသဲင်ꩻတွမ်ႏ ဂွိုဏ်ꩻလိတ်အုက်တအုက်တဲင် ညညတလဲင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွားဒျာႏ၊ ဂွိုဏ်ꩻစီꩻကန်ꩻနဝ်ꩻ တလွဉ်ꩻမာႏတဝ်း၊ အဝ်ႏထိန်ꩻတီမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ဂွိုဏ်ꩻစီꩻကန်ꩻနဝ်ꩻ အဓိကသျောင်ႏဗာႏ ကာမေသုတွမ်ႏ သူႏရာႏလွုမ်ꩻသွူ။ အုံအဝ်ႏလွေꩻနုဲင်းယိုအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ဗွေလွေꩻခန်းတနေင်ႏ၊ ဖြေႏလွေꩻဗာႏဖျင်ခန်းဒျာႏလိက်၊ ဖြေႏလိက်ထွူနဝ်ꩻ သဲင်ꩻလယ်ႏခန်းဒျာႏ ဖြဝ်ꩻခမ်း၊ အဝ်ႏဖြဝ်ꩻခမ်းထွိုင်ႏလင်ꩻချာနဝ်ꩻ လင်ꩻလယ်ႏမဝ်ꩻခန်း တပဲ့ꩻသျင်ႏပေႏ ကအဝ်ႏအုံဒါႏ အောင်မြေရတနာကျောင်း၊ ဝေင်ꩻကျောက်ပန်းတောင်းကိုသွူ။ ကျောင်ꩻယိုအကိုနဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေ အပ်သေꩻခါꩻ တပဲ့ꩻသျင်ႏပေႏ အဝ်ႏ၃-ပါꩻသွူ။ အောင်မြေရတနာကျောင်ꩻဆရာႏတောႏနဝ်ꩻ တွိုႏဆုဲင်ꩻစဲ့ꩻအစိုႏရ နဝတစိုး ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့်သီး ကကိုꩻကွယ်ႏဒါႏ ညောင်ဦး၊ ရန်ႏကုန်ႏ၊ အလိုတော်ပြည့် ဆရာႏတောႏ ဗွေႏဗွန်ရခဲင်ႏ ဘဒ္ဒန္တအရိယသွူ။ ခွန်ကုဝေ ထွိုင်ႏတွိုႏထေ့တပဲ့ꩻ ကျောက်ပန်းတောင်းထျꩻနဝ်ꩻ သျင်ႏဝိမလနဝ်ꩻ မော့ꩻခင်ႏဟွီရောႏဂါႏညငါႏလဲဉ်း၊ အံႏတသီႏ ဆဲ့ꩻတသီႏလဲ့ တဟဝ်တဝ်း၊ အလွိုးထာꩻဗွို့ꩻဒျာႏ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ လိုမ်ꩻလာꩻဖေႏတဒါႏတဝ်းတွော့ꩻ ယူႏလꩻခန်း ဗွေႏဗွန်ဖြား ဦးကောသလ္လ ဝေင်ꩻချောက်ကိုတဲင် အွဉ်လွေꩻခန်း ဗွေႏဗွန်ဖြားထျꩻ၊ အွဉ်ႏခန်း ဗွေႏဗွန်ဖြား လိုမ်ꩻလာꩻဖေႏသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖြား ဦးကောသလ္လ ကလိုမ်ꩻလာꩻဒါႏ သျင်ႏဝိမလနဝ်ꩻ တနီꩻလွုမ်ꩻ၊ သံးဟဝ်တဝ်း၊ တနီꩻထွူတနီꩻတဲင် ညစွဉ်ႏ ၆-နီꩻသွူ။ ၆-နီꩻအကို ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ စင်းအုံတဝ်းတွော့ꩻ စိတ်ခန်းပတီꩻ တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏ၊ တလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ အခိန်ႏတခွယ်ꩻရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ကစိတ်ပတီꩻနဝ်ꩻ စိတ်အီတွမ်ႏ ဂုဏ်ႏတောႏကွတ်ꩻပါꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေ စိတ်ပတီꩻထွိုင်ꩻလသိုမ်နီꩻနဝ်ꩻ ထူꩻချာꩻမုꩻ အဝ်ႏခန်းတစွိုးသွူ။ ထူꩻချာꩻမုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အလင်တမွေးတဝ်း အုံထာꩻနဝ်ꩻ ဆင်ႏဆင်ႏတဒိုမ်ႏထွိုင်ႏသွူ။ တဒိုမ်ႏကထွိုင်ႏစနီꩻနဝ်ꩻ အထွာဒါႏဒျာႏ ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် အုံဗော့ꩻဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻ၊ တခြုဲင်းနယ်တဝ်း ဗွေႏဗွန်ဖြားသွူ။ တဒိုမ်ႏထွိုင်ႏ ထွိုင်ႏလꩻ ၂-နီꩻကိုနဝ်ꩻ သꩻတချံꩻသာႏတဝ်း၊ ပွိုးထာꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တသေတဝ်းတဲင် ခြုဲင်းနယ်ခန်း ဗွေႏဗွန်ဖြားသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖြားရိုꩻ- "ဘာမှမဖြစ်ဘူး၊ ပုတီးဆက်စိတ်"နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် စိတ်လွေꩻထဲင်းဗော့ꩻ ပတီꩻစွုမ်ႏနီꩻနီꩻသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖြားရိုꩻ ထွာတဝ်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ တမော့ꩻဖိုတဝ်း၊ တထွာဖိုတဝ်းတဲင် သꩻနဝ်ꩻ တချံꩻသာႏငါႏတဝ်း၊ မဲ့ꩻလေဖျတ်ဒါႏဟောင်း ယူႏတခါႏခါႏစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၇-နီꩻကို အီႏသဲင်ꩻနီꩻနဝ်ꩻ တစိတ်တဝ်းပတီꩻလဲ့ တဒိုမ်ႏအဝ်ႏထွိုင်ႏဒျာႏစွူစွူ။ မွူးထွူႏထွူ အဝ်ႏကျောင်ꩻမင်္ဂလာဇေယျုံကိုထန်ႏလင်ꩻဝေင်ꩻကို ထိုမ်းခန်းကာꩻ၊ အဝ်ႏကာꩻလောင်း ခါးလားကထန်ႏနဝ်ꩻ တဒိုမ်ႏယိန်းထွိုင်ႏဒွို့ꩻဒွို့ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ တဖူꩻလောင်း မဲ့ꩻကာꩻမောက်ဒါႏဟောင်း ယူႏတခါႏခါႏစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကာꩻထွိုင်ႏထန်ႏမွေးနဝ်ꩻ တဒိုမ်ႏသံးယေန်ယင်းသွူ။ အနီꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သဲင်ꩻပသာသွူ သျင်ႏဝိမလ ကျောင်ꩻအောင်မြေရတနာတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻလုဲင်ႏတပဲ့ꩻ သျင်ႏဣန္ဒသာမိ တပါꩻတွော့ꩻ သဲင်ꩻစွဉ်ႏတဝ်း ပခုက္ကူ၊ သဲင်ꩻလယ်ႏတေားခန်းဒျာႏ ဒုံကဗြူ အွိုးပုပ္ပါးကောင်ခင်ႏတွို့ꩻထင်ꩻသွူ။ အဝ်ႏကျောက်ပန်းတောင်းဝေင်ꩻ ထိုမ်းသဲင်ꩻကာꩻ ထွိုင်ႏတွိုႏကဗြူဒုံနဝ်ꩻ မွူးပြေ့ꩻထာꩻအီႏခေ့ꩻခေ့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုႏသဲင်ꩻကဗြူဒုံနဝ်ꩻ သဲင်ꩻရီခန်းသွꩻ အုံညီꩻဝင်ꩻပခုက္ကူ ဦးဝီရယ စင်ꩻထွက် ဦးရဲအောင်လံးသွူ။ အုံဦးရဲအောင်လံး ထွိုင်ႏလꩻတခွယ်ꩻရပ်နဝ်ꩻ တကာႏတဖြာꩻဖျော်လွဉ်၊ လွဉ်ပင်ꩻအွဉ်ႏကျွꩻလယ်ႏပါ ဝွေꩻသီးလံးသွူ။ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ သံးတသေငါꩻတဝ်း တကာႏနဝ်ꩻတဲင် ဦးရဲအောင်ခြုဲင်းနယ်ခန်း "ဒီတကာကြီးက မောင်မြရီတို့အဖေလေ ဦးဇင်း၊ မောင်မြရီဆိုတာ ဦးဇင်းသိမှာပါ ပခုက္ကူမှာ နေခဲ့တဲ့ ကိုရင်မဏ္ဍလလေ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻမꩻ ခွန်ကုဝေ ကွဲးသေသွူ။ မောင်မြရီကရိုꩻနဝ်ꩻ ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻအမော့ꩻအကျုံႏ(၁)ကို ကတဲမ်းနယ်ဒါႏအတွိုင်ꩻ အဝ်ႏပခုက္ကူတွင်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏခွန်ကုဝေ အဝ်ႏဖဉ်းမွိုတ်ဒျာႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ အုံထဲင်းတဆင်ႏ တွမ်ႏစင်ꩻထွက် ဦးရဲအောင် သဲင်ꩻလွဉ်ခန်းဒျာႏ မောင်မြရီသီးဖါသွူ။ တွိုႏမောင်မြရီသီးလံးနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻရီလွဝင်ꩻ တပေါ်ႏညငါႏတဝ်း မောင်မြရီသီးမွိုးနဝ်ꩻ- "ဦးဇင်း ဦးဇင်းတပည့် မောင်မြရီဟာ သိပ်နေမကောင်းဘူး၊ အမြဲလိုလို ငေးငေးငိုင်ငိုင်ဘဲ၊ ပယောဂများ ကပ်နေသလား မသိဘူး၊ ဦးဇင်း စမ်းပေးစမ်းပါ"ဒေါ့ꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ ပယောဂယို စံꩻလဲ့တစံꩻဖိုတဝ်း၊ စံꩻလဲ့တမဲဉ်စံꩻတဝ်းတဲင် "ဟုတ်ကဲ့"ရိုꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကျံႏဒေါ့ꩻလင်လုဲင်ႏဒျာႏထာꩻသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေ ကတဗꩻစွုန်းဒါႏ ပခုက္ကူနဝ်ꩻ အပိုခြုဲင်းနယ်မကောင်း တညတဝ်း အဝ်ႏတဆင်ႏနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏဖျင်ဒျာႏ ခွန်ကုဝေစံꩻဖေႏ အပိုရောႏဂါႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်ကုဝေလဲ့ နေႏသာႏတဝ်းတဲင် ဗွေႏဗွန်ဖြားဦးကောသလ္လ ကမာꩻဒါႏအတွိုင်ꩻ လူႏထီလူႏမေႏတဲင် ဖေႏအမိန်းဟဲ့ꩻစံꩻခန်းဒျာႏ ထာꩻဆာနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေ ဖေႏအမန်း ငဝ်းပေါႏသွတ်ꩻလဲ့ မောင်မြရီစူနဝ်ꩻ တသွိုးတနွော့ꩻလွဉ်ခန်းဒျာႏ တဗြက်ဗြက်နဝ်ꩻသွူ။ စွိုင်ႏထီႏမောင်မြရီ စူတနွော့ꩻနဝ်ꩻ ထာꩻဆာပယောဂ မွေးဒျာႏအကျောင်ꩻ၊ ယိုခါ မီႏရီနဝ်ꩻ ကုဲင်းဖောႏထန်ႏဒါႏအကျောင်ꩻ သေနာႏခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ လိုမ်ꩻလာꩻလဲ့ တလိုမ်ꩻလာꩻဖိုတဝ်း၊ လိုမ်ꩻလာꩻလဲ့ အခိန်ႏတအဲဉ်ထဝ်း၊ လွေꩻတဖူꩻသားဒျာႏတွော့ꩻ ပယောဂဗွို့ꩻမွေးဒျာႏအကျောင်ꩻ၊ ဒုံကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ဗော့ꩻရာꩻဒုံကိုတရိုꩻတဝ်း ပယောဂဆရာႏ မီႏအဝ်ႏလဲ့ လိုမ်ꩻလာꩻဒျာႏသွော့အကျောင်ꩻ ခြုဲင်းနယ်သွူ အမွိုးဖါတွော့ꩻ အွဉ်ႏစွꩻထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ တစံꩻဖိုတဝ်း၊ တမော့ꩻဖိုတဝ်း ပယောဂရောႏဂါႏလဲ့ ဖေႏအမိန်း ဟဲ့ꩻတလဲင်ႏ ထွိုင်ႏလွဉ်ပူꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ထင်းတန်စွဉ်ႏနမ်းယောင်ႏယောင်ႏသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ ခွန်ကုဝေ ပထမအရီးသွတ်ꩻ ပယောဂရောႏဂါႏ အမော့ꩻအကျုံႏသွူ။ စံꩻထွူမောင်မြရီနဝ်ꩻ အုံဒေါ့ꩻရီထဲင်းဝင်ꩻတဆင်ႏ ထာꩻလဲ့ခေ့ꩻလဲဉ်း ၈-နားရီႏဗော့ꩻလဲဉ်းတဲင် စင်ꩻထွက်ဦးရဲအောင် အွဉ်ထင်ႏခန်းဒျာႏကျောင်ꩻ၊ ထင်ႏကိန်ꩻခန်းဒျာႏ အွိုးကျောင်ꩻသွူ။[၁][၂]