ပအိုဝ်ႏဒုံဆောင်ႏ
'ပအိုဝ်ႏဒုံဆောင်ႏ လိုႏအွဉ်ႏထောင်ႏ" ခေတ်ပစ္စက္ခ မဲ့ဆꩻလိုခါအလꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို ဝင်ꩻနွို့တွိုက်ꩻခꩻသော့ꩻလဲဉ်း "တနတ်ငေါဝ်း တသင်ႏတောဝ်းစဲ့ꩻပွယ်ꩻတန်"တဲင် နီစွိုးခွိုꩻနီလိုꩻမျိုꩻယို ပေါ့ꩻတပွိုင်ဆင် ရဲဆွုမ်ႏတောဝ်း တဲတဲဝါးဝါးနောဝ်ꩻ နေင်ႏဆီဗူႏတဗာႏခေါင်ꩻကို မဲ့ꩻနီလိုꩻမျိုꩻ လွိုးယေန်သူႏ အွဉ်ႏနယ်ဝေင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်ဖုံႏခြာကို တဗွိုန်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဖေင်ꩻယာမားယို နွို့ယားကုဲင်ရီးရီးစွဉ်ႏ နီလိုꩻသေလိုꩻဒါႏဖုံႏ၊ လိုꩻရွဉ်လွိုင်ႏ စီꩻပွာꩻရေꩻတလာသားဖုံႏ၊ လိုꩻယွဲသꩻကျွားသားဖုံႏ၊ ကျောင်ꩻသားခိုမူႏသီးဖုံႏစတဲင် နီလိုꩻမူႏလိုꩻပေႏ ဒုံခြင်ꩻခါႏငါလဲ့ ဘဝအောဝ်ႏသို့ပြာႏလွင်ꩻလို့လဲဉ်း အွိုးယာမားလူးခေ့ꩻကရစ်ꩻကိုနောဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီယဲꩻလဲ့အောဝ်ႏဒျာႏ၊ စွိုးခွိုꩻစဲ့ꩻ စွိုးခွိုꩻယဲꩻလဲ့အောဝ်ႏဒျာႏ၊ ပွိုးစွဉ်ႏတလွိုဆန်နွောင်ꩻတောဝ်း ယာဒွိုႏကားသား ရွဉ်မွဉ်တံႏတဲင် နီလိုꩻယွဲပေႏဖုံႏ ဖြေꩻအံႏသွုံꩻစွယ်ꩻသား ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏကို လွိုင်ႏကွိုန်ꩻအာလွဉ်ဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နီပိုလီꩻလိုꩻယွဲဖုံႏ မဉ်ႏအောဝ်ႏလွေꩻစွူစွူ အပွုံႏယိုနောဝ်ꩻ တညတောဝ်းအခိန်ႏခါႏ မဲ့ꩻနီစွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻယို ထွာလွဉ်ဒါႏ ယာအံႏသားတရာꩻခံႏ၊ ခမ်းထီနဲင်ႏငံႏကမ္ဘာႏဆꩻကီ မဲ့ꩻပါꩻယီးအီဒါႏနီ တွမ်ႏယာပျဿနာႏကရိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏသတိꩻလဲဉ်းသွူဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းကောင်လစ်ꩻဖြုံႏ (တောင်လေးလုံး)ကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အောဝ်ႏသော့ꩻအာလွိုလဲဉ်းဝင်ꩻ သွူတကာႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ နုဲင်းဟန်ႏနေင်ႏ သမ်းမာꩻသော့ꩻပါထဲင်း "ပွယ်ꩻမွူးနီꩻခွိုꩻပအိုဝ်ႏ"နောဝ်ꩻ ဝင်ꩻသꩻသီငါႏဝင်ꩻတတွာမုဲင်ꩻ တကေႏညာႏနယ်တောဝ်းဝင်ꩻ၊ အောဝ်ႏခံသော့ꩻတေ့ꩻတေ့ꩻမွေးတဲ့ ကဝင်ꩻသꩻလဲဉ်းသွူဝင်ꩻꩻ တွိုႏယို ကေႏညာႏနယ်ထဲင်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏ လွေꩻအွဉ်ႏမဲ့ငါ မုဲင်ꩻကိုဟောင်း။ ဝိသမလောဘ ယာဒွိုႏသားစွိုꩻတန်မွေးတဲ့ ဝင်ꩻလိုꩻမဉ်ႏအောဝ်ႏသော့ꩻနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻနဲစ်တရျူ ထေမွိုင်ကြွိုင်စွဉ်ႏဒျာႏ၊ ဝင်ꩻငမ်းငါႏ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻ ထွာအီယာတရာꩻခံႏ၊ ဝင်ꩻလက်ꩻတတွာမုဲင်ꩻ၊ အံႏနောဝ်ꩻဝင်ꩻအံႏ ခံႏနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻအီႏထွဉ်ႏ နီပအိုဝ်ႏခံႏတဲင် ဝင်ꩻအွဉ်ႏစွꩻ ဝင်ꩻသတင်ꩻကို "ပအိုဝ်ႏယို ထေယာ၊ စာယာ၊ အံႏယာ၊ တုတ်ꩻလီယာ"အာလွိုလဲဉ်းဝင်ꩻတဲ့၊ ဝင်ꩻချာႏတဗန်ႏ စာအံႏနီပအိုဝ်ႏမဉ်ꩻ ကမ္ဘာႏနဲင်ႏငံႏဆꩻကီ တတွာမုဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏဖုံႏ အောဝ်ႏလိုႏအုံတငွူတောဝ်းဒွုမ်ထာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻစီꩻပွါꩻတလာအီတာႏ ဝင်ꩻဒွိုႏယာ၊ တုတ်ꩻဖြေ့ꩻလီစာသော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏခြာတဲင် နီပအိုဝ်ႏပိုလီꩻဖုံႏ အောဝ်ႏတငွူငါသော့ꩻလဲဉ်း ယာမားတွူးကိုနောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏချင်ꩻချင်ꩻ မဉ်ႏတထွားချာကိုတောဝ်းဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏထွားလွိုဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏတသွဉ်ချာဖေႏလူႏလုဲင်ႏတောဝ်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏယို မဲ့ꩻခံႏဗာႏယင်း ဒုတိယပဒေႏသရာဇ်တံႏနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻသေလိုꩻဒါႏသားဖုံႏ၊ ဆရာႏတကာႏဖုံႏ၊ ဒုံကောႏမတီႏ၊ ကျောင်ꩻကောႏမတီႏ၊ အွဉ်ငါစွိုးခွိုꩻဖုံႏစတဲင် စွိုးခွိုꩻဆကီ ပွုံႏတာႏကအောဝ်ႏဒါႏ ပုဂ္ဂိုလ်ႏဖုံႏ အောဝ်ႏလိုႏထွားတရွို့ꩻဒွုမ် ပစ္စက္ခခေတ်တဲင် လွူးသꩻရုဲင်းရုဲင်း၊ လွူးသꩻရက်ခွိုꩻတန်တန်တွော့ꩻ ဒုတိယမ္ပိ အောဝ်ႏလိုႏတွိုက်ꩻတောႏလန်ႏသန်သန်ငါႏလဲဉ်း ပဒေႏသရာဇ် အမွီႏကုဲင်ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ နီဒုံတွမ်ႏနီဒုံ၊ နီတကာႏတွမ်ႏနီတကာႏဒျာႏ နီထိန်ꩻချာမꩻလꩻ၊ နီသွဉ်ချာမꩻလꩻ၊ လမ်းငင်းအလꩻ၊ ဒုံဆောင်ႏအလꩻ၊ ထူႏခြေင်းခြေင်းဝင်ꩻ ပွုံႏတာႏပငါပရာꩻတွော့ꩻ နီပိုလီꩻယို နီကွုံꩻချာဒျာႏ နီပိုလီꩻနုတ်ꩻ၊ နီတကာႏနုတ်ꩻဖုံႏယို အပ်မွိုန်းပါꩻ၊ ပသာမွိုန်းပါꩻထျꩻ၊ နီတွမ်ႏနီ တွမ်ႏတရာꩻရာꩻနယ်ꩻ (ဓမ္မနည်းလမ်းကျကျ)သွဉ်ချာဒျာႏမꩻ အီႏလꩻနွောင်ꩻလဲဉ်းအရန်းနောဝ်ꩻသွူ။ နီပိုလီꩻတွမ်ႏ နီပိုလီꩻ နီသွဉ်ချာယို မဉ်ႏနာႏတဲ့နာႏ၊ မဉ်ႏတနာႏတောဝ်းလဲ့ နီဒုံကို နီတယ်ႏစွဉ်ႏထောင်ႏတဖြုံႏတွော့ꩻ အဗာႏအွဉ်ႏသော့ꩻလဲ့ အွဉ်ႏသော့ꩻဗာႏ လိုꩻဒုံကို၊ မဉ်ႏနုတ်ꩻတွူ ဒေါ့ꩻသွဉ်ဟောဝ်ဟောဝ်နေး တလဲင်ႏနီလဲင်ႏ သွံလဲင်ႏလဲ့ မဉ်ႏတခုဲင်ႏနာႏဒွိုန်းနောဝ်ꩻ နီအွဉ်ႏသော့ꩻချာဒျာႏသွော့ နီဒုံထောင်ႏ၊ အွဉ်ႏသွူဒုံထောင်ႏ မဉ်ႏအောဝ်ႏထုမ်ႏရွို့ꩻနေက ဒုံဆောင်ႏလိုꩻတန်ဖုံႏလဲ့ ပသာဖေႏသွော့ အွိုင်ႏထောင်ႏ၊ နယ်ႏထောင်ႏ၊ ဗဟိုႏထောင်ႏ-စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နီလိုꩻမဉ်နုတ်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻနုတ်ꩻ ပသာဗာႏတောဝ်းပါꩻ၊ ဝင်ꩻဖေႏလဲဉ်းနီ ဒေႏသအုပ်ချွုတ်ပြင်ႏခွင်ꩻနောဝ်ꩻဟွေး မာꩻတမုဲင်ꩻ မူꩻမူꩻပယ်ꩻပယ်ꩻငါလဲ့ ကွိုꩻဗာႏဒျာႏပါꩻနောဝ်ꩻ နီမာꩻချာဒါႏတောဝ်းနဲ့၊ နွောင်ꩻတောဝ်းနဲ့၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏဒါႏဒျာႏ၊ မဉ်ႏအောဝ်ႏနွောင်ꩻဒျာႏလဲ့ မာꩻဒျာႏသွော့၊ မဉ်ႏတဒါႏတောဝ်းလဲ့ ဒင်ႏလုဲင်ႏသွော့ လိုꩻမာꩻဒါႏသား အရာႏနောဝ်ꩻ မာꩻဒါႏသားဖုံႏ နီစွိုးခွိုꩻကို အောဝ်ႏဗာႏဒျာႏနေနေမတောဝ်ဟွေး။ ထွားထွားဒျာႏ နီဒေႏသဝင်ꩻနယ်ႏ သွံဖြုံႏကိုယိုနောဝ်ꩻ အစွိုꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻယောဝ်း၊ ဒုံမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻယောဝ်း ဆွမ်ꩻသွူနီလိုꩻတွော့ꩻ အပ်ထိုꩻဒျာႏ ပါꩻလွဉ်းလွဉ်း၊ နီလိုꩻယို ထွိုင်ႏတွိုႏဝင်ꩻစူကိုနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻစေ့ꩻဝင်ꩻဆျာႏ၊ ဝင်ꩻတွယ်ႏဝင်ꩻနက်၊ ဝင်ꩻနိက်စက်အမျိုꩻမျိုꩻ၊ ပိုမာရွဉ်ခံꩻတခြိုꩻ သွို့ꩻခြံလို့ကြောင်း၊ ဝင်ꩻအံႏဗွဉ်းလို့စင်၊ တွိုႏနီလိုꩻတန်နောဝ်ꩻ အံႏခြယ်ꩻဗော့ꩻဝင်ꩻ အဆွတ်ꩻဝါႏ(အရိုးကပ်)ယိုနောဝ်ꩻ ပွိုးစွဉ်ႏရက်တောဝ်း ပိုလီꩻသနယ်ဟွေး။ နီပိုလီꩻကနုတ်ꩻဗာႏယို တမုဲင်ꩻမာꩻနုတ်ꩻ "လူငယ်မကောင်း လူကြီးခေါင်း၊ လူကြီးမကောင်း လူကြီးခေါင်း"မန်းငေါဝ်းအောဝ်ႏနောဝ်ꩻဟွေး၊ နီမာꩻနုတ်ꩻသွူက နီအွဉ်ႏသꩻနုတ်ꩻနုတ်ꩻ သွဉ်ဗာႏယင်းမꩻလꩻ မွေးတောဝ်းနဲ့ဟွေး၊ "အေႏဗွို့ꩻစူနုံ တဒွေါ့ꩻထိုꩻလꩻတောဝ်း"ပအိုဝ်ႏငေါဝ်းလဲ့ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻဟွေး။ နောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ လိုꩻမျိုꩻသီးဖုံႏဟွေး- ရက်မွေးမွေးဗဲင်းပိုလီꩻတဲင် နီလိုꩻနုတ်ꩻတွူနောဝ်ꩻ ပသာမွိုန်းဒွုမ်ပါꩻ၊ စွုမ်ႏဒုံဒုံနောဝ်ꩻ အွဉ်ဝင်ꩻမာꩻသွော့ထောင်ႏ၊ အွိုင်ႏထောင်ႏ၊ နယ်ႏထောင်ႏ၊ ဗဟိုႏထောင်ႏ အောဝ်ႏလိုႏအောဝ်ႏငါႏလဲဉ်း၊ မဉ်ႏတအောဝ်ႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ နီလိုꩻမျိုꩻယို မဲ့ꩻထွာထိုꩻဒါႏ ကမ္ဘာႏယာသား တရာꩻခံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဒုံကိုထောင်ႏအောဝ်ႏမꩻ ပိုလီꩻယို နီသွဉ်အီႏနွောင်ꩻ၊ ဒုံကိုထောင်ႏနောဝ်ꩻ ဖေႏပွုံႏတာႏသွော့ လိုꩻယွဲ၊ ယဲꩻစွုမ်ႏစွိုꩻ၊ ဗဟိုႏလင်ꩻလွောင်ႏဗူႏဖေႏသွော့ ယဲꩻစွုမ်ႏစွိုꩻ၊ ဒုံကို လိုꩻအံႏစာယာမားသား၊ ယာဖြေင်းသား၊ လိုꩻစာသား၊ လိုꩻတုတ်ꩻဖြေ့ꩻလီသား မဉ်ႏတွိုႏလွဉ်လဲ့ ထွာလိုꩻယွဲစွိုꩻ အောဝ်ႏချောင်ꩻထွားဗာႏတသေႏသေႏ၊ မဉ်ႏထီႏမဉ်ႏမော့ꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻလိုꩻယွဲဆွမ်ꩻရောင် (တွယ်ႏဆာမွိုန်း၊ နိက်စက်မွိုန်း)အွဉ်ႏခံသွော့ထောင်ႏ၊ အပိုမာ၊ အဖူးဝေး ဖေႏကလွဉ်နုတ်ဗာႏ၊ လိုꩻတဖြာꩻ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ တသိန်ႏခွယ်ꩻ ဖေႏကနုတ်ချာ၊ အွဉ်ႏထွာအီ ရွဉ်တောင်ႏတာႏနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏထွာလိုꩻအာႏဏာႏသား၊ စူခြွိုင်းပါသားလဲ့ လိုꩻယွဲဖုံႏ တွမ်ႏလောက်လေး တဖြာꩻတဗာႏဗာႏ၊ ခွဉ်းနꩻတဖြာꩻတဗာႏဗာႏ ဝီရယပါထွူ နီလိုꩻယွဲ ဆွမ်ꩻမဉ်ႏဗွိုန်ႏတောဝ်းလဲ့ အွဉ်ႏဟွိုန်သွော့ ဆဲင်ႏရာꩻလိုꩻတန်စူခွုမ်ခြွိုင်းအောဝ်ႏသား၊ ဝွေꩻသီး မဉ်ႏတဆွမ်ꩻဖေႏဗွိုန်ႏတောဝ်းလဲ့ ဖေႏတာႏဝွန်ႏဗာႏဝွေꩻသီး၊ အလꩻတဗာႏ ဝွေꩻသီးဆွမ်ꩻဖေႏဗာႏ၊ ဝွေꩻသီးမဉ်ႏတခံႏဆွမ်ꩻဖေႏတောဝ်းနောဝ်ꩻ လိုꩻစားနောဝ်ꩻတဲ့---။ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏ၊ မဉ်ႏတတဲ့ꩻတောဝ်းနား၊ မဉ်ႏလျားဒါႏသꩻ၊ မဉ်ႏတနꩻ လိုꩻတရက်တောဝ်းခွိုꩻသားလဲ့ ခွင်ꩻလွစ်ဖေႏသွော့ တဲမ်းလိတ်သားအကျောင်ꩻ- တွမ်ႏမေတ္တာႏတဲင်-[၁][၂]