ပအိုဝ်ႏနဲင်ႏငံႏရေꩻ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"ပအိုဝ်ႏနဲင်ႏငံႏရေꩻယို ပအိုဝ်ႏအစွိုꩻစုမ်ႏ အဝ်ႏလိုႏဖြွမ်းဗူႏမာꩻလွေꩻ" ခမ်းထီတဖြုံႏ အာႏဏာႏတဉ်ႏခြွော့ရေꩻ၊ ခမ်းထီကိုပြွူးဖြိုထင်ႏထိုရေꩻဖုံႏအတာႏ ခမ်းထီရေꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ မာꩻလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ မဉ်းမာꩻလွဉ်သွူ ခမ်းထီရေꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻ၊ ခမ်းထီလွတ်တောႏရေꩻ၊ ခမ်းထီစီႏရင်ႏတရာꩻရေꩻယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏအထျꩻခုမ်မာꩻဗာႏသွူ၊ အွဉ်ႏအထျꩻစီႏရင်ႏဗာႏသွူ၊ မဉ်းခုမ်မာꩻ စီႏရင်ႏဗာႏသွူယိုစားနဝ်ꩻ ကထွာခမ်းထီအစိုႏရယို တောမ်ႏခမ်းရင်ꩻသား ပါဝင်ႏမုရဲင်ꩻအာႏတဲင် ခုမ်မာꩻလွေꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီအကို နုဲင်းမြန်မာခမ်းထီနဝ်ꩻ ဒေႏသအလꩻတဲ့ တွိုင်ႏတောမ်ႏခမ်းနယ်ႏ အဝ်ႏ(၁၄)ဖြုံႏ၊ လိုꩻမျိုꩻစုလိုꩻမျိုꩻဗူႏယိုလဲ့ အဝ်ႏ(၁၃၅)မျိုꩻနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻ မိဉ်းမာꩻလွေꩻ ခမ်းရေꩻထီရေꩻနဝ်ꩻ ထွားတဖဲ့ꩻတခဝ်လုမ်ꩻလꩻတဝ်း၊ ထွားလိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻတာႏလုမ်ꩻနဝ်ꩻ တလꩻတဝ်း၊ ထွားပါဗာႏ ဒေႏသစုမ်ႏနွို့ပါမု၊ အွဉ်ႏရေꩻပါဗာႏ လိုꩻမျိုꩻစုမ်ႏနွို့ပါမုဖုံႏနဝ်ꩻသွူ၊ ကောပ်နဝ်ꩻမꩻ ဒေႏသအလꩻ တွိုင်ႏ/ခမ်းနယ်ႏအစိုႏရဖုံႏယိုတဲ့ အဝ်ႏလွဉ်ဗာႏ၊ လိုꩻမျိုꩻစု လိုꩻမျိုꩻဗူႏအလွောက်ꩻ အစိုႏရဖုံႏယိုလဲ့ အွဉ်ႏဖေႏဗာႏ၊ နွို့ပါခွင်ꩻဖုံႏယို ဟဲ့ꩻပါဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီရေꩻ ခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻယို ခုမ်မာꩻလွေꩻနေးစွဉ်ႏ ခမ်းသားအိုပ်ချုပ်ရေꩻစနစ်(ဒီမိုကရေစီစနစ်)နဝ်ꩻသွူ၊ ခုမ်မာꩻတောမ်ႏ ဒီမိုကရေစီစနစ်နယ်ꩻ မွေးတဝ်းတွော့ꩻ မိဉ်းခုမ်မာꩻလွေꩻဒျာႏ တောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏဏာႏဗွေႏစနစ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီရေꩻ ခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻကိုယို ခမ်းသားသီးပါဝင်ႏခွင်ꩻနုဲင်းယိုတဲ့ အီႏတလꩻသော့ꩻတဝ်းသွူ၊ ခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻအာႏဏာႏဖုံႏယို လိုꩻတစွိုꩻတဗူႏနဝ်ꩻ သိမ်ꩻထူႏဒျာႏတောမ်ႏစဲ့ꩻအာႏရဲင်ꩻ စဲ့ꩻအာႏဏာႏနဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းသားကျွိုက်မꩻထွာလꩻရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ တလꩻဒွုမ်၊ ကျွိုက်တဲ့နဝ်ꩻ ကျွိုက်တဝ်းတဲ့နဝ်ꩻ စူꩻဗာႏတေ့ꩻတေ့ꩻသွူ၊ ဒေါ့ꩻချာခွင်ꩻတလꩻတဝ်း တမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻစနစ်တန်သွူ။ ခမ်းသားနွို့ပါခွင်ꩻကအဝ်ႏဒျာႏ ခမ်းသားအိုပ်ချုပ်ရေꩻစနစ်ကို ယိုနဝ်ꩻ ခမ်းထီအရန်းအစိုႏရကိုယို ဒေႏသအလွောက်ꩻ တွိုင်ႏတောမ်ႏခမ်းနယ်ႏအရန်းတဲ့နဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻစုအလွောက်ꩻတဲ့နဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလꩻလွေꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ မိဉ်းဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻ ခွုင်းကားတဲင် မြန်မာခမ်းထီကိုကအဝ်ႏဒါႏ ခမ်းသားသီးဖုံႏယို နွို့ပါခွင်ꩻ၊ နွို့ပြဲင်ႏခွင်ꩻ အဝ်ႏလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ဒေႏသအလွောက်ꩻ တွိုင်ႏတောမ်ႏခမ်းနယ်ႏအရန်း အစိုႏရကိုယိုလဲ့ တွိုင်ႏနဝ်ꩻအကို၊ ခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻအကို ကအဝ်ႏသော့ꩻဒါႏ လိုꩻမျိုꩻစုဖုံႏနဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻအဝ်ႏလꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မိဉ်းဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻ ခွုင်းကားတဲင် လိုꩻမျိုꩻပေါင်ꩻခမ်းသားသီးကအဝ်ႏသော့ꩻဒါႏ တွိုင်ႏနဝ်ꩻအကို၊ ခမ်းနယ်ႏနဝ်ꩻအကိုနဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻအဝ်ႏလꩻနုဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ ဗွိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ လိုꩻမျိုꩻစုလိုꩻမျိုꩻဗူႏအကို ကအီႏထွာဒါႏ လိုꩻမျိုꩻစုနမ်းခြောင်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻစုအစိုႏရကိုယိုလဲ့ ခွုင်းကားတဲင် လိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻအကို ခမ်းသားသီးနဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻအဝ်ႏလꩻဗာႏနုဲင်းနုဲင်းနေနေသွူ၊ လိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻအကို အဝ်ႏခန်းစွဉ်ႏနဲင်ႏငံႏရေꩻအစွိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း၊ အဝ်ႏခန်းစွဉ်ႏ လိုꩻမုရေꩻအစွိုꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ပေါႏတရာꩻဥပဒေႏဘောင်ႏကိုအစွိုꩻဒျာႏနဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻအဝ်ႏလꩻဗာႏလို့လို့နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻမꩻ တယ်ႏ ၂၀၁၀-နေင်ႏမာꩻလွဉ်ယိုနဝ်ꩻ မြန်မာခမ်းထီယို ခမ်းထီအိုပ်ချုပ်ရေꩻအစွိုႏရဖုံႏ၊ လွတ်တောႏအမတ်သီးဖုံႏယို မာꩻနေးတခမ်းလုမ်းလွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻတဲင် လွိုက်ရွေꩻလွဉ်နေးယင်းနဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းထီအစိုႏရအရန်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ တွိုင်ႏ/ခမ်းနယ်ႏအစိုႏရအရန်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ နဲင်ႏငံႏရေꩻအစွိုꩻစုမ်ႏဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခမ်းသားတဖြာꩻစီႏ(တသီးပုဂ္ဂလ)တဲ့နဝ်ꩻ နွို့ပါခွင်ꩻ၊ နွို့ခေးခွင်ꩻ လꩻလွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီအစိုႏရ၊ တွိုင်ႏတောမ်ႏခမ်းနယ်ႏအစိုႏရကို လိုꩻမျိုꩻစုသီးအနေႏ နွို့ပါခွင်ꩻလꩻ တခွုင်းမုဲင်ꩻ၊ နွို့ပါခွင်ꩻအဝ်ႏလꩻလဲဉ်းခမုဲင်ꩻဖြာꩻနဝ်ꩻ မိဉ်းထွားချာနဝ်ꩻ အထျꩻအဝ်ႏဒျာႏ လိုꩻမျိုꩻစုနဝ်ꩻ လွောင်ႏဗူႏမုအလောင်းနဝ်ꩻသွူ၊ နုဲင်းဟန်ႏသနီꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပအိုဝ်ႏအစွိုꩻအနေႏနဝ်ꩻ ခမ်းထီအရန်းအစိုႏရစွိုꩻကိုတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခမ်းနယ်ႏအရန်း အစိုႏရအစွိုꩻကိုတဲ့နဝ်ꩻ နွို့ပါနွောင်ꩻတဝ်းဒွုန်းနဝ်ꩻသွူ။ ကပါဖိုနဝ်ꩻ ၂၀၁၀-၂၀၁၅-နေင်ႏသက်တန်ꩻကို ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ ဘဏ္ဍာႏရေꩻဝွန်ႏတန် ခွန်သိန်းမောင်၊ စောက်ꩻခမ်းနယ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားရေꩻရာႏ ဝွန်ႏတန် ခွန်သန်းမြင့်၊ မဲင်ꩻခမ်းနယ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားရေꩻရာႏဝွန်ႏတန် ခွန်ဖေမြနဝ်ꩻသွူ။ ၂၀၁၆-၂၀၂၀ သက်တန်ꩻကိုနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ တဖူꩻသွုပ်ဆွိုက်ရေꩻဝွန်ႏတန် ခွန်ရဲသွေး၊ စောက်ꩻခမ်းနယ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားရေꩻရာႏဝွန်ႏတန်၊ မဲင်ꩻခမ်းနယ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းရင်ꩻသားရေꩻရာႏဝွန်ႏတန် ဒေါ်နန်းစံဝင်းခိုင်သီးဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ အစိုႏရကိုတဲ့နဝ်ꩻ၊ လွတ်တောႏကိုတဲ့နဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻစုသီးအနေႏ လွောင်ႏဗူႏမု မိဉ်းအာႏတလာမွေးနဝ်ꩻ ပါသော့ꩻခွင်ꩻအဝ်ႏအာဒျာႏသွူ၊ ဟန်ႏသနီꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီး အမျိုꩻသာꩻလွတ်တောႏ၊ ခမ်းသားလွတ်တောႏ၊ ခမ်းနယ်ႏလွတ်တောႏကို လို့လို့စင်စင် အမတ်ခြွဉ်း အဝ်ႏ(၁၀)ဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻခမ်းသားသီး ကအုံအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်းဒေႏသ ဝေင်ꩻနယ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအာအဝ်ႏစွစ်ꩻငါႏနဝ်ꩻသွူ၊ မိဉ်းတွက်ထွားမွေး ပအိုဝ်ႏသီးကလꩻသင်ꩻဒါႏ လွတ်တောႏအမတ်နဝ်ꩻ (၁၀)ယို အဖဲ့ꩻလွိုအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏသီး မိဉ်းလွောင်ႏဗူႏမွေးနဝ်ꩻ တောင်ႏကီꩻဝေင်ꩻနယ်ႏ ခမ်းသားလွတ်တောႏခင်ႏလမ်း၊ ခမ်းနယ်ႏလွတ်တောႏခင်ႏလမ်းဖုံႏယို လꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ ကအဝ်ႏကုဲင်ယင်းဒါႏ ကလောဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ညောင်ႏရွီႏဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ ရောက်စောက်ꩻဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ လွိုင်လဲမ်ဝေင်ꩻနယ်ႏ၊ မောက်ꩻမုဲင်ႏဝေင်ꩻနယ်ႏ(ဟိုနမ်းအခဝ်မဲ့ဆန္ဒနယ်ႏ)၊ နမ်းစန်ဝေင်ꩻနယ်ႏကိုဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏလိုႏလꩻသင်ꩻငါႏသွူ၊ မာꩻတစွိုꩻအနေႏ မိဉ်ႏတလꩻတဝ်းနွောင်ꩻတဝ်းလဲ့ နီစွိုꩻပေါင်ꩻ သိုမ်စွိုꩻဖြွမ်းဝင်ꩻထွူ ထွို့ꩻနေးမဟာဗျူဟာ အခြပ်အရဲဉ်ႏ အဝ်ႏလိုႏမာꩻလွေꩻနဝ်ꩻသွူ။ မာꩻနဲင်ႏငံႏရေꩻ အုံထွိုင်ႏချာ လိုꩻမျိုꩻတောမ်ႏလိုꩻမျိုꩻမꩻ လိုꩻမျိုꩻအတာႏ ရေႏရွယ်ႏချက် ခံႏထူႏချက်ယို ခုမ်မာꩻနွောင်ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ မိဉ်းအုံနောင် အာႏကွိုꩻဗာႏဒျာႏဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻဖေႏမာꩻတဝ်းတမုဲင်ꩻလဲ့ မာꩻဗာႏတဝ်း၊ ဝင်ꩻဖေႏဒေါ့ꩻတဝ်း ကွီပြည်နယ်ငေါဝ်းတဲ့ ဒေါ့ꩻဗာႏတဝ်းတဲင် မူလပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ရေႏရွယ်ႏချက် ခံႏထူႏချက်ဖုံႏယို တဖူꩻတရွို့ꩻထိုꩻလို့ဗာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဟန်ႏသနီꩻ အခေႏနေႏ အဝ်ႏအွဉ်ႏနယ်နဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခြွူႏမွဉ်းသားစွိုꩻ
  2. ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်(၆)၊ အစဲဉ်ႏ(၅၈)