ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးသီး
"ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးသီး လိုꩻမျိုꩻလင်သီးဖုံႏ ယံကမဉ်သွဉ်ဗာႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ လိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးစွိုꩻ မာꩻသင်ꩻဗာႏတမုဲင်ꩻ" ဟန်ႏသနီꩻ ကမ္ဘာႏလောင်းကီကိုယို ခမ်းထီတွိုင်ꩻခမ်းထီတွိုင်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏကျိုꩻစာꩻ ပ င်ႏထိုလွ အခမ်းထီအလိုꩻမျိုꩻ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းထီပညာႏရေꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခမ်းထီစီꩻပွါꩻရေꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ တခမ်းတောမ်ႏတခမ်း သွုပ်ဆွိုက်သွုပ်သံႏရေꩻတဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏပင်ႏထိုလွဝင်ꩻတဲင် အဝ်ႏထင်ႏထိုလွဉ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏလောင်း တခမ်းတောမ်ႏတခမ်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻတောမ်ႏတမျိုꩻတဲ့နဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻ၊ ဝွေꩻသီးလိုꩻမျိုꩻငဝ်းငွါယို ဖေႏကစွစ်ꩻလုဲင်းလွဉ်၊ ဖေႏနေးကမ္ဘာႏလောင်း ကသုင်ꩻအာလွဉ်နဝ်ꩻ ကျိုꩻစာꩻခေးပြဲင်ႏ မာꩻပြွူႏဖြိုလွဉ် ဝွေꩻသီးခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻ ငေါဝ်းငွါဖုံႏနဝ်ꩻသွူ၊ ခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻလိတ်လုဲင်ꩻယို အွဉ်ႏနေးထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထိုရေꩻအစွိုꩻ (လိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးရေꩻအစွိုꩻ)တဲင် ခေတ်အလွောက်ꩻ ဝွေꩻသီးလိတ်လုဲင်ꩻ ဖေႏကအဝ်ႏကုဲင်ညာꩻဗာႏမွုန်းတဝ်း၊ ခေတ်အခေႏနေႏနုဲင်းမုဲင်ꩻတယဝ်း ဝွေꩻသီးလိတ်လုဲင်ꩻ ဖေႏကနွို့တောမ်ႏတသေႏသေႏနဝ်ꩻ လိတ်သမဲင်ꩻလီꩻတဲ့ ထိန်ꩻသိမ်ꩻဒျာႏ၊ ဖေႏကနွို့တောမ်ႏ လိုꩻအမျာꩻခြာတဲ့ ပင်ႏထိုသေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ထွားဒုမ်အလင် မြန်မာခမ်းထီကိုယို ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထို မြန်မာခမ်းထီ လိတ်လုဲင်ꩻငေါဝ်းငွါအတာႏ ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထို မြန်မာခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻရေꩻ (မြန်မာခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻတောမ်ႏယေန်ႏငဲးရေꩻ)အစွိုꩻယို အဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ မိဉ်းထွားယင်း နုဲင်းမြန်မာခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻတောမ်ႏ သမဲင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ တခေတ်ထွူတခေတ်နဝ်ꩻ တဗွိုန်တဝ်းဝင်ꩻထွူ တဗွိုန်တဝ်းကရိုꩻလဲ့ တခေတ်ထွူတခေတ်ယို အဝ်ႏဒျာႏအတိုꩻတက်လွဉ်ဖဲ့ꩻလွဉ်းလွဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ ဟန်ႏသနီꩻ ထွိုင်ႏတွိုႏလွဉ်ဖျင် နယ်ꩻပညာႏခေတ်ကရိုꩻလဲ့ ခေတ်နယ်ꩻပညာႏ စက်ခြွိုင်းခြိုꩻအကိုယို ဖေႏကသုင်ꩻသော့ꩻလꩻနွောင်ꩻ မြန်မာလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻထိုမ်ႏအနယ်ꩻ ဝင်ꩻပင်ႏထိုတဲင် အင်တာနဲစ်လောင်းဖုံႏ၊ ကွန်ပျူတာကိုဖုံႏ၊ ဝက်ဆိုဒ်လောင်းဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းဒင်ႏနွောင်ꩻလွဉ်ဗာႏ မြန်မာလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ယင်းဟန်ႏသနီꩻ ပညာႏရေꩻအတာႏ တသုင်ꩻဝင်ႏတဝ်းဒါႏ ဗျည်းဖုံႏ၊ သွဉ်ပုင်ႏသွဉ်နယ်ꩻဖုံႏ၊ လိတ်ဖြိုင်ႏပုင်ႏစံႏဖုံႏယို ဝင်ꩻမွဉ်းလွဉ်နဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏဒျာႏဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ဟန်ႏသနီꩻယိုနဝ်ꩻ တိုꩻတက်မြန်မာ လိတ်လုဲင်ꩻလုမ်ꩻတမွေးတဝ်း ကထွာဒါႏ ကမ္ဘာႏသုင်ꩻ အိင်္ဂလိပ်ဘာႏသာႏယို တိုꩻတက်လွိုထဲင်း လိတ်လုဲင်ꩻဘာႏသာႏလောင်ႏလင် ခွုင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻသွူ၊ သွဉ်ထူႏယပ်ꩻခုဲင်ႏ လိတ်လုဲင်ꩻဖုံႏအကို အိင်္ဂလိပ်လိတ်ဘာႏသာႏယို အဝ်ႏပါတဘာႏသာႏသာႏသွူ၊ ကမ္ဘာႏအသုင်ꩻအာသွတ်ꩻ ဒုတိယဘာႏသာႏ ကထွာဒါႏ ခယ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻယိုလဲ့ သွဉ်ထူႏယပ်ꩻခုဲင်ႏ လိတ်ဘာႏသာႏတဗာႏနေနေသွူ။ နုဲင်းခေတ်ဟန်ႏသနီꩻယိုနဝ်ꩻ မဉ်ႏသွုပ်သွယ်ႏတောမ်ႏ ခမ်းလင်တဲ့နဝ်ꩻ၊ တခမ်းတောမ်ႏတခမ်း သွုပ်သံႏရေꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ မဉ်းသွဉ်ထူႏကမ္ဘာႏအရန်း တက္ကသိုလ်ႏကျောင်ꩻဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာသုင်ꩻဒျာႏ လိတ်အိင်္ဂလိပ်ဘာႏသာႏနေးနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻ ဟန်ႏသနီꩻ ကမ္ဘာႏသွုပ်သံႏရေꩻအတာႏ ဒါႏတဝ်းအိင်္ဂလိပ်ဘာႏသာႏနဝ်ꩻ တထွာတဝ်းဒုမ် တွိုႏလွဉ်လဲဉ်း အခေႏနေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏသုင်ꩻ လိတ်ဘာႏသာႏဖုံႏ၊ ခမ်းထီသုင်ꩻလိတ်ဘာႏသာႏဖုံႏ ကအဝ်ႏထင်ႏထို၊ ကအဝ်ႏပြွူႏဖြို၊ ကအဝ်ႏတိုꩻတက်ထင်ႏငါငါႏ တရူးရူးအခိန်ႏနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီး လိတ်လုဲင်ꩻငေါဝ်းငွါယို ကောပ်ပွိုးတမုဲင်ꩻ အီႏတဲမ်းသား၊ အီႏသုင်ꩻသား ကွဲးဆေ့ꩻဆေ့ꩻသဲင်ꩻဗာႏထဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဖေႏကစွစ်ꩻလီယို ခုမ်မာꩻတဝ်းမွေးတဝ်း ကထေင်းထံႏဒါႏ သာႏသနာႏတာႏဝွန်ႏ ဗွေႏသံႏဃာႏသီး အဝ်ႏဆောင်ႏရွက်ဖေႏ စုမ်ႏနေင်ႏနေင်ႏ၊ တစွိုးခွိုꩻလုမ်းအရန်း၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏအရန်း၊ အွိုင်ႏအရန်း-စတဲင် ခုမ်မာꩻနေးစွဉ်ႏ အရန်းရန်းနဝ်ꩻသွူ၊ ကွဲးတွော့ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးသီးနဝ်ꩻ တအဝ်ႏစဲးညတဝ်း လိတ်ပအိုဝ်ႏခြာ၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏလောကကို၊ တခြွဉ်ႏလွဉ်ꩻဒျာႏ ခေတ်နယ်ꩻပညာႏဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻကိုယို လိုꩻရက်ချာပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ၊ လိုꩻရက်ချာ ပအိုဝ်ႏစွိုးသား အဝ်ႏအာဒျာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻတဲင် ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီးယိုလဲ့ အဝ်ႏအွဉ်ႏနွောင်ꩻစွဉ်း ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးရေꩻအစွိုꩻ (တနယ်ꩻ ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထိုပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻ)နဝ်ꩻသွူ၊ ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထို ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻနဝ်ꩻ မာꩻလွေꩻဒျာႏ ထိန်ꩻသိမ်ꩻတစွိုးလုမ်ꩻ၊ ပင်ႏထိုပါတဝ်းတဲင် ဟန်ႏသနီꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻနဝ်ꩻ တထိုꩻမားတွော့ꩻ တထင်ႏထိုတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏအရန်း ခမ်းထီအဒဝ်ႏဒဝ်ႏဖုံႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ မြန်မာခမ်းထီအရန်းတဲ့နဝ်ꩻ မဉ်းရိုꩻသွူ ထေင်းထမ်ႏထိန်ꩻသိမ်ꩻ ပင်ႏထိုခမ်းထီလိတ်လုဲင်ꩻရေꩻတာႏဝွန်ႏကရိုꩻလဲ့ ပေါႏလွိုတဲင် ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထိုခမ်းထီ လိတ်လုဲင်ꩻရေꩻကိစ္စနဝ်ꩻ အိုပ်ချွုတ်ရေꩻကဏ္ဍ၊ နဲင်ႏငံႏရေꩻကဏ္ဍ-စစွဉ်ႏ ကဏ္ဍအလောင်ႏလင် အာႏဏာႏဖုံႏယို ဝင်ꩻတမင်ႏတဝ်း၊ တခုမ်မာꩻပါတဝ်းထွူ ကအဝ်ႏခုမ်မာꩻ ထူႏတာႏဝွန်ႏဒါႏ လိတ်လုဲင်ꩻရေꩻယို ဖေႏကထွာအယံသွတ်ꩻမုဲင်ꩻရာꩻ၊ ဖေႏကထွာ သꩻဝင်ႏစာꩻခရာႏသွတ်ꩻမုဲင်ꩻရာꩻယို ယံထွူယိန်းယံ၊ ယိန်းယံထွူ ဖေႏနေးကယိန်းယံယံနဝ်ꩻ ဝင်ꩻကျိုꩻစာꩻ ထောင်ထွားတသေႏသေႏ၊ ထိုမ်ႏတသေႏသေႏအနယ်ꩻတဲင် ဝင်ꩻလိတ်လုဲင်ꩻရေꩻယိုလဲ့ ထင်ႏထိုပြွူႏဖြိုဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသီးလိတ်လုဲင်ꩻ ဟန်ႏသနီꩻနဝ်ꩻ ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထို ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻအစွိုꩻ အဝ်ႏတဝ်းမွေးတဝ်း အဝ်ႏဒျာႏလဲ့ ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ ထိန်ꩻသိမ်ꩻပင်ႏထို လိတ်လုဲင်ꩻရေꩻကိစ္စယို တခုမ်မာꩻတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻ ပြွူႏဖြိုထင်ႏထိုရေꩻဖုံႏယို တဗွူထွူႏထိုꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻရေꩻ ဖေႏကပြွူႏဖြိုထင်ႏထိုနဝ်ꩻ ခုမ်မာꩻဗော့ꩻလုမ်ꩻ ဗွေႏသံႏဃာႏသီးနဝ်ꩻ တလိုမ်းတဝ်းနဝ်ꩻသွူ၊ ဗွေႏသံႏဃာႏသီးလဲ့ နွောင်ꩻလꩻရာꩻ ခုမ်မာꩻလွေꩻဒျာႏအတွိုင်ꩻ ကထွာပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးရေꩻအစွိုꩻယိုလဲ့ အဝ်ႏလိုꩻမာꩻလွေꩻဒျာႏတဖဲ့ꩻနဝ်ꩻသွူ၊ ပွိုင်းဝွို့တောမ်ႏ ခေတ်နယ်ꩻပညာႏကို လိတ်ပအိုဝ်ႏ ဖေႏကထွꩻ ဖေႏကသုင်ꩻလꩻတဲ့နဝ်ꩻ၊ ကမ္ဘာႏလောင်း နဲင်ႏငံႏရေꩻအဒဝ်ႏဒဝ်ႏ တောမ်ႏခေတ်နယ်ꩻပညာႏအဒဝ်ႏဒဝ်ႏ အကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏယို ယံသွဉ်ထူႏနွောင်ꩻအီ တောမ်ႏလိတ်ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်လုဲင်ꩻယေန်ႏငဲးရေꩻယို တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ အကျောင်ꩻခရာႏနုဲင်းယိုဖုံႏ တဲမ်းထန်ႏနေးတောမ်ႏ ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏမဉ်းအဝ်ႏနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးသီးမꩻတမွေးတဝ်း လိုꩻမျိုꩻလင်ဖုံႏလဲ့ သွဉ်လွဉ်ဗာႏလိတ်ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]