မာꩻဒျာႏအပဲစ်တအဲန်ထဝ်း
"မာꩻဒျာႏ အပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ထာꩻဟဝ်မျိုꩻ" ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻခါꩻဒါႏ လောကစီꩻပွါꩻချံꩻသာႏအီ အကျောင်ꩻတရာꩻ သိုမ်ဆီသွစ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻ ပါဠိဂါႏထာႏပေါင်ꩻ အဝ်ႏ(၁၀)ဂါႏထာႏသွူ။ ဂါႏထာႏတဆီအကို ပဉ္စမဂါႏထာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏနုဲင်းလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ - ဒါနဉ္စ ဓမ္မစရိယာ စ၊ ဉာတကာနဉ္စ သင်္ဂဟော။ အနဝဇ္ဇာနိ ကမ္မာနိ၊ ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။
ပဉ္စမဂါႏထာႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻ (၄)ပါꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
၁။ စွဉ်ꩻကြယ်ꩻစာႏဂ ဖေႏဖလူႏတန်ꩻ။ ၂။ အကျင်ꩻဟဝ်မျတ် သုစရဲက်တရာꩻဖုံႏယို အုံအဝ်ႏကျင်ꩻသုံꩻ။ ၃။ ခီႏမျောက်ထောက်ပမ်းဗာႏ ဖူးဝေးသွꩻဟဝ်။ ၄။ မာꩻဒျာႏအပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ထာꩻဟဝ်မျိုꩻ။ မင်္ဂလာႏတရာꩻလစ်ꩻပါꩻယိုအကို အမုဲင်(၄)မင်္ဂလာႏတရာꩻနဝ်ꩻ "ကမာꩻဒျာႏ အပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ထာꩻဟဝ်မျိုꩻ"ရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် "ဝွတ္ထုပါမꩻကေႏ သက်သေႏပါမꩻတောင်ꩻ"ကရိုꩻဒါႏ ပအိုဝ်ႏငဝ်းတွိုင်ꩻအလꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻယင်း ဝွတ္ထုသက်သေႏ နုဲင်းလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။
ခွန်မာႏဃတွမ်ႏ အသွꩻစွိုꩻဝွတ္ထု[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ခါးလားဘုရာꩻ ဂေါတမကပွင်ꩻ ပွိုင်းလဲင်ႏစခါနဝ်ꩻ မာဂဓတုံး ရာႏဇဂျိုဟ်ႏခမ်း မစလဒုံကိုနဝ်ꩻ လိုꩻယွဲးမဉ်ꩻ "ခွန်မာႏဃ"နုဲင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏတဖြာꩻသွူ။ ခွန်မာႏဃနဝ်ꩻ သေလူႏသေတန်ꩻ၊ သေကံသေကျင်ꩻ သေဆောက်တဲႏသွူတကာႏတဝ်း ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏအကျိုꩻ ထာꩻမာꩻအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏယို ကုဲင်းမာꩻငါႏသွူ။ မစလဒုံကိုနဝ်ꩻ ခိုဗင်ႏယွဲးအလင်လဲ့ အဝ်ႏနေဒွိုန်း (၃၃)ဖြာꩻသွူ။ ခိုဗင်ႏ (၃၃)ဖြာꩻယိုနဝ်ꩻ စေႏတနာႏ ဝါႏသနာႏဗွိုန်ခွန်မာႏဃတဲင် ကုဲင်းမာꩻညီꩻလွဝင်ꩻကုသိုလ်ႏ တွမ်ႏခွန်မာႏဃသွူ။ ဝွေꩻသီးလိုꩻစွိုꩻယိုနဝ်ꩻ ခွန်မာႏဃအွဉ်တဲင် ဆို့ꩻလူႏတရွပ်၊ ခူႏလူႏထီအုံႏ၊ မာꩻလူႏတထာ၊ ဖျင်ဟဝ်တဖူꩻ၊ ဖေႏလူႏဒါႏန၊ ကံသီႏလဖုံႏတဲင် ဒုံသားဖုံႏလဲ့ ထွားနုဲင်းဝွေꩻသီး လူႏတန်ꩻ ကံကျင်ꩻလွဝင်ꩻသွူ။ ကွပ်ခွန်မာႏဃသီးလိုꩻစွိုꩻ အွဉ်မာꩻထာꩻဟဝ်တဲင် မစလဒုံနဝ်ꩻ သာႏယာႏ၊ ဒဝ်သား၊ ထာꩻတောႏသား၊ တခွန်ꩻတလီးစတဲင် လိုꩻတဟဝ်တဝ်းအဲန်ထဝ်းတွော့ꩻ ဒုံသားဖုံႏနဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏဗာႏချံꩻချံꩻသာႏသာႏသွူ။ မစလဒုံယို ကလဲန်းခိုႏချာနဝ်ꩻ ညိမ်ꩻချံꩻသာႏယာႏတဝ်း၊ ဒုံသားဖုံႏနဝ်ꩻ အွꩻလွဒဝ်၊ မာꩻထာꩻတဟဝ်တဝ်းဖုံႏတဲင် တရာꩻအမု လွိုင်ႏအာငါႏတွော့ꩻ ဖြားဒုံမစလနဝ်ꩻ ဆုံꩻဖျတ်ဗာႏအာငါႏတရာꩻ၊ လာဘ်သပ္ပကာႏ လွိုင်ႏအာငါႏသွူ။ ခွန်မာႏဃတွမ်ႏ အသွꩻစွိုꩻ ထွိုင်ႏအွဉ်မာꩻထာꩻဟဝ်နဝ်ꩻ ဒုံလဲ့ညိမ်ꩻချံꩻသာႏယာႏ တရာꩻအမုလဲ့ အဲန်ထဝ်းသွူ။ ဒုံသားဖုံႏ ထွိုင်ႏမာꩻလွ ထာꩻဟဝ်နဝ်ꩻ အမုအဲန်ထဝ်း၊ အမုထွိုင်ႏအဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻ ဖြားဒုံလဲ့ ဆုံꩻဖျတ်ဗာႏဒွုမ်တရာꩻ၊ ထွိုင်ႏဆုံꩻဖျတ်ဗာႏဒွုမ်တရာꩻနဝ်ꩻ လာဘ်သပ္ပကာႏ ဆေ့ꩻခြေားထိုꩻစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဖြားဒုံမွိုက်နဝ်ꩻ နာႏလိုႏတဝ်း ခွန်မာႏဃသီးတဲင် ခွန်မာႏဃသီးတဲင် ခွန်မာႏဃသီး မဉ်ꩻဖေႏကကုဲင်နဝ်ꩻ ကျံႏစယ်ႏစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ဖြားဒုံနဝ်ꩻ လွေꩻလဝ်းတေား ခွန်ဟော်ခံꩻထျꩻ "ခွန်မာႏဃသီး လိုꩻယွဲးစွိုꩻ (၃၃)ဖြာꩻနဝ်ꩻ ဒုံမစလယို ဖေႏကကုဲင်၊ ဖေႏကလွောင်ႏဗူႏပုဲင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအွဉ်မာꩻ ထာꩻမာꩻတဟဝ်တဝ်းဖုံႏသနဲ့ဩ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ မွိုက်ရွိုင်ꩻစဉ်ꩻစာꩻဆင်ႏချင်ႏမုꩻ တရာꩻဆေ့ꩻတဲင် ယွုမ်းစွဉ်းဖြားဒုံငဝ်း တလဲင်ႏချင်ႏ၊ စဲစ်ဆေꩻရီရွောင်ဒွုမ်တွော့ꩻ "မာႏဃသီးလိုꩻယွဲးစွိုꩻ (၃၃)ဖြာꩻနဝ်ꩻ လွေꩻဆွမ်ꩻလွဉ်ထွူတဲင် အွဉ်ႏယမ်းသီလို့လို့တွမ်ႏဆင်ဟုဲင်း"ဖေႏစွဉ်ႏအမိန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်လိုꩻ လိုꩻရုဲင်းဟန်ဖုံႏလဲ့ ဆွမ်ꩻထွူမာႏဃသီးလိုꩻစွိုꩻတွော့ꩻ ရေႏအွဉ်ႏယမ်းမွေးစွဉ်ႏ တွမ်ႏဆင်သွူ။ ထွိုင်ႏအီႏအွဉ်ႏယမ်းနဝ်ꩻ ခွန်မာႏဃဒေါ့ꩻဖေႏခန်းအသွꩻဖုံႏနုဲင်းယို "သွꩻဖုံႏဟွေး- တွမ်ႏငမ်းပုဲင်ႏနေား၊ ခွန်၊ ဖြားဒုံတွမ်ႏ ဒုံသားဖုံႏ ကအီႏအွဉ်ႏယမ်းဒါႏနီ တွမ်ႏဆင် ဝွေꩻသီးအလောင်းယို ပသာဖေႏသွော့ မေတ္တာႏနေား၊ နီကမာꩻဗာႏဒါႏ အမျာꩻအကျိုꩻ ထာꩻမာꩻဟဝ်ဖုံႏယို ယူႏလꩻလꩻသွော့နေား၊ ပျုသွော့သစ္စာႏနေား"ခွန်မာႏဃသွꩻဖုံႏလဲ့ ခွန်မာႏဃကဒေါ့ꩻဒါႏအတွိုင်ꩻ လွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻဒျာႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ခွန်မာႏဃသီး ဗေင်ႏတခို့ဟမ်ႏလောင်းထွူ ခွန်လိုꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏအဆင် ဝါးယမ်းအလဲင်ႏလဲင်ႏလဲ့ ဆင်တယမ်းတဝ်း၊ ပေါႏတွိုႏတွိုႏ မာႏဃသီးထျꩻတဲ့ မာꩻအငဝ်းဖင်းခွုန်ꩻချာယင်းဒျာႏသွူ။ ဆင်ထွိုင်ႏတအုဲင်ႏယမ်းတဝ်းနဝ်ꩻ ခွန်လိုꩻလဲ့ ထင်ႏလဝ်းနယ်ယင်း ခွန်ဟော်ခံꩻသွူ။ ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ "ပါꩻစွိုꩻယိုနဝ်ꩻ အလွိုးတသီႏဆောင်ႏဟဝ်အဝ်ႏ"ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏသောက်ထွား ဝွေꩻသီးနမ်းလောင်းလဲ့ တမော့ꩻတဝ်းထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏတမော့ꩻတဝ်း ထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ "သီယို ဂါႏထာႏဟဝ်အဝ်ႏယင်"ရီဖျင်နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ "ဂါႏထာႏဟဝ်အဲန်ထဝ်း၊ တသီႏဆောင်ႏလဲ့ တအဲန်ထဝ်း၊ ကွယ်ႏတွော့ꩻ အဝ်ႏတမျိုꩻ၊ နီနဝ်ꩻ သေလူႏသေတန်ꩻ၊ သေကံသေကျင်ꩻ၊ ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏအကျိုꩻလဲ့မာꩻဖေႏ၊ သတ္တဝါႏအလောင်း အွဉ်ႏဒင်ႏဒျာႏမေတ္တာႏ၊ ကွပ်နီမာꩻထာꩻဟဝ်နုဲင်းယိုဖုံႏတွော့ꩻ ဆင်ယမ်းဗွုန်ႏတဝ်းဒျာႏ"ခွန်မာႏဃနဝ်ꩻ လဝ်းနယ်ခန်း ခွန်ဟော်ခံꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခွန်မာဃ ထွိုင်ႏလဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻလဲ့ သေထွꩻခန်း ခွန်မာႏဃသီးထာꩻမာꩻ အမဲန်ႏအတွိုင်ꩻတဲင် ဟွုန်ဟဝ်ကေႏညိုႏစွဉ်ႏ ခွန်မာႏဃသီးသွူ။ ကယွူးတရေႏဒါႏ ခွန်မာႏဃသီး ဖြားဒုံမစလယိုလဲ့ ချꩻထိုꩻထွူအရာႏဖုံႏတွော့ꩻ အပ်ပဲင်ႏလို့စွဉ်ႏ ခွန်မာႏဃသွူ။ ခွန်မာႏဃထိုမ်းတာႏ ဆင်တဗာႏယိုလဲ့ ဖေႏဗဲင်းလွေꩻထွူတွော့ꩻ ခွန်မာႏဃယို ဒင်ႏလုဲင်ႏစွဉ်ႏ ဖြားဒုံအရာႏသွူ။ မစလဒုံကထန်ႏဒါႏ အခွဉ်ႏတောႏဖုံႏယိုလဲ့ အပ်ပဲင်ႏလို့စွဉ်ႏ ခွန်မာႏဃသွူ။ တဲႏနဝ်ꩻမာꩻငါနဝ်ꩻ ခွန်မာႏဃလဲ့ တွမ်ႏအသွꩻဖုံႏ ယိန်းမာꩻတွိုႏသꩻလွေꩻစွဉ်ႏ ကုသိုလ်ႏဟဝ်မုဖုံႏ၊ ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏလွိုင်ႏကွုန်ꩻ သာႏယာႏရေꩻထာꩻမာꩻဖုံႏသွူ။ ကွပ်မာꩻဗာႏအာငါႏကုသိုလ်ႏတွော့ꩻ သက်တန်ꩻထွိုင်ႏလို့၊ ထွိုင်ႏသီပြောင်ꩻနဝ်ꩻ ထင်ႏထွာခန်းဒျာႏ ခွန်သိကျာꩻ အွိုးတာဝတိံသာႏလူꩻခမ်းသွူ။ ခွန်မာႏဃသွꩻ (၃၃)ဖြာꩻနဝ်ꩻလဲ့ ထင်ႏထွာနုဲင်းနုဲင်းခန်းဒျာႏ လူꩻပိုဖုံႏ၊ စံႏစာꩻနုဲင်းနုဲင်းခန်းဒျာႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏ အွိုးတာဝတိံသာႏလူꩻခမ်းသွူ။
ဥပဒေသ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
အပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ကုသိုလ်ႏဟဝ်မျိုꩻယို မီႏမာꩻဗာႏနဝ်ꩻ အပါယ်ႏလစ်ꩻပါꩻ တဖူꩻပေ့ꩻထွူတဲင်တွော့ꩻ တွိုႏထင်ႏဗာႏလူꩻခမ်း၊ ထင်ႏစံႏစာꩻဗာႏ လူꩻစေꩻစိန်ႏဖုံႏသွူ။ "လိုꩻတန်ဟဝ်" - နီလိုꩻထံꩻ အတွက်တာႏ အလောင်ꩻအလျာႏသီး ထာꩻမာꩻ ဝွေꩻတဖြာꩻ အဝ်ႏဆောင်ႏရွက် ဝွေꩻအသက် တန်ႏဖိုꩻတန် ဘုံႏကံႏသန် ခွန်ဟဝ်သွူ။ "အမျာꩻယံဟွုန်ဟဝ်နဝ်ꩻ" - အမျာꩻကသုံꩻဒါႏ ထာꩻယူႏ အမျာꩻကထူႏဒါႏ ထာꩻတွေꩻ လိုႏယူႏလွေꩻ လိုႏဝွေႏဖန်ႏ ကျံႏစဲႏစန်ႏ လိုႏစဉ်ꩻစာꩻ နဝ်ꩻမꩻ အမျာꩻဟွုန်ဟဝ်ရောင်။[၁][၂]