မာꩻဗာႏအပဲစ်အဝ်ႏ
"မာꩻဗာႏအပဲစ်အဝ်ႏ ထာꩻမာꩻမျိုꩻတွော့ꩻ" သိုမ်ဆီသွစ်ꩻပါꩻ မင်္ဂလာႏတရာꩻယိုဖုံႏနဝ်ꩻ လိုꩻသီးအတာႏ လွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသုင်ꩻခရာႏ တရာꩻမျိုꩻလွောန်းလွောန်းသွူ။ ဗွေႏဘုရာꩻကဟော်ꩻခါꩻဒါႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻနဝ်ꩻ ပါဠိဂါႏထာႏ အဝ်ႏဂါႏထာႏ တဆီသွူ။ ဂါႏထာႏတဆီအကို စတုတ္တဂါႏထာႏနဝ်ꩻ နုဲင်းလယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ - မာတာပိတု ဥပဋ္ဌာနံ၊ ပုတ္တဒါရဿ သင်္ဂဟော။ အနာကုလာ စ ကမ္မန္တာ၊ ဧတံ မင်္ဂလ မုတ္တမံ။
စတုတ္ထဂါႏထာႏ မင်္ဂလာႏတရာꩻ (၃)ပါꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ](၁) လွူးမွီႏပျုစုဗာႏ မွိုးဖါ၊ (၂) ခီႏမျောက်ထောက်ပမ်းဗာႏ ပိုမာ၊ (၃) မာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲန်ထဝ်း ထာꩻမာꩻမျိုꩻ ယိုသိုမ်ပါꩻသွူ။ မင်္ဂလာႏတရာꩻ ယို(၃)ပါꩻအကို အမုဲင်(၃) မင်္ဂလာႏတရာꩻနဝ်ꩻ "မာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲဉ်ထဝ်းထာꩻမာꩻမျိုꩻ"ရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် တလွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသုင်ꩻတဝ်း မင်္ဂလာႏတရာꩻယိုတွော့ꩻ မီႏမာꩻဒျာႏ အပဲစ်ကအဝ်ႏဒါႏ ထာꩻမာꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒါႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း၊ မီႏမဲဉ်သေနဝ်ꩻ ဟော်ꩻထွားသွော့ တိကနိပါတ် ဥလူကဇာတ်ယိုနေား။
တိကနိပါတ်-ဥလူကဇာတ်
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ကမ္ဘာႏကတဲႏစစ သတ္တဝါႏသီးနဝ်ꩻ တမျိုꩻတောမ်ႏတမျိုꩻ၊ တဖြာꩻတောမ်ႏတဖြာꩻ၊ တဗာႏတောမ်ႏတဗာႏ တရိုႏသေႏတဝ်းလွဝင်ꩻ၊ အံႏနွောင်ꩻလွဝင်ꩻဖုံႏတဲင် သတ္တဝါႏဉာဏ်ႏဆေ့ꩻ၊ သတ္တဝါႏအာႏပေႏဖုံႏနဝ်ꩻ မော့ꩻလွထာꩻဒုက္ခဖုံႏသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ သတ္တဝါႏအကို ထာꩻသေကအဝ်ႏလွိုဝင်ꩻ လိုꩻသီးနဝ်ꩻ သꩻဟဝ်ကအဝ်ႏဒါႏ၊ ရုဲင်းထင်မုꩻကအဝ်ႏဒါႏ၊ ထာꩻစဉ်ꩻစာꩻဆင်ႏချင်ႏမုꩻကအဝ်ႏဒါႏ လိုꩻသီးအဖြာꩻယို ဒင်ႏမျောက်ခန်းအတန်သွူ။ ထာꩻသားခင်ႏလစ်ꩻပင်သားနဝ်ꩻ ချင်ႏသေ့ꩻယို ဒင်ႏမျောက်ခန်းအတန်သွူ။ ထပေႏဖုံႏနဝ်ꩻ အာနန္တာႏထတန်ယို ဒင်ႏမျောက်ခန်းအတန်သွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဝါးဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဒင်ႏမျောက်နုဲင်းနုဲင်းခန်းအန်သွူ။ ဝါးဖုံႏနဝ်ꩻ စီꩻဝွေꩻစုသွူတဝင်ꩻ ဟိမဝန္တာႏကောင်လုံး ကျောက်ဖျာႏလောင်းတွော့ꩻ လွိုက်ရွေꩻခန်းဝါးတန်သွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ပထမရီးရီး အွောန်အွောန်လွိုက်ရွေꩻခန်း ဝါးတောင်ꩻသွူႏ ဝါးတောင်ꩻယို ဝင်ꩻထွိုင်ႏဒင်ႏအတန်နဝ်ꩻ သꩻရေꩻငါႏတွော့ꩻ အုံထာꩻအဝ်ႏကျူႏသေႏသေႏစွဉ်ႏထာꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဝါးလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ "ဝါးတောင်ꩻယို ဒင်ႏအတန်တထွာတဝ်း၊ ထာꩻဝင်ꩻသꩻ ဣန္ဒြေႏအဲန်ထဝ်း၊ အဝ်ႏကျူႏသေႏသေႏဗော့ꩻထာꩻလွုမ်ꩻ၊ ထွာဝင်ꩻတန်နဝ်ꩻ အခိန်ႏလို့ဗော့ꩻ တောမ်ႏထာꩻပျောႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ တထွာတဝ်း"ရိုꩻလွနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ချꩻချာယင်းခန်း အရာႏသွူ။ နဝ်ꩻထွူတွော့ꩻ ဝါးမျိုꩻအတန်နဝ်ꩻ ဒင်ႏလုဲင်ႏခန်းဝါးညောဝ်ႏသွူ။ ထွိုင်ႏဒင်ႏဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ စောက်အာႏနဝ်ꩻ "ဝါးယိုနဝ်ꩻ မဲ့တန်မဲ့တင်ႏငါႏ၊ ငမ်းခရာႏဟဝ်ငါႏ၊ သꩻတလျားတဝ်းထာꩻမဉ်ႏတဲ့ လွိုးနုဲင်းယိုတဲင် သꩻမီႏလျားထာꩻမဲ့ꩻ အငိုးအံႏသီလို့နီ၊ ခွေသဘော်ꩻတတူႏနွောင်ꩻတဝ်း"ဒေါ့ꩻထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကျောင်ႏထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ "ကားကအဝ်ႏ သဘော်ꩻတူႏလဲန်းသွူနဝ်ꩻ ပွိုးထာꩻမုဲင်ꩻ မွော့ယားချာဗာႏတွိုႏ ဆုံꩻဖျတ်ချက်ဟောင်း၊ ကထွာဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ပွိုးစောက်အာႏသနယ်"သꩻလျားထာꩻရိုꩻထွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကျောင်ႏလွောန်ꩻခန်းဒျာႏ စောက်အာႏ၊ တောမ်ႏစောက်အာႏ တွိုက်ꩻနက်သတ်ခန်းဒျာႏလွဝင်ꩻ မို့ꩻလောင်းသွူ။ နီဖဲ့ꩻနီခဝ် အဆာအသီ အဝ်ႏခန်းနုဲင်းနုဲင်းသွူ။ ထွူနဝ်ꩻ ဝါးမျိုꩻအတန်ယို ဒင်ႏလုဲင်ႏခန်းခွန် ဟင်္သာႏခံꩻသွူ။ တဲႏနဝ်ꩻမာꩻငါ စောက်အာႏတောမ်ႏ ဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ တအုဲင်ႏတဲ့ꩻခဝ်းဒွုမ်လွဝင်ꩻ၊ ခွဲလွဝင်ꩻမုဲင်ꩻခါလဲ့ အဝ်ႏအဲင်ႏသေႏသေႏစွဉ်ႏလွဝင်ꩻသွူ။ မီႏအဲင်ႏအဲင်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻ စောက်အာႏနဝ်ꩻ သုမ်ꩻကဲန်းအာအာတဲင် ဖေႏကနွောင်ꩻဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏထိုမ်ႏခန်းအနယ်ꩻသွူ။ တွိုႏတလဲင်ႏတွော့ꩻ ယူႏလꩻခန်း အနယ်ꩻတနယ်ꩻတဲင် စောက်အာႏဟံးတန်တန်တဗာႏယို တောမ်ႏဖြောင်းလွꩻထိုꩻလို့သွူ အဆွောန်ႏတွော့ꩻ စောက်အာႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻနုဲင်းအပဲစ်အဝ်ႏပုံႏတွော့ꩻ အွောန်ႏစွꩻလွေꩻထေ့ခန်း ဝါးညောဝ်ႏသီးထျꩻ၊ အွောန်ႏလွေꩻစုံစမ်းထောက်လမ်းခန်း ဝါးညောဝ်ႏသီးသွူ။ တွိုႏဝါးညောဝ်ႏသီးထျꩻနဝ်ꩻ "သွꩻဟွေး- စောက်အာႏလင်ဖုံႏနဝ်ꩻ အကျံႏအဲင်ႏသီရောင်ခွေ၊ ထွားမွိုင်ခွေဆွောန်ႏမွိုင်၊ အီႏလို့လို့မွေးသွူယို၊ သွꩻသီးကယ်ႏခွေမꩻ ခွေယိုအလွိုးအီႏလွောတ်လꩻ ထာꩻသီကွေးယို"ဝါးညောဝ်ႏသီး ဖေႏကယွုမ်းနဝ်ꩻ ကျံႏဒေါ့ꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝါးညောဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ တသေတဝ်း စောက်အာႏထောက်လမ်းရေꩻတဲင် လက်ခံႏသွူတွော့ꩻ မွူးယာခိုႏနဝ်ꩻ အုံညီꩻလွေꩻခန်းဒျာႏလွဝင်ꩻ တောမ်ႏစောက်အာႏသွူ။ မွူးဟာထာꩻခေ့ꩻခိုႏနဝ်ꩻ ငမ်းစောက်အာႏထီႏ အခင်ႏလံးဗေင်ႏတွော့ꩻ ဖေႏဗေင်ႏညီꩻတဝ်း စောက်အာႏသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻခါ စောက်အာႏနဝ်ꩻ ထေဖျင်ဉာဏ်ႏတမျိုꩻတွော့ꩻ "သွꩻဖုံႏဟွေး- ထာꩻခေ့ꩻခိန်ႏဗေင်ႏနဝ်ꩻ စောက်အာႏဖုံႏဖျော်၊ လွောန်အဲင်ႏရောင်ခွေသွူ။ ပေါႏတဗေင်ႏညီꩻဗာႏတဝ်းသီနဝ်ꩻ ခွေယို အလွိုးသီဒျာႏရင်ꩻရင်ꩻ၊ ကောပ်နဝ်ꩻမꩻ ဖေႏဗေင်ႏညီꩻသွော့ ခွေသွဉ်းဩ"ဒေါ့ꩻလဝ်းတောင်ꩻပြန်ႏဖျင်ခန်း ဝါးညောဝ်ႏသီးနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
စောက်အာႏထာꩻကျံႏ ဝါညောဝ်ႏခံႏ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ စောက်အာႏတောင်ꩻပြန်ႏလဝ်းသွူနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ တလဲင်ႏချင်ꩻ တလက်ခံႏထွူတဝ်း စောက်အာႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ စောက်အာႏနဝ်ꩻ ပေါႏတွိုႏမွူးဟာခိုႏ ခိန်ႏဗင်ႏထာꩻနဝ်ꩻ စောက်အာႏလင်ဖုံႏ တလွောန်တဝ်းလဲ့ မာꩻနုဲင်းအလွောန်ပုင်ႏတဲင် ခြဝ်ခေ့ꩻခန်းဒျာႏ အငဝ်းတအအသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ဝါးညောဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ တထွေထောင်စဲင်းတဝ်း ထင်းခန်းဒျာႏအမွေးတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻဗေင်ႏခန်းဒျာႏ စောက်အာႏထောက်လမ်းရေꩻသားနဝ်ꩻသွူ။ စောက်အာႏ ထောက်လမ်းရေꩻသား ထွိုင်ႏသထွိုင်ႏထီႏသွူ ဝါးညောဝ်ႏသီးအပွီ ခင်ႏလံးဗေင်ႏနဝ်ꩻ ကျောင်ႏသဲင်ꩻတေ့ꩻချာသွူ အသွꩻစောက်အာႏထျꩻတွော့ꩻ "ဝါးညောဝ်ႏသီး ခင်ႏလံးဗေင်ႏနဝ်ꩻ ခွေထီႏလဲဉ်း၊ လွေꩻလွောန်ꩻခွေဟုဲင်း၊ နီလွေꩻလဲ့ꩻတောမ်ႏမေႏယို'ရိုꩻသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻခန်းဒျာႏ အသွꩻစောက်အာႏဖုံႏသွူ။ စောက်အာႏဖုံႏနဝ်ꩻ လွေꩻဖူꩻသွူမေႏကွို့ꩻ အွိုးလိုꩻသီးမေႏဖါႏဆောင်ကိုတွော့ꩻ ပဉ်စွိုꩻစွိုꩻ လွေꩻလဲ့ꩻခန်းဒျာႏ ဝါးညောဝ်ႏသီးအပွီဖုံႏသွူ။ တွိုႏနဝ်ꩻခါ ဝါးညောဝ်ႏသီးလဲ့ ကျောင်ႏကဒါႏ ဖင်းကဒါႏသားဖုံႏနဝ်ꩻ ကျောင်ႏဖင်းထိုꩻတွော့ꩻ လွစ်ဒျာႏထာꩻသီလဲ့ တဒါႏတဝ်းသား၊ အဒီႏဖုံႏ၊ အပေႏဖုံႏ၊ အဖြားဖုံႏနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဒျာႏအသီသွူ။ တဲႏနဝ်ꩻမာꩻငါ ဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ သုမ်ꩻစောက်အာႏစဲ့ꩻပွယ်ꩻတွော့ꩻ မွူးယာခိုႏနဝ်ꩻ ထန်ႏဗွုန်ႏဒွုမ်ထာꩻထန်ႏ၊ ထာꩻမီႏခေ့ꩻခေ့ꩻမꩻ လယ်ႏထိုမ်ႏအံႏဗာႏအဆာႏသွူ။ စောက်အာႏတောမ်ႏဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ ဗꩻတွိုႏယိုခါ စဲ့ꩻပွယ်ꩻတညိမ်ꩻတဝ်း၊ ခွဲးတဝင်ꩻမုဲင်ꩻခါလဲ့ အဲင်ႏဒျာႏတဝင်ꩻမုဲင်ꩻခါသွူ။
ဥပဒေသ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ဝွတ္ထုသက်သေႏယိုအကို ထူႏခရာႏလိတ်သွောန်ခန်ꩻနဝ်ꩻ မင်္ဂလာႏတရာꩻကိုနဝ်ꩻ "ကမာꩻဗာႏ အပဲစ်တအဲန်ထဝ်းထာꩻမာꩻမျိုꩻ"ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် တလွောက်ꩻနာႏတဝ်းတွော့ꩻ ဝါးညောဝ်ႏနဝ်ꩻ မာꩻဗာႏအပဲစ်အဝ်ႏထာꩻမာꩻမျိုꩻ၊ ရွို့ꩻမာႏတောမ်ႏစောက်အာႏတွော့ꩻ ခံႏဗာႏစောက်အာႏလဲ့ꩻထိုꩻအပွီ၊ အပိုအပေႏဖုံႏ အဖြားဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ခ့ႏဗာႏအသီသွူ။ လꩻလွေꩻ သွောန်ခန်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "ခွန်ကွဉ်လိုꩻထံꩻ-လိုႏယွုမ်းဝင်ꩻ" - ခွန်ကွဉ်လိုꩻတန် တယွုမ်းတဝ်းထံꩻသာꩻ ခမ်းသားထံꩻသာႏ တယွုမ်းတဝ်းလိုꩻတန် လိုꩻတန်ထံꩻသာꩻ ထံꩻသာꩻလိုꩻတန် အပြန်အလှန် တယွုမ်းတဝ်းလွဝင်ꩻ အချင်ꩻချင်ꩻ သံႏသယမီႏအဝ်ႏဒျာႏ အီႏမော့ꩻချံꩻသာႏ မုဲင်ꩻကိုဟောင်း။ "ကဗျာကရိုꩻယို" - ဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏသျင်ꩻသျင်ꩻ လိုႏတဲမ်းဝင်ꩻ ကဲန်းကဲန်းခွူခွူ လိုႏတဲမ်းသွူ ဗာႏခွုန်ႏခွိုက်သꩻ တဲမ်းဒါႏမꩻ ရေႏမိုးခရာႏ ယံအဝ်ႏဗာႏ ဆာခွေါင်းပဉ်ဖြာꩻ လိုႏသျောင်ႏညာꩻ။[၁][၂]