မောင်းဗဲင်ႏသင်ႏသွူ
"မောင်းဗဲင်ႏသင်ႏသွူ ယွိုင်ႏစူနွို့ကျူႏရောင်ဝင်ꩻလုဲင်း" ခွေသွဉ်းတဲမ်းလိတ်သားတဖြာꩻ ထွိုင်ႏဟော်ꩻထွားဆွုမ်ႏဗာႏ ပအိုဝ်ႏမူႏဉာဏ်ႏခြွေ နင်ꩻဆုꩻဗွေ ကတဲမ်းဒါႏ ခမ်းသားငေါဝ်း လိတ်သေသင်ꩻ အမုဲင်(၅)၊ အရဲဉ်ႏ(၄၉)ဒီဇင်ဘာ(၃၀)၊ လိတ်မဲ့ငါ(၂၇) လိတ်ကတူႏရဲဉ်ႏ "အီႏတဲမ်းထွို့ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးညီႏလာႏခံႏမူဘောင်အကျမ်ꩻ ခမ်းဒွမ် ကျိုက်ထိုဝေင်ꩻကို"အောဝ်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် သꩻကိုနောဝ်ꩻ ထွာလွဉ်စွဉ်ႏ"ဗွိုက်"တလဲင်ႏချင်ႏ၊ ပအိုဝ်ႏအာႏရုဏ်ႏထန်ႏစသွူနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻ လိုꩻယွဲးညီႏလာႏခံႏယို အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏထွိုက်အွဉ်ႏသင်ꩻ ညငါႏလဲဉ်းဒျာႏရင်ꩻ၊ မောင်းမွူးသင်ႏနောဝ်ꩻ ညလဲဉ်း၊ ပြေင်လဲင်ꩻဟွီနေးသွူလဲ့ မောင်းဗဲင်ႏတအုဲင်ႏသင်ႏတောဝ်းဒွိုန်း၊ ယိုခါမꩻ စငါအီႏသင်ႏတွော့ꩻ ဟွိုန်စွော့ꩻဗာႏနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ သꩻရေꩻကိုငါႏ မရေႏမရာႏနောဝ်ꩻမꩻ ချꩻသꩻတဲမ်းဗာႏလိတ်ယိုသွူ။ နုဲင်းပအိုဝ်ႏမွူးကပြေ့ꩻဒါႏခိန်ႏခါႏ မဟာႏသက္ကရာဇ် ၄၁၉-ဗာႏ ဗꩻလွဉ်ဟန်ႏသနီꩻယို နေင်ႏပေါင်ꩻ လꩻလွဉ်လဲဉ်း တရေင်ဗော့ꩻဗော့ꩻအကိုယို ပအိုဝ်ႏဘဝ အောဝ်ႏသော့ꩻဒျာႏ ထာꩻခေ့ꩻကရစ်ꩻယဉ်တိန်ႏ၊ အောဝ်ႏဗေင်ႏအွီႏတငွို့ဒျာႏထာꩻ နုဲင်းစွဉ်ႏကာလနဂါꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အနာႏဂတ်စွိုးခွိုꩻသွီႏသက်ယို အောဝ်ႏဒင်ႏလိုꩻယွဲးယိုခါလောင်း"ငေါဝ်းနောဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ ယိုꩻယွဲးတွန်ရီးဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာဒျာႏပအိုဝ်ႏကာလနဂါꩻ ခွိုꩻနွယ်ႏဖုံႏလဲ့ တသေတောဝ်း၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲးယိုခါ ဖေႏကထွာဗာႏမွိုန်းတောဝ်း ကာလနဂါꩻ၊ ဖေႏကထွာဗာႏဒျာႏ ဂျိုဟ်တုနဂါꩻနောဝ်ꩻ အရေꩻတန်ငါႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏမွူးပြေ့ꩻနောဝ်ꩻဂဏန်ꩻ ၄၁၉၊ မဉ်ႏနပ်တွက်ချာဗာႏနောဝ်ꩻ လꩻလဲဉ်းနေင်ႏပေါင်ꩻ ၉၅၀-လွိုတဲင် ဂဏန်ꩻ ၄၁၉-ယို သွံဖြုံႏအွဉ်ႏခြွဉ်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻထွာ ၁၄-အတွိုင်ꩻ ဂဏန်ꩻ ၉၅၀-ယိုသွံဖြုံႏ မဉ်ႏအွဉ်ႏခြွဉ်းယင်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ထွာချာယင်း ၁၄-နုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ မွူးပြေ့ꩻဂဏန်ꩻ ၁၄-နောဝ်ꩻ အသဲင်ꩻဗွေခွပ်လို့ သွတ်ꩻဝုဲင်ꩻထိုꩻလဲဉ်းဟန်ႏနေင်ႏယိုတဲင် အောဝ်ႏကုဲင်ယိုမာꩻငါနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏအာႏရုဏ်ႏတသာ ထန်ႏလွဉ်စချာယင်းလဲဉ်းနောဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလိုꩻယွဲးဖုံႏ နေးရဲင်ꩻထေအာႏ ဒါႏရာꩻနွို့ညီꩻ သွီႏထီꩻလွောင်ႏဗူႏ သေထူႏပွုံႏတာႏ ယံငါႏကွေးနော။ ခွေသွဉ်းတဲမ်းလိတ်သားတဖြာꩻအနေႏ မဉ်ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏကိုငါႏနောဝ်ꩻ- (၁) ပအိုဝ်ႏပိုစွုမ်ႏပါꩻ/ဖြာꩻ ရက်ချာဗဲင်းခွိုꩻတန်တန်အာအာတဲင် သꩻပါရောင်(သꩻဝင်ႏစာꩻရောင်)လွသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻ။ (၂) နီစုပ်နီစိုးယိုမꩻ ခွဲတနꩻဗာႏတွမ်ႏ လိုꩻယွဲးသီးညီႏလာႏခံႏတဲင် ကံႏဟောဝ်ငါႏ မရေႏမရာႏ၊ နွောင်ꩻရာꩻအာႏ၊ ဒါႏရာꩻဖဲ့ꩻ တွမ်ႏဗဲ့ꩻထန်ႏမွိုန်းနမ်း၊ နွို့ထူႏကိုရုဲင်းရုဲင်းဗဲင်း ခွိုꩻပွုံႏတာႏ။ (၃) ပအိုဝ်ႏလိုꩻဒါႏ၊ ပအိုဝ်ႏရွဉ်အာႏတလာသား အောဝ်ႏလိုႏထွားလွိုတောဝ်း၊ ထေကိုဗဲင်း အနီꩻအရင်ꩻ၊ ဖေႏကျံႏဉာဏ်ႏကိုသွော့ဝင်ꩻ။ (၄) ကောအွဉ်ငါဒါႏ ညီႏလာႏခံႏ ထွာထင်ႏနွောင်ꩻရေꩻ လိုꩻယွဲးဖုံႏလဲ့ လွူးသွော့သꩻရုဲင်းရုဲင်း တရုဲင်ရုဲင်ထင် "ခွေနမ်းသက်ခန္ဓာႏယို စွိုးခွိုꩻလိုꩻယွဲးညီႏလာႏခံႏ အောင်ႏမျင်ꩻအီဒါႏငါ ထွာဗာႏခန်းဖာႏဝထွူ စွိုးခွိုꩻတာႏ လူႏထွူလဲဉ်း၊ အွဉ်ငါထဲင်း ဆွတ်ꩻခွယ်ချာတောဝ်း၊ အွဉ်မာꩻသွတ်ꩻအထွူ"။ (၅) ယိုနောဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻလိုꩻယွဲးအရေꩻမွော့ဟွေး- လိုꩻကျောင်ꩻယွဲ၊ လိုꩻလမ်းယွဲ၊ ခိုဗင်ႏယွဲ၊ မူႏနံꩻယွဲ၊ ပိုဖါယွဲ၊ ပိုမွိုးယွဲ၊ မွိုးရင်းယွဲ၊ ဖါရင်းယွဲ၊ မွိုးမုဲင်းယွဲ၊ ဖါမုဲင်းယွဲ၊ လိုꩻတော်ꩻယွဲ၊ လိုꩻဝေင်ꩻယွဲ၊ တက္ကသိုလ်ႏသားလိုꩻဒါႏယွဲ၊ ဖိုးတီသားယွဲ၊ ပွယ်ꩻစာꩻယွဲ၊ ထာꩻအီတွမ်ႏသားယွဲ-စတဲင် အယွဲဖဲ့ꩻခူဖုံႏ နွို့ထူႏကိုသွော့ ပွုံႏတာႏပငါပရာꩻအကျောင်ꩻ- မဉ်ႏတဲမ်း လိုꩻယွဲးညီႏလာႏခံႏတဖူꩻရဲဉ်ႏ ကွန်ႏကျံꩻယို မဉ်ႏယံမွေး၊ မဉ်ႏဆꩻမွေး၊ မဉ်ႏစွို့ꩻမဲဉ်ႏမွေးလဲ့ အနာႏဂတ်ပအိုဝ်ႏအရောင်ႏယို အီႏလေစွစ်ꩻတောင်ႏဆဲင်ꩻနွောင်ꩻ ဟံႏတန်လောင်းကီ သေႏချာႏဒျာႏရင်ꩻ၊ မဉ်ႏစူꩻယိုꩻ မာꩻလွꩻကျင်ꩻဗော့ꩻထာꩻ နုဲင်းပါꩻလွိုက်လိꩻတန်ပွိုင်းလဲင်ႏလဲ့ ပအိုဝ်ႏအရောင်ႏ အောဝ်ႏခေ့ꩻကရစ်ꩻနေကဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ဝိဇ္ဇာႏခွိုꩻနွယ်ႏတဲင် ဘွုံꩻကံႏတန်ထွူလဲဉ်းဒျာႏ၊ ပညာႏထာꩻသေ အောဝ်ႏတန်ဒျာႏ၊ နဂါꩻခွိုꩻနွယ်ႏနေနေတွော့ꩻ မာန်ႏစွယ်ႏတန်ငါႏတဲင် စူꩻမွိုန်းတောဝ်းမာႏန၊ အွဉ်ႏလင်ꩻဖွိုႏသွော့အတ္တ၊ နာႏလူႏလုဲင်ႏသွော့ဝင်ꩻငေါဝ်း၊ လွူးသွော့ဝင်ꩻတသွီႏချင်ႏ တယာႏချင်ႏ တလမ်းချင်ႏသꩻဓာတ်တွော့ꩻ တွိုင်ႏပင်ႏရော့ꩻရော့ꩻ၊ ဒေါ့ꩻရီအွီႏအွီႏ၊ အွဉ်စွီႏယံယံ၊ ပွိုင်ဆင်တဲတဲဝါးဝါး၊ မဲ့နားအဲ့ꩻလုဲင်းလုဲင်း၊ သꩻဓာတ်လွူးရုဲင်းရုဲင်း၊ လွꩻမွိုန်း နက်ကုဲင်းကုဲင်း၊ ကတူႏခီး ဆုဲင်းစွစ်ꩻစွစ်ꩻ၊ ဆွန်ꩻစွီႏစူ ပက်ဖွစ်ရွုမ်လို့လို့စင်စင်၊ ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ အစျꩻကင်ဖေႏကအောဝ်ႏကုဲင်(အုံကုဲင်)ဗာႏမွိုန်းတောဝ်းဝင်ꩻ တပါꩻပါꩻ၊ တဖြာꩻဖြာꩻနောဝ်ꩻ ထွိုင်ႏရုဲင်ꩻတသွိုးခန်းဝင်ꩻလုဲင်း ခွိုꩻကုဲင်းပအိုဝ်ႏသီးဖုံႏဟွေး။ အသက်ကအောဝ်ႏမွန်ဗန်ဒါႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲး ဟံႏတန်တဗီႏလောင်းကီသား ကာအောဝ်ႏ သီအီႏရက်ခွိုꩻနဲ့၊ ရက်တောဝ်းနဲ့၊ ထွားတီခွိုꩻနဲ့၊ ထွားတီတောဝ်းနဲ့၊ သေထူႏဒါႏ ခွိုꩻပွုံႏတာႏနဲ့၊ ထူႏတောဝ်းခွိုꩻပွုံႏတာႏနဲ့ကရိုꩻဒါႏ ငေါဝ်းရီဖုံႏယို ဟော်ꩻထွားလိတ်ယိုထွူ အွဉ်ႏစျူကတူႏခီးတဆင်ႏ စူအွဉ်ႏဒင်ႏကတောင် အုံနောင်တလွာꩻချာတစေ့ꩻတွော့ꩻ ယူႏတေ့ꩻချာသွော့ဝင်ꩻနမ်း ပငါပရာꩻ၊ ခွေယိုလိုꩻနဲ့-တောဝ်းနဲ့ ကရိုꩻနောဝ်ꩻ--။ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏ ကွုတ်ထွာဗာႏ ပအိုဝ်ႏပိုခိန်ႏခါႏယိုခါသား ကားကအောဝ်ႏ ကံႏဟောဝ်ငါႏမွော့ဟွေးကရိုꩻနောဝ်ꩻ ခံႏထူႏသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻတွော့ꩻ စွီႏတဉ်ႏထူႏသွော့ဝင်ꩻ ခွိုꩻပွုံႏတာႏ-[၁][၂]