မျန်မာခမ်းထီ အလံႏတောႏ
| |
| ထူႏသုင်ꩻ | ခမ်းထီတန်အလံႏ တောမ်ႏ ခမ်းသားလိုꩻအာသုင်ꩻ 
|
|---|---|
| အပေႏအတန် | ၂:၃[၁] |
| လွိုက်ရွေꩻ | ၂၁ အောက်တိုဗာ ၂၀၁၀ |
| ပုင်ႏဒီသုဲင်း | လစ်ꩻစဲင်ႏစတုဂံပုင်ႏစံႏ အရောင်ႏသိုမ်ꩻမျိုꩻ အလံႏတောႏ |
မျန်မာခမ်းထီ အလံႏတောႏ (မန်း: မြန်မာနိုင်ငံ၏ အလံတော်) (အဲင်းကလေတ်: Flag of Myanmar) မန်းခမ်းအလံႏတောႏ နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ ခမ်းနမ်းဗွေႏမျန်မာခမ်းထီတန် နမ်းခြောင်ꩻကိုႏစာꩻပျုဒါႏ အလံႏတောႏဒျာႏသွူ။ အစိုႏရ တရာꩻဝင်ႏထူႏသုင်ꩻလွေꩻ အလံႏတသာနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ တယ်ႏစ ၂၀၁၀ ဗာႏ အောက်တိုဗာလာ ၂၁ နီꩻ မွူးဟာလင်ꩻ ၃ နားရီႏ မိနိစ် ၃၀ ခိန်ႏဒျာႏတဲင် တယ်ႏ ၁၉၇၄ ဗာႏ ကထူႏသုင်ꩻခါꩻဒါႏ "ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ သိုသယ်လစ် ခမ်းနမ်းဗွေႏ မျန်မာခမ်းထီအလံႏတောႏ"နဝ်ꩻလဲ့ ယားကုဲင်ထူႏသိမ်ꩻချာယင်းနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီတန် အလံႏဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီတန်အထိန်ꩻအမုဲင် မိတ်မုဲင် ဥပဒေႏ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ ဥပဒေႏ တောမ်ႏ ခမ်းထီအလံႏ နယ်ꩻဥပဒေႏဖုံႏ၊ ခမ်းထီတန်အမုဲင် နယ်ꩻဥပဒေႏဖုံႏ၊ ခမ်းထီငဝ်းသချင်ꩻ ဥပဒေႏဖုံႏလဲ့ အွောန်ႏထွော့ခါꩻထွူစွဉ်ႏ တလဲင်ႏချင်ꩻသွူ။ ခမ်းထီတန် အလံႏ၊ အမုဲင်၊ ငဝ်းသꩻချင်ꩻတသာဖုံႏယို အွဉ်ႏအတီႏသော့ꩻလွေꩻ ပျꩻဋ္ဌာန်ꩻတဲမ်းခါꩻဖေႏ ၂၀၀၈ ဗာႏ ဖြွမ်းဗူႏပွုံႏအခေႏခံႏဥပဒေႏ အခန်ꩻ ၁၃၊ ပိုဒ်မွူး ၄၁၇၊ ၄၃၈၊ ၄၃၉ ကိုသွူ။[၂][၃]
မန်းခမ်းသမဲင်ꩻခေတ်ရီးကို ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏအလံႏနဝ်ꩻ တမော့ꩻဗာႏတဝ်း သာဓကလဲ့ သမဲင်ꩻခေတ်ထာႏဝကို သက္ကရာဇ် နေင်ႏ ၈၄၂-၈၄၃ တွင်ꩻ ဒုတိယမင်းခေါင် ခွန်စိုးခိန်ႏနဝ်ꩻ မော့ꩻလွေꩻ (အထောက်အထား) သက်သေႏဖုံႏသွူ။ ကုန်းဘောင်ခေတ် မန်းခွန်စိုးဖုံႏနဝ်ꩻ ခွန်ဟော်ခံꩻ နမ်းခြောင်ꩻတင်အနေႏ (နဝ်ꩻတဝ်းလဲ့) ခမ်းထီနမ်းခြောင်ꩻတင်အနေႏ အွဉ်ႏထွော့သတ်မတ်လွေꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်အလံႏသွူ။ မင်းတုန်းခွန်စိုးတွင်ꩻနဝ်ꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်အလံႏယို အွဉ်ႏထွော့လွေꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻအလံႏ၊ မန်းခမ်းအလံႏတဲင် သွတ်ꩻလွေꩻထမ်စွဉ်ႏ ကုန်းဘောင်ခွန်ဆက်နဝ်ꩻသွူ။ နေင်ႏ ၁၉၃၀-ဗာႏ၊ မတ်လာ၊ ဆရာစံ လုဲင်းသားအရေꩻတောႏပုံႏ အလံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻကျက်သာႏအလံႏတဲင် ဂဠုန်ႏအဝ်ႏကိပ်ꩻနဂါꩻပုံႏသွူ။ မန်းအစွိုꩻအဗူႏ ပေါႏလွဉ်ထွူတဲင် ထင်ႏတွိုႏမန်းအစွိုꩻအဗူႏ တတိယညီႏလာႏခံႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻ ဝါးတောင်ꩻရုတ်တွမ်ႏ စန်ရုတ်ပါ အလံႏသွံရောင်ႏ။ နေင်ႏ ၁၉၆၃-ဗာႏ၊ ဖေဖေါ်ဝါရီလာ၊ မန်းခမ်းကိုလိုနီ ခွုမ်မာꩻဥပဒေႏ လွတ်တောႏကို အိင်္ဂလေချ် ခွန်သဘော်ꩻဗွိုန်ချက်အလꩻ သွုံꩻလွေꩻမန်းခမ်းအတွက် ခံႏတာႏဝွန်ႏခွန်မန်း ကအွဉ်ႏထွော့ဖေႏဒါႏအလံႏနဝ်ꩻ အရောင်ႏသွမ်ႏ၊ အလံႏအနာဖဲ့ စက်ဝွိုင်ꩻကိုနဝ်ꩻ ရောင်ႏစွုမ်ႏ၊ ဝါးတောင်ꩻရုတ်၊ အလံႏအစ အလံႏထွန်ႏထျꩻဖဲ့ꩻ အစဲင်ႏကီနဝ်ꩻ ဗျိတိသျယူနီယံအမုဲင်ပါ အလံႏနဝ်ꩻသွူ။ ဂျပန်ခေတ် ဘီအုဲင်အေအလံႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻစက်ဝွိုင်ꩻဗွာကို ဝါးတောင်ꩻပုံႏသဏ္ဌာန်ႏကပါဒါႏ တသီးတွမ်ႏ တနျာႏသွံရောင်ႏအလံႏ။ နေင်ႏ ၁၉၄၂-ဗာႏ၊ လီဒီအေ အလံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဖျင်ပသာႏ သွုံꩻလွေꩻ ဘီအုဲင်အေအလံႏနဝ်ꩻတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻ။ နေင်ႏ ၁၉၄၅-ဗာႏ၊ မတ်လာ(၂၇)တွိုက်ꩻထန်ႏလွိုဆန်ချာ ဂျပန်တာႏ ကသွုံꩻဒါႏ အလံႏပုံႏနဝ်ꩻ အရောင်ႏခံႏတနျာႏ၊ တထွန်ႏထျꩻဖဲ့ꩻ ဆာႏဗွာတတုဲင်ပုံႏပါအလံႏ။ လွိုဆန်ဂျပန်ထွူလဲ့ သွုံꩻလွေꩻယင်း ကအောင်ႏနွောင်ꩻအီဒါႏ ဂျပန်၊ ကနွို့အီတွိုက်ꩻပွယ်ꩻအလံႏနဝ်ꩻတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻ။
ထွိုင်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၉၄၇-ဗာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻယင်း နဲင်ႏငန်ႏတောႏအလံႏတဲင် အလံႏပုံႏနဝ်ꩻ စတုဂံ အလံႏလစ်ꩻစဲင်ႏ၊ အရောင်ႏခံႏတနျာႏ၊ စူစေႏဖဲ့ꩻ အစဲင်ႏကီ ဒင်ႏအရောင်ႏသွမ်ႏဖြား၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြားထာႏဝကိုနဝ်ꩻ အရောင်ႏဆဲစ်ꩻ ငတ်ꩻမျိုꩻပါ ဆာႏဗွာတန်တဖြုံႏ၊ ဆာႏဗွာတန်အစဲင်ႏခါႏကိုနဝ်ꩻ ဆာႏဗွာပေႏငတ်ꩻဖြုံႏ အဝ်ႏရံႏခူပုံႏ။ အလံႏနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ ၉-ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ ၅-ပေ၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြားနဝ်ꩻ အနားဆွာꩻ ၄-ပေ၊ အနားဒွေါင်ႏ ၂-ပေခွယ်ꩻ၊ ဆာႏတန် အစဲင်ႏဝွိုင်ꩻနဝ်ꩻ ၁၈-လက်မ၊ ဆာႏပေႏနဝ်ꩻ ၉-လက်မ၊ အလံႏအဆွိုက်မုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း ဖေႏကကဲက်ညီႏ ထဲ့မဲဉ်ႏဗာႏတွမ်ႏ အလံႏအချိုꩻနုဲင်းကီယိုအတွိုင်ꩻ အွဉ်ႏထွော့သွုံꩻလွေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၆၂- လွိုဆန်ꩻရေꩻကောင်စီအစွိုꩻ ထင်ႏလွဉ်ထွူတဲင် ထင်ႏတွိုႏ နေင်ႏ ၁၉၇၁-ဗာႏနဝ်ꩻ ထွို့ꩻလွေꩻယင်း အခေႏခံႏဥပဒေႏ မူꩻကျမ်ꩻတွော့ꩻ အွဉ်ႏထွော့လွေꩻပါယင်း အလံႏ၊ အလံႏပွုံႏနဝ်ꩻ စတုဂံလစ်ꩻစဲင်ႏ၊ အရောင်ႏသွမ်ႏဖြား ဆာႏဗွာ (၁၄)ဖြုံႏ ကရံႏခါꩻဒါႏ စက်တင် (၁၄)လောက်ပင်နီယံတွမ်ႏ ဗွူရုတ်ပုံႏအလံႏနဝ်ꩻသွူ၊ ဆာႏ(၁၄)ဖြုံႏ အလံႏတောႏနဝ်ꩻ သွုံꩻလွေꩻဗꩻတွိုႏယိုခါသွူ။ (တောင်ꩻသေꩻ-ယိုခါကရိုꩻနဝ်ꩻ ခွန်အာကာကတဲမ်းသော့ꩻ လိတ်စောင်ႏနေင်ႏဒျာႏအကျောင်ꩻ၊ ယိုခါ-ကတဲမ်းသော့ꩻဒဲဉ်သီႏလက်ဆောင်ႏ အမုဲင်(၄၀)ကိုတဲ့ မွေးတဝ်းအကျောင်ꩻ-ဖေႏသေဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ)။[၄]