လိုꩻအကျောင်ꩻ
"လိုꩻအကျောင်ꩻ" ယိုနဝ်ꩻ အီႏတဲမ်းနယ်လွေꩻ လိုꩻအကျောင်ꩻသွူ၊ ကဟဲ့ꩻဗာႏ လိုꩻယိုနဝ်ꩻ ဝိဂျိုဟ်ႏ (သဒ္ဒါႏ)နယ်ꩻအလꩻ အဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ခွေသွဉ်းအကျွိုက်သွတ်ꩻ လိုꩻအဓိပ္ပါယ်ႏနဝ်ꩻ လယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ "သေအဟဝ်အကုဲင်၊ သေအကျိုꩻအကျောင်ꩻ၊ သေကုသိုလ်ႏ အကုသိုလ်ႏတဲင် ဟဲ့ꩻလိုꩻသွူ"။ ခွိုင်းကားတဲင် သꩻအဝ်ႏသတ္တဝါႏ မန်ႏသမျနဝ်ꩻ လိုꩻယို ထာꩻသေအာလွိုဝင်ꩻသွူ။ ကွပ်ထာꩻသေ အာလွိုဝင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ ခွိုင်းကားတဲင် သꩻအဝ်ႏသတ္တဝါႏမန်ႏသမျနဝ်ꩻ လိုꩻယိုနွောင်ꩻလို့ဝင်ꩻသွူ။ လိုꩻယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ထာꩻသေအာလွိုဝင်ꩻ၊ နွောင်ꩻလို့နဝ်ꩻမꩻ အံႏသတ္တဝါႏအလင်ဖုံႏယာႏတွော့ꩻ သတ္တဝါႏထာꩻသား ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်းယို အစွိုးလဲင်ꩻထဲ့နေးစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ သꩻအဝ်ႏသတ္တဝါႏ သတ္တလောကသားယိုနဝ်ꩻ အချင်ꩻချင်ꩻ အံႏလွဝင်ꩻယာႏ၊ တရိမ်လွဝင်ꩻခင်ႏလံး တကြက်ꩻဖုံႏတဲင် အာႏပေႏသား၊ ဉာဏ်ႏဆေ့ꩻသား၊ ထာꩻအာႏကွိုꩻတအဲဉ်ထဝ်းသားနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏဝင်ꩻနိတ်စက်၊ ခံႏဗာႏဝင်ꩻမာꩻသီ၊ ခံႏဗာႏဝင်ꩻအံႏသီ ကဲဉ်းအာအာသွူ။ လိုꩻတမွေးတဝ်း၊ တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထာꩻသေတအာတဝ်းနုဲင်းလိုꩻ၊ ဉာဏ်ႏတတန်တဝ်း နုဲင်းလိုꩻတဲင် အာႏကွိုꩻအစူအခင်ႏ၊ အာႏကွိုꩻအတငါ အစွယ်ႏ၊ အာႏကွိုꩻအနုံꩻ အစွူႏဖုံႏတွော့ꩻ နိတ်စက်မာꩻနွောင်ꩻလွဝင်ꩻ၊ အဲင်ႏသီမာꩻသီလွဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ တိရစ္ဆာန်ႏသီး ကနိတ်စက်မာꩻနွောင်ꩻလွဝင်ꩻ၊ ကအဲင်ႏသီ မာꩻသီလွဝင်ꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးအထာꩻသေ တအဲဉ်ထဝ်းနုဲင်းလိုꩻ၊ အဝ်ႏဗော့ꩻ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ၊ မာန်ႏမာႏနတရာꩻလွုမ်ꩻတဲင် တိရစ္ဆာန်ႏသီးယိုနဝ်ꩻ မွိုက်ငါႏရွိုင်ꩻငါႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ရိုꩻတလꩻတဝ်းသွူ။ လိုꩻနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းကတဲမ်းနယ်ဒါႏ အဓိပ္ပါယ်ႏချာနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ သေအဟဝ်သေအကုဲင်၊ သေအကျိုꩻအကျောင်ꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻလိုꩻလဲ့ ကွပ်နိတ်စက်မာꩻသီ တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း လိုꩻအချင်ꩻချင်ꩻလဲ့ နိတ်စက်မာꩻသီလွဝင်ꩻတဲင် လိုꩻသီးယို မွိုက်လဲဉ်းရွိုင်ꩻလဲဉ်း တိရစ္ဆာန်ႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻသီး သက်တန်ꩻတလို့တဝ်းလဲ့ ကသီပေႏ၊ သီဆား၊ သီဝီႏဝါး၊ သီတရတ်၊ သီတခြိုဗာႏထာꩻနဝ်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏသီး နိတ်စက်မာꩻသီတမွေးတဝ်း၊ လိုꩻသီးအချင်ꩻချင်ꩻ နိတ်စက်မာꩻသီဒျာႏလွဝင်ꩻသွူ။ လိုꩻမျိုꩻဗွိုန်တဝ်း၊ ဘာႏသာႏဗွိုန်တဝ်း၊ ခမ်းထီနွောင်ꩻဟံႏ ဗွိုန်တဝ်းတွော့ꩻ နိတ်စက်မာꩻသီလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာလဲ့ ယဟန်ႏ(ကဲဉ်းဆေ့ꩻဆေ့ꩻ)နဝ်ꩻ လိုꩻမျိုꩻဗွိုန်ဒျာႏ၊ ဘာႏသာႏဗွိုန်ဒျာႏ၊ ခမ်းထီနွောင်ꩻဟံႏဗွိုန်ဒျာႏလဲ့ အဝ်ႏနိတ်စက်မာꩻသီဒျာႏလွဝင်ꩻနေနေသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ သꩻအဝ်ႏသတ္တဝါႏအကိုနဝ်ꩻ လိုꩻယို အမွိုက်သွတ်ꩻ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တိရစ္ဆာန်ႏသီးနဝ်ꩻ ထာꩻသေတရာꩻ အဝ်ႏတဝ်းနုဲင်းလိုꩻလဲ့ တိရစ္ဆာန်ႏတမျိုꩻစီႏသီး အစရဲက်အကျင်ꩻ အထုံꩻစံႏယို တိရစ္ဆာန်ႏတွိုင်ꩻ တိရစ္ဆာန်ႏတွိုင်ꩻ အဝ်ႏသေဒျာႏ၊ အဝ်ႏလွောက်ꩻနာႏကျင်ꩻသွုံꩻဒျာႏသွူ။ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ ထာꩻသေအာလဲဉ်း တိရစ္ဆာန်ႏ၊ မွိုက်လဲဉ်း တိရစ္ဆာန်ႏတဲင် လိုꩻအချင်ꩻချင်ꩻ အုံညီꩻလွဝင်ꩻယို ထီꩻထီꩻသင်ꩻသင်ꩻ၊ ရက်ရက်ပဲင်ꩻပဲင်ꩻ တအဲဉ်ထဝ်း၊ နွောင်ꩻရာꩻနိတ်စက်အံႏနွောင်ꩻ၊ မာꩻသီလွဝင်ꩻနဝ်ꩻမꩻ လိုꩻမျိုꩻအလွောက်ꩻ၊ ဘာႏသာႏအလွောက်ꩻ၊ ခမ်းထီနွောင်ꩻဟံႏအလွောက်ꩻ ထေဗာႏအွဉ်ႏဗာႏ စီꩻကန်ꩻဖုံႏ၊ ဥပဒေႏဖုံႏ၊ ကျင်ꩻဝတ္တရာꩻဖုံႏသွူ။ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ စီꩻကန်ꩻဥပဒေႏကရိုꩻယို လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻ၊ ဘာႏသာႏတဘာႏသာႏ၊ ခမ်းထီတဖြုံႏအနေႏလွုမ်ꩻ တကာႏတဝ်း ကမ္ဘာႏအကျိုꩻ၊ အခဝ်အရပ်ဒေႏသအလွောက်ꩻ လိုꩻမျိုꩻ၊ ဘာႏသာႏ၊ ခမ်းထီစုပေါင်ꩻ ထေညီꩻအွဉ်ႏညီꩻလွဝင်ꩻ စီꩻကန်ꩻဥပဒေႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏလွလဲဉ်းဒျာႏသွူ။ လိုꩻမျိုꩻ၊ ဘာႏသာႏ၊ ခမ်းထီစုပေါင်ꩻ ကထေညီꩻ၊ အွဉ်ႏညီꩻလွဝင်ꩻစီꩻကန်ꩻဥပဒေႏနဝ်ꩻ ရဲးအီကာႏကွယ်ႏအီ ဖေꩻရန်ႏအန္တရာယ်ႏလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း တိုꩻတက်ထင်ႏထိုရေꩻဖဲ့ꩻ၊ လွိုင်ႏကွုန်ꩻသာႏယာႏရေꩻဖဲ့ꩻလဲ့ မာꩻကိုမာꩻညီꩻလွဝင်ꩻ၊ ဖြေꩻထေ့စာထေ့လွဝင်ꩻ၊ ကူႏညီႏစွဲးကမ်းလွဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ ကမ္ဘာႏလောင်း လိုꩻလောကယိုခါနဝ်ꩻ စီꩻကန်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻ၊ ဥပဒေႏအစားစား၊ အစွိုꩻအဗူႏအစွိုးစွိုး အဝ်ႏလဲဉ်းသွူလဲ့ လိုꩻသီးအချင်ꩻချင်ꩻ နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် နိတ်စက်လွဝင်ꩻ၊ မာꩻသီလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ တယွမ်ꩻငါႏတဝ်း၊ အဝ်ႏအာနေဒျာႏတွိုင်ꩻတွိုင်ꩻသွူ။ လိုꩻမျိုꩻခမ်းထီ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ယေန်ႏကေႏလိန်ႏမာႏ ဘာႏသာႏတရာꩻ တအဲဉ်ထဝ်းတဲင် လိုꩻစီꩻကန်ꩻ၊ လိုꩻဥပဒေႏအမျိုꩻမျိုꩻယို တလွောက်ꩻနာႏတဝ်း၊ တကျင်ꩻသွုံꩻတဝ်း၊ တငမ်းတဝ်းထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ တငမ်းတဝ်းပါꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတွော့ꩻ သꩻမွိုက်၊ ဖြောင်းမွိုက်၊ ထာꩻမာꩻမွိုက်စွူစွူဒျာႏလဲ့ အဝ်ႏသွူ။ ဥပမာႏ- ကမ္ဘာႏလောင်းယိုခါ မူစလဉ်ခမ်း ယဟန်ႏ၊ ကွန်မျူနစ်ခမ်း ယဟန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်းယို ငမ်းတဝ်းထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏဒေါ့ꩻမွိုက် မာꩻမွိုက်ဒျာႏထာꩻလဲ့ အဝ်ႏပြုံႏပြင်ႏနေဒျာႏသွူ။ လိုꩻနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ပါꩻလိုꩻမဲဉ်အာအာ၊ ပါꩻစူခွုမ်လက်နက် မဲဉ်ဟဝ်ဟဝ် တငမ်းတဝ်း၊ တအွဉ်ႏရေꩻတဝ်း၊ ပေါႏပါꩻခွေါင်းဝွေꩻသီးနဝ်ꩻ ခံႏသီနမ်းတဲင် နွောင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ နွောင်ꩻတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ တွိုက်ꩻနက်သတ်ချာစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ လိုꩻမျိုꩻယဟန်ႏ၊ ခမ်းထီယဟန်ႏနဝ်ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်း အစွိုꩻအဗူႏအတန်သွတ်ꩻကထွာဒါႏ "ကမ္ဘာႏကုလသမဂ္ဂအစွိုꩻ"ခန်းလဲ့ တအံႏသွင်ꩻတဝ်း၊ တငမ်းတဝ်းသွူ။ လိုꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လိုꩻလောကယို အီႏထွာနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ ဉာဏ်ႏတန်တဲင် နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻ မီႏအွဉ်ႏသꩻနိတ်စက်မာꩻနွောင်ꩻလွဝင်ꩻနဝ်ꩻ ဟုဲင်းထဲင်းတိရစ္ဆာန်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးအဝ်ႏလိုႏသေနာႏသွူ။ ကမ္ဘာႏတဖြုံႏလိုမ်းတွမ်ႏရိုꩻပုဲင်ႏ နီမန်းခမ်းကို တဲႏကလꩻလွတ်လတ်ရေꩻမာꩻလွဉ်ယို လိုꩻမျိုꩻတန် နိတ်စက်လိုꩻမျိုꩻပေႏ၊ လိုꩻမျိုꩻပေႏချင်ꩻချင်ꩻ နိတ်စက်အံႏနွောင်ꩻလွဝင်ꩻ၊ တွိုက်ꩻခꩻမာꩻသီလွဝင်ꩻတဲင် စဲ့ꩻချင်ꩻချင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ခမ်းသားလိုꩻထံꩻလဲ့နဝ်ꩻ ကသွုမ်ꩻတိန်ꩻလွဉ်ꩻ၊ ကထို့ဒဲ့ꩻဆာလွဉ်ꩻ၊ ကသီလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ အရျာꩻအရေင် အသောင်ႏမွေးတဝ်း၊ အသိန်ꩻဂဏန်ꩻ အသိန်ႏတန်ꩻနေးဒျာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ နီအဝ်ႏလိုႏသေအွဉ်ႏသတိꩻသွူ။ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏနေး ကမ္ဘာႏဆꩻကီနဝ်ꩻ အကျောင်ꩻပျုတွမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻရေꩻ၊ ဘာႏသာႏရေꩻ၊ ဝါႏဒရေꩻတဲင် လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻတွမ်ႏတမျိုꩻ၊ တခမ်းတွမ်ႏတခမ်း ကတွိုက်ꩻခꩻမာꩻသီလွဝင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အာႏဏာႏအဝ်ႏခွန်အစိုႏရ ကနိတ်စက်မာꩻသီဒါႏ ဝါႏဒတဗွိုန်တဝ်း ခမ်းထီသားလဲ့နဝ်ꩻ အာလွဉ်ꩻပိုႏတဲင် အွဉ်ႏနယ်သက်သေႏ လဲင်ꩻတလို့ဒါႏဒွုမ်၊ လဲင်ꩻတခိꩻဒွုမ်သွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ကမ္ဘာႏလောင်း လိုꩻလောကယိုခါနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းကတဲမ်းနယ်ဒါႏ လိုꩻအဓိပ္ပါယ်ႏ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻအစကိုအတွိုင်ꩻ လိုꩻကသေအဟဝ်အကုဲင်၊ လိုꩻကသေအကျိုꩻအကျောင်ꩻ၊ လိုꩻကသေကုသိုလ်ႏ အကုသိုလ်ႏနဝ်ꩻ ဆေ့ꩻလွုမ်ꩻတဲင် မဉ်ꩻလိုꩻလဲ့ လိုꩻစဲစ်စဲစ် လိုꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ လိုꩻမွေးမွေးနဝ်ꩻ ခြေားလွုမ်ꩻရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ လိုꩻခမ်းယိုအဟဝ်ငမ်းသွတ်ꩻနဝ်ꩻ အနမ်းတန်တန်ဆင်တမွေးတဝ်း၊ တမဲတ်ꩻစျူထင် ကေထံတမွေးတဝ်း၊ အစွူႏသန်သန် ရူးတဗင် တမွေးတဝ်း၊ "လိုꩻ""လိုꩻ""လိုꩻ"လိုꩻ"ဒျာႏသွူ။[၁][၂]