သဲင်ꩻထွာဗာႏလိုꩻ
"သဲင်ꩻထွာဗာႏလိုꩻ ယံကွိုင်ႏတန်ႏ လိုႏငါႏတရာꩻမန်ႏ" "အမဲဉ်ႏတရာꩻ ပကီႏကာꩻ"ငေါဝ်းနောဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ အမဲဉ်ႏတရာꩻယို ဗွိုန်ပီနုဲင်းကောဝ်ႏလုဲင်ꩻ၊ လိုကတဲမ်းထွို့ꩻဒါႏ ကောဝ်ႏလုဲင်ꩻကာꩻ မဲ့ငါလောင်းသူꩻနောဝ်ꩻ လိုႏရာꩻအရောင်ႏ၊ လိုႏရာꩻအကွက်ꩻလုဲင်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ အခေါဝ်မုဲင်ꩻ၊ အထွောင်းမုဲင်ꩻလဲ့ အခင်ႏလမ်း၊ အခြောင်ꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ တဲမ်းထွို့ꩻသူႏသော့ꩻနောဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻကောဝ်ႏလုဲင်ꩻကာꩻသူꩻ ထွားလဲ့တရေꩻ၊ အသꩻလဲ့ မွန်ဗန်တဲင် ထွာလွဉ်လꩻကောဝ်ႏလုဲင်ꩻကာꩻယံတဗာႏနောဝ်ꩻသွူ။ မာꩻထာꩻမာꩻအမျိုꩻမုဲင်ꩻယောဝ်း မဉ်ႏထွာလိုꩻတဖြာꩻထာꩻ၊ တဖြာꩻပဲင်ႏလဲ့ ဝွေꩻသꩻကျွိုက်လွိုက်အတွိုင်ꩻ ဝွေꩻအွဉ်ႏထွူအီနောဝ်ꩻလဲ့ ထွာဒျာႏ အမဲဉ်ႏတရာꩻ၊ မဉ်ႏထွာအမျာꩻပဲင်ႏ၊ အမျာꩻထာꩻမာꩻလဲ့ အွဉ်ႏထွူလွေꩻတွမ်ႏ လိုꩻတဖြာꩻဝင်ꩻနီနောဝ်ꩻ အမဲဉ်ႏတရာꩻ တတွိုႏနွောင်ꩻအီတောဝ်း၊ အမျာꩻကျွိုက်တွိုင်ꩻ အမျာꩻလွိုက်တွော့ꩻ အမျာꩻအွဉ်ႏထွူအီနောဝ်ꩻမꩻ ထွာအီဒါႏ အမဲဉ်ႏတရာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ကထွူလဲဉ်းဒါႏ အခိန်ႏခါႏတွင်ꩻ နီပအိုဝ်ႏရပ်ရာႏဒေႏသကို ကမာꩻလွေꩻလဲဉ်းဒျာႏ အမျာꩻတာႏ ထာꩻမာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ကဉ်းအာအာ လိုꩻရွဉ်ဆေ့ꩻသား၊ လိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏပေႏသား မဉ်ႏဒေါ့ꩻနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻတစူꩻတောဝ်း၊ ဝင်ꩻတခံႏထူႏတောဝ်း၊ ဝင်ꩻတသွင်ꩻအံႏတောဝ်း၊ လိုꩻရွဉ်အာသား၊ ခွိုꩻတန်သား မဉ်ႏဒေါ့ꩻမꩻ အွဉ်ႏထွူအီအမျာꩻထာꩻမာꩻစတဲင် နုဲင်းယိုဖုံႏနောဝ်ꩻ အမဲဉ်ႏတရာꩻယို တတွိုႏသော့ꩻနွောင်ꩻအီတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏလဲ့ နီပအိုဝ်ႏသီးဖုံႏ ကဉ်းအာအာ အစူꩻယိုꩻကျင်ꩻလွဉ်ꩻထာꩻတဲင် "သက်သာႏငါ၊ ဝင်ꩻမာꩻဒါႏငါ၊ နီမာꩻဗာႏတောဝ်းငါ မွေးလဲဉ်း၊ မဉ်နုဲင်းမုဲင်ꩻနုဲင်း"ယူႏလွꩻ နမ်းလွꩻ လွꩻထွိုင်ႏ လွꩻရုဲင်ꩻကျင်ꩻထာꩻတွော့ꩻ ကွဲညည ထွာအီအကျင်ꩻကုဲင်၊ ထွုံꩻစံႏညံးတဗာႏ၊ ဝင်ꩻတွိုင်ႏပင်ႏဒေါ့ꩻရီခိန်ႏ ဒေါ့ꩻတောဝ်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ ရုဲင်ꩻတောဝ်းတစိꩻစိꩻ၊ ဝင်ꩻထွိုင်ႏမာꩻ၊ ထွိုင်ႏရုဲင်ꩻတသွိုး အောဝ်ႏဆꩻချာ မေႏဖါႏထျꩻ၊ ဗဉ်ႏဗꩻကို ထွမ်လွဉ်ꩻဗော့ꩻဝင်ꩻပွုံႏယိုပွုံႏနောဝ်ꩻ၊ နီပအိုဝ်ႏထွာအာငါႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် အောဝ်ႏလိုႏဖျင်ဝင်ꩻနမ်းသꩻမꩻ အမဲဉ်ႏတရာꩻ အီႏလꩻဒါႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻ ဘာႏသာႏလင်ဖုံႏ နွို့တွူႏဖါႏသော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏရပ်ရာႏကိုဖုံႏနောဝ်ꩻ အရိုꩻယိုꩻဟောဝ်ငါႏ၊ အရော့ꩻအမာႏ တဒေါ့ꩻတောဝ်းတဲင် "အစနောဝ်ꩻ ဖြေꩻထူႏအဟံႏယာႏ၊ ကွဲညည ကွဲဖဉ်းဖဉ်း ဖြေꩻထူႏပါယင်း အလမ်းပါႏ၊ အနာလွို ထွို့ꩻတွာႏပါထဲင်းအပိုမူႏတဲ့ လꩻဒျာႏတဲ့"ဟောဝ်သꩻဆာဒါႏငါႏဝင်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုတဗာႏ လိုꩻဖုံႏတာꩻတွေꩻထာꩻယူႏ ကွဲဒါႏဒါႏ၊ ပညာႏထာꩻထီႏ ကွဲလုဲင်းလုဲင်း၊ ကတူႏခီး ကွဲတန်တန်ရောင်လွလဲဉ်း ပငါပရာꩻဖုံႏတဲင် အာႏဏာႏအောဝ်ႏသားဖုံႏလဲ့ စူꩻအာႏဏာႏ မာꩻကြွို့ꩻတလꩻတောဝ်း၊ ရွဉ်အာသားလဲ့ နေးတွမ်ႏရွဉ်အာႏ နွောင်ꩻအံႏဝင်ꩻ၊ ဝါးထိုꩻတွိုင်ꩻဝင်ꩻလဲ့ တလꩻတောဝ်း၊ ဝင်ꩻမဲဉ်လꩻ ခြီခြောဝ်ကော့ꩻမောင်ꩻရောင်ဒျာႏ "အမဲဉ်ႏတရာꩻ၊ တရာꩻတွောင်းတွာ၊ ခွင်ꩻရေꩻဗွိုန်ပီမုꩻ"ဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ "သမဲင်ꩻယံမꩻ အငိုꩻတန်""လိုꩻတန်ယံမꩻ လိုꩻကွိုင်ႏတန်ႏ""တရာꩻမဲဉ်ႏမꩻ အမျာꩻစွုမ်ꩻ"ပအိုဝ်ႏငေါဝ်းတွိုင်ꩻ အောဝ်ႏလွဉ်နုဲင်းနောဝ်ꩻ၊ "သမဲင်ꩻယံ"နောဝ်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ သမဲင်ꩻမွေး၊ သမဲင်ꩻမဲဉ်ႏ၊ သမဲင်ꩻစွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ သမဲင်ꩻလိန်ႏလဲဉ်တောဝ်း၊ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻ၊ ဘာႏသာႏတွိုင်ꩻ၊ ကမ္ဘာႏလိုꩻသေလိုꩻဒါႏ ကစူꩻလွဉ်ꩻဗာႏသမဲင်ꩻဖုံႏစတဲင် နုဲင်းနောဝ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာသမဲင်ꩻယံနောဝ်ꩻသွူ။ ပွုံႏခွိုင်ꩻ သီႏဓတ်မင်ꩻသာꩻနောဝ်ꩻ လွူးအနီꩻယို အထွာလွဉ်နုဲင်းယို၊ မွိုးဖါမဉ်ꩻယို အောဝ်ႏခမ်းယို၊ လောကတာႏအကျိုꩻတရာꩻ အောဝ်ႏလွဉ်နုဲင်းယို၊ ဝွေꩻအွဉ်ႏကုဲင်သေꩻဖေႏ ခွေသီနီနာꩻ၊ အုံအောဝ်ႏရေꩻတာႏ၊ အံႏအွꩻရေꩻတာႏ ကျင်ꩻသွုံꩻလွဉ်ꩻတာႏ တဖူꩻရဲဉ်ႏနုဲင်းယို စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ထွာဝင်ꩻအွဉ်ငါသားဖုံႏ၊ အွဉ်ငါဒုံကို အွိုင်ႏကို နယ်ႏကို ဗဟိုႏကို ခွိုꩻနွယ်ႏကို ခမ်းထီကိုသားဖုံႏ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဝင်ꩻတရာꩻမုꩻတဲ့နောဝ်ꩻ၊ ကိစ္စပေႏ ကိစ္စတန်ဖုံႏတဲ့နောဝ်ꩻ၊ စွိုးခွိုꩻစဲ့ꩻ ယဲꩻဖုံႏတဲ့နောဝ်ꩻ ပေါႏအမုꩻတဗာႏဗာႏ တွိုႏထွာလွဉ်သွူ၊ အီႏဒေါ့ꩻထွူဖေႏဗာႏသွူ၊ အွဉ်ႏထွူထွာဖေႏကလꩻ၊ အခိန်ႏဖေႏကလို့ဆေ့ꩻ၊ ဝင်ꩻဖေႏကယပ်ꩻလွိုဗာႏမွိုန်းတောဝ်းအတာႏ "အီႏဖန်းဖြယ်ဖေႏဗာႏဝင်ꩻတရာꩻကိစ္စဖုံႏယို"တရာꩻလိုႏ၊ တရာꩻခံႏ၊ ငေါဝ်းကထန်ႏလွဉ်အကို နီထွာအကယ်ႏအတန်သား ထွားအွဉ်ရီးရီးသွော့ အမဲဉ်ႏတရာꩻ၊ နေးတွမ်ႏမဲ့ဟောဝ်တပင်တဲင် ထွားအီသွော့၊ လွောက်ꩻမွိုန်းအဂတိတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻထွူထဲ့(ဆွုံꩻဖျတ်)လွေꩻဖေႏဒျာႏသွော့ဝင်ꩻအကျောင်ꩻ--။ လိုꩻယဟန်ႏသား တကေးတကားဝင်ꩻအနေႏတွော့ꩻ ဒင်ႏတူႏတူႏတေ့ꩻတေ့ꩻဝင်ꩻ တရာꩻသားလဲ့ အောဝ်ႏဒါႏ၊ ယဟန်ႏသား အံႏခြယ်ꩻဝင်ꩻခြံကူခြံနားတဲင် ထွိုင်ႏဒေါ့ꩻတရာꩻဝင်ꩻနောဝ်ꩻ လွေꩻဖေႏတခွန်ꩻတူႏတေ့ꩻဝင်ꩻလာဘ်တွော့ꩻ ကထွာဒါႏ တရာꩻကဲႏတန်သား တထွားတောဝ်း အမဲဉ်ႏတရာꩻ၊ ထီႏဒျာႏဝင်ꩻရွဉ်လာဘ်တဲင် ဒေါ့ꩻထွူထဲ့(ဆွုံꩻဖျတ်)မဲ့ခေ့ꩻ၊ လိုꩻမဲဉ်ႏသား စေ့ꩻဗာႏတောမဲ့ထီလဲ့ အောဝ်ႏဒါႏနေနေနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏဒေါ့ꩻဗာႏလဲ့ လာကရီးတဗာႏ၊ ဩဂုတ်လာကို ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ၊ အွိုင်ႏပေါင်လဲင်ꩻ၊ ဒုံနမ်ကွုန်ꩻကို "စင်ꩻဖါပွယ်ꩻစာꩻအွဉ်"(ဖြားဒုံလီꩻ)နောဝ်ꩻ ဝွေꩻအပဲစ်တမုဲင်ꩻ သေနမ်းသေကြိုချာတောဝ်း၊ စင်ꩻဖါသျုတ်သီး တမ်းလွုမ်း တုပ်ꩻရောင်ဝင်ꩻသွူတကာႏတောဝ်း ပွယ်ꩻစာꩻအွဉ် ထွိုင်ႏဒေါ့ꩻချာနောဝ်ꩻ စင်ꩻဖါသျုတ်သီး ဒင်ႏတောစဲ့ꩻတွော့ꩻ စဲ့ꩻလွဉ်တွယ်ႏခြေင်ပျင်ႏဒျာႏ ပွယ်ꩻစာအွဉ်နောဝ်ꩻသွူ။ (ထွာကုဲင်မွေးမဲဉ်ႏ)။ စင်ꩻဖါသျုတ်သီး ကတုပ်ꩻရောင် ပွယ်ꩻစာꩻအွဉ်တွင်ꩻလဲ့နောဝ်ꩻ၊ စဲ့ꩻကတွယ်ႏခြေင်ပျင်ႏဒါႏ ပွယ်ꩻစာꩻအွဉ်တွင်ꩻလဲ့နောဝ်ꩻ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးနမ်းနမ်းလဲ့ အောဝ်ႏဒျာႏ၊ ဒေါ့ꩻဖြေႏသျင်ꩻကိုဖေႏတောတဝ်းတမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ၊ တညတောဝ်းအယံတွင်ꩻ စဲ့ꩻဖုံႏဟဲ့ꩻစု လိုꩻဒုံတဲင် စဲ့ꩻဒင်ႏဖေႏတောဒျာႏ နမ်ကွုန်ꩻဖြားဒုံ တထပ်ချင်ႏသွူ။ ပွယ်ꩻစာꩻအွဉ် ထွာလွဉ်ဖေႏ ဖြားဒုံနမ်ကွုန်ꩻနောတ်ꩻ ပွိုင်းလဲင်ႏခါကာႏ ဒုံဆောင်ႏရပ်ရာႏ၊ ဘာႏသာႏ၊ သာႏသနာႏထာꩻမာꩻဖုံႏ၊ လွိုင်ႏကွိုန်ꩻရေꩻရာႏထာꩻမာꩻဖုံႏစတဲင် ထာꩻမာꩻဖဲ့ꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏဖုံႏယို တရာꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ အောတ်ႏခွုမ်စံႏမာꩻလွေꩻဒျႏ၊ အမျာꩻသဖော်ꩻတူႏရောင်၊ ကျွိုက်ရောင်ဒျာႏ "ပွယ်ꩻစာꩻအွဉ်"လဲ့ နေးတွမ်ႏရွဉ်အာႏ အံႏနွောင်ꩻစွော့ꩻတောဒျာႏနုဲင်းယိုနောဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ဗွေႏသံႏဃာႏတွမ်ႏ ဖူးဝေးမွိုးဖါဖုံႏလဲ့ သꩻတဟောဝ်ရောင်လွတောဝ်းဝင်ꩻ ပငါပရာꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ၊ ယိုလဲ့ အောဝ်ႏလိုႏငါႏ တရာꩻစွို့ꩻစွို့ꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏ၊ အမဲဉ်ႏတရာꩻအတွိုင်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏထွားလွိုတောဝ်း ဖြားဒုံလီꩻတဖြာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ အောဝ်ႏကုဲင်ဒျာႏ အလောင်ႏအလင်ဖုံႏလဲ့ အောဝ်ႏအာတန်ကဒွိုန်းဒျာႏ၊ ငမ်းငါႏရွမ်ဖြုဲင်ꩻဆွာꩻထိုꩻတဲင် တဲမ်းသော့ꩻပါထဲင်းတောဝ်းဒွုမ်နောဝ်ꩻသွူ၊ "အမဲဉ်ႏတရာꩻ"ယို လိုꩻတွိုင်ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ၊ ဘာႏသာႏတွိုင်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻတွိုင်ꩻ မဉ်လꩻရောင်လွငါႏဝင်ꩻ ပငါပရာꩻနောဝ်ꩻမꩻ ၁၉၈၈-ဗာႏနောဝ်ꩻ လဲင်ꩻထွာဗာႏ ခမ်းကိုထာꩻသျုတ်တရေင်(အရေးအခင်း)နောဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏထွာလဲဉ်းသွူ ဝင်ꩻမွိုးဖါ၊ ဆရာႏ၊ အွဉ်ငါသားဖုံႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏငါႏတရာꩻမဲဉ်ႏ၊ တရာꩻစွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ တရာꩻတွောင်းတွာ၊ လွောက်ꩻဗာႏတောဝ်း မဲ့ငါပေႏတန်၊ ခွိုꩻပေႏခွိုꩻတန်၊ ရွဉ်ဆေ့ꩻရွဉ်အာ၊ လိုꩻဖြေင်းလိုꩻဗွာ၊ ထွားမာꩻလွေꩻဗာႏဒျာႏပီပီဝင်ꩻ၊ တတွာတွာဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နီယို မာꩻထာꩻမဉ်ႏစွို့ꩻစွဉ်ႏ၊ တရာꩻလဲ့မဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ နမ်းကျင်ꩻတရာꩻလဲ့ဟောဝ်၊ အွဉ်ငါဖန်းဖြယ်ဝင်ꩻမဉ်ႏယံလဲ့ နီသမဲင်ꩻယံလွဉ်ဒျာႏ၊ အမျာꩻမေတ္တာႏ၊ ခမ်းသားမေတ္တာႏ တွိုႏရောင်ဒျာႏ၊ ဝင်ꩻကျွိုက်ရောင်ဒျာႏတဲင် ထွာဗာႏလိုꩻလဲ့ ကွိုင်ႏတန်ႏဟောဝ်ငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏ-[၁][၂]