သွုံꩻအယာႏခရာႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"ဇီဝကသုတ် (နီဗွေႏဘုရာꩻ ဖြေႏသျင်ꩻနယ် သွုံꩻအယာႏခရာႏ)" အွိုးခꩻတလဲင်ႏ- နီဗွေႏဘုရာꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ ရာႏဇဂျိုဟ်ႏခမ်း၊ ဆရာႏဇီဝက ဥယျာဉ်ႏခြံကို၊ ဆရာႏဇီဝက လွဉ်ထေ့ဝုဲင်ႏရိုႏသေႏ ဗွေႏဘုရာꩻထွူခါ လောဝ်းပါနုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ ခွေသွဉ်းဟွူန်ဗာႏဖို ငေါဝ်းနုဲင်းယို ဗွေႏဩ- 'ရဟန်ꩻဂေါတမနဝ်ꩻ ဝင်ꩻရေႏဝွေꩻဗွေႏတာႏတဲင် မာꩻသီထာꩻသား (ထော့ꩻ/ဆျာ)၊ ဒွိုႏဟန်ႏအိုလူႏကပ်ဝွေꩻဗွေႏ၊ အဝ်ႏသေသေသွူ ရေႏဝွေꩻဗွေႏတာႏ၊ ကွပ်ဝွေꩻဗွေႏတဲင် ကသီထိုꩻဗာႏ (ထော့ꩻယာႏ/ဆျာယာႏ)အယာႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သွုံꩻဒျာႏတန်ဟွေး'အဝ်ႏဟွူန်ဗာႏ ဝင်ꩻဒေါ့ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ ဗွေႏဩ။ ဝင်ꩻကဒေါ့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ အမွေးဒျာႏနဲ့၊ ဝါလွော်တွော့ꩻ တမွေးတမဲဉ်တဝ်း ငေါဝ်းစွတ်စွယ်ꩻ၊ ငေါဝ်းယွူးငေါဝ်းသဲ့ꩻသွမ်ꩻဒျာႏနဲ့ ဗွေႏဩ" "တကာႏဇီဝက- 'ရေႏဝွေꩻဗွေႏတာႏမာꩻသီ၊ အောဝ်ႏသေသေသွူတဲ့ သွုံꩻဒျာႏ'ကရိုꩻဒါႏ ငေါဝ်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ငေါဝ်းယွူးစွတ်စွယ်ꩻခွေ၊ ငေါဝ်းသဲ့ꩻသွမ်ꩻခွေတန်ဒျာႏ" "သျင်ꩻပျꩻနယ်ဖေႏ အကျောင်ꩻခရာႏမွိုင် ဗွေႏဩ" "တကာႏဇီဝက- ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ အကျောင်ꩻတရာꩻသိုမ်ပါꩻနောဝ်ꩻ ရဟန်ꩻသီးသွုံꩻဆောင်ႏ 'အယာႏ-လꩻတဝ်း'ခါဟော်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏ၊ အကျောင်ꩻတရာꩻသွံပါꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ- ၁။ ဒိဋ္ဌံ- ထီႏတွမ်ႏမဲ့ (ရေႏရဟန်ꩻသီးတာႏမာꩻသီ၊ ထီႏတွမ်ႏမဲ့) ၂။ သုတံ- ဟွူန်တွမ်ႏနား (ရေႏရဟန်ꩻသီးတာႏမာꩻသီ၊ ဟွူန်တွမ်ႏနား) ၃။ ပရိသင်္ကိတံ- ယူႏမာႏခရာႏအဝ်ႏ၊ ယိုသွံမျိုꩻဖုံႏသွူ။ ၁။ "ဒိဋ္ဌံ- ထီႏတွမ်ႏမဲ့"ကရိုꩻနဝ်ꩻ တကာႏမာꩻသီ(ထော့ꩻ/ဆျာ) အီႏဒွိုႏဖေႏခွေ(အီႏကပ်နီ) ပေါႏအဝ်ႏထီႏ(ပေါႏအဝ်ႏသေ)နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'အယာႏ'နဝ်ꩻ သွုံꩻအပ်တဝ်း၊ ဟောဝ်သွုံꩻတဝ်း။ ၂။ "သုတံ- ဟွူန်တွမ်ႏနား"ကရိုꩻနဝ်ꩻ 'တကာႏမာꩻသီထော့ꩻဆျာ အီႏကပ်ရဟန်ꩻ'တဲ့ ပေါႏဟွူန်နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'အယာႏ'နဝ်ꩻ သွုံꩻအပ်တဝ်း၊ ဟောဝ်သွုံꩻတဝ်း။ ၃။ "ပရိသင်္ကိတံ- အယာႏယိုနဝ်ꩻ စွော်စွော်ရေႏခွေတာႏ၊ တကာႏမာꩻသီထော့ꩻဆျာဟောင်းနဲ"ပေါႏယူႏမာႏခရာႏအဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'အယာႏ'နဝ်ꩻ သွုံꩻအပ်တဝ်း၊ ဟောဝ်သွုံꩻတဝ်း၊ ခွေဟော်ꩻဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ၁။ အဒိဋ္ဌံ- ပေါႏတထီႏတဝ်းတွမ်ႏမဲ့ ၂။ အသုတံ- ပေါႏတဟွူန်တဝ်းတွမ်ႏနား ၃။ အပရိသင်္ကိတံ- ပေါႏယူႏမာႏခရာႏ အဲဉ်ထဝ်းနဝ်ꩻ 'အယာႏ'နဝ်ꩻနဝ်ꩻ သွုံꩻအပ်ဒျာႏ၊ သွုံꩻဒါႏဒျာႏ ခွေဟော်ꩻဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ 'အဝ်ႏသေသေသွူတဲ့ အဝ်ႏသွုံꩻဒျာႏ'ကရိုꩻနဝ်ꩻ တမွေးတမဲဉ်ႏတဝ်း၊ စွော်စွော်စွတ်စွယ်ꩻ သဲ့ꩻသွမ်ꩻခွေတန်ဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ တကာႏဇီဝက- သာႏသနာႏတောႏကို ရဟန်ꩻ(တပါꩻ)နဝ်ꩻ အုံဒုံပေႏထျꩻတရိုꩻတဝ်း၊ အုံဒုံတန်ထျꩻတရိုꩻတဝ်း နေတွမ်ႏသꩻရက်မေတ္တာႏတဲင် (အရပ်လစ်ꩻဖဲ့ꩻ၊ အစဲင်ႏလစ်ꩻစဲင်ႏ၊ ကီလ) ဒေႏသရပ်ရာႏ ကားသတ္တဝါႏဖုံႏနဝ်ꩻ (ဘေꩻရန်ႏခွုင်းကား ထိုꩻမားလွသွော့၊ ထာꩻနန်းခွုင်းကား ထိုꩻမားလွသွော့၊ ဆင်ꩻရယ်ꩻခွုင်းကား ထိုꩻမားလွသွော့၊ နမ်းယိုတွမ်ႏသꩻ ငိမ်ꩻခွꩻလွသွော့) အုံဟောဝ်အောဝ်ႏသန်ꩻလွသွော့ ပသာသေႏသေႏမေတ္တာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ရဟန်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သဌေꩻနမ်းတရိုꩻတဝ်း၊ သဌေꩻပိုတရိုꩻတဝ်း ပင်ꩻအံႏသွမ်ꩻတဲင် နုဲင်းမွူးရောဝ်ꩻ-မွူးရောဝ်ꩻခိုႏနဝ်ꩻ ရွုံႏသင်္ကန်ꩻ ထူႏသပိတ်ကျွꩻသဲင်ꩻလမ်း၊ ဝင်ꩻကပ်ခန်းဒဲဉ်ဟောဝ်ဟန်ႏအွီႏ (ဒဲဉ်မဉ်ဟောဝ်နုဲင်းမုဲင်ꩻဟောဝ်-ဟန်ႏမဉ်အွီႏနုဲင်းမုဲင်ꩻအွီႏတဲ့ယဝ်း) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻသꩻကိုနဝ်ꩻ- 'ဝင်ꩻကပ်မွေးစွဉ်ႏခွေ ဒဲဉ်ဟောဝ်ဟန်ႏအွီႏတန်ဟွေး'နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ တယူႏတဝ်း၊ 'တွိုႏဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻ မဉ်ႏကပ်ယင်း ဒဲဉ်ဟောဝ်ဟန်ႏအွီႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ယံငါႏဟွေး'နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ တယူႏတဝ်း၊ တတထဲ့ꩻတဝ်းဒဲဉ်ဟန်ႏ၊ နေးတွမ်ႏဉာဏ်ႏ ဆင်ႏချင်ႏသွုံꩻဒျာႏ၊ 'ယိုခါ ထွာဒဲဉ်ဗွာ မဉ်ႏထန်ႏချာ ထွာအဝွေႏ'ယူႏသေႏသေႏ အပဲ့စ်နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တကာႏဇီဝက- ရဟန်ꩻ(ကသွုံꩻသွမ်ꩻ)အတွင်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ 'ဝွေꩻနမ်းဖေႏနေးကယပ်ꩻဒုက္ခတဲင် ဝွေꩻထွဉ်ႏနေဟောင်း၊ ဝင်ꩻဖေႏနေးကယပ်ꩻဒုက္ခတွော့ꩻ ဝွေꩻထွဉ်ႏနေဟောင်း၊ ဝွေꩻတွမ်ႏဝွေꩻဖေႏကယပ်ꩻ ဒုက္ခတဲင်တွော့ꩻ ဝွေꩻထွဉ်ႏနေဟောင်း" "ထွဉ်ႏဗာႏတောဝ်း ဗွေႏဩ" "ပေါႏတထွဉ်ႏဗာႏတဝ်း နုဲင်းနဝ်ꩻဟ (နေးတွမ်ႏဉာဏ်ႏ ဆင်ႏချင်ႏသွုံꩻဒျာႏဟ၊ ယူႏအဝွေႏသွုံꩻဒျာႏဟ) ဝွေꩻကသွုံꩻဒါႏ အာႏဟာႏရနဝ်ꩻ အပဲ့စ်ကင်ꩻဒျာႏ၊ အပဲစ်အဲဉ်ထဝ်း မွေးတဝ်းနဲ့" "မွေး ဗွေႏဩ၊ အပဲ့စ်ကင်ꩻဒျာႏ၊ အပဲစ်အဲဉ်ထောဝ်း ဗွေႏဩ" (နေးတွမ်ႏကရုဏာႏ- စတဲင်တရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ အဗွန်ပီ-မေတ္တာႏနဝ်ꩻနေနေ အပဲစ်အဲဉ်ထောဝ်း) "ဩဗွေႏ- ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- 'ဗျဟ္မာႏနဝ်ꩻ အုံဒျာႏတွမ်ႏမေတ္တာႏ'ခွေသွဉ်းဟွူန်ဗာႏဖို နုဲင်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဩ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ အုံဒျာႏတွမ်ႏမေတ္တာႏတဲင် 'ဗျဟ္မာႏ-ကရိုꩻနဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻယိုသွူ'၊ ခွေသွက်းထီႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ခွေသွဉ်းယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ခွေသွဉ်းခံႏထူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဩ" "တကာႏဇီဝက- ကွပ်ပွိုးရာႏဂ ဒေါႏသꩻ မောႏဟꩻတဲင် ယပ်ꩻခုဲင်ႏဒုက္ခဗာႏ၊ (ကမာꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏဒါႏလိုꩻ) ရာႏဂ ဒေါႏသꩻ မောႏဟꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခွေပယ်ႏထိုꩻထွူလဲဉ်း၊ ဆုဲင်ꩻဆုဲင်ꩻချာ မာꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတဲ့ယဝ်း တထွာချာတဝ်းဒွုမ်၊ နာꩻမဉ်ႏရေႏရွယ်ႏဒျာႏ သဘော်ꩻတရာꩻယိုဒေါ့ꩻနဝ်ꩻ 'နာꩻငေါဝ်းနဝ်ꩻ'ခွေအွဉ်ႏစွꩻခွင်ꩻဒျာႏ" "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ခွေသွဉ်းရေႏရွယ်ႏဒျာႏ သဘော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻဒေါ့ꩻ ဗွေႏဩ" ဆရာႏဇီဝက လောဝ်းချာဗွေႏဘုရာꩻ နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိတောႏ၊ ဇီဝကသုတ်)[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၃၈၅/၆)