သꩻရက်ခွိုꩻ
"သꩻရက်ခွိုꩻ ပညာႏရေꩻတွမ်ႏ စီꩻပွါꩻရေꩻ" လိုꩻမျိုꩻတမျိုꩻ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်ထင်ႏထို၊ လွောင်ႏဗူႏရေꩻတဲ့ ဖေႏနေးကဟောဝ်နောဝ်ꩻ သꩻရက်ခွိုꩻ ပညာႏရေꩻတွမ်ႏ စီꩻပွါꩻရေꩻယိုသွံမျိုꩻနောဝ်ꩻ အရေꩻတန်ငါႏသွူ။ (၁) ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်ယို- အွဉ်ႏသော့ꩻသေꩻခါꩻသေႏသေႏသွော့ သꩻရာႏကို။ (၂) ထာꩻသေပညာႏယို- လိုႏသွဉ်ဒါႏဒါႏ၊ လိုႏမတ်တောင်ꩻသေꩻခါꩻ ဦးဏှောက်ကို။ (၃) ရွဉ်တောင်ꩻဥစ္စာႏယို- လိုႏထုမ်ႏရွမ်သေꩻခါꩻလုမ်းလုမ်းလွိုလွို။ ကအီႏမာꩻတိုꩻတက်ဒါႏ နိလိုꩻမျိုꩻတာႏနောဝ်ꩻ ထာꩻယူႏလုမ်းတောဝ်းတွော့ꩻ ကုဲင်းမော့ꩻဒါႏ ထာꩻယပ်ꩻထာꩻခုဲင်ႏ အမာႏဖုံႏသွူ။ ဒါႏသွူပညာႏလဲ့ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် မဉ်ႏအဲဉ်ထောဝ်း၊ မဉ်ႏဒါႏဒျာႏ ပညာႏခြေင်ခြေင်လွုမ်ꩻတဲ့ ထွာအီထဲင်းလိုꩻမျိုꩻ အဆူႏအနာႏ၊ ဝွေꩻပညာႏ မဉ်ႏထွာလိုꩻမျိုꩻ အဆူႏအနာႏနောဝ်ꩻ စွိုးခွိုꩻအာႏရဲင်ꩻ ကုဲင်ပြင်ꩻအီဒါႏ၊ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် အောဝ်ႏဗွေစွဉ်ႏဒျာႏ သꩻရာႏကိုရိုꩻကီလဲ့ သꩻဆွော့ꩻလꩻတောဝ်း၊ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်ယို ကွပ်ပွိုးအကျောင်ꩻကိစ္စ တမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ရီႏထိုꩻဒါႏ၊ အယွမ်ꩻထိုꩻဒါႏ၊ မဉ်ႏမော့ꩻလွဉ် အံႏအွꩻခြေား၊ ကွဉ်ကꩻခြေားစတဲင်ဒုက္ခဖုံႏနောဝ်ꩻ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်ကုဲင်ထိုꩻဒါႏ၊ ပါꩻမဉ်ႏအွဉ်ႏနယ်လွဉ် ရွဉ်ခံꩻဥစ္စာႏ ထာꩻမဲဉ်လꩻခရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် ကုဲင်ထိုꩻဒါႏ၊ ကွပ်ပွိုးစွဉ်ႏ ဒုက္ခ သုခ လောကဓမ္မဖုံႏတဲင် ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် ဖေႏနေးကကုဲင်ဗာႏမွိုန်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏကျိုꩻစာꩻလုပ်ꩻမာꩻ ဖြေꩻစာကူꩻကားယံယံစီꩻပွါꩻထွူတဲင် နီကလꩻလွဉ်ဒါႏ ရွဉ်ခံꩻဥစ္စာႏယို ဖေႏနေးကထွာအီ နီနမ်းအကျိုꩻ၊ နီလိုꩻမျိုꩻအကျိုꩻနောဝ်ꩻ စုရွမ်ဆေ့ရေးသွုံꩻစုဲင်ႏလွေꩻသွော့ဝင်ꩻ ပငါပရာꩻသွူ။ ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻ သꩻရက်ခွိုꩻ ပညာႏရေꩻ စီꩻပွာꩻရေꩻ ယိုသွံမျိုꩻနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏတရျားတတွာလို့ဝင်ꩻသွူ။ မဉ်ႏထွာတရျားဝင်ꩻမꩻ သေနာႏအခိန်ႏခါႏတွမ်ႏ ရပ်ရာႏလိုႏအပ်ချက်တဲင် နီကခွုမ်စံႏ ထာꩻမာꩻတစွိုးစွိုးယို အောင်ႏမျင်ႏဗာႏ၊ နီလိုꩻမျိုꩻ တိုꩻတက်ထင်ႏထိုဗာႏအမဲဉ်ႏသွူ။ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ် ဖေႏကတလာနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏလေ့လာသေထွꩻငါႏ သမဲင်ꩻ၊ သမဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻ ထာꩻဒေါ့ꩻ အရော့ꩻအမာႏ အခရာႏအကျောင်ꩻ ဟောဝ်တောင်ꩻ၊ ဟောဝ်သေ ကထေတဲမ်းမုဲင် အထွာအကုဲင်ဖုံႏနောဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"သမဲင်ꩻ"နောဝ်ꩻသွူ။ သမဲင်ꩻနောဝ်ꩻတဲ့ လိုꩻမျိုꩻသမဲင်ꩻ၊ လိတ်လုဲင်ꩻသမဲင်ꩻ၊ ဘုရာꩻစေႏတီႏသမဲင်ꩻ၊ နုဲင်ႏငံႏခမ်းထီသမဲင်ꩻ-စတဲင် သမဲင်ꩻအောဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻ အစားစားသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏခွိုꩻသွုပ်တသာအတွက်တာႏ အီႏဖေႏဒါႏ အဟောဝ်သွတ်ꩻ အမွီႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဒျာႏသမဲင်ꩻအမွီႏနောဝ်ꩻသွူ။ သမဲင်ꩻအမွီႏယို လွူးထန်ႏဖေႏနွောင်ꩻ ခွိုꩻသွုပ်တသာသီး သꩻရက်လိုꩻမျိုꩻတွမ်ႏ သꩻရက်ခမ်းထီထွူတဲင် ဇာႏတိသွီႏ ဇာႏတိမာန်ႏဖုံႏ မွန်ဗန်အာႏတလာလွဉ်နောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ကလဲဉ်းခိုႏချာ မဟာမစာႏ ပေါႏရိုꩻတဲင် သမဲင်ꩻနောဝ်ꩻ သွဉ်ဗာႏဒျာႏ ကမ္ဘာႏသမဲင်ꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻသမဲင်ꩻလွုမ်ꩻ၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသမဲင်ꩻတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းထီသမဲင်ꩻနောဝ်ꩻ လေ့လာသွဉ်ထူႏဗာႏတောဝ်းတဲင် သေထွꩻဗာႏတောဝ်း နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အကျောင်ꩻခရာႏနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ခွိုင်းယိုမာꩻငါ ရက်ခွိုꩻပအိုဝ်ႏ ခွန်နင်ꩻမူႏခိုစွုမ်ႏဖြာꩻ ဖေႏနေးကလေ့လာ သွဉ်ထူႏနွောင်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻသမဲင်ꩻတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏခမ်းထီအခရာႏနောဝ်ꩻ ယိုခါ ဗွေႏစန္ဒာဝရ (M.A)နောင်တဗင် သီႏသဲင်ႏ၊ ခွန်မောင်တုတ် တောင်ႏကီꩻ၊ ဖြားတန်ပညာႏဗုတ် လွယ်ကောင်ꩻသီး စုရွမ်ဖေႏ ပအိုဝ်ႏသမဲင်ꩻစောင်ႏလိတ်အုပ်တွမ်ႏ ဖြားတန်ခွန်ဝိဇ္ဇာႏ ကတဲမ်းထန်ႏဖေႏဒါႏ (ပအိုဝ်းအမျိုးသား၏ ဒုတိယတော်လှန်ရေးမှတ်တမ်း)လိတ်စောင်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာစွဉ်ႏဒျာႏ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတွက်တာႏ ဟောဝ်လေ့လာသွဉ်ထူႏငါႏ အခရာႏလွဉ်းလွဉ်းနောဝ်ꩻသွူ။ သမဲင်ꩻကိုကပါဒါႏ အဟောဝ်ကိုနောဝ်ꩻ ထွာအီနီလိုꩻမျိုꩻအာႏရဲင်ꩻ၊ သမဲင်ꩻကို ကပါဒါႏ အတိတ်ကာႏလ ဆင်ꩻရဲꩻဒုက္ခဖုံႏနောဝ်ꩻ နီနာꩻအနာႏဂတ်ကာႏလသူꩻ ထွာအီလုဲင်ႏ သျောင်ႏခရာႏ၊ သမဲင်ꩻကို ကပါဒါႏ ဆင်ꩻရဲꩻဒုက္ခနောဝ်ꩻ ထွာအီနီနာꩻ ရက်ခွိုꩻသꩻဓာတ်၊ မဉ်ႏသေအာအာသမဲင်ꩻမꩻ နီနာꩻယို ခံႏဗာႏထဲင်းတောဝ်းဒွုမ် ပါꩻလိန်ႏပါꩻလဲဉ်နောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ခွိုင်းယိုမာꩻငါ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ဖေႏနေးကတိုꩻတက်၊ ဖေႏကထင်ႏထို၊ လွောင်ႏဗူႏရေꩻလဲ့ ဖေႏနေးကဟောဝ်နောဝ်ꩻ ရက်ခွိုꩻပအိုဝ်ႏ ခွန်နင်ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ နေးအာႏထေရဲင်ꩻတွော့ꩻ အောဝ်ႏလိုႏကျိုꩻစာꩻမွေးမွေးငါႏလဲဉ်းအကျောင်ꩻ တဲမ်းဒင်ႏပျꩻနယ်ဗာႏ လိတ်ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနောဝ်ꩻသွူ။ [၁][၂]