အင်းရွယ်ႏချက်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ
"အင်းရွယ်ႏချက်တွမ်ႏထာꩻမာꩻ" လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ မာꩻထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း "အင်းရွယ်ႏချက်"ကရိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ နီကမာꩻထာꩻမာꩻ အင်းရွယ်ႏချက်ယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအမွေး၊ အဝ်ႏလိုႏအမဲဉ်ႏသွူ။ ထာꩻမာꩻယို အင်းရွယ်ႏချက် မီႏမဲဉ်ႏမꩻ အင်းရွယ်ႏချက်အတွိုင်ꩻ နီကဖောႏလွေꩻဒါႏ အနမ်းအခြုံယိုလဲ့ အောင်ႏမျင်ႏမုကုဲင်းလꩻဒါႏသွူ။ လိုꩻယဟန်ႏနဝ်ꩻ အရင်ꩻခံႏပညာႏဆေ့ꩻ၊ ထာꩻမာꩻအမော့ꩻအကျုံႏဆေ့ꩻတဲင် ကအင်းရွယ်ႏဒါႏ ထာꩻမာꩻယို ထွိုင်ႏမာꩻမွေးနဝ်ꩻ အနယ်ꩻမဲဉ်ႏတဝ်း၊ အမျိုꩻမွေးတဝ်းတွော့ꩻ အောင်ႏမျင်ႏမုꩻအဲဉ်ထဝ်း၊ ကရေႏအတွိုင်ꩻ အကျိုꩻလꩻတဝ်း၊ နမ်းတဝ်းလဲ့ဝင်ꩻ၊ ဝင်ꩻတဝ်းလဲ့နမ်း သုမ်ꩻထိုꩻထဲင်း၊ ဆာနေစ်နာႏတေားထဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ အဝ်ႏသွူ။ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ အင်းရွယ်ႏချက် တမဲဉ်ႏတဝ်း၊ အမျိုꩻတမွေးတဝ်းလဲ့ ဝွေꩻကမဲဉ်လꩻဒါႏ အောင်ႏမျင်ႏမုꩻ၊ ဝွေꩻကမဲဉ်ထွာဒါႏယို ဝွေꩻခွုမ်မာꩻသံးဒါႏတွော့ꩻ ဒင်ႏပဲစ်တလꩻတဝ်း၊ စင်းအွဉ်ႏတဝ်းအရေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ သံးအဝ်ႏဒါႏဒျာႏနေနေသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏနဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻသီးယို အင်းရွယ်ႏလဲ့မဲဉ်ႏ၊ ခွုမ်မာꩻလွေꩻအနယ်ꩻလဲ့မဲဉ်ႏနဝ်ꩻ နီတာႏဝင်ꩻတာႏ ထိခွိုက်နေစ်နာႏတဝ်းတွော့ꩻ အောင်ႏမျင်ႏမုꩻ လꩻလွေꩻဟဝ်ဟဝ်သွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏရွမ်ဖြုဲင်ꩻကတူႏစဲဉ်ႏယို မီႏတဲမ်းခြုဲင်းလွေꩻနေး အခရာႏနဝ်ꩻ ဟော်ꩻလဲ့တကုဲင်းတဝ်း၊ အဓိပ္ပါယ်ႏလဲ့ နန်ꩻသေနာႏတဲင် အီႏတဲမ်းခြုဲင်းလွေꩻနေး ဥပမာႏဝွတ္ထုလိုႏလိုႏ၊ ငဝ်းခြုဲင်း (ပုံပြင်)လိုႏလိုႏနုဲင်းငါယိုအတွိုင်ꩻသွူ။ အွိုးစခါနဝ်ꩻ စင်းလေက်ꩻတန် အဝ်ႏတဖြာꩻသွူ။ စင်းလေက်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လဲင်းထာꩻဒါႏငါႏတဲင် ဝင်ꩻထွဉ်ႏသားအာငါႏတွော့ꩻ ထာꩻမာꩻလွိုင်ႏငါႏ၊ အုံခြေင်ဗာႏဒွုမ်သွူ။ ဝွေꩻသီးလံးနဝ်ꩻ မာꩻအံႏစင်းလေက်ꩻလွုမ်ꩻ၊ ထာꩻမာꩻလင်မာꩻတဝ်း၊ ထာꩻလိုပ်ꩻလဲ့ လိုပ်ꩻတဝ်းသွူ။ စင်းလေက်ꩻတန်နဝ်ꩻနဝ်ꩻ အပိုခိုဗင်ႏအဝ်ႏတဖြာꩻ၊ ဝွေꩻသီးခေတ်နဝ်ꩻ ပညာႏခေတ်မွေးတဝ်းတဲင် အပိုနဝ်ꩻ အုံဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻ၊ ဟော်ꩻဒါႏတဲမ်းဒါႏ လိတ်တူႏတူႏတန်ႏတန်ႏလဲ့ သဲင်ꩻခန်းဒျာႏလံး၊ သဲင်ꩻမာꩻကိုခန်းဒျာႏ မွိုးဖာထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ စင်းလေက်ꩻပိုနဝ်ꩻတဲ့ အဝ်ႏကျောင်ꩻထွက်သဲင်ꩻ လꩻလဲန်းနီသိုမ်နေင်ႏတွော့ꩻ အဝ်ႏခွုမ်မာꩻကိုဒျာႏ အဖါစင်းလေက်ꩻသွူ။ မီႏအဝ်ႏလိုႏလဲင်းဒါႏ အချော်ꩻ၊ မီႏအဝ်ႏလိုႏစိုမ်ႏဒါႏ နꩻဖုံႏနမ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဖါတဖြာꩻမာꩻလꩻလဲ့ ထွိုင်ႏအဝ်ႏလိုႏလဲင်းအကျံꩻ၊ လဲင်းကာꩻလေꩻဖုံႏ၊ တဒွေါ့ꩻဒါႏ နံႏကတူႏဖုံႏနဝ်ꩻ အပိုကူႏညီႏတွယ်ႏကိုဗာႏအဖါသွူ။ တွိုႏတနီꩻနဝ်ꩻ လဲင်းဗာႏကာꩻလေꩻတွော့ꩻ ဖို့ꩻဖို့ꩻသွူကာꩻလေꩻနဝ်ꩻ အပိုသာဖေႏတဖူ၊ ပေါႏတနျာႏသွူတဲ့ အဖါနဝ်ꩻ တွမ်ႏကိမ်ꩻတန်တန် ခွုမ်နီပင် အွဉ်ႏဒင်ႏတင်း၊ အပိုနဝ်ꩻ တွီးသွစ်ꩻပေါင်ယို တွမ်ႏစူနီပင် အဝ်ႏဒုံႏဖေႏခန်းအဖါသွူ။ အဖါအဝ်ႏခွုမ်ကိမ်ꩻ တွမ်ႏစူနီပင်ꩻတွင်ꩻ ဖေ့ꩻထူꩻတဗာႏနဝ်ꩻ လွဉ်ဗွို့ꩻအဖါကတောင်တဲင် အဖါနဝ်ꩻ ကတောင်စောင်းခြဲ့ꩻ ခမ်ႏတဒါႏတဝ်းလဲ့ စူတဖုဲင်ႏတဝ်းတွော့ꩻ တရွူꩻနေးကတူႏ ဝါးထိုꩻဖေ့ꩻထူꩻသွူ။ ဖေ့ꩻထူꩻနဝ်ꩻ ကျောင်ႏထိုꩻလဲ့ တကျောင်ႏတငါတဝ်း၊ ဆင်ႏဆင်ႏအဝ်ႏလွဉ်ဗွို့ꩻယင်းဒျာႏ စင်းလေက်ꩻတန်ကတောင်သွူ။ စူကဖုဲင်ႏခိန်ႏနဝ်ꩻ ဝင်းထိုꩻတွမ်ႏစူလဲ့ စူတဖုဲင်ႏတဝ်းခိန်ႏနဝ်ꩻ တရွူꩻဗာႏနေးကတူႏသွူႏ ကွဲးညညနဝ်ꩻ ဖေ့ꩻထူꩻလဲ့ သေလဲဉ်းသွူ စင်းလေက်ꩻစူတဖုဲင်ႏတဝ်း မကောင်းတွော့ꩻ တရွူꩻနေးကတူႏလဲ့ စွုမ်ႏလဲင်ႏတကျောင်ႏတဝ်းဒွုမ်သွူ။ ကွဲးညညနဝ်ꩻ စင်းလေက်ꩻတန်လဲ့ သꩻလျားထာꩻတွော့ꩻ ကွီခန်းအပိုအကူႏအညီႏသွူ။ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ စူတဖုဲင်ႏတဝ်းခိန်ႏ၊ အဝ်ႏခွုမ်တဉ်ႏကိမ်ꩻခိန်ႏနဝ်ꩻ သံးလွဉ်ဗွို့ꩻဖျင်တဲင် "ဖေ့ꩻထူꩻကတဲစ်ꩻယို ဗွို့ꩻဖျင်လဲဉ်း၊ နာꩻမွော့ တထာꩻမုဲင်ꩻဖေႏတဝ်းခွေယို မောင်ႏ"ရိုꩻခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဖါထွိုင်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အပိုလဲ့ လိုꩻထာꩻယူႏသံးတလုမ်းတဝ်းနမ်းတွော့ꩻ နုဲင်းမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻရိုꩻဒွုမ်၊ တွမ်ႏတွီးသွစ်ꩻပေါင်နဝ်ꩻ ပဝ်းခန်းဒျာႏ ဖေ့ꩻထူꩻအဖါကတောင်လောင်းသွူ။ ပဝ်ႏလဲ့ ဖေ့ထူꩻနဝ်ꩻ မွိုင်ဖွီတဲင် တွီးတမဲဉ်ႏတဝ်း၊ မဲဉ်ႏတေားဒျာႏ အဖါကတောင်တွော့ꩻ အဖါလဲ့ ကတူႏပꩻ ဝꩻလင်ꩻသွီႏလီ သီထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ငဝ်းခြုဲင်းနယ်ꩻ တခန်ꩻတကဏ္ဍအနေႏ သွတ်ꩻလွေꩻခန်းဒျာႏတခွိုင်းယိုသွူ။ စင်းလေက်ꩻပို ကပဝ်ႏဒါႏ ဖေ့ꩻထူꩻအဖါကတောင်လောင်းနဝ်ꩻ အဖါစောင်းခြဲ့ꩻ ဖေႏကထိုꩻမား၊ ဖေ့ꩻထူꩻဖေႏကသီရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ရေႏရွယ်ႏချက်နဝ်ꩻ ဟဝ်လဲ့ ဝွေꩻခွုမ်စံႏထွိုင်ႏတဒါႏတဝ်း၊ ဉာဏ်ႏပညာႏ ထွိုင်ႏအဲန်ထဝ်းနဝ်ꩻ အဖါသီတေားဒျာႏသွူ။ ထဲင်းတမျိုꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်တွမ်ႏ ဗွေႏသျင်ႏတန် တပါꩻလုဲင်ႏသွူ။ အွိုးစခါဒျာႏနေနေ၊ ဗွေႏဗွန်ယိုခါ မွေးတဝ်း၊ ကျောင်ꩻတကျောင်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏဗွေႏဗွန်တွမ်ႏ ဗွေႏသျင်ႏတန်ပါꩻလွုမ်ꩻ၊ သျင်ႏပေႏကပ္ပီႏဖုံႏ အဲန်ထဝ်းသွူ။ ဗွေႏဗွန်တွမ်ႏ အတပဲ့ꩻသျင်ႏတန်နဝ်ꩻ လိတ်လဲ့ပေါ်ꩻဒါႏတဝ်း၊ လွꩻလဲ့သံးလွꩻ၊ ဗေင်ႏအံႏဗေင်ႏအံႏ၊ ပေါႏမွူးဟာ ထာခေ့ꩻခေ့ꩻလဲ့ ဗွေႏဗွန်နဝ်ꩻ ကုဲင်းသဲင်ꩻလယ်ႏခေ့ꩻဗော့ꩻ မဲမုဲင်း မဲရင်းလံး၊ သျင်ႏလုံတဲ့ လယ်ႏဒျာႏခေါ်ခေါ်၊ ကုဲင်းသဲင်ꩻလယ်ႏဒျာႏ မူႏနံꩻလံးနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ တကာႏလဲ့ တပေါ်ꩻကေႏညိုႏတဝ်း၊ ဒဲဉ်သွမ်ꩻလဲ့ တဖျော်ကြွို့ꩻတဝ်း၊ မဉ်ႏဖျော်လဲ့ ဟန်ႏအိုအွီႏတပါတဝ်းတွော့ꩻ ဗွေႏဗွန်တွမ်ႏသျင်ႏတန်နဝ်ꩻ မောင်ꩻကော့ꩻမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ ဟန်ႏအိုအွီႏ၊ မဲဉ်အံႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏ ဝင်ꩻသွီႏဝင်ꩻယာႏသွူ။ တွိုႏတနီꩻတွော့ꩻ ဗွေႏဗွန်ဖူးတဖြာꩻနဝ်ꩻ လွေꩻလွဉ်ꩻဝင်ꩻလွေꩻလော်ထာꩻတဲင် လꩻသဲင်ꩻခန်း ခီယာႏပေႏတစိꩻသွူ။ ကလꩻဒါႏခီနဝ်ꩻ သံးပေါ်ꩻတန်တဝ်း၊ လိုꩻသံးအာတွော့ꩻ လꩻဖြာꩻစိꩻစိꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖူးနဝ်ꩻ အဝ်ႏဟွုန်အဝေးဗွေႏဗွန် မဲဉ်သုံꩻဟန်ႏအိုအွီႏတွော့ꩻ ဝွေꩻကလꩻသဲင်ꩻဒါႏ ခီယာႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻအံႏခန်းယဟန်ႏ၊ လွူးခန်းပိုမာယဟန်ႏ၊ ထင်ႏပသာပါခန်း အဝေးဗွေႏဗွန်တာႏ တစိꩻသွူ။ ထင်ႏပသာဒျာႏ အငိုးထွူ၊ ထင်ႏပသာထွꩻဒျာႏ သွမ်ꩻမွူးထွူႏသွူ။ ဗွေႏဗွန်ဖူးနဝ်ꩻ ဖေႏထွူဒဲဉ်သွမ်ꩻကျိုက် ဗွေႏသျင်ႏတန်ထျꩻ အွိုးဆောင်ဖုဲင်ꩻတွော့ꩻ လွေꩻခြုဲင်းနယ်ခန်း၊ လွေꩻဒေါ့ꩻရီအိုကိုမ်ခန်း ဗွေႏဗွန် အီုးတပန်ꩻလောင်း ဘုရာꩻငါသွူ။ တကာႏကဖျော်နဝ်ꩻ နားရီႏတဆီလွိုလဲဉ်းတဲင် အုံတဆင်ႏ ပေါႏနားရီတဆီခွယ်ꩻရပ်နဝ်ꩻလဲ့ ထွိုင်ႏသဲင်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ တကာႏထွိုင်ႏသဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်လဲ့ ယူႏလꩻခီယာႏငိုးတွော့ꩻ ဟို့ꩻခိုးစွဉ်ႏဒဲဉ်သွမ်ꩻတလဲင်ႏချင်ႏ၊ ယုဲင်ꩻထီနဝ်ꩻ အဝ်ႏမုဲင်ꩻကိုဖျော်လွဉ်ခိꩻမကောင် တွမ်ႏနေးဒွုမ်ဖြောင်းသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ နားရီႏတလꩻတဝ်းဒွိုန်းလဲ့ အွဉ်ႏခန်းဒျာႏ အတပဲ့ꩻသျင်ႏတန် ကပ်သွမ်ꩻမွူးထွူႏသွူ။ သျင်ႏတန်ရဲဉ်ꩻထွိုင်ႏထွူ ထွိုင်ႏရိုꩻလွေꩻသုံꩻနဝ်ꩻ ခုံႏလောင်းဟန်ႏအိုဝန်ႏကိုနဝ်ꩻ ခီယာႏတပါတဝ်း၊ အဝ်ႏဒျာႏ ဟန်ႏလွူးဒွိုႏ၊ ဟန်ႏလွူးသေင်ငိုးဖုံႏလွုမ်ꩻတဲင်- "အွို့ꩻထာꩻမုဲင်ꩻ တကာႏကပသာဟန်ႏအိုငိုး နဝ်ꩻဟွောန်ႏမွော့ ပါတဝ်းအီ ဗွေႏသျင်ႏ?" ရီခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏဟွုန်ဗွေႏသျင်ႏ အဖြေႏငဝ်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဗွန်သꩻလျားထာꩻတွော့ꩻ ခွန်းခါႏကရစ်ꩻစွဉ်ႏထာꩻ၊ သုံꩻဒွုမ်သွမ်ꩻ၊ ထွိုင်ႏထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။ ဗွေႏသျင်ႏတန် အဖြေႏငဝ်းနဝ်ꩻ- "အွို့ꩻထာꩻမုဲင်ꩻ တကာႏကပသာဟန်ႏအိုသွမ်ꩻ နဝ်ꩻဟွောန်ႏနဝ်ꩻ ဟန်ႏအိုအွီႏတဲင် ခွေသွဉ်းစေႏတနာႏပေါႏ မဲဉ်လူႏဘုရာꩻတွော့ꩻ ခွေသွဉ်း ကပ်ဒျာႏသွမ်ꩻတောႏဩ"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ယိုနဝ်ꩻ ငဝ်းခြုဲင်းသွတ်ꩻဖျင်လဲန်း တကဏ္ဍသွူ။ ငဝ်းခြုဲင်းယိုအကို ဗွေႏသျင်ႏကကပ်ဒါႏ ဘုရာꩻဒဲဉ်သွမ်ꩻတောႏတွမ်ႏ ဟန်ႏအိုခီယာႏငိုးနဝ်ꩻ မွေးဒျာႏ၊ ဟဝ်ဒျာႏ၊ စင်းခွန်းစင်းနယ်ꩻတဝ်းလဲ့ ဝွေꩻအင်းရွယ်ႏချက်နဝ်ꩻ ခီယာႏငိုးပေႏတစိꩻနုဲင်းယို မီႏကပ်ဗွေႏဗွန်နဝ်ꩻ အလွိုးဝွေꩻတာႏ တအဝ်ႏကုဲင်တဝ်း၊ ဝွေꩻဖေႏကအံႏဗာႏလို့လို့ ဝွေꩻရေႏနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ဝွေꩻကပ်ဒျာႏတဲင် ဝွေꩻအင်းရွယ်ႏချက်နဝ်ꩻ ဟဝ်တဝ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ မာꩻထာꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း၊ အင်းရွယ်ႏချက်လဲ့ အဝ်ႏလိုႏဟဝ်၊ တခွုမ်စံႏကမာꩻလွေꩻယုလဲ့ အဝ်ႏလိုႏပညာႏ၊ အဝ်ႏလိုႏအနယ်ꩻမွေး၊ အနယ်ꩻမဲဉ်ႏသွူ။ အင်းရွယ်ႏချက်ဟဝ်တဲ့ အနယ်ꩻမီႏတမွေးတဝ်း၊ တမဲဉ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ----?။ "အီႏဖျတ်ဗာႏတယိုꩻတဝ်း" = ဆေႏလိပ်ယာထူ ပေါႏကျင်ꩻသွူနဝ်ꩻ နင်းဟွူဝင်ꩻရိုꩻ အပဲစ်မျိုꩻယို ယိုꩻယိုꩻယွုမ်းတဝ်း နေးထူႏတဝ်း။ = လိုꩻကျင်ꩻပြူးသား ယိုတစားလဲ့ အာမားပဲစ်မျိုꩻ ဝင်ꩻဒေါ့ꩻရိုꩻလဲ့ ယိုꩻယိုꩻယွုမ်းတဝ်း နေးထူႏတဝ်း။ = ယာဖြေင်းယာဗွာ စွယ်ꩻသားခါလဲ့ ပဲစ်အာအဝ်ႏငါႏ ဝင်ꩻဒေါ့ꩻဒါႏယို ဝွေꩻတာႏယွုမ်းတဝ်း နေးထူႏတဝ်း။ = သူႏရာႏဒဝ်ထီ ပါတောမ်ႏဘီယာ နမ်းကီကရိုꩻ စွယ်ꩻဒါႏလိုꩻလဲ့ ပဲစ်မျိုꩻဝင်ꩻဒေါ့ꩻ နာႏရော့ꩻတဝ်း။ = လိုꩻစွာꩻထာꩻတောႏ လိုꩻလောႏထာꩻလောင်ꩻ လိုꩻအပေါင်ꩻယို ဝင်ꩻသောမ်ꩻဝင်ꩻသဲ့ꩻ ဝင်ꩻကဲ့ꩻရဲ့ꩻယဝ်း ဝွေꩻကျွိုက်တဝ်း။ = လိုꩻသီးယိုဒါႏ အဝ်ႏသေငါႏသွူ နမ်းတာႏအကျိုꩻ အဲန်ထဝ်းမျိုꩻလဲ့ ယိုꩻယိုꩻအီႏဖျတ် တလꩻတဝ်း။[၁][၂]