အဝ်ႏလိုႏငါႏပညာႏ
"အဝ်ႏလိုႏငါႏပညာႏ" နီလိုꩻသီး ကလွူးနမ်း ကမ်းကြိုယို အအဝ်ႏလိုႏသွတ်ꩻနဝ်ꩻထာꩻမုဲင်ꩻ ဖြေႏငါတငွါငါမွိုင်? မဉ်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အီႏဖြေႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ လိုꩻကဲဉ်းအာအာနဝ်ꩻ "ရွဉ်"အီႏဖြေႏလွနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မီႏနုဲင်းခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ ရွဉ်မွေးတဝ်း၊ ပညာႏဒျာႏသွူ။ ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ရွဉ်ကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွော့တန်ႏဖိုꩻလꩻသွူတကာႏတဝ်း တခွန်ꩻ၊ စွန် ရန်ႏသူႏလဲ့ ထူႏထိုꩻလꩻ၊ မေႏခိုးထိုꩻလꩻ၊ ပညာႏနဝ်ꩻ တခွန်ꩻ၊ စွန်ထူႏထိုꩻလꩻတဝ်း၊ မေႏခိုးလꩻတဝ်း၊ အွဉ်ႏထွော့တန်ႏဖိုꩻလꩻတဝ်းနဝ်ꩻမꩻ "ပညာႏဒျာႏ"ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻမဉ်ꩻနဝ်ꩻ "အလိုႏငါႏပညာႏ"ဖေႏခါꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မွေးလဲဉ်းသွူ၊ အဝ်ႏလိုႏငါႏ ပညာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ပညာႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻ၊ ပညာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်း? ရီခရာႏ အဝ်ႏဖျင်သွူ၊ နဝ်ꩻတွော့ꩻ ယိုနဝ်ꩻ အီႏခြုဲင်းလွေꩻဗာႏယင်း ပညာႏခရာႏသွူ။ ပညာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ပညာႏသာမည၊ ပညာႏဝိသေသ ခွယ်ꩻချာꩻဗာႏယင်းနီမျိုꩻသွူ။ ပညာႏသာမညကရိုꩻနဝ်ꩻ နီကသွဉ်ဒါႏ လိတ်အတန်ꩻကျောင်ꩻ တဲႏသူငယ်တန်ꩻ ဗꩻတက္ကသိုလ်ႏနဝ်ꩻ ရိုꩻဗာႏ ပညာႏသာမညသွူ။ ပညာႏဝိသေသကရိုꩻနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ထာꩻမာꩻလွူးနမ်းတွော့ꩻ ကလိုႏသွဉ်ပိုႏ၊ ကလိုႏဒါႏပိုထဲင်းဒါႏ ပညာႏမျိုꩻနဝ်ꩻ ရိုꩻဗာႏ ပညာႏဝိသေသသွူ။ ဥပမာႏ- နားရီႏဖျင်သားတဖြာꩻ ဖေႏကဖျင်ဒါႏနားရီႏ၊ ကာꩻဖျင်သားတဖြာꩻ ဖေႏကဖျင်ဒါႏကာꩻတွော့ꩻ ကသွဉ်ဒါႏပညာႏဝင်ꩻထျꩻ အလာတန်ꩻ၊ အနေင်ႏတန်ꩻနဝ်ꩻ ရိုꩻဗာႏ ပညာႏဝိသေသသွူ။ နီလိုꩻသီးယို အဝ်ႏပေႏခါနဝ်ꩻ မီႏတန်တနီꩻခါ အီႏလွူးနမ်း တွမ်ႏထာꩻမုဲင်ꩻကရိုꩻယို တသေအွဉ်တဝ်း၊ အဝ်ႏပေႏခါ လွိုက်ရွေꩻအွဉ် တလꩻတဝ်းတဲင် လွိုက်ရွေꩻထာꩻမာꩻလွူးနမ်း ဖေႏကသူႏသေနဝ်ꩻ သွဉ်ဗာႏအခေႏခံႏပညာႏ၊ ပညာႏသာမညသွူ။ ပညာႏသာမညယို မီႏလꩻဘွဲ့နဝ်ꩻဟဝ်လဲ့ ကအီႏလꩻဗာႏဘွဲ့နဝ်ꩻ အကျောင်ꩻတညီႏညွတ်ကြွို့ꩻတဝ်းတွော့ꩻ တွိုႏလꩻငါ တန်ꩻဆီငါလဲ့ မနဲးမွေးလဲဉ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ အမွေးအမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို ကဲဉ်းအာအာ အဝ်ႏအုံဒျာႏ ဒုံတောꩻတခြာကိုတဲင် တဆီတဖြာꩻတွမ်ႏရိုꩻပုဲင်ႏ တရျာꩻတဖြာꩻငါလဲ့ တတွိုႏလꩻတဝ်းတန်ꩻဆီ၊ ထွူဗော့ꩻဒျာႏ မူလရန်း လစ်ꩻတန်ꩻမာꩻလလွုမ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယိုနဝ်ꩻ လွူးနမ်းကမ်းကြိုတာႏ အလိုႏအပ်သွတ်ꩻ ကထွာဒါႏ ပညာႏယို လွစ်ဟင်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။ မီႏတဲက်ဆဲင်ႏတွမ်ႏ ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်နဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို ပညာႏအရန်းထဲ့ဖွိုႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။ တနယ်ꩻ- နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပညာႏအရန်း ထဲ့ဖွိုႏတထဲ့ဖွိုႏတဝ်းနဝ်ꩻ ထွားဗော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏအဝ်ႏအုံအာဒါႏ ပအိုဝ်ႏနမ်းပဲင်ႏအုပ်ချုတ်ခွင်ꩻလꩻဒေႏသ သွံဝေင်ꩻနယ်ႏကိုယို၊ ပအိုဝ်ႏဒုံတခြာကိုနဝ်ꩻ အရန်းထာႏဝကျောင်ꩻ၊ အရန်းထိုကျောင်ꩻ အဝ်ႏဆေ့ꩻအဝ်ႏအာနဝ်ꩻ သေဒျာႏသွူ။ (တနယ်ꩻ) ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပညာႏအရန်း ထဲ့ဖွိုႏတထဲ့ဖွိုႏတဝ်းနဝ်ꩻ ထွားဗော့ꩻ ပအိုဝ်ႏနမ်းပဲင်ႏအုပ်ချုတ်ခွင်ꩻလꩻဒေႏသ သွံဝေင်ꩻနယ်ႏအကို ဌာႏနဆဲင်ႏရာꩻရွုမ်ꩻကို ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပါဆေ့ꩻပါအာနဝ်ꩻ သေဒျာႏသွူ။ (တနယ်ꩻ) ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ပညာႏအရန်း ထဲ့ဖွိုႏတထဲ့ဖွိုႏတဝ်းနဝ်ꩻ ထွားဗော့ꩻ ဒုံတဒုံ မီႏအဝ်ႏလိုႏဒင်ႏသွူဖြားဒုံ၊ ရပ်တရပ်၊ အွိုင်ႏတအွိုင်ႏ မီႏအဝ်ႏလိုႏဒင်ႏသွူ အွိုင်ႏသားတွော့ꩻ လွိုက်လိုꩻယပ်ꩻတယပ်ꩻတဝ်း၊ ယိုꩻတယိုꩻတဝ်းနဝ်ꩻ သေဒျာႏသွူ။ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအာငါႏနေဒွိုန်း ပညာႏသားသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို လိုꩻအုံအဝ်ႏမု အဆင်ႏအရန်း ဖေႏကတိုꩻတက် ထင်ႏထိုလဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻတဖြာꩻစီႏ လွူးနမ်းကမ်းကြိုလဲ့နဝ်ꩻ၊ လိုꩻမျိုꩻလင်အခြာ မဲ့ငါဖေႏကပေႏဗာႏပုဲင်ႏလဲ့နဝ်ꩻ အရေꩻတန်သွတ်ꩻ၊ အလိုႏအပ်သွတ်ꩻနဝ်ꩻ ပညာႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို ပညာႏဒါႏသား ဖေႏကအာနဝ်ꩻ ရပ်ကိုဗွေႏဗွန်၊ ဗွေႏစင်ꩻဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ကထွာဒါႏ ပအိုဝ်ႏခွန်ကွဉ် လိုꩻတန်ဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ လꩻရာꩻအနယ်ꩻ၊ ဒါႏရာꩻအနယ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏကျိုꩻစာꩻငါႏဝင်ꩻ ပငါပရာꩻသွူ။ ဒုံတွိုင်ꩻ ရပ်တွိုင်ꩻ မူလရန်းကျောင်ꩻဖေႏကအဝ်ႏနဝ်ꩻ ကျိုꩻစာꩻအွဉ်ႏရေꩻဖေႏဗာႏ၊ ကျောင်ꩻမဉ်ႏအဝ်ႏလဲဉ်းလဲ့ လိုꩻပေႏ အခိန်ႏသွဉ်ပညာႏတွိုင်ꩻ ဖေႏကလွေꩻကျောင်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ အွဉ်ႏရေꩻဖေႏဗာႏ၊ မီႏအောင်ႏသွူမူလရန်းပညာႏ (လစ်ꩻတန်ꩻ)လဲ့ အဝ်ႏကုဲင်အထဝရန်းနဝ်ꩻ အီႏအွဉ်ႏဗာႏအွိုးမုဲင်ꩻ၊ အီႏပသာဗာႏအွိုးမုဲင်ꩻကရိုꩻယိုလဲ့ စီႏစဲဉ်ႏဝွေႏဖန်ႏဖေႏဗာႏ၊ မီႏအောင်ႏသွူ အထဝရန်း (သွစ်ꩻတန်ꩻ)လဲ့ အဝ်ႏကုဲင်အရန်းထို (ကွတ်ꩻတန်ꩻ၊ တန်ꩻဆီ)နဝ်ꩻ အီႏပသာဗာႏအွိုးမုဲင်ꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ ဆရာႏဗွေႏဗွန် အွိုးကျောင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ကထွာဒါႏ မွိုးဖါလဲ့နဝ်ꩻ ဝွေႏဖန်ႏဖေႏဗာႏ၊ ထုမ်ႏဖေႏဗာႏ ခင်ႏလမ်းသွူ။ ပညာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏတွမ်ႏ ပညာႏအထန်ႏ ခွယ်ꩻချာꩻဗာႏယင်း နီမျိုꩻသွူ။ တဲႏမူလရန်း သူငယ်တန်ꩻ ဗꩻထင်ႏတက္ကသိုလ်ႏ၊ ကျောင်ꩻကိုကသွဉ်ဖေႏဒါႏပညာႏ၊ ဘာႏသာႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻအတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏသွူ။ ပညာႏအထန်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏ တမွေးတဝ်း၊ မဲဉ်မုဲင်ꩻကိုကို ဟွုန်တွမ်ႏနား ထီႏတွမ်ႏမဲ့တွော့ꩻ ကသေကဒါႏလွဉ်ဒါႏ ထာꩻသေပညာႏမန်ႏသမျနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻပညာႏအထန်ႏသွူ။ ထွားပွယ်ꩻထွားဇာတ်၊ ထွားတီဗွီ၊ ထွားထာꩻရုတ်မွန် (ရှင်ရှင်)ဖုံႏတွော့ꩻ ကလꩻလွဉ်ဒါႏ ပညာႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ နာႏတရာꩻ၊ နာႏမော်၊ နာႏရေꩻဒီယို၊ နာႏကဲစ်ဆဲစ်ဖုံႏတွော့ꩻ ကလꩻလွဉ်ဒါႏ ပညာႏဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ ထွာပညာႏအထန်ႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။ အတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ အတန်ꩻကျောင်ꩻကိုမꩻ လꩻနွောင်ꩻလဲ့ ပညာႏအထန်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ခင်ႏလမ်းအခိန်ႏတရွေꩻတဝ်း ထူႏမဉ်ႏဒါႏ မတ်မဉ်ႏဒါႏနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။ မဉ်ႏမာꩻဒျာႏ နမ်းထာꩻမာꩻနဝ်ꩻ ပညာႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း သွုံꩻအီ၊ မာꩻအီလꩻနွောင်ꩻဒျာႏလဲ့ မဉ်ႏမာꩻနွောင်ꩻဟံႏဝွန်ႏထံꩻ အစိုႏရထာꩻမာꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီႏထာꩻမာꩻလဲ့နဝ်ꩻ လိုꩻပညာႏအဝ်ႏ တအဝ်ႏတဝ်းယို ဝင်ꩻတဲက်ဒျာႏတွမ်ႏ အောင်ႏအတန်ꩻကျောင်ꩻပေတံ (ခွဉ်း)တဲက်သွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နွို့တွိုင်ꩻဖေႏကတွမ်ႏ၊ မာꩻတွိုင်ꩻထာꩻမာꩻ ဖေႏကလꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအောင်ႏအာအာငါႏ အတန်ꩻကျောင်ꩻပညာႏသွူ။[၁][၂]