အွဉ်ပိဋကတ်
"အွဉ်ပိဋကတ် ဗွာသꩻဓာတ်(၉)" ကဖွဲ့စစ ပိဋကတ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏစွိုꩻနောဝ်ꩻ အစွိုꩻအွဉ်ငါ ဗွေႏဆရာႏတောႏမိန်းလင်ꩻ ပိဋကတ်ပြန်ႏပွုံႏနယ်ꩻ အောဝ်ႏ(၂)မျိုꩻ- (၁)ပြန်ႏအအဲဉ်ႏ ထေအကဲဉ်အဗဲ့ꩻပြန်ႏ (၂) ပြန်ႏပါဠိတောႏ ကအောဝ်ႏအတွိုင်ꩻ- နီမျိုꩻကို မဉ်ႏပြန်ႏအအဲဉ်ႏ (လိုရင်း-တိုရှင်း-အနှစ်ချုပ်)နောဝ်ꩻ ပြွိုင်တဲ့ပြွိုင်၊ ရွဉ်တဲ့လို့ဆေ့ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ဆဲင်ႏရာꩻကျမ်ꩻတာႏဝွန်ႏထဲ့ ပိဋကတ်ပြန်ႏ ဗွေႏသံႏဃာႏတောႏဖုံႏတဲ့ ပြန်ႏလဲဉ်းဒျာႏ အအဲဉ်ႏစား လꩻလဲဉ်းလိတ်မဲ့ငါပေါင်ꩻ လစ်ꩻငတ်ꩻဆီရပ်သွူ။ မဉ်ႏပြန်ႏပါဠိတောႏအတွိုင်ꩻနောဝ်ꩻ လိတ်ပွိုဒ်ငေါဝ်းယာႏဖုံႏ အထပ်အောဝ်ႏအာ၊ ခွဲဗာႏလဲဉ်းလိတ်ယိုတမျိုꩻတဲ့ သမ်းခွဲထဲင်းထဲင်းယင်းတဲင် အခိန်ႏတဲ့လို့အာ၊ မဉ်ႏထေပြန်ႏပအိုဝ်ႏကျမ်ꩻစောင်ႏတဲ့ လိတ်အုပ်ဒွိုန်တွော့ꩻ ရွဉ်တဲ့လိုအာသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ နေင်ႏ ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ ဒုတိယလဲင်ႏ ပွယ်ꩻအုံကွံ ဒဲဉ်စေတ်ꩻလာလောင်း(၁၄)လာမားနီꩻနောဝ်ꩻ ပိဋကတ်ပြန်ႏသံႏဃာႏတန် အွဉ်ႏထွော့လဲဉ်း ပြန်ႏအအဲဉ်ႏ(အနှစ်ချုပ်)နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ ဆုဲင်ꩻချာ ပိဋကတ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ ပြန်ႏပွုံႏပြန်ႏနယ်ꩻ လိတ်စောင်ႏပေႏ ကထွိုင်ႏထန်ႏလွဉ်နောဝ်ꩻ ပြန်ႏဗာႏတောဒျာႏ "ဆေ့-တဲပ်-အဲဉ်ႏ-မဲဉ်ႏ"ယိုလစ်ꩻချက်အတွိုင်ꩻသွူ။ ဆေ့-ကရိုꩻနောဝ်ꩻ ဆေ့ဆေ့(ရွောင်ဗာႏတောဝ်း) မဉ်ႏထွာမန်းငေါဝ်းတဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏ"ကျစ်ကျစ်လစ်လစ်-သိပ်သိပ်သည်းသည်း)နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ တဲပ်-ကရိုꩻနောဝ်ꩻ တဲပ်တဲပ်နဲပ်နဲပ် (တရားတရီးဗာႏတောဝ်း) မဉ်ႏထွာမန်းငေါဝ်းတဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏ"သိပ်သပ်ရပ်ရပ်"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အဲဉ်ႏ-ကရိုꩻနောဝ်ꩻ အဲဉ်ႏအဲဉ်ႏ (ဒွေါင်ႏဒွေါင်ႏဖြွောင်ႏဖြွောင်ႏ)မဉ်ႏထွာမန်းငေါဝ်းတဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏ"အကျဉ်းချုပ်"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ မဲဉ်ႏ-ကရိုꩻနောဝ်ꩻ မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ(စွို့ꩻစွို့ꩻ-တနꩻနꩻ)မဉ်ႏထွာမန်းငေါဝ်းတဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏ"မူရင်းအတိုင်း မှန်မှန်ကန်ကန်"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻဒါႏ ပိဋကတ်သွံဖွုံႏ ပါဠိတောႏဖုံႏယို မဉ်ႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ပြန်ႏစွို့ꩻစွိုꩻ တနꩻနꩻဗာႏ ပါဠိတောႏကလွဉ်အတွိုင်ꩻ၊ ပြန်ႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏဗာႏ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻအတွိုင်ꩻသွူ၊ ပိဋကတ်ပြန်ႏပအိုဝ်ႏစွိုꩻကထေသေꩻခါꩻ ပြန်ႏပွုံႏပြန်ႏနယ်ꩻ "ဆေ့-တဲပ်-အဲဉ်ႏ-မဲဉ်ႏ"စီꩻကန်ꩻယိုလစ်ꩻချက်အတွိုင်ꩻတဲ့ ပြန်ႏတနꩻနꩻရော့ꩻရော့ꩻ၊ ပြန်ႏသေန်ႏလျောႏလွေꩻဗာႏသွူ။ ဗွေႏသံႏဃာႏသီး ကပြန်ႏပအိုဝ်ႏစ ပိဋကတ်နောဝ်ꩻ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏ အောဝ်ႏအာမွေးစွဉ်ႏသွူ၊ ဝေါဟာရအယပ်ꩻအခုဲင်ႏ၊ ငေါဝ်းအလွေꩻအသဲင်ꩻ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏစတဲင်ဖုံႏသွူ။ ဥပမာႏ-"ကမ္မကောသလ"ကရိုꩻဒါႏ ပါဠိဝေါဟာရယိုနောဝ်ꩻ မန်းငေါဝ်း "လက်ရာ"သွူ၊ မဉ်ႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏငေါဝ်းစဲစ်စဲစ်နောဝ်ꩻ ပြန်ႏဗာႏဒျာႏ "ရွယ်ꩻမူꩻ"သွူ၊ ကွဲတွော့ꩻ ဗွေႏသံႏဃာႏယင်ဟန်ႏဖုံႏနောဝ်ꩻ သေစဲင်းတောဝ်း ပအိုဝ်ႏဝေါဟာရ အစဲစ်အမဲဉ်ႏတဲင် ပြန်ႏတောဒျာႏ "စူခြောင်ꩻ"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ စူခြောင်ꩻဝေါဟာရယိုနောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏငေါဝ်းအစဲစ်မွေးတောဝ်း၊ မဉ်ႏထူႏသွုံꩻဝေါဟာရ"စူခြောင်ꩻ"နောဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဝေါဟာရအစဲစ်"ရွယ်ꩻမူꩻ"ထိုꩻမားမွိုင်ဒါႏသွူ။ ငေါဝ်းအလွေꩻအသဲင်ꩻကရိုꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏထွာပါဠိငေါဝ်း အလွေꩻအသဲင်ꩻနောဝ်ꩻ ဝင်ꩻဟဲ့ꩻပါဠိဂတိ၊ မဉ်ႏထွာမန်းငေါဝ်း အလွေꩻအသဲင်ꩻတဲ့ ဝင်ꩻဟဲ့ꩻမြန်မာဂတိ၊ မဉ်ႏထွာပအိုဝ်ႏငေါဝ်း အလွေꩻအသဲင်ꩻတဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏ ပအိုဝ်ႏဂတိသွူ။ ပါဠိဂတိ- ပုရိသော မဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ။ မြန်မာဂတိ- ယောကျ်ားသည် ခရီးကို သွား၏။ ပအိုဝ်ႏဂတိ- (မာႏ) လိုꩻခိုနောဝ်ꩻ တဖူꩻယို လွေꩻသွူ။ (မဲဉ်ႏ) လိုꩻခိုနောဝ်ꩻ လွေꩻ တဖူꩻသွူ။ မဲဉ်တဲမ်းငါႏ ကတ္တား ကံ ကြိယာ ဝါကျအွဉ်ႏပွုံႏအွဉ်ႏနယ်ꩻဖုံႏသွူ၊ ပါဠိတွမ်ႏ မန်းဘာႏသာႏနောဝ်ꩻ ကတ္တား ကံ ကြိယာ အွဉ်ႏပွုံႏအွဉ်ႏနယ်ꩻ ပီဗွိုန်လို့ဝင်ꩻ၊ ကတ္တားပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏအထျꩻ၊ ကံပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏအကဲဉ်၊ ကြိယာပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏအနာသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ပုရိသော မဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ-ယောက်ျားသည် ခရီးကို သွား၏-ဝါကျကို ပုရိသော-ယောက်ျားသည်-နောဝ်ꩻ ထွာကတ္တားပုဒ်တဲင် အွဉ်ႏဗာႏအထျꩻ၊ မဂ္ဂံ-ခရီးကို-နောဝ်ꩻ ထွာကံပုဒ်တဲင် အွဉ်ႏဗာႏအကဲဉ်၊ ဂစ္ဆတိ-သွား၏-နောဝ်ꩻ ထွာကြိယာပုဒ်တဲင် အွဉ်ႏဗာႏအနာသွူ။ ကွဲတွော့ꩻ မဉ်ႏတဲမ်းလိတ်ပအိုဝ်ႏ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻငေါဝ်းပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ကတ္တားပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏအထျꩻ၊ ကြိယာပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏအကဲဉ်၊ ကံပုဒ်နောဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗာႏအနာသွူ။ နောဝ်ꩻမꩻ ပုရိသော မဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ-ယောက်ျားသည် ခရီးကို သွား၏-ကရိုꩻဒါႏ ဝါကျယို မဉ်ႏပြန်ႏပအိုဝ်ႏနောဝ်ꩻ ပြန်ႏဗာႏဒျာႏ "လိုꩻခိုနောဝ်ꩻ လွေꩻတဖူꩻသွူ"နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပြန်ႏနုဲင်းယိုမꩻ ထွာပအိုဝ်ႏငေါဝ်း အလွေꩻအသဲင်ꩻမဲဉ်ႏသွူ။ ပအိုဝ်ႏဝေါဟာရတွမ်ႏ ငေါဝ်းအလွေꩻအသဲင်ꩻ ဖေႏနေးကမဲဉ်ႏနောဝ်ꩻ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏသီး ကဗော့ꩻရာꩻဗော့ꩻရာꩻဖုံႏ ခွဲကျုံႏမုဲင်ꩻခါတဲ့ အောဝ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ဒျာႏသွူ၊ ကွဲတွော့ꩻ ယင်ပါꩻပါꩻနောဝ်ꩻ "ပါꩻယို အွဉ်ႏဆရာႏအနမ်း၊ ပါꩻယို မာꩻဆရာႏခွေ"ရိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ သမ်းအောဝ်ႏတဲင် တဲမ်းလိတ်ဗွေႏသီးယို ဒေါ့ꩻနယ်တဗွိုန်ႏကြွို့ꩻတောဝ်းဒွုမ်သွူ။ ကွဲတွော့ꩻ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏသီး ကအွဉ်ပိဋကတ်ပြန်ႏ ထာꩻမာꩻတန်ယိုနောဝ်ꩻ မဉ်ႏယူႏပုဂ္ဂိုလ်ႏရေꩻတွမ်ႏ ထာꩻအာႏနာႏနောဝ်ꩻ သာႏသနာႏ တတဉ်ႏခွေါင်နွောင်ꩻတောဝ်းတဲင် သာႏသနာႏဖေႏကတဉ်ႏခွေါင်ညဆွာꩻနောဝ်ꩻ ယူႏဒျာႏသာႏသနာႏရေꩻအွဉ်မꩻ သာႏသနာႏယို အီႏတဉ်ႏခွေါင်ညဆွာꩻဗာႏသွူ၊ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏသီးယိုနောဝ်ꩻ အယ်ဒီတာချုတ်တာႏဝွန်ႏဖုံႏ သမ်းအောဝ်ႏတဲင် ပိဋကတ်ပြန်ႏလိတ်မူ မဉ်ႏဖျော်လွဉ်သွူ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏသီးထျꩻယိုနောဝ်ꩻ ထွားသာႏသနာႏမဲ့ငါ(ထွားဘုရာꩻမဲ့ငါ)မွဉ်းးဖျင်လွေꩻဒျာႏသွူ။ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏယိုနောဝ်ꩻ ကသွဉ်ပရိယတ္တိပညာႏတွင်ꩻ အုံဗာႏဖိုဖိုတောဝ်း ပအိုဝ်ႏလိတ်သွဉ်တွိုက်၊ တန်လွဉ်ဒျာႏ (တယ်ႏစပေႏပေႏခါ အရွယ်ႏလꩻလွဉ်ဒျာႏ) လိုꩻမျိုꩻလင် လိတ်သွဉ်တွိုက်ဖုံႏသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏငေါဝ်းလို့လို့တဲ့ တဲမ်းလိတ်ဗွေႏယို တသေလို့တောဝ်းနေနေ၊ ကွဲတွော့ꩻ လယ်ႏထုမ်ႏရီ လွောက်ꩻလွူꩻဒျာႏသွူ၊ ဖေႏကဒါႏချာ လိတ်ပအိုဝ်ႏတဲ့ နမ်းတွမ်ႏနမ်း ထုမ်ႏဟော်ꩻထွား သွဉ်တဲမ်းလွောက်ꩻလွူꩻချာဒျာႏသွူ၊ အုံဗာႏညငါႏ လိုꩻမျိုꩻလင်ကျောင်ꩻ ခံႏဗာႏအာငါႏ လိုꩻမျိုꩻလင်တိတ်ꩻနျꩻမုꩻမကောင် သွိုန်ႏသꩻပအိုဝ်ႏတဲ့ တယွမ်ꩻတောဝ်းတစိꩻစိꩻသွူ၊ နောဝ်ꩻမꩻ အွဉ်ပိဋကတ်ပြန်ႏထာꩻမာꩻယိုနောဝ်ꩻ သꩻဓာတ်အာႏရဲင်ꩻ တလာမွေးစွဉ်ႏသွူ။[၁][၂]