ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻ

"ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ"

ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏယို မန်းဘာႏသာႏနဝ်ꩻ "အဆစ်အမြစ်ရောင်ရောဂါ"လဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻ၊ "လေးဘက်နာရောဂါ"လဲ့အဝ်ႏဟဲ့ꩻ၊ "ဂေါက်ရောဂါ"လဲ့အဝ်ႏဟဲ့ꩻသွူ။ မီႏထွာမီႏမော့ꩻလွဉ် ရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကီႏလေင်းဆွုမ်ႏ၊ ခင်ႏမဲ့ဆွုမ်ႏ၊ ခင်ႏမွူးမဲ့၊ ခင်ႏနုံဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏဖုံႏ၊ စူလဲ့စူဒေင်ဆွုမ်ႏ၊ စူနုံဆွုမ်ႏ၊ ပြေင်ဆွုမ်ႏဖုံႏ ယော့ꩻလွဉ်ထွူတဲင် ဆာလွဉ် အဲင်ႏလွဉ် ခြေင်းလွဉ်သွူ။ ဆာလွဉ် ယော့ꩻလွဉ် ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏမုဲင်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း အစနဝ်ꩻ ယော့ꩻပသာႏသာႏ၊ ဆာပသာႏသာႏထွူတဲင် ကွဲညညနဝ်ꩻ တနီꩻတစိꩻစိꩻ ယော့ꩻဗိုးလွဉ်၊ ဆာပိုႏလွဉ်သွူ။ အယော့ꩻတန်ခိန်ႏနဝ်ꩻ ဆာအဲင်ႏလွဉ်ꩻငါႏတဲင် မီႏယော့ꩻခင်ႏလဲ့ လွေꩻထာꩻလꩻတဝ်း၊ မီႏယော့ꩻစူလဲ့ ခွုမ်စံႏထာꩻ လꩻတဝ်းဒွုမ်တကာႏတဝ်း ခံႏလဲ့တဒါႏတဝ်း၊ ဗေင်ႏထာꩻလဲ့ မဲ့တဗေင်ႏလꩻတဝ်းသွူ။

ကထွာလွဉ်ဗာႏ ရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာ လိုꩻသက်အရွယ်ႏတန်နဝ်ꩻ သꩻရာႏအာႏပေႏတွော့ꩻ သွီႏလွေꩻသွီႏသဲင်ꩻ အာႏတဗွေတဝ်းတဲင် ထွာလွဉ်ဗာႏဒျာႏသွူ။ မီႏစံႏထွားသွီႏနဝ်ꩻ သွီႏတရေ့ပေႏတွော့ꩻ မွိုင်၊ သွီႏဆင်ႏယွိုက်၊ ယလဲင်ႏလဲင်ႏလဲ့ သွီႏဆင်ႏယွုတ်ꩻတခါႏခါႏသွူ။ ကထွာလွဉ်ဗာႏ ရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကွပ်သꩻရာႏအာႏပေႏတဲင် ထွာလွဉ်ဗာႏတွော့ꩻ လွေꩻသဲင်ꩻခွုမ်မာꩻထာꩻတဲ့ ရွိုးယိုꩻ၊ ဟို့ꩻလဲ့လွေꩻမဲန်ႏတဝ်း၊ ဆဆီႏလဲ့ ဆေ့ꩻလွဉ်ဒါႏသွူ။ လိုꩻကအံႏအာဒါႏ အဗွမ်ႏအဆိမ်ꩻအနွိုးမျိုꩻ၊ ထော့ꩻယာႏ၊ ဖိုးနဲန်းထီ၊ ဆျာဒီႏ၊ ဗေဟံႏ-ခူꩻစတဲင်နုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အဗဲ့ꩻဖုံႏ၊ သွီႏတခြီႏသွီႏနျဖုံႏ လွေꩻစုလွေꩻခြွဉ်ႏဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏကိုတဲင် သွီႏလွေꩻသွီႏသဲင်ꩻ ဖြွဉ်ဟဝ်တဝ်းတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အံႏအာဗွမ်ႏ၊ အဆိမ်ꩻ၊ အနွိုးမျိုꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း လိုꩻထာꩻနန်းထာꩻခီအာ၊ လိုꩻထာꩻယူႏအာ၊ လိုꩻသꩻတစွူးတဝ်းဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ မီႏအုံစွူငါႏ၊ ရုဲင်ꩻတသွိုးမုꩻမီႏဆေ့ꩻနဝ်ꩻ သꩻရာႏအာႏပေႏတဲင် သွီႏလွေꩻသွီႏသဲင်ꩻဖြွဉ်ဟဝ်တဝ်းတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဒါႏ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏသွူ။ လိုꩻကထွာဒါႏ ရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ သꩻရာႏအာႏဖေႏကဗွေ၊ ဖေႏကတလာနဝ်ꩻ အံႏအာအာဗာႏ တသီႏသꩻရာႏအာႏတလာ (နှလုံးအားဆေး)ဖုံႏသွူ။ တသီႏသꩻရာႏအာႏတလာနဝ်ꩻ ခမ်းရင်ꩻ (တိုင်းရင်း)တသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻအဝ်ႏစာဒျာႏ အမျိုꩻမျိုꩻသွူ။ ပေါႏရီဖြေꩻလဲ့ ဝင်ꩻအွဉ်ႏနယ်ဒျာႏ၊ ဝင်ꩻစာဖေႏဒျာႏသွူ။

လိုꩻကထွာဒါႏ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဟို့ꩻဖေႏကလွေꩻမဲန်ႏ၊ ဟို့ꩻဖေႏကပနဲန်ႏနဝ်ꩻ နီဟာတလဲင်ႏ၊ သိုမ်ဟာတလဲင်ႏ အံႏဗာႏတသီႏဟို့ꩻပနဲန်ႏ၊ ပွေ့ကဲင်ꩻ၊ တာႏသေ့ꩻခင်ႏ၊ မုတ်ခါးကပါဒါႏ တသီႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။ အယော့ꩻတန် အအဲင်ႏတန်တွင်ꩻ ခံႏမီႏတဒါႏတဝ်းနဝ်ꩻ အံႏဗာႏဆဲ့ꩻဗာႏတသီႏ အင်္ဂလေက် အဆာအအဲင်ႏထိုꩻမားမျိုꩻဖုံႏသွူ။ မီႏနုဲင်းခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ ပေါႏခံႏဒါႏတဝ်းလဲ့ ဆဲ့ꩻဗာႏတသီႏ"ကလိုဖီနက်"မꩻ အယော့ꩻအဆာ သက်သာႏခံႏဒါႏလွဉ်သွူ။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏသားအနေႏ နမ်းတွမ်ႏနမ်း မီႏမဲန်လိုမ်ꩻလာꩻချာဒျာႏနဝ်ꩻ တဲမ်းနယ်လွေꩻဗာႏ တသီႏနယ်ဒွေါင်ႏနုဲင်းလယိုဖုံႏသွူ။

ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ

• ၁။ လိုꩻကထွာဒါႏ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ယာမန်း (ဗမာဆေး)အယာႏခဉ်ႏ ၅ိ၊ ထွန်ဖွန်ႏ အယာႏခဉ်ႏ ၂ိ-၅ဝါး၊ တသာႏ အယာႏခဉ်ႏ ၂ိ-၅ဝါး၊ ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ ချင်းသော့ꩻထီတွော့ꩻ ခြွူအောက်ꩻအောက်ꩻသွော့နေား၊ မီႏလꩻသွူ တသီႏအောက်ꩻနဝ်ꩻ သော့ꩻသံးယင်း ပရုပ်ဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ နားမေန်(ရေနံချေး)ဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ အယော့ꩻအဆာခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား။
• ၂။ လိုꩻဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏသားနဝ်ꩻ ကဝ်ႏစံကာꩻ (တရုတ်စကားပန်း)အရွီးယို ခြွူ ၃-ထီ တထီတွော့ꩻ သော့ꩻတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ (ချင်းသော့ꩻ)ထွူတဲင် အွꩻဖေႏသွော့ တလဲင်ႏတဝန်ႏနေင်း၊ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနေား၊ သော့ꩻတဝ်းတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတွော့ꩻ အီႏအွꩻသွူမꩻ ဖျောႏတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ တမူထီလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
• ၃။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻသားနဝ်ꩻ ဆင်မနွယ်ႏ အဒွေါင်ႏအဆွာꩻ တထာရပ်ယို သွယ်ꩻဗွိုဗွို ပဉ်ဗေင်ႏဗေင်ႏသွူတွော့ꩻ အွဉ်ႏစဲထီတနာꩻထွူတဲင် နုဲင်းမွူးရဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထူႏအွꩻသွော့ ဆင်မနယ်ႏစဲးထီနဝ်ꩻနေား၊ စဲးသွော့စွုမ်ႏဟာ အွꩻသွော့စွုမ်ႏနီꩻနေား၊ ဆင်မနွယ်ႏစဲးထီယိုနဝ်ꩻ ဆီႏနွိုးရောႏဂါႏလဲ့ ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻအီသွူ။
• ၄။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻသားနဝ်ꩻ ဆုံလာႏ(ကသစ်ရွက်)ယို ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻသွူတွော့ꩻ သူႏဖေႏပိုမ်းဖေႏသွော့ အယော့ꩻအဆာခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား၊ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ တနီꩻတလဲင်ႏ ပြွတ်ꩻလုဲင်ႏပိုမ်းဖေႏသွော့နေား။
• ၅။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏအဝ်ႏယော့ꩻတွင်ꩻ အဝ်ႏဆာတွင်ꩻနဝ်ꩻ သင်္ဘောꩻလာႏယို ထျနွူႏပသာႏမေႏတဲင်တွော့ꩻ အွဉ်ႏပယ်ဖေႏသွော့ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻနေား၊ တွမ်ႏပိတ်ခဝ်ဒပ်ꩻသံးသွူ သင်္ဘောꩻလာႏလောင်းတဲင် တွမ်ႏတိတ်တမျိုꩻမျိုꩻ ပတ်ခါꩻထိန်ꩻခါꩻသွော့နေား၊ မီႏအွဉ်ႏဒပ်ꩻပယ် အီႏဗေင်ႏသွူထာꩻ မွူးဟာခိုႏနဝ်ꩻဟဝ်သွူ။
• ၆။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻ တမာႏဖေ့ꩻယို မူသွူလုံးပဲန်လောင်း နုဲင်းကမူသနပ်ခါꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏ မူထီအောက်ꩻယို သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ အယော့ꩻအဆာခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား။
• ၇။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻ စောက်ꩻသွီရာႏမဉ်ယို ဖꩻတခဝ် စေ့ꩻအထီထွူတဲင် ရော်ꩻတွမ်ႏဓာတ်ဆီတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ အယော့ꩻအဆာခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား။
• ၈။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻ တခေါ့ꩻဖေ့ꩻ မဖြားတဖြားယို မူထွူလုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထီမူအောက်ꩻယို သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့နေား။
• ၉။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻနဝ်ꩻ ပြူးလာႏဗန်ဗန် နီသွံဗီႏယို ထျနွူႏပသာႏမေႏတွော့ꩻ တဗီႏနဝ်ꩻ သူႏတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ ဆေ့ꩻဆေ့ꩻထွူတဲင် အွဉ်ႏပယ်ဖေႏသွော့ အယော့ꩻခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား၊ ကအဝ်ႏကုဲင် တဗီႏနီဗီႏနဝ်ꩻလဲ့ အွဉ်ႏပယ်သံးသွူ အထန်ႏဖဲ့ꩻတွော့ꩻ ထိန်ꩻခါꩻသွော့ တွမ်ႏတိတ်တမျိုꩻမျိုꩻနေား၊ လစ်ꩻနားရီႏတလဲင်ႏ မီႏလုဲင်ႏဖေႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏသွူ။
• ၁၀။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏတွမ်ႏ ဆွတ်ꩻတထဲ့ꩻဒေါ့ꩻ (အရိုးကျီးပေါင်းတက်)ရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဆျာဒီႏယို မာꩻပꩻထွူတွော့ꩻ အထီတသီးအောက်ꩻနဝ်ꩻ ထူႏထိုꩻထွူတဲင် အဝ်ႏကုဲင်အထီဗွာနဝ်ꩻ အံႏသွော့တွမ်ႏမေ့ဖွန်ႏ တတွာမောက်ကြဲင်ႏခူꩻနဝ်ꩻနေား၊ ကွယ်ရောꩻထွူတဝင်ꩻတဲင် မွူးရဝ်ꩻခိုႏ ဗေင်ႏထွိုင်ႏဖြားမဲ့ထွူနဝ်ꩻ အံႏသွော့နေား၊ အံႏမွူးနီꩻတဆီ တပြက်ꩻလာရပ်နဝ်ꩻ တဟဝ်တဝ်း၊ အံႏဗာႏပဉ်လာလာမꩻဟဝ်သွူ။
• ၁၁။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မဲလင်ဗွာ မဲလင်ဆူႏသား တမွူးလုမ်းလုမ်းယို ပသေကြောင်းအွဉ်ႏသဲင်ထွူတဲင် ဗုံဗာႏမေႏဗွိုင်းခင်ပသီႏကို၊ မဲလင်နဝ်ꩻ ဖေႏကထွာလို့ဗာႏဖါႏသွူ။ မီႏထွာသွူဖါႏနဝ်ꩻ မဲလင်ဖါႏသွံခြဲက်ꩻယို သော့ꩻတဝတ်ꩻထီ တပလဲင်ꩻကိုတဲင် ကွယ်လꩻလꩻသွူတွော့ꩻ အံႏသွော့တလဲင်ႏတစေားနေင်းထီနွိုး၊ အံႏသွော့ တနီꩻ၂-လဲင်ႏ၊ မွူးရဝ်ꩻခိုႏတလဲင်ႏ၊ မွူးဟာခိုႏတလဲင်ႏနေား၊ တညတဝ်း ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ မဲ့ꩻဟဝ်လွဉ်ဒျာႏသွူ။
• ၁၂။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ကွပ်သꩻရာႏ (နှလုံး)အာႏပေႏတွော့ꩻ ထွာလွဉ်ဗာႏတဲင် သꩻရာႏအာႏဖေႏကတလာနဝ်ꩻ အံႏဗာႏတသီႏသꩻရာႏအာႏဟဝ်ဖုံႏသွူ။ တသီႏသꩻရာႏအာႏဟဝ်နဝ်ꩻ တသီႏဆဲင်ႏဝေင်ꩻကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏစာအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ဖြေꩻအံႏဒျာႏသွော့နေား၊ သꩻရာႏအာႏဖေႏကဗွေနဝ်ꩻ အံႏဗာႏပဉ်လာလာ ပဉ်နေင်ႏနေင်ႏမꩻသွူ။
• ၁၃။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏသားနဝ်ꩻ ကတတဲ့ꩻတဝ်း ထော့ꩻယာႏ၊ ဗေဟံႏ၊ ဖိုးနဲန်းထီ၊ ဆျာဒီႏ၊ ကမ်ႏပုဲင်းဒီႏ၊ ငါးသလောက်၊ ထပေႏယိုႏ၊ ထိုဖူꩻယဉ်း၊ ထိုဖူꩻဗွာ၊ ဗေသေင်၊ တဖြွို့ရာႏ (စတော်ဘယ်ရီ)ဖုံႏနဝ်ꩻ အံႏလꩻတဝ်း၊ သျောင်ႏနွောင်ꩻနွောင်ꩻဗာႏ၊ တသီႏလဲ့ အံႏနွောင်ꩻနွောင်ꩻ အံႏအာအာမꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻသွူ။
• ၁၄။ တသီႏဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻ၊ တသီႏတိုင်းရင်းနဝ်ꩻ တသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻအဝ်ႏစာအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် မီႏလွꩻမာꩻနုဲင်း အနယ်ꩻချာယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ဖြေꩻအံႏနေးဗော့ꩻ ဝင်ꩻဖောႏထွူလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။
• ၁၅။ မဲန်ဖေႏသေထဲင်း ခꩻတမျိုꩻနဝ်ꩻ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻ ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ယော့ꩻလဲ့ယော့ꩻ၊ အဲင်ႏလဲ့အဲင်ႏတဲင် အဆာအအဲင်ႏ ဖေႏကသက်သာႏနဝ်ꩻ ခေတ်ယိုခါ ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ လေညင်ꩻဆီ၊ နံးမန်ꩻဟန်ႏလွူး၊ ယူလစ်ဆီ၊ ပရုပ်၊ ဖုန်းမသိန်၊ သိုင်းမို၊ လင်ဇီး-စတဲင် ကပါဒါႏ ဒဏ်ကြေတသီႏသူႏဖြွꩻအမျိုꩻမျိုꩻယို တမျိုꩻတဝ်းလဲ့တမျိုꩻ သူႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်သက်သာႏအီဒျာႏနေနေသွူ။

ကွယ်ႏတွော့ꩻ တဟဝ်လွစ်အီတဝ်းသွူ။

• ၁၆။ ဆွတ်ꩻဆွုမ်ႏယော့ꩻရောႏဂါႏ တသီႏသူႏယို မီႏမဲန်ဖောႏဒျာႏနဝ်ꩻ မေ့တလင်း၊ မေ့ရိုꩻရိုꩻ၊ အေင်ကဲင်၊ အေင်ရိုꩻရိုꩻ အဒီႏတသဉ်ယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏ ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻထွူတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီသူႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်သက်သာႏအီဒါႏနေနေသွူ။