ခြောက်ရောႏဂါႏ
"ခြောက်ရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ" ခြောက်ရောႏဂါႏကရိုꩻနဝ်ꩻ သွုန်ႏကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ကျောက်ကပ်(ဆီႏစဲစ်)ကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ကျောက်ကပ်တွမ်ႏဆီႏအွိုင်ꩻအခါႏ ဆီႏဖြွီꩻလွစ်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ဆီႏအွိုင်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း ခြောက်ကတဲႏဒါႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻခြောက်ရောႏဂါႏသွူ။ ခြောက်ရောႏဂါႏယိုနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာ ထွာသော့ꩻတဲႏသော့ꩻဆီႏအွိုင်ꩻကိုတဲင် လိုꩻသီးနဝ်ꩻ ကုဲင်းဟဲ့ꩻဗော့ꩻဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ တဲးတဲးလဲ့ ခြောက်ကတဲႏနွောင်ꩻဒါႏခင်ႏလံးနဝ်ꩻ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ နုဲင်းကီယိုအတွိုင်ꩻ အဝ်ႏ၄-ထွောင်းပဉ်သွူ။ ခြောက်ကတဲႏဗာႏနဝ်ꩻ အွꩻအာငါႏ ထွန်ဓာတ်ကပါဒါႏထီတွော့ꩻ တဲႏခြေင်ခြေင်မွေးတဝ်း၊ ပါစကဓာတ်မေႏအာႏ ကပေႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ကအံႏဒါႏ အာဟာႏရအမျိုꩻမျိုꩻယို တကေႏပဲစ်ꩻလို့တဝ်းတွော့ꩻ အခြီအနျꩻအဝ်ႏကုဲင်အာတဲင် ထွာထိုꩻခြောက်လဲ့အဝ်ႏသွူ။ ပါစကဓာတ်မေႏအာႏ မီႏတလာလွဉ်ꩻငါႏတဲ့ ကုဲင်းထွာဖျင်ဒါႏခြောက်နေနေသွူ။ လိုꩻကအံႏအာလွဉ်ꩻငါႏ အရသာႏယုဲင်ပြေ နုဲင်းသူႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ကုဲင်းထွာဒါႏခြောက်နေနေသွူ။ ဆီႏဖွိုင်ꩻ-စတဲင်ခင်ႏလံး ၄-ထွောင်းကို တထွောင်းထွောင်း ခြောက်ကတဲႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ငင်းဒေင်ဆာဒါႏ၊ ငင်းဒေင်ဟွီအဲင်ႏဒါႏ၊ ငင်းဒေင်စို့ꩻဒါႏ၊ ဆီႏတသီး၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏဆေ့ꩻဒါႏသွူ။ ဆီႏအွိုင်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း၊ ဆီႏအွိုင်ꩻတငါ ဆီႏတဖူꩻခြောင်ꩻကို တရိုꩻတဝ်း ခြောက်မီႏအဝ်ႏခံခါꩻ၊ ခြောက်မီႏအဝ်ႏတာခါꩻနဝ်ꩻ ဆီႏထာꩻတထန်ႏဟဝ်တဝ်း၊ ဆီႏထန်ႏဆေ့ꩻ၊ ဆီႏထန်ႏလဲင်ႏစိꩻစိꩻထွူတွော့ꩻ ပေါႏဆီႏထာꩻတဲ့ ကုဲင်းခြေ့ကုဲင်းဆာဒါႏသွူ။ ခြောက်ကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ပေါႏတွယ်ႏဓာတ်မန်ႏလဲ့ ဓာတ်မန်ႏကိုနဝ်ꩻ ခြောက်တူႏအပေႏအတန်ယို သေငါꩻစဲင်းဒျာႏသွူ။ ခြောက်ရောႏဂါႏယို မီႏလွေꩻလိုမ်ꩻလာꩻ တသီႏယုံႏ အွိုးဝေင်ꩻနဝ်ꩻ ဝင်ꩻတွယ်ႏဓာတ်မန်ႏတဲင် ဓာတ်မန်ႏကို ခြောက်မီႏအဝ်ႏမွေးနဝ်ꩻ ဝင်ꩻကုဲင်းကွီဖြဲ့ꩻဒါႏသွူ။ မီႏဖြဲ့ꩻနေးနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏအဆာသွူတကာႏတဝ်း ရွဉ်လဲ့လို့အာငါႏသွူ။ ခွန်ကုဝေ ကထောင်လွူꩻဗာႏ တသီႏနယ်ꩻဒွေါင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ ခြောက်ခြီတသီႏနယ်ꩻယို မော့ꩻအာတန်ဒျာႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ပါꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း နမ်းတွမ်ႏနမ်း မီႏအဝ်ႏထင်းခြောက်အဝ်ႏနဝ်ꩻ၊ တဝ်းလဲ့ တွယ်ႏဓာတ်မန်ႏတွော့ꩻ ဓာတ်မန်ႏကို ခြောက်မီႏအဝ်ႏမွေးနဝ်ꩻ မီႏတမဲန်ဖြဲ့ꩻတဝ်းလဲ့ အဝ်ႏလိုႏလိုမ်ꩻလာꩻတွမ်ႏ တသီႏခြောက်ခြီနယ်ꩻ နုဲင်းငါယိုဖုံႏသွူ။
"တသီႏခြောက်ခြီနယ်ꩻဖုံႏ"
- ၁။ လိုꩻကထွာဒါႏ ဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ မီꩻဟွမ်(စပါးလင်)ယို ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻဖေႏကပါ ထူႏထွူတဲင် ပသေကြောင်းကြောင်း တောက်ꩻဗွပ်ꩻပသာႏအရွီးခိုႏပိုနဝ်ꩻတွော့ꩻ သော့ꩻထီအပလဲင်ꩻတဆီ၊ ချင်းသော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသီကျာꩻ၊ ခြွူသိုမ်ထီတထီတွော့ꩻ အွဉ်ႏခွꩻ အွꩻဖေႏအာအာ၊ အွꩻဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻ ဆီႏခြောက်ခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏသွူ။ ခြွူတလဲင်ႏ ခြီလို့တဝ်းတဲ့ပ ခြွူဖျင်ဖျင်အွꩻထဲင်းထဲင်းသွူ။ မီꩻဟွမ်ခြွူထီယိုနဝ်ꩻ ဆီႏရောႏဂါႏလင်ဖုံႏလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻအီသွူ။
- ၂။ ဆီႏအွိုင်ꩻကို ခြောက်မီႏတဲႏနဝ်ꩻ (၁) တလာꩻရာႏယို သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ ထူႏထိုꩻအခူꩻ၊ အဝ်ႏကုဲင်တလာꩻရာႏယာႏနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏ ၂ဝိ၊ (၂) မေ့ဖွန်ႏအယာႏခဉ်ႏ ၁ဝိ၊ (၃)တဝတ်ꩻထီ အယာႏခဉ်ႏ ၁ဝိ၊ ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ ကွယ်ရော်ꩻနွတ်ရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ အံႏဖေႏသွော့ တနိꩻတစေားနေင်းထီနွိုးနေား၊ မဲ့ꩻအခြီပြင်ꩻ ပါလင်ꩻထိုꩻဒျာႏဆီႏကိုသွူ။
- ၃။ ခြောက်အဝ်ႏဆီႏအွိုင်ꩻကိုတွော့ꩻ ဆီႏထာꩻကယပ်ꩻဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဟဲ့ꩻ"ရူးတထေႏမွူး"၊ မန်းနဝ်ꩻ "တောကြက်မောက်"လဲ့အဝ်ႏဟဲ့ꩻ အဝ်ႏဟဲ့ꩻနီမျိုꩻ၊ ထာꩻယိုမွူးအရွီးယို ခူႏအာအာ ပသေကြောင်းကြောင်းထွူတွော့ꩻ မူသွော့လုံးပဲဉ်လောင်းနေား၊ ကလꩻဒါႏမူထီ စောအံႏဟန်ႏအို *၂-စောရပ်ယို မွူးဟာခိုႏ ပေါႏအီႏဗေင်ႏထာꩻလဲ့ အွꩻဖေႏသွော့နေား၊ အွꩻလွဉ်ꩻအာအာသွော့ထီနေား၊ ခြောက်မီႏဆေ့ꩻနဝ်ꩻ တဟာနီဟာငါလဲ့ ခြီလို့ဒျာႏ၊ ခြောက်မီႏတန်နဝ်ꩻ လစ်ꩻငတ်ꩻဟာမꩻ ခြီလို့သွူ။
- ၄။ ခြောက်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ သေင်ႏမဲသက်ꩻအရွီးတရိုꩻတဝ်း၊ အဖေ့ꩻတရိုꩻတဝ်း ခြွူလꩻလꩻ အွꩻအာအာသွော့နေား၊ မဲ့ꩻအခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏ၊ နန်းခရာႏတလိုႏတဝ်းသွူ။
- ၅။ တသီႏခြောက်ခြီ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ သေင်ႏတရူးတုဲင်တသီး (ငုရွှေဝါပင်) အရွီးယို တဒွေါ့ꩻပဉ်ကွို့ꩻကွိုꩻ၊ ပဉ်ဗေင်ႏဗေင်ႏတွော့ꩻ ခြွူဟံးလꩻလꩻ အွꩻအာအာ အွꩻခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ခြောက်ခြီနေနေသွူ။
- ၆။ တသီႏခြောက်နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဟန်ႏလွူးကဲစ်ရဲစ်အဒီႏဗွာ (မုလာဥဖြူ)ယို သွယ်ꩻပဉ်ဗေင်ႏဗေင်ႏ ပသကြောင်းကြောင်းဆိုမ်ႏ ထောင်းပဲစ်ꩻသွူတွော့ꩻ စေ့ꩻသွော့အထီနေား၊ ဟန်ႏလွူးဒီႏဗွာထီတဝန်ႏနင်းထီရပ်ယို သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻတွော့ꩻ ကွယ်ခြီထွူအွꩻသွော့ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနေား၊ အွꩻသွော့ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ၃-နီꩻ၊ အအာသွတ်ꩻ ၇-နီꩻနေား၊ ခြောက်ခြီသွူတွော့ꩻ မဲ့ꩻပါလွဉ်ꩻဒျာႏ ဆီႏကိုလဲင်ႏစိꩻစိꩻသွူ။
- ၇။ ခြောက်ရောႏဂါႏ ကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ အံအာႏအာတဲင်ပူႏပီ အယာႏဗွာဗွာနဝ်ꩻလဲ့ ခြောက်ခြီနေနေသွူ။
- ၈။ ခြောက်ရောႏဂါႏ ကအဝ်ႏဒါႏလို့ꩻနဝ်ꩻ ခြွူအွꩻဝါးစောက်အာႏထီ (တင်ကျီးငှက်)ကတူႏနဝ်ꩻလဲ့ ခြောက်ခြီနေနေသွူ။
- ၉။ ခြောက်ခြီတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းနယ်ꩻနဝ်ꩻ နမ်ႏရိုပ်ꩻဆူႏသားယို ခူႏအာအာအရွီး၊ ပသေကြောင်း အွဉ်ႏလိုသဲင်သွူတွော့ꩻ ထောင်းဖွန်ႏခါꩻသွော့နေား၊ မီႏအံႏနဝ်ꩻ နမ်ႏရိုပ်ꩻဖွန်ႏ တစောနေင်းထီနွိုးယို သော့ꩻထီ ၃-ဝန်ႏနေင်းရပ်တွော့ꩻ ခြွူသွော့ ၃-ထီ ၁-ထီနေား၊ အွꩻဖေႏသွော့ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ ၃-နီꩻ၊ အအာသွတ်ꩻ ၇-နီꩻနေား၊ အွꩻတသီႏကျာꩻနဝ်ꩻ အွꩻအာအာ၊ အွꩻကုဲင်းကုဲင်းဖေႏသွော့ထီနေား၊ မဲ့ꩻအခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏသွူ။
- ၁၀။ ခြောက်ခြီတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ (၁) ဖက်ꩻကန်စွဉ်ꩻ (ထီ) အယာႏခဉ်ႏ ၂၅ိ၊ (၂) တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ အယာႏခဉ်ႏ ၁၂ိ၊ (၃) မောက်ကြဲင်ႏမဉ် ထေထွူအခူꩻ အယာႏခဉ်ႏ ၃ိ၊ (၄) တသာႏဆိုမ် အယာႏခဉ်ႏ ၁ိ၊ (၅) ထီနဝ်ꩻ ယာႏခဉ်ႏ ၁၀ဝိ (၂-ပလဲင်ꩻတန်လွိုလွို) ခြွူသော့ꩻသွော့ဖွိုင်ꩻကြောင်းကြောင်း၊ ထီဖေႏကအဝ်ႏကုဲင်ငါ အယာႏခဉ်ႏ ၁ဝိငါနေား၊ ပေါႏခွꩻသွူလဲ့ အွꩻလို့လို့ တလဲင်ႏချင်ႏနေား၊ ဆီႏရိ၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏတသီး၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏခြောက်ရောႏဂါႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်အီနွောင်ꩻလို့သွူ။
- ၁၁။ လိုꩻသီးခန္ဓာႏ နမ်းတဗာႏလုမ်း အထွောင်းမုဲင်ꩻကိုတရိုꩻတဝ်း ခြောက်မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ထီကိုထီခိုႏလောင်း ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻဒါႏ ဗေဒါမွူး (အရွီးပါတဝ်း) အဒီႏအထောင်ꩻ အလာႏကပါညီꩻဒါႏ ၇-မွူးရပ်ယို တဒွေါ့ꩻပဲစ်ꩻပသာႏထွူတဲင် တွမ်ႏထော့ꩻယာႏအဗဲ့ꩻအခေါက်ပါတဝ်း အယာႏသဲတ်သဲတ် အယာႏခဉ်ႏ ၂ဝိယို သော့ꩻတွမ်ႏအမီႏစုံႏစုံႏလင်ႏလင်ႏ ဒွိုႏရော်ꩻတဝင်ꩻနဝ်ꩻ အံႏလို့လို့သွော့ တနီꩻချင်ꩻနေား။
- ၁၂။ ဆီႏဖွိုင်ꩻကို ဆီႏတဖူꩻခြောင်ꩻ (ဆီးလမ်းကြောင်း)ကို ခြောက်မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ဝင်ꩻကဒွိုႏထွူဒါႏ ငိုစီႏ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻ တခူꩻရပ်ယို တွမ်ႏထီလိုမ်ꩻတဲင် အံႏမျောႏသွော့ (၃)နီꩻငါနေား၊ မဲ့ꩻအခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏ၊ ဆရာႏနမ်းမော့ꩻစံꩻ ထွားလဲန်းရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ငိုစီႏနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻကို ဘယတသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻအဝ်ႏစာဒျာႏသွူ။ တဒွိုႏတဝ်းဒွိုန်းငိုꩻစီႏတသဉ်လဲ့ အလွိုးအဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။
- ၁၃။ ခြောက်ကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ဖုဲင်လာႏ၊ ဖုဲင်စော့ꩻ စူတသဲန်ꩻရပ်ယို သော့ꩻထီတပလဲင်ꩻရပ်တွော့ꩻ ခြွူသွော့၊ ပေါႏအဝ်ႏကုဲင် သိုမ်ပြုံႏတပြုံႏလဲ့ အွꩻလို့လို့သွော့ တလဲင်ႏချင်ႏနေား၊ အွꩻဖေႏကယိုꩻနဝ်ꩻ သော့ꩻပါ တသာႏသိကျာꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။
- ၁၄။ တသီႏဆီႏသွင်ႏ ခြောက်ခြီနယ်ꩻနဝ်ꩻ လိပ်ကျောက်ဆူး ၁ိ၊ ကြွေပုပ် ၁ိ၊ အလိုကျူ (တလူ)ရွီးခိုႏ ၁ိ- ယို၃မျိုꩻနဝ်ꩻ ထောင်းဖွန်ႏရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတဲင် အံႏသွော့ တလဲင်ႏ တယာႏခဉ်ႏ တမတ်ရပ်၊ အံႏသွော့ တနီꩻ(၃)လဲင်ႏနေား၊ မဲ့ꩻအခြီလင်ꩻထိုꩻဒျာႏသွူ။ လိပ်ကျောက်ဆူးတွမ်ႏ ကြွေပုပ်နဝ်ꩻ ဖို့ꩻသꩻထဲ့ဒွိုန်းမေႏမꩻ ထောင်းယိုꩻအံႏဟဝ်သွူ။
- ၁၅။ အယိုꩻသွတ်ꩻ တသီႏခြောက်ခြီနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏတန်တန်တဒီႏယို အိုႏထိုꩻအပီ သွယ်ꩻဗွိုဗွိုသွူတွော့ꩻ သော့ꩻဝန်ႏတအုတ်ꩻ (ဖန်ခွက်)ကို သော့ꩻထီခွိုင်းကအွꩻလို့နွောင်ꩻတွော့ꩻ ဒို့ꩻခါꩻ အွဉ်ႏတခွယ်ꩻ တနားရီႏရပ်ထွူ အွꩻလို့လို့သွော့တလဲင်ႏချင်ႏနေား။
- ၁၆။ ခြောက်ခြီနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မဲလင်ဆူႏသား (မဲလင်ဗွာ)ရွီး၊ ရူးတထေႏရွီး၊ နမ်ႏရိုပ်ꩻဆူႏသားရွီး၊ အရွီး ၃-မျိုꩻယို ခြွူရော်ꩻတဝင်ꩻ သိုမ်ထီတထီတွော့ꩻ အွꩻဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနေား။
- ၁၇။ ခြောက်ခြီနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻဖေ့ꩻ (ဖက်ꩻကိုမ်ႏခါႏ ဝင်ꩻကသွတ်ꩻအံႏအစော့ꩻနဝ်ꩻ မွေးတဝ်း)ယို တဒွေါ့ꩻဟံးပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻသွူတွော့ꩻ ချင်းသော့ꩻတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ၊ ချင်းသော့ꩻထီတဲင် ခြွူဟံးညည အွꩻဖေႏသွော့တလဲင်ႏ ၂-ဝန်ႏနေင်း၊ အွꩻဖေႏသွော့ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနေား၊ ဟဝ်ငါႏရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဖက်ꩻကိုမ်ႏနွုမ်ꩻဟေ့ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏခမ်းခွꩻကောင်ထိုလောင်းလွုမ်ꩻ၊ ခမ်းလျား ထာꩻဖွိုႏကိုနဝ်ꩻ အဲန်ထဝ်းသွူ။ ဝေင်ꩻနယ်ႏဟိုပုံꩻ မုဲင်းကောင်ဗꩻတွို့ꩻဗꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ လွိုင်ႏငါႏသွူ။