တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို
CT scan slice of the brain showing a right-hemispheric ischemic stroke (left side of image).

တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏ ကဟဲ့ꩻဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လိုꩻတွိုင်ꩻဖေႏကသေနာႏယိုꩻတွော့ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏဒျာႏသွူ။ မဲန်ႏမဲန်ႏနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "လေငန်းရောဂါ"နုဲင်းနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ ပအိုဝ်ႏလဲ့ မဉ်ႏဟဲ့ꩻဒျာႏ "ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ ဒို့ꩻတခြို့နွောင်ꩻရောႏဂါႏလက္ခဏာႏ ကားကအဝ်ႏသွူ။ တလီꩻဖျတ်ကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ ထာꩻဆာလက္ခဏာႏ တမျိုꩻတစွိုးဒျာႏသွူ။ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏကရိုꩻနဝ်ꩻ စူခင်ႏစတဲင် နမ်းအင်္ဂါႏတစွိုးတမျိုꩻ၊ တကွို့ꩻတခဝ်ယို ဖွီဖွီဖဲင်ဖဲင် တရုဲင်ꩻတသွိုးနွောင်ꩻတဝ်း၊ ထွူႏထိုꩻ သီထိုꩻရောႏဂါႏမျိုꩻသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ စူတပင် ခင်ႏတပင် ထွူႏထိုꩻသီထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ နမ်းတကွို့ နမ်းတခဝ်ထွူႏထိုꩻ သီထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဗုဲင်ႏတဖဲ့ꩻတခဝ် ထွူႏထိုꩻသီထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ မဲ့အဲန်ႏလုဲင်းထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဖြောင်းတခေင်ႏထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဖြေꩻဆွော့ဖြေꩻဒွေါင်ႏ ဖြေႏတခေင်ႏထိုꩻတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻထာꩻတဖြီႏတဝ်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ ထာꩻတဖေင်ꩻတန်ထိုꩻလဲ့ ဟဲ့ꩻဗာႏငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏလွဉ်းလွဉ်းသွူ။

ကထွာဗာႏ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ သွီႏတိုꩻသွီႏသန်လွဉ်ꩻငါႏတွော့ꩻ သွီႏတလီꩻဖြွီꩻပေႏထဲ့ထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ လူးခွꩻလွဉ်ꩻထီ၊ အုံခွꩻလွဉ်ꩻထာꩻ၊ ခမ်ႏညငါႏထာꩻခွꩻလာတွော့ꩻ သွီႏခယ်ꩻထိုꩻ၊ သွီႏခယ်ꩻအဝ်ႏခံတွော့ꩻ သွီႏတလီꩻဖြွီꩻပေႏပစ်ꩻထိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏ ထွာလွဉ်ဗာႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ သွီႏတိုꩻရောႏဂါႏယို သွီႏဖေႏကတိုꩻလွဉ်ꩻပုဲင်ႏထာꩻနဝ်ꩻ သွီႏကတိုꩻပိုႏအီဒါႏ အဆိုမ်၊ အနွိုး၊ အဗွမ်ႏ၊ အတချꩻ၊ အခွꩻချုက် အရသာႏမျိုꩻဖုံႏယို သျောင်ႏလꩻလꩻသွူတဲင် တသီႏသွီႏတိုꩻလင်ꩻ ကတဲ့ꩻခဝ်းဒါႏနီအမျိုꩻယို အံႏသေႏသေႏ၊ အံႏမဲန်ႏမဲန်ႏဗာႏ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻသွူ။ အခွꩻဖေႏကလွဉ်ꩻပုဲင်ႏ၊ သွီႏဖေႏကခယ်ꩻပုဲင်ႏနဝ်ꩻ လူးခွꩻငါႏပုဲင်ႏထီ၊ အုံခွꩻငါႏပုဲင်ႏထာꩻ၊ အုံခံညငါႏပုဲင်ႏ ထာꩻခွꩻမꩻသွူ။ အထူꩻတဗာႏနဝ်ꩻ အံႏအာခါꩻသွူ ထာꩻအံႏအရသာႏခွꩻချုက် တစွိုးစွိုးတွော့ꩻ လူးခွꩻလွဉ်ꩻထဲင်းထီ၊ အုံခွꩻလွဉ်ꩻထဲင်းထာꩻနဝ်ꩻ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏ ယိန်းထွာယိုꩻယိုꩻသွူ။ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ လိုꩻသက်တန်မꩻ၊ လိုꩻပြွောင်ႏမꩻကုဲင်းထွာလဲ့ မီႏတချင်းတဝ်း၊ တသျောင်ႏတဝ်းထာꩻအံႏ၊ မီႏအုံခွꩻငါႏထာꩻ၊ လူးခွꩻညလွဉ်ꩻငါႏထီနဝ်ꩻ လိုꩻသက်ပေႏ၊ လိုꩻယွောင်လဲ့ ထွာဒျာႏဒျာႏနေနသွူ။ လိုꩻသီးယို ဖေႏကထွာပုဲင်ႏငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်)ရောႏဂါႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ မီႏထွာလဲန်းသွူလဲ့ ဖေႏကဟဝ် သက်သာႏခွုန်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ ကမာꩻပစ်ꩻမာꩻအဲန်ႏအီဒါႏ သွီႏတလီꩻဖြွီꩻ ထော့ꩻယာႏ၊ ငါးသလောက်၊ ဖိုးနဲန်းထီ၊ ဆျာဒီႏ၊ ကမ်ႏပုဲင်းဒီႏ၊ ဗေဟံႏခူꩻ-စတဲင် အရသာႏဗွမ်ႏဆိမ်ꩻမျိုꩻယိုလဲ့နဝ်ꩻ၊ အရသာႏခွꩻဓာတ်ကအာလွဉ်ꩻဒါႏ ကမ်ႏပုဲင်းယာႏ၊ ဆျာထီယာႏ၊ သိုꩻယာႏ၊ ပနားယာႏ-စတဲင် အယာႏမျိုꩻလဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအံႏတဝ်း၊ အဝ်ႏလိုႏသျောင်ႏလꩻလꩻသွူ။

ကထွာကမော့ꩻဒါႏ ငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်)ရောႏဂါႏသားယို ကတဲ့ꩻကခဝ်းဒါႏ ဟန်ႏအိုထာꩻအံႏမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ စောက်ꩻသွီရာႏ၊ စောက်ꩻသွီလာႏ၊ အုတ်ရှစ်လာႏ၊ မွဉ်ꩻလာႏ၊ ဟန်ႏဆာယာႏလာႏ၊ ဖက်ꩻလိပ်လာႏ၊ အောင်ႏလျာရာႏ၊ အောင်ႏလျာစော့ꩻ၊ ခွေးတောက်စော့ꩻ၊ သင်္ဘောꩻလာႏ၊ သင်္ဘောꩻထီးတုဲင်း၊ ဘဲယာႏ၊ ဆျာယာႏ၊ ကွယ်သာႏယာႏ၊ ဝါးလွီးယာႏ၊ ပခေါ်၊ ဖက်ꩻဗိုႏ၊ အေင်၊ ခဲန်ႏ-စတဲင်နုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။ ကတဲ့ꩻဒါႏ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏယို မီႏဒေါ့ꩻဗာႏ အရသာႏအနေႏနဝ်ꩻ ဆျာႏ'ခါႏ'လျား'ဟတ်ꩻမျိုꩻဖုံႏသွူ။ အဆျာႏအခါႏကရိုꩻလဲ့ သိုမ်းပူလာႏ၊ ချင်ꩻခါးတကီႏရာႏဖုံႏနဝ်ꩻ သံးတတဲ့ꩻတဝ်းနေနေသွူ။ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏယို လိုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ အံႏနေး၊ ဖြွꩻနေး၊ ဆောင်ꩻနေး၊ အိုနေး၊ စိမ်ႏနေး အဝ်ႏအမျိုꩻမျိုꩻသွူ။ လိုမ်ꩻလာꩻနယ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻအကိုယို ပေါႏထွာလဲန်းသွူ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဒါႏရာꩻ၊ သေရာꩻ၊ အဝ်ႏရာꩻ၊ ယိုꩻရာꩻအနယ်ꩻယို ထူႏသုံꩻလိုမ်ꩻလာꩻအီထွူတဲင် အွဉ်ႏသꩻဆွာꩻဆွာꩻ လိုမ်ꩻလာꩻလွေꩻဗာႏ အလာပဲင်ꩻ၊ အနေင်ႏပဲင်ꩻသွူ။ မာꩻစံꩻနေးတနီꩻ နီနီꩻနဝ်ꩻ တဟဝ်နွောင်ꩻတဝ်းသွူ။ လိုꩻကထွာဒါႏ စူတနွော့ꩻ၊ ခင်ႏတနွော့ꩻ၊ ကတူႏတနွော့ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻလဲ့ လိုမ်ꩻလာꩻဗာႏနုဲင်းငန်ꩻတလီꩻ(တလီꩻဖျတ်)ရောႏဂါႏနယ်ꩻယိုနေနေသွူ။

ငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်)ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  • ၁။ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ရူးတလင်ꩻသွုန်ႏထီမီႏအဝ်ႏလဲ့ ရူးတလင်ꩻသွုန်ႏထီ တမေႏခြဲတ်ꩻဒီႏရပ်ယို ဖျောႏရောꩻတွမ်ႏတဝတ်ꩻထီတွော့ꩻ ဖေႏအံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ ရူးတလင်ꩻသွုန်ႏထီယို ပွစ်ဖေႏအဖြေꩻလဲ့နဝ်ꩻ ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻအီသွူ။
  • ၂။ ငန်ꩻတလီꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ပြောင်ႏသီꩻတနွိုင် (ခပေါင်းရေကြည်) အဖေ့ꩻအရွီးယို တဒွေါ့ꩻဆားဆား စဲတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ ၂-နီꩻရပ်တွော့ꩻ ပေါႏအဗို့ꩻဖုံႏထန်ႏလွဉ်လဲ့ ထူႏအထီနဝ်ꩻတဲင် ဒွိုႏနုဲင်းဝင်ꩻကဒွိုႏဒဝ်နဝ်ꩻ ထူႏအတအွိုထီနဝ်ꩻတွော့ꩻ အတအွိုထီယို ၂-စောနေင်းထီနွိုး တွမ်ႏတဝတ်ꩻထီရော်ꩻတွာတဝင်ꩻတွော့ꩻ ဖေႏအံႏသွော့ တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနေား၊ တွမ်ႏပြောင်ႏသီꩻတအွိုထီယိုတဲင် ဖြွꩻဖေႏပါသွော့ ကထွူႏကသီ ကထွာခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻနေား၊ အနယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ မာꩻနွောင်ꩻတဝ်းအဲန်ထဝ်း၊ အနယ်ꩻဟဝ်အနယ်ꩻဒါႏ၊ အနယ်ꩻသေႏချာႏမျိုꩻသွူ။
  • ၃။ စူတဖဲ့ꩻ၊ ခင်ႏတဖဲ့ꩻ တမွန်တဝ်း၊ ခွုမ်စံႏထာꩻလꩻတဝ်း၊ ဒေါ့ꩻထာꩻဖြီႏတဝ်း-စတဲင် တလီꩻဖျတ်ရာႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ စောက်ꩻအာႏတဒွီဒီႏယို ပသေကြောင်းကြောင်း သွယ်ꩻဗွိုဗွိုထွူတွော့ꩻ စောက်အာႏတဒွီသွယ်ꩻထွူ အယာႏခဉ်ႏ ၅ိ-ယို ငိုးခြိုမ်ႏခြိုမ်ႏတွမ်ႏ နံးမန်ꩻထေင်စဲစ်စဲစ် အယာႏခဉ်ႏ ၅ိ-ထွူတဲင် ပေါႏစောက်အာႏတဒွီဒီႏခြိုမ်ႏလို့သွူတဲ့ ဝွေါ့ထန်ႏလို့သွော့ စောက်အာႏတဒွီဒီႏနဝ်ꩻနေား။

အဝ်ႏကုဲင်နံးမန်ꩻနဝ်ꩻ ပေါႏခွꩻလဲ့ သော့ꩻခါꩻပလဲင်ꩻကိုတွော့ꩻ တနီꩻ ၂-လဲင်ႏ ၃-လဲင်ႏသူႏဖေႏသွော့ တလီꩻဖျတ်ခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား၊ သူႏဖေႏထွူနဝ်ꩻ စိမ်ႏနွတ်ꩻလွဉ်ꩻသွော့နေား၊ သူႏဖေႏစိမ်ႏဖေႏသွော့ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻမွူးနီꩻ တဆီရပ်နဝ်ꩻနေား၊ အမီႏထူꩻချာꩻလဲ့ မာꩻဖေႏထဲင်းထဲင်းသွော့နေား၊ မဲ့ꩻဟဝ်လွဉ်၊ သက်သာႏလွဉ်ဒျာႏသွူ။

  • ၄။ ငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်)ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ပဆျာႏရာႏ ဝင်ꩻကပသွူႏအီဒါႏကတူႏ အရာႏသဲင် တွမ်ႏကရမက်ယို မူရော်ꩻသွူလွဝင်ꩻ လုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထီအောက်ꩻယို သူႏဖေႏသွူ တလီꩻဖျတ်ခင်ႏလံးနဝ်ꩻတွော့ꩻ စိမ်ႏဖြွꩻနွတ်လꩻလꩻဖေႏသွော့နေား၊ တသီႏမူအောက်ꩻ တတွာမောက်ꩻမူးရာႏရပ်ယိုလဲ့ ရော်ꩻတွမ်ႏတသာႏ တတွာကာဖီရာႏတွော့ꩻ ဖျောႏအွꩻပါသွော့နေား၊ သူႏဖြွꩻစိမ်ႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻ၊ အွꩻဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့နေား၊ ကရမက်နဝ်ꩻ ဘယတသီႏဆဲင်ႏ တောင်ႏကီꩻကို ဝင်ꩻအဝ်ႏစာဒျာႏသွူ။
  • ၅။ တသီႏတလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ (၁) တဝတ်ꩻထီ (၂) သွုမ်ခြေင် (၃) ငံပြာရည် ယို ၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ တမျိုꩻတစေားအံႏဟန်ႏအို ကွယ်ရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ အံႏချာသွော့ တနီꩻတစေားဟန်ႏအိုနေား၊ ပေါႏတဟဝ်တဝ်းဒွိုန်းလဲ့ အံႏလွေꩻသွော့ စွုမ်ႏနီꩻနီꩻနေား။

တသီႏယို စပ်တလဲင်ႏ အွꩻ ၃-နီꩻထွူ အဝ်ႏခါႏ လစ်ꩻငတ်ꩻလာ မီႏစပ်အွꩻယင်းတလဲင်ႏနဝ်ꩻ တလီꩻဖျတ်ဒါႏတဝ်းသွူ။

  • ၆။ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏ ဂါႏထာႏအနံးမန်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ နံးမန်ꩻထေင်ဗွာစဲစ်စဲစ်ယို စုတ်သွူတွမ်ႏဂါႏထာႏလယို ၃-ပုတ်၊ တပုတ် (၇)ပြန်ႏတွော့ꩻ သူႏဖြွꩻဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့နေား။
    • - ဥုံကြောသေကြောမ ဖြန်းဖြန်းထ၊ ရွရွ ဆက်ဆရာဆက် (၇-ပြန်ႏ)
    • - ဥုံသွေးနီသွေးခဲ စု၍ကြဲ သွေးခဲ ဆက်ဆရာဆက်။ (၇-ပြန်ႏ)
    • - ဥုံကပ္ပိယံ ကရောဟိ၊ ဥုံကပ္ပိယံ ဘန္တေ။ (၇-ပြန်ႏ)

ခါးလားကစုတ်နဝ်ꩻ ဝုဲင်ႏဘုရာꩻ၊ ခံႏထူႏသီႏလ၊ ပသာမေတ္တာႏ၊ ဝွေႏဖေႏအွဉ်သွော့ အမျနေား။

  • ၇။ ငန်ꩻတလီꩻ၊ သီတခဝ်၊ သွာက္ချာပါဒ ရောႏဂါႏအတာႏ တသီႏနယ်ꩻသေႏချာႏတမျိုꩻနဝ်ꩻ မက်ခွိုဗားရွီး (ပဒိုင်းမြစ်)၊ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻ၊ အေင်တသဉ် ၃-မျိုꩻ အယာႏခဉ်ႏတတွာတဝင်ꩻယို စေ့ꩻအထီဖေႏကလꩻ ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻညီꩻသွော့တဝင်ꩻနေား၊ တသီႏ ၃-မျိုꩻအထီ စေားအံႏဟန်ႏအို တထာဝရပ်ယို ဖေႏအွꩻသွော့နေား၊ ညတဝ်းတဆင်ႏနဝ်ꩻ ရူꩻရာꩻလွဉ်ဒါႏနုဲင်းလိုꩻဗားနဝ်ꩻသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ နန်းခရာႏတလိုႏတဝ်း၊ မဲ့ꩻဟဝ်ချာယင်းဒျာႏသွူ။ အွꩻထွူပေါႏလꩻ ၃-နားရီႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏလူးကွို့ꩻကွို့ꩻဖေႏသွော့ထီနေား၊ နမ်းမော့ꩻဖိုဗာႏဟဝ်ငါႏတသီႏနယ်ꩻသွူ။
  • ၈။ မီႏထွာမီႏမော့ꩻ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏ ၇-ဒီႏယို အိုႏထိုꩻအပီသွယ်ꩻဟံးဆားဆားထွူတွော့ꩻ တွမ်ႏထန်ꩻစူဖါႏ၊ သွုမ်ခြေင်၊ သိန်ꩻခိုႏယို ခြွုတ်ရော်ꩻခြွုတ်ပဲစ်ꩻညီꩻတဝင်ꩻလုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ပေါႏပဲစ်ꩻသွူတဲ့ ရော်ꩻသံးတွမ်ႏရေနံထီတဲင် သူႏဖြွꩻစိမ်ႏနွတ်ဖေႏသွော့ တလီꩻဖျတ်ခင်ႏလံးနဝ်ꩻနေား၊ (ထန်ꩻနို့သဲင်နဝ်ꩻ တောင်ႏကီဘယတသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻအဝ်ႏစာသွူ၊ ဗုံဗာႏမေႏ ဖေႏကထွာဖါႏသွူ)။
  • ၉။ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏအတာႏ အသီႏအံႏအနယ်ꩻနဝ်ꩻ (၁) မက်ဖစ်ပွမ်း (၂) ပိတ်ချင်ꩻ (၃) မေ့ခါႏ ယို၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏ ၁ိ-စီႏ၊ ထောင်းဖွန်ႏညီꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ တွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ အယာႏခဉ်ႏ ၁ဝိ-ယို ကွယ်နွတ်ရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတဲင် အံႏသွော့ တနီꩻ ၁-လဲင်ႏ၊ တလဲင်ႏနဝ်ꩻ အံႏတတွာဗာႏခံꩻခူꩻရပ်နဝ်ꩻနေား၊ မဲ့ꩻဟဝ်သက်သာႏလွဉ်ဒျာႏသွူ။
  • ၁၀။ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏအတာႏ တသီႏသူႏဖြွꩻနယ်ꩻတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မှင်သော် ၁ိ၊ သိုင်းမို ၁ိ၊ ဖုန်းမသိန် ၁ိ၊ ပရုပ် ၂ိ-တသီႏယို ၄-မျိုꩻနဝ်ꩻ သော့ꩻသွူပလဲင်ꩻ ရောင်ႏတညိုႏကိုတွော့ꩻ သော့ꩻရော်ꩻသံးလွဉ်ꩻသွော့ နံးမန်ꩻဟန်ႏလွူး အယာႏခဉ်ႏ ၂ဝိ-နေား၊ ကွယ်လꩻလꩻညီꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ သွီႏတလီꩻကတလောႏဟဝ်တဝ်း၊ ကခွꩻစုံဒူသီဒါႏအရပ်ဖုံႏယို သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ တနီꩻ ၃-လဲင်ႏနေား၊ တသီႏမီႏနုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ဘယတသီႏဆဲင်ႏတောင်ႏကီကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻအဝ်ႏစာစုံႏလင်ႏဒျာႏသွူ။
  • ၁၁။ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကိုမ်းဖေ့ꩻ၊ လုံးဟီႏ၊ သိန်ꩻခိုႏ၊ ကုက္ကရာႏ၊ စမုံမျိုꩻငတ်ꩻပါꩻ တသီႏယို ၅-မျိုꩻနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏတတွာ ထောင်းဖွန်ႏညီꩻသွူတဝင်ꩻတဲင် အံႏဖေႏသွော့ တနီꩻ ၂-လဲင်ႏ၊ တလဲင်ႏ တစောနေင်းထီနွိုးနေား၊ တသီႏယိုနဝ်ꩻ မီႏသူႏဖြွꩻနေးလဲ့ လꩻဒျာႏတဲင် မီႏမာꩻတသီႏဖြွꩻနဝ်ꩻ စမုံမျိုꩻငတ်ꩻပါꩻနဝ်ꩻ သော့ꩻပါတဝ်းဒွုမ်နေား။
  • ၁၂။ သွက္ချာပါဒ တလီꩻဖျတ်ရောႏဂါႏ တသီႏနယ်ꩻထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မဲလေင်းကြွဉ်အိုခြုံ (နဂျီအိမ်)သွုမ်ခြေင်၊ တဝတ်ꩻထီ ယို၃-မျိုꩻနဝ်ꩻ စပ်ရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတဲင် သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ ရောႏဂါႏကထွာဒါႏ အရပ်အခဝ်နဝ်ꩻနေား၊ မီႏသူႏဖြွꩻဖေႏ နမ်းတဗာႏလုမ်းနဝ်ꩻ ယိန်းဟဝ်ဟဝ်သွူ။
  • ၁၃။ ငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်) ရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ လိုꩻကထွာဒါႏ သွက္ချာပါဒ သီတကွို့ꩻတခဝ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ဖောႏသူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ တသီႏနယ်ꩻယိုနေား။
    • ၁။ ဆီမီးတောက်ဥ ( )
    • ၂။ ပဒဲဂေါ (အေင်ကဲင်)
    • ၃။ နနွင်းစိမ်း (မေ့ဒီႏတသဉ်)
    • ၄။ ကျင်းစိမ်း (အေင်ဒီႏတသဉ်)
    • ၅။ ကြက်သွန်နီဥ (ဖက်ꩻဗိုဒီႏ)
    • ၆။ ဆေးဒန်း (ဆေꩻဒန်ꩻ)
    • ၇။ ရှိန်းခို (သိန်ꩻခိုꩻ)
    • ၈။ လေညင်းပွင့် (လေညင်ꩻတုဲင်)
    • ၉။ ငြုပ်ကောင်း (မက်ဖစ်ပွမ်း)

တသီႏယို ၉-မျိုꩻနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏတွာ ခြွုတ်ရော်ꩻထောင်းရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏဒဝ်ဟဝ်ဟဝ် (အရက်ဦး)သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့နေား၊ သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ တနီꩻ ၄-၅လဲင်ႏနေား။ တသီႏယိုနဝ်ꩻ အံႏလဲ့လꩻဒျာႏတဲင် မီႏအံႏနဝ်ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏမောက်ꩻဖါးထီတွော့ꩻ ချင်းအံႏသွော့နေား၊ သီတကွို့ꩻ၊ သီတခဝ်၊ ဗုဲင်ႏပေႏတန်၊ ဖြောင်းတခေင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်နွောင်ꩻအီသွူ။ တောင်ꩻသေꩻ- ငန်ꩻတလီꩻ (တလီꩻဖျတ်)၊ သွက္ချာပါဒ၊ သီတကွို့ꩻ၊ သီတခဝ်ရောႏဂါႏနဝ်ꩻ တသီႏအံႏတယဝ်း၊ တသီႏသူႏဖြွꩻတယဝ်း အံႏဖေႏ သူႏဖြွꩻဖေႏ တနီꩻ ၂-နီꩻနဝ်ꩻ တဟဝ်နွောင်ꩻတဝ်း၊ အံႏဖေႏသူႏဖြွꩻဖေႏဗာႏ မွူးနီꩻပေါင်ꩻအာအာ ပဉ်လာမꩻ ဟဝ်သက်သာႏနွောင်ꩻနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာသွူ။[၁]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်-၆၊ အစဲဉ်ႏ-၆၅