ပအိုဝ်ႏစီꩻပွာꩻတွမ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ
"ပအိုဝ်ႏစီꩻပွာꩻတွမ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ" နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻနောဝ်ꩻ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ စီꩻပွါꩻရေꩻပညာႏယို ကတူႏခီးကို တအွဉ်ႏသော့ꩻရောင်တောဝ်းဝင်ꩻဖုံႏ၊ လွꩻယူႏ၊ လွꩻတွေꩻ၊ လွꩻမာꩻ၊ စူꩻထွူယိုꩻရောင်လွဗော့ꩻ ဝင်ꩻကဉ်းအာအာ၊ ထွူယိုꩻမုဲင်ꩻရာꩻ၊ လꩻပြွိုင်မုဲင်ꩻရာꩻ၊ အောဝ်ႏထွူလဲဉ်းရာꩻ၊ ထွုံꩻစဲဉ်ႏအောဝ်ႏရာꩻ အောဝ်ႏမာꩻအောဝ်ႏလုပ်ꩻလွေꩻဗော့ꩻ စွုမ်ႏနေင်ႏနေင်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻသွူ။ နီမဉ်ႏလုပ်ꩻမာꩻနုဲင်းယို အရင်ꩻအီႏလို့တတွာယို အီႏစာဗာႏ အငိုꩻတတွာယို၊ အီႏမျတ်တတွာယို စတဲင်ကအီႏနပ်တွက်လွေꩻ ဆဲစ်ဆဲစ်နဲစ်နဲစ်နောဝ်ꩻ အောဝ်ႏကြွို့ꩻတောဝ်းသွူ၊ ပေါႏပါꩻလုပ်ꩻခေါက်ခယ်ႏလဲ့ လုပ်ꩻနုဲင်းနုဲင်းကြွို့ꩻ၊ ပေါႏဝင်ꩻရိုꩻ တခေါ့ꩻငိုꩻအောဝ်ႏလဲ့ လုပ်ꩻနုဲင်းနုဲင်းကြွို့၊ ပါꩻရိုꩻထောပတ်ခန်ယံလဲ့ ဆို့ꩻနုဲင်းနုဲင်းကြွို့ꩻစတဲင် ထာꩻကြွို့ꩻယို အောဝ်ႏဗွို့ꩻအောဝ်ႏပယ်ခြꩻလꩻလဲဉ်း နီပအိုဝ်ႏသီးသꩻရာႏကိုနောဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏလွူးထပေႏနောဝ်ꩻ လွိုးလꩻအာ၊ မဉ်ႏလွူးဆျာနောဝ်ꩻ ရွဉ်အိုပေါင်းဗော့ꩻ၊ မဉ်ႏလွူးထော့ꩻနောဝ်ꩻ လွိုးထွာရွဉ်စု၊ တွိုႏအနယ်ꩻလွူးနောဝ်ꩻ သမ်းတလွူꩻထွားတောဝ်းတဲင် ပါꩻလွူးတဲ့ လွူးနုဲင်းနုဲင်းလေႏကြွို့ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ တွိုႏအနာလွို တထွာတောဝ်းစီꩻပွါꩻ၊ ထာꩻမျတ်နောဝ်ꩻ လꩻစွဉ်ႏမာဝါꩻ ခွန်းထေင်ဝင်ꩻလွုမ်ꩻလဲ့ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ လုဲင်းလုပ်ꩻခြံမာꩻသားလဲ့ နုဲင်းနောဝ်ꩻနေနေ၊ နီဗွူဖေႏကလꩻ အငိုꩻတန်၊ နီကွန်ႏခန် ဖေႏကထင်ႏတသွိုန်နွောင်ꩻဝင်ꩻနောဝ်ꩻ တထုမ်ႏတောဝ်းအနယ်ꩻဆꩻ၊ ဝင်ꩻဖေႏအခန်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့လꩻ၊ ဝင်ꩻတေက်ꩻနျꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့စူꩻ၊ ဝင်ꩻမꩻလီးလူꩻ တကားမုဲင်ꩻလဲ့ခံႏ၊ ထူႏထာꩻအံႏဗာႏမုဲင်ꩻကိုဟောင်း။ ထာꩻလုပ်ꩻထာꩻမာꩻသားယို အုံတင်းဗာႏစွဉ်ႏ ယာလျားခမ်းစောဝ်းဝယောဝ်း၊ ရွဉ်ခံꩻကအီႏအောဝ်ႏဗာႏမွေးမုဲင်း၊ ကအီႏခြွေမွေးမုဲင်းဗာႏထာꩻယို တယိုꩻတောဝ်းလာꩻလာꩻ၊ ကျိုꩻစာꩻလုပ်ꩻမာꩻဟံႏလဲင်ꩻသွတ်ꩻထံယောဝ်း တခြွေတန်နွောင်ꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် နီပအိုဝ်ႏချင်ꩻချင်ꩻ တရက်ချာတောဝ်းဝင်ꩻတဲင် ပညာႏသားလဲ့ ထင်းဖွီချာဗော့ꩻ ပညာႏအောဝ်ႏတောဝ်းသား၊ ရွဉ်သားလဲ့ တေက်ꩻနျꩻချာဗော့ꩻ ရွဉ်ဆေ့ꩻသားနောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ကအီႏဗꩻတသွောင်းထိုဗာႏထာꩻယို တယိုꩻတောဝ်းလာꩻလာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏစီꩻပွာꩻရေꩻယို အောဝ်ႏသော့ꩻလို့ဒျာႏ ပွယ်ꩻစာꩻစူကိုတဲင် နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻနောဝ်ꩻ တဒိုငါတောဝ်း အံႏပွစ်ချာဒျာႏ ကဉ်းအာအာတွော့ꩻ ကထွာလုဲင်းလုပ်ꩻ ခြံမာꩻသားအရန်း အနေင်ႏမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻယောဝ်း၊ အခေတ်မုဲင်ꩻမုဲင်ꩻယောဝ်း နီကလုပ်ꩻဒါႏ ကွန်ႏဖုံႏယို အခန်တထင်ႏနွောင်ꩻတောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻနောဝ်ꩻ ကဉ်းအာ မာꩻဒျာႏနမ်းတဖြာꩻ ထာꩻမာꩻလွုမ်ꩻ၊ စွိုးခွိုꩻကျိုꩻတာႏ၊ အမျာꩻကျိုꩻတာႏ၊ ခမ်းထီကျိုꩻတာႏနောဝ်ꩻ တတွက်ပါတောဝ်း၊ ခွေနွောင်ꩻသိန်ႏတရျာꩻတာႏလဲ့ မာꩻလွေꩻဗော့ꩻ သိန်ႏတရျာꩻတာႏလွုမ်ꩻ၊ နွောင်ꩻသိန်ႏတရေင်တာႏလဲ့ ဖြေꩻစာလွေꩻဗော့ꩻ တွမ်ႏသိန်ႏတရေင်တာႏလွုမ်ꩻ၊ ရွဉ်ရင်ꩻနောဝ်ꩻ မဉ်ႏလို့လဲဉ်း အွဉ်ႏထွူ၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏထွူတောဝ်းလဲ့ ချꩻကွန်ႏခန် အောဝ်ႏနုဲင်းနောဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ပွယ်ꩻစာꩻအဖြာꩻတဆီစုဝင်ꩻ ဖြေꩻစာꩻညီꩻဝင်ꩻ၊ မာꩻအစုရှယ်ယာ နွို့ညီꩻကွန်ႏသယ်ႏတန် မန်းခမ်းကိုအစွိုꩻ၊ ကွန်ႏသယ်ႏတန်အာရှအခေါဝ်ကွဉ်ႏနောဝ်စွုမ်ꩻစွိုꩻ၊ နွို့ညီꩻဥရောပကွန်ႏသယ်ႏတန်စွုမ်ꩻစွိုꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻ တအဲဉ်ထောဝ်း၊ ဝွေꩻသီးနွောင်ꩻရာꩻ မာꩻချာဗော့ꩻ ပအိုဝ်ႏခြာ ကဉ်းအာအာနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးနီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ တနွို့မာꩻညီꩻတောဝ်း တွမ်ႏခမ်းတန်သား၊ ခမ်းထန်ႏသား ကွန်ႏသယ်ႏတန်စွုမ်ꩻစွိုꩻတဲင် နီကွန်ႏခန်ယို ကွန်ႏသယ်ႏတန်ခမ်းထန်ႏ နျꩻအခန်နုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့ နီခံႏဗာႏဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နီကွန်ႏယို အွဉ်ႏဆွော့ꩻနုဲင်းဝင်ꩻအခန်လဲ့ တလꩻတောဝ်း၊ အောဝ်ႏကွန်ႏသယ်ႏတန် တေက်ꩻနျꩻပွယ်ꩻစာꩻ၊ အောဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ တေက်ꩻနျꩻယင်းဗော့ꩻ နီလုဲင်းလုပ်ꩻခြံမာꩻသားလောင်းနောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻတန် အဖြာꩻတဆီနဲ့၊ အဖြာꩻလစ်ꩻငတ်ꩻဆီနဲ့၊ မဉ်ႏမွေးတောဝ်း ပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻလို့လို့စင်စင် ကားကအောဝ်ႏနဲ့၊ မဉ်ႏမွေးတောဝ်း ဝင်ꩻနယ်ႏကိုအလွောက်ꩻ ပွယ်ꩻစာꩻကားကအောဝ်ႏနဲ့ စုမာꩻညီꩻဝင်ꩻ အစုရှယ်ယာတွော့ꩻ ခွိုင်းကားတဲင် နီဝေင်ꩻနယ်ႏကို၊ နီဒေႏသကို ကအထန်ႏဒါႏ ကွန်ႏမန်ႏသမျနောဝ်ꩻ နီထွို့ꩻချာလို့၊ နီနွို့ညီꩻကွန်ႏသယ်ႏတန် ခမ်းထန်ႏစွုမ်ꩻစွိုꩻ၊ နီကွန်ႏယို တွမ်ႏခမ်းတန်သား မာꩻလွေꩻဝင်ꩻ အဖြေꩻစာလိတ်ချွုတ်တွော့ꩻ တဲမ်းထွို့ꩻခါꩻဝင်ꩻစူမုဲင်ꩻ စတဲင်နီမဉ်ႏနွို့ဒိုစီꩻငါလွေꩻနွောင်ꩻဒျာႏ ဝင်ꩻခမ်းတန်ထီတန်ခြာကိုသူꩻမꩻ နီကွန်ႏခန်ယို အီႏထင်ႏလꩻ၊ အီႏတသွိုန်တွောင်ႏနွောင်ꩻ တွမ်ႏဝင်ꩻကွန်ႏခန်နောဝ်ꩻသွူ။ နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ မဉ်ႏမာꩻဖေႏနွောင်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏစီꩻပွာꩻအထဲ့ဖွိုႏဗာႏတောဝ်း၊ နီပအိုဝ်ႏကွန်ႏခန် တအောဝ်ႏဗာႏတောဝ်း ငါးရုဲင်ꩻခမ်း၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻတန် တညံးဗာႏတောဝ်းတစိꩻစိꩻနောဝ်ꩻသွူ၊ တွိုႏယို မွေးတောဝ်း။ ကွန်ႏမန်းခမ်း ကပသဒင်ႏတောလွေꩻဒါႏ ခယ်ႏခမ်းတခမ်းလွုမ်ꩻနောဝ်ꩻ တနီꩻတနီꩻယို ကာꩻပေင်နီဆီစား တောပသာအောဝ်ႏအလံꩻပေါင်ꩻတရေင်လွိုစွုမ်ႏနီꩻနီꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တလာယို မွူးနီꩻပေါင်ꩻသွံဆီ၊ တနေင်ႏယို မွူးနီꩻပေါင်ꩻသွံရျာꩻသူဆီ၊ ကာꩻဆွိုင်ꩻပေါင်ꩻ အောဝ်ႏတွာမုဲင်ꩻ၊ ပသာအိန္ဒိယဖဲ့ꩻ၊ ထုဲင်ႏဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻတောဝ်းဒွိုန်း၊ ခယ်ႏခမ်းခြေင်ခြေင်မွေးတဲ့ တတွာနောဝ်ꩻ၊ ပအိုဝ်ႏကွန်ႏခန် ခုဲင်ႏထင်ႏတောဝ်းယို ပွိုးတမုဲင်ꩻ။ ပါႏဒျာႏခွန်ဟောင်း၊ ပါႏဒျာႏပွယ်ꩻစာꩻဟောင်း၊ ပါႏဒျာႏထာꩻလုပ်ꩻသား လုပ်ꩻမာꩻကွန်ႏ အထီအသွီႏဗွေတောဝ်းဒျာႏဟောင်း၊ ပါႏဒျာႏ ကာꩻတဖူꩻညာꩻဒျာႏဟောင်း၊ ပါႏဒျာႏ အခွဉ်ႏတန်ဒျာႏဟောင်း ငေါဝ်းရီခရာႏဟောင်းဖုံႏယို မွော့လဲင်ꩻအာငါႏ။ တဲမ်းလိတ်သား ကအုံဗာႏဖို ထုဲင်ႏခမ်းကူကို ကသေထွꩻဗာႏ အခရာႏဖုံႏနောတ်ꩻ လုဲင်းလုပ်ꩻခြံမာꩻသားအလောင်းယို ခမ်းထီဗွေႏ အစိုႏရတဖေႏတောဝ်းအဆာ၊ လုပ်ꩻမာꩻစွဉ်ႏ ကွန်ႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယောဝ်း ကအီႏသွုမ်ꩻထိုꩻဗာႏ အနီꩻအရင်ꩻနောဝ်ꩻ တအဲဉ်ထောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲတဲင် ဥပမာႏ- နီလုပ်ꩻခေါက်ခယ်ႏယို အငိုꩻဖေႏကအောဝ်ႏနောဝ်ꩻ အစိုꩻရခမ်းထီဗွေႏသားတွမ်ႏ ခမ်းထန်ႏသား မာꩻတောစွဉ်ႏဝင်ꩻ ဖြေꩻစာလိတ်ချွုတ်၊ ဟန်ႏနေင်ႏယို နီခမ်းကို ကထန်ႏဒါႏ ခေါက်ခယ်ႏမန်ႏသမျ သီခံႏဖြေꩻနဲ့၊ မဉ်ႏဖြေꩻလဲ့ စာဖေႏတောဝ်းလိုꩻလင်၊ အခန်နောဝ်ꩻ ဖေႏနွောင်ꩻခွိုင်းမုဲင်ꩻ စတဲင်နုဲင်းနောဝ်ꩻခရာႏ မာꩻခါꩻစွဉ်ႏဝင်ꩻလိတ်ချွုတ်၊ ထိုꩻခါꩻစွဉ်ႏဝင်ꩻစူမုဲင်နောဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီအစိုႏရ ကလွေꩻမာꩻခါꩻဒါႏ တွမ်ႏခမ်းတန်သား ဖြေꩻစာလိတ်ချွုတ်အတွိုင်ꩻ တွမ်ႏနီကလုပ်ꩻမာခေါက်ခယ်ႏရင်ꩻ မဉ်ႏတကဲက်သော့ꩻတောဝ်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻ ခမ်းထီဗွေႏ ခံႏသွုမ်ꩻရင်ꩻဘတ်ဂျက်တဲင် ဖြေꩻလွေꩻလွိုဖေႏစွဉ်ႏ အမွူးသားလောင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဥပမာႏ- ထိုꩻခါစူမုဲင်တွမ်ႏ ခမ်းထန်ႏသား တစွဲယို အငိုꩻ(၂၅၀)လွုမ်ꩻ၊ နီထာꩻလုပ်ꩻသား ကလုပ်ꩻမာꩻအနီꩻအရင်ꩻ သမ်းလို့လဲဉ်း တစွဲယို(၃၀၀)တဲင် အစိုႏရခမ်းထီဗွေႏ ဖြေꩻဖေႏစွဉ်ႏအမွူးသားလောင်း (၃၅၀)နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ၊ တွိုႏနီခမ်းထီဗွေႏ အစိုႏရနောတ်ꩻ မာꩻဖေႏနေနုဲင်းနောဝ်ꩻဟောင်းနောႏ။ နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻဖုံႏ မဉ်ႏနွို့နွောင်ꩻအာအာ ကွန်ႏသယ်ႏတန်စွုမ်ႏစွိုꩻ ခမ်းထန်ႏကိုသူꩻလဲ့ ဝွေꩻသီးခမ်းကအောဝ်ႏသွုံꩻအာ၊ ကလိုႏအာဒါႏ ကွန်ႏမျိုꩻနောဝ်ꩻ ထူႏသဲင်ꩻဖေႏ အစွိုးအခြွီ အနယ်ꩻပညာႏ နီခမ်းကိုတဲင် ထွဉ်ႏလုဲင်းလုပ်ꩻခြံမာꩻသား ဆို့ꩻရုဲင်ဖေႏ၊ နယ်ꩻပညာႏလဲ့ သဲင်ꩻသွဉ်ဖေႏပါတွော့ꩻ မဉ်ႏပသာနွောင်ꩻလꩻ ခမ်းတန်ထီတန်ကိုသူꩻမꩻ နီကွန်ႏဖုံႏယို အီႏထွꩻတသွောင်းနွောင်ꩻ ဝင်ꩻကွန်ႏခန်နောဝ်ꩻသွူ၊ (ပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻဖုံႏ သꩻမဉ်မာꩻဖေႏ ပအိုဝ်ႏထာꩻလုပ်ꩻသားတာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏနေဟောင်းနောႏ။) တဲမ်းလိတ်သား လုပ်ꩻမာꩻသွို့ခြံနောဝ်ꩻ နေင်ႏနီဆီလွိုလဲဉ်း လုပ်ꩻမာꩻထာꩻအစွိုးနီသွံဆီလဲ့အောဝ်ႏ၊ အခန်ကအီႏလꩻဗာႏ တစွဲတသောင်ႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏဖိုတောဝ်းဒွိုန်း တစွိုးစွိုးနောဝ်ꩻသွူ။ ရွဉ်မန်းတသောင်ႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏရွဉ်ခယ်ႏ (ယွမ်)တစွဲရပ်လွုမ်ꩻ၊ ရွဉ်ထုဲင်ႏဘတ်(၃၀၀)ရပ်လွုမ်ꩻ၊ ရွဉ်ဒေါ်လာ(စင်္ကာပူဒေါ်လာ(၆၀)ရပ်လွုမ်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ရွဉ်အမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာဖုံႏ၊ စတာလဉ်ပေါင်ဖုံႏနောဝ်ꩻ တစင်းတဲက်အီတောဝ်းဒွုမ်၊ နီပအိုဝ်ႏ လိုꩻတနားဟွိုန်ꩻ လုပ်ꩻမာꩻထာꩻ တနေင်ႏလွုမ်းလွုမ်းယို မဉ်ႏလꩻအာငါႏတဲ့ အောဝ်ႏအမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာ တသောင်ႏတာႏရပ်လွုမ်ꩻ၊ စတာလဉ်ပေါင် လစ်ꩻငတ်ꩻရေင်တာႏပေႏလွုမ်ꩻ၊ အောဝ်ႏဒျာႏဝင်ꩻလိုꩻတဖြာꩻ မာꩻတလာတာႏငါတဲ့ အဲဉ်ထောဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးနောဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏစီꩻပွာꩻ ဖေႏကတသွောင်းထင်ႏထိုခန်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏလိုႏငါႏလဲဉ်း နီခွန်ဟောဝ်ပေါႏ၊ အောဝ်ႏလိုႏငါႏလဲဉ်း နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ ရက်ချာစွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻ၊ အောဝ်ႏလိုႏငါႏလဲဉ်း လိုꩻသေလိုꩻဒါႏပညာႏကုဲင်းကုဲင်း၊ အောဝ်ႏလိုႏငါႏ လိုရုဲင်းလိုꩻယံလိုꩻစွန်ꩻထင် ပေါႏသော့ꩻအာအာနီစွိုးခွိုꩻလိုꩻမျိုꩻကို၊ အောဝ်ႏလိုႏငါႏ နီပအိုဝ်ႏပေႏ လိုꩻယွဲဖုံႏ နွို့စီꩻဒိုနွောင်ꩻအာအာ ဝင်ꩻခမ်းတန်ထီတန်၊ လိုꩻမျိုꩻတန်၊ ဘာႏသာႏတန်သားအဖုံႏခြာ၊ ယိုမာꩻငါ ရက်ချာ၊ ထီႏချာ၊ သညင်ꩻချာတန်တန်အာအာဗဲင်းခန်းသွော့ လုဲင်းလုပ်ꩻခြံမာꩻသားလောင်းအကျောင်ꩻ--- နမ်းသꩻနီပါꩻ ယံချံꩻသာႏ၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻသေဒါႏ၊ နီပအိုဝ်ႏပွယ်ꩻစာꩻ၊ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻယွဲဖုံႏ စွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻ လွူးခန်းသွော့ဝင်ꩻ သꩻရက်ခွိုꩻပငါပရာꩻတွော့ꩻ ပင်ႏတသွောင်းထိုကိုဖေႏသွော့ ပအိုဝ်ႏစီꩻပွါꩻ၊ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ အဆင်ႏရန်းအကျောင်ꩻ- တွမ်ႏမေတ္တာႏတဲင်-[၁][၂]