ပအိုဝ်ႏလိတ်
ပအိုဝ်ႏလိတ်နဝ်ꩻ ထွာထွိုက်နုဲင်းယိုညငါႏလဲဉ်း[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- (၁) ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး အဝ်ႏလိုႏထွာနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ညငါႏလဲဉ်း၊ ကွပ်တမုဲင်ꩻထွာတဝ်းဟောင်း အမျာꩻသဘော်ꩻတူႏ "ဤနဝ်ꩻဖတ်ဝင်ꩻကျွဲက"။
- (၂) ပအိုဝ်ႏဖုံႏ နမ်းတွမ်ႏနမ်း အဝ်ႏလိုႏအုံတဲင်ချာ ညငါႏလဲဉ်းဒျာႏ၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻ အုံတဲင်နွောင်ꩻတဝ်း ပွိုးအုံတဲင်အီဒျာႏ တွမ်ႏဝင်ꩻခင်ႏဖုံႏနဝ်ꩻက။
- (၃) ဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ်နဝ်ꩻ အမဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ ဝင်ꩻအဝ်ႏထွူဒျာႏ၊ ပေါႏဌာန် ကရိုဏ်း ပယတ် တရွို့ꩻထိုꩻနဝ်ꩻတဲးတဲ့ အမဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻ တအုံတဉ်ႏခြွော့နွောင်ꩻတဝ်းက။
- (၄) လိုꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ နမ်းပဲင်ႏပုံႏငုဲင်ꩻအဝ်ႏဗာႏ၊ မွူးလဲင်ꩻထန်ႏသွူတဲ့ အဟေ့ꩻမဉ်ႏတပေါႏတဝ်းနဝ်ꩻ လိုꩻသီတန်ဒျာႏ၊ မွေးတဝ်းတဲ့ လိုꩻအီႏသီသွူဒျာႏ။
- (၅) နီဆရာႏမန်းနဝ်ꩻ ဝင်ꩻအွဉ်ႏနယ်လဲဉ်း ဝင်ꩻနမ်းပဲင်ႏပုံႏငုဲင်ꩻ၊ ကထွာဒါႏတပဲ့ꩻပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထူႏစွူစွူဗော့ꩻ မန်းနမ်းပဲင်ႏပုံႏငုဲင်ꩻနဝ်ꩻနဲ့၊ အွဉ်ႏနယ်တဝ်းဒွုမ် နမ်းပဲင်ႏပုံႏငုဲင်ꩻဟောင်း?၊ မွေးတဝ်းတဲ့ ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ နမ်းပဲင်ႏပုံႏငုဲင်ꩻတအဝ်ႏတဝ်းဒွုမ်ဒျာႏရင်ꩻဟောင်း။
- (၆) နီကမဉ်လꩻတခြိုꩻယို လယ်ႏထိုမ်ႏဗို့ꩻမွုန်းတဝ်း ဝင်ꩻတောင်ႏပွိုကို၊ ဆဲင်ချာနမ်းတောင်းပွိုထွူတွော့ꩻ လယ်ႏထိုမ်ႏချာဒျာႏသွော့ နီကမဲဉ်လꩻတခြိုꩻ။
- (၇) မောက်ကွို့ꩻကွီႏကျောင်ႏပေႏနဝ်ꩻတဲးတဲ့ နီပအိုဝ်ႏတဲ့ အဝ်ႏတရေꩻဒျာႏ၊ ခြဝ်နုဲင်းတောက်တဲ့လဲ့ အဝ်ႏဒါႏဒျာႏ၊ ခြဝ်လွသွော့၊ အွဉ်ႏနယ်လွသွော့။
- (၈) ဘုရာꩻတပဲ့ꩻဖုံႏ ကံႏဉာဏ်ႏဝီရိယ အဝ်ႏလွဗဲင်းသွော့ နုဲင်းဘုရာꩻ။
ခွုင်းကလွူꩻဗာႏ မဉ်ဒင်ႏနယ်ငါႏ ကဟဲ့ꩻနွောင်ꩻပအိုဝ်ႏလိတ် ပအိုဝ်ႏလိက်မွူးအကျောင်ꩻတစိꩻငါ။ အွဉ်ႏနယ်သွော့ လိက်မွူးကလွောက်ꩻမွေးတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လိက်မွူးအခင်ႏမွဉ်ႏ ကအွဉ်ႏဒါႏမန်းလိက်မွူးနဝ်ꩻ တလွောက်ꩻတဝ်းလာꩻလာꩻ၊ တလွောက်ꩻတဝ်းကီလဲ့ အခင်ႏမွဉ်လွဉ် တဲႏစွဉ်ႏဆရာႏတန်သီးစိုးပွိုင်းလဲင်ႏကာႏတဲင် တလွောက်ꩻတဝ်းကီလဲ့ အဝ်ႏထင်းခန်း အလွောက်ꩻလွိုႏလွိုႏနဝ်ꩻသွူ။ ကဒေါ့ꩻဗာႏ တလွောက်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ ကွပ်မော့ꩻလဲဉ်းအလွောက်ꩻတဲင် ဒေါ့ꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏ၊ မဉ်ႏထီႏလဲဉ်း ကလွောက်ꩻရာꩻနဝ်ꩻတဲးတဲ့ သဘော်ꩻဖြောင်လွဉ်ဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မဉ်ႏဒင်ႏပျꩻဗာႏ ကလွောက်ꩻရာꩻ တဗာႏစီႏနဝ်ꩻ -
- (က) ကစ္စည်းသဒ္ဒါႏပုဒ်စစ်အလိုႏ (ခ) ကဟဲ့ꩻဒါႏ သက္ကဋကရိုꩻဒါႏ ဟိန္ဒီလိက်မွူးအလိုႏ (ဂ) ဖြဝ်ꩻလိက်မွူးအလိုႏ (ဃ) ဦးသောင်းလွင်ကတဲမ်းဒါႏ အနယ်ꩻတသာအိင်္ဂလိသ်သဒ္ဒါႏအလိုႏ (မန်းလိက်မွူးအကွို့ꩻ)၊ (င) ယိုꩻတရာꩻလိက်မွူးအလိုႏ-ကရိုꩻဒါႏ ထေနယ် နမူႏနာႏငတ်ꩻမျိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
ကစ္စည်းသဒ္ဒါႏပုဒ်စစ်နယ်ꩻအလိုႏ လင်္ကာႏနဝ်ꩻ-
- (၁) ကဝဂ်ပဉ္စ၊ အအာဟ၊ အဋ္ဌကဏ္ဌဇာ။
- (၂) စဝဂ်ပဉ္စ၊ ဣဤယ၊ အဋ္ဌတာလုဇာ။
- (၃) ဋဝဂ်ပဉ္စ၊ ရတွမ်ႏဠ၊ သတ္တမုဒ္ဓဇာ။
- (၄) တဝဂ်ပဉ္စ၊ လတွမ်ႏသ၊ သတ္တဒန္တဇာ။
- (၅) ပဝဂ်ပဉ္စ၊ ဥဦဝ၊ အဋ္ဌဩဋ္ဌဇာ။
- (၆) ကဏ္ဌတာလု၊ ဧထွားသျုတဲင် ၊
- (၇) ဩတွက်ပျꩻလွ၊ ကဏ္ဌောဋ္ဌသွူ၊
- (၈) ဝ-နဝ်ꩻဒန္တောဋ်၊ အမန်ႏရောတ်တဲင်၊
- (၉) အလောတ်နိဂ္ဂဟိ၊ နေ့ꩻဖူစိ ။
ကရိုꩻဒါႏလင်္ကာႏယိုအတွိုင်ꩻ မဉ်ႏအွဉ်ႏလွေꩻခင်ႏမွဉ်နဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏလိတ်ပျဿနာႏ တထာႏဝ အဆင်ႏပြေႏထိုꩻစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
သွဉ်လွေꩻဒျာႏ၊ ရွစ်လွေꩻဒျာႏ၊ အွဉ်ႏနယ်လွေꩻဒျာႏ၊ သျင်ꩻနယ်တဝ်း၊ သျင်ꩻနယ်ꩻဖေႏတဝ်း၊ ကွပ်တမုဲင်ꩻ တသျင်ꩻနယ်တဝ်း၊ တမဲဉ်လꩻတဝ်းအသျင်ꩻ၊ ကွပ်တမုဲင်ꩻ တမဲဉ်လꩻတဝ်းအသျင်ꩻ ငမ်းအပေါႏလို့၊ ငမ်းတမုဲင်ꩻပေါႏလို့ဟောင်း ငမ်းအမဲဉ်ႏတရာꩻပေါႏလို့။ "အ"တဲ့လွေꩻသွော့"အ"အတွိုင်ꩻ၊ အက်=အတ်(က်)၊ အင်=အံ(င်)၊ အစ်=အတ်(ကျ်)၊ အဉ်=အံ(ဉ်)၊ အပ်=အတ်(အပ်)၊ အမ်=အံ(မ်)။ ဗက်ꩻတောမ်ႏနꩻ=ဓားနှင့်ခုတ် ရျာႏတောမ်ႏဗင်=လှံနှင့်ပစ် အထပ်ကီ=အပေါ်ထပ် အယမ်စား=အကောင်းစား နဝ်ꩻကိုကပါဒါႏ (ဗက်ꩻ-ဗင်-ထပ်-ယမ်)ကရိုꩻနဝ်ꩻ မန်းငဝ်းကိုတအဝ်ႏတဝ်း၊ လိုႏတဲ့တလိုႏတဝ်း၊ ပျဿနာႏအီႏထင်ႏဒါႏတဲင် စဝ်းစဝ်းခါကာႏ ဝင်ꩻလဲ့ꩻဖုဲင်းခါꩻထွူလဲဉ်း၊ မန်းတလိုႏတဝ်းမꩻ မန်းကပယ်ႏခါꩻထွူယို ကထွေလွဉ်ပအိုဝ်ႏသားအဝ်ႏလိုႏတဲင်၊ အဝ်ႏလိုႏသုံꩻတဲင် ထွိုင်ႏထိုမ်ႏတွော့ꩻ ပျဿနာႏပေါႏခန်းဒျာႏသွူ၊ ပေါႏဒျာႏရင်ꩻ။ ဒင်ႏဝွိုန်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဣသရ (အိ)နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏ။ ထွို့ꩻခင်ႏတလီးကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဥသရ (အု)နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏ။ အေလျာကရိုꩻနဝ်ꩻ - ဧသရ (အေ)နုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏ။ ထေင်းခွဉ်းကရိုꩻနဝ်ꩻ - အဲသရ မဉ်ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻဒျာႏသွူ။ ဒင်ႏဝွိုန်ꩻရိုꩻတဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပအိုႏအနေႏ မဉ်ႏရိုꩻဒျာႏ (အိ)သရနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ (ဗဟူအိက်၊ ဒိုင်ႏတိင်ႏ၊ ဝါးတလိတ်ꩻထိတ်ꩻ၊ ဝါႏတသိန်၊ မက်ꩻမူးရိပ်ꩻ၊ ကိမ်ꩻကိပ်ꩻမေႏအွူ) မန်းငဝ်းအကို တလိုႏတဝ်းဖုံႏနဝ်ꩻ အီႏပေါႏလွဉ်၊ လိက်မွူးတဲ့ အီႏထွူႏလွဉ်၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ တခံႏတဝ်းအထွူႏတဲင် လဲ့ꩻထိုꩻစဝ်းစဝ်းခန်းဒျာႏတွော့ꩻ နားခွꩻခန်းဒျာႏ၊ ကေားကထွေလွဉ်ꩻသား ပအိုဝ်ႏဖုံႏလဲ့ မဲ့ဗန်ႏလို့ခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ရိုꩻတဝ်းထွို့ꩻခင်ႏတလီး ပအိုႏအနေႏနဝ်ꩻ "အု"သရဒျာႏ မဉ်ႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ (တဲမ်းထာꩻရုက်၊ တွဲႏဓာတ်ပုင်ႏ၊ အယမ်သုတ်ꩻ၊ ထွားတမုန်ႏ၊ အစုပ်ယို၊ သုင်ꩻလꩻစုမ်ႏ)စတဲင် မန်းငဝ်းကိုတအဝ်ႏတဝ်း၊ တလိုႏတဝ်း၊ ကျမ်ꩻအီႏထွူႏအီမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ မာꩻထိုꩻခန်း ထွို့ꩻခင်ႏတလီးတဲင် မန်းနဝ်ꩻ ထာꩻလိုႏဆန္ဒဗွေလဲ့ ကထွာတပဲ့ꩻပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ မဲ့လဲ့ကွင်၊ နားတွမ်ႏသꩻရာႏလဲ့ စောက်ခြွစ်ထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ အေလျာယိုလဲ့ ပအိုဝ်ႏအနေႏ မဉ်ႏရိုꩻဗော့ꩻ အေသရနဝ်ꩻ "ထွားလေက်၊ ဥပေက္ခာ၊ နောင်ပေတ်ꩻ၊ ခေတ္တ၊ နားမေန်၊ ဥပေန္ဒ၊ လေပ်ကျောင်ꩻ၊ ဃေပ္ပတိ၊ လေမ်းလုဲꩻ)တလိင်ႏတလဲ့ဖုံႏလဲ့ ထန်ႏလွဉ်ပြုံႏပြင်ႏစွဉ်ႏ၊ တလိုႏတဝ်းတဲင် မာꩻခန်းဒျာႏအေလျာတွော့ꩻ နားလဲ့ငိမ်ꩻ၊ ကအဝ်ႏထွေလွဉ်ꩻဒါႏပအိုဝ်ႏလဲ့ ကတောင်တိုခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ထေင်းခွဉ်းလဲ့ ရိုꩻသွူ"အဲ"သရဒျာႏထွူတဲင် "လွဲတဲက်ꩻ၊ နောင်လဲင်၊ နမ်းစဲတ်၊ ထီပဲန်၊ နမ်းပါတဲပ်ꩻ၊ နမ်းယဲမ်ꩻ)နေးတွမ်ႏထာႏကွိုꩻတန်တန်တဲင် ကထွေလွဉ်ꩻဒါႏဆꩻချာ ပအိုဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ခံႏဗာႏခန်းဒျာႏ ဝင်ꩻထေင်းခွဉ်းတွော့ꩻ တခွေါင်းတဝ်းမဲ့နဝ်ꩻ ကံႏဟဝ်ငါႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ ကုဲင်းအဝ်ႏဆုဲင်းဆွုမ်ႏသေႏသေႏဒါႏ မန်းအဝ်ႏဆေꩻသဲင်ꩻချင်ႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ပအိုႏကလိုႏဒါႏဗေသေင်နဝ်ꩻ တမော့ꩻတဝ်း၊ မျိုꩻမော့ꩻဒျာႏရင်ꩻနဲ့ မန်းနဝ်ꩻ တအံႏတဝ်းဗေသေင်က၊ နဝ်ꩻမꩻ မဉ်ဒေါ့ꩻငါႏပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ နာꩻတန်လဲဉ်းသွူ၊ အာႏကွိုꩻငါႏမွုန်းဒွုမ် မွိုးနဲန်း၊ လွိုက်ငါႏမွုန်းဒွုမ် မန်းချင်ႏကအဝ်ႏဆေꩻသဲင်ꩻတခြိုꩻ၊ နာꩻကလိုꩻဒါႏတခြိုꩻနဝ်ꩻ အီႏမော့ꩻတမွေးတဝ်း၊ မဉ်ႏမဉ်လꩻ နာꩻကထိုမ်ႏတခြိုꩻနဝ်ꩻ နမ်းလွေꩻထိုမ်ႏဖြေꩻဒျာႏသွော့ အွိုးဆေꩻနေား။ မန်းမဉ်ႏလွောက်ꩻလွဉ်ꩻမွေး ဌာန်ကရိုဏ်းပယတ်အမဲဉ်ႏတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ နမ်းအကျိုꩻဆေ့ꩻ၊ ပအိုႏမဉ်ႏလွောက်ꩻလွဉ်ꩻ ဌာန်ကရိုဏ်းပယတ်အမဲဉ်ႏအတွိုင်ꩻနဝ်ꩻ နမ်းအကျိုꩻအာနဝ်ꩻသွူ။
မန်းလိက်မွူးအကို ဌာန်ကရိုဏ်းအတွိုင်ꩻမွေးတဝ်း အထန်ႏထိုꩻပုံႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
ကက်=ကဲတ်၊ ကင်=ကိန်၊ ကစ်=ကိတ်၊ ကဉ်=ကိန်၊ ကယ်=အဲ၊ ကက်ကင်ကစ်ကဉ်ကယ်-ကိုဖုံႏကအဝ်ႏဒါႏ အသရနဝ်ꩻ တထွာတဝ်းဒွုမ် ကဏ္ဌဌာန်တွော့ꩻ ကွပ်အထွာထိုꩻတေား တာလုဌာန်နဝ်ꩻသွူ။ "ကိတ်-ကိန်-ကုတ်-ကုတ်"ဖုံႏကို (တ်+န်)နဝ်ꩻ တထွာတဝ်းဒွုမ် ဒန္တဌာန်တွော့ꩻ ကွပ်အထွာထိုꩻတေား ကဏ္ဌဌာန်နဝ်ꩻသွူ။ "ကပ်-ကမ်"ကိုကပါဒါႏ (ပ်+မ်)နဝ်ꩻလဲ့ ဩဋ္ဌဌာန်ကုဲင်ထိုꩻ၊ ကွပ်စတဲင်နုဲင်းယိုနဝ်ꩻမꩻ ကအွဉ်ႏရေꩻဒါႏပါဠိ ဟိန္ဒီ ဥရောပ ဖြဝ်ꩻယိုꩻတရာꩻသီးအခါႏ မန်းနဝ်ꩻ ထွာထိုꩻလိုꩻထူꩻဆန်ꩻတဖြာꩻတွော့ꩻ နီပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻ ဟွုန်တလွို့ငါႏမကောင် ဒေါ့ꩻတဒါႏတဝ်းသွူ၊ အဝ်ႏမဉ်ထောင်လွဉ်ꩻဒျာႏမန်း၊ ပအိုဝ်ႏယို နမ်းအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ် အဝ်ႏကုဲင်ကတူႏလွုမ်ꩻတယဝ်း အလွိုးအဝ်ႏထွေလွဉ်ꩻဒျာႏဗော့ꩻမန်းတန်ဗာႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ခံႏဗာႏဝင်ꩻဒေါ့ꩻ "တောင်သူကြီး လှေနံဓားထစ်"နဝ်ꩻသွူ၊ ဖိုးဆငါနဝ်ꩻ ဝင်ꩻထီႏအဆာႏမꩻ ဝင်ꩻထန်ႏထိုꩻတဖူꩻ၊ သီကထန်ႏလွဉ်ꩻနုဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻ သီထီႏငါႏတမုဲင်ꩻဖုံႏဟောင်း?။ မဉ်ႏခွယ်ꩻနေးလိုꩻအခွိုꩻနဝ်ꩻ မန်းတွမ်ႏမဲင်ꩻနဝ်ꩻ တစွိုꩻ၊ ပအိုႏဖြဝ်ꩻကလာꩻအိင်္ဂလိသ်နဝ်ꩻ တစွိုꩻ၊ ပုဒ်စစ်ကျမ်ꩻယို ပွိုးတမုဲင်ꩻ မန်းသီးမာꩻလော်လီးလော်လယ်တွိုးဟောင်း? မဉ်ႏရီနဝ်ꩻ တလိုႏတဝ်းနဝ်ꩻက၊ တနယ်ꩻ- ကွပ်အထွေလွဉ်ꩻဒျာႏ အဆရာႏမဲင်ꩻဆꩻချာ ဖြေႏဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
တဲမ်းလိတ်သား ပေႏခါ အဝ်ႏထင်ႏသဒ္ဒါႏကျမ်ꩻပုဒ်စစ်ခိန်ႏနဝ်ꩻ ပေါႏပွိုင်းဝွို့လွဉ်သွူ ဌာန်ကရိုဏ်းပယတ်နဝ်ꩻ သျူးဆဲတွမ်ႏခဲဉ်ႏယို ကွပ်အဟတ်ꩻတွော့ꩻ ဆရာႏမန်းသီးတအံႏတဝ်း၊ တသျင်ꩻတဝ်းတွော့ꩻ ဝင်ꩻစွော်စွော်အွဉ်ႏကုဲင်ထိုꩻဒျာႏ၊ ထွိုင်ႏတန် ဖေႏကသေနာႏ ကထွိုင်ႏလွူꩻထွားမွေးမွေးနဝ်ꩻ မန်းတွမ်ႏမဲင်ꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ တလွေꩻလွဉ်ꩻတဝ်း ကမ္ဘာႏသုံꩻပါဠိငဝ်းထန်ႏအတွိုင်ꩻတွော့ꩻ မာꩻထိုꩻမန်းမူ မဲင်ꩻမူဖုံႏကရိုꩻနဝ်ꩻ တရာꩻခံႏပေါႏလွဉ်ခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဆရာႏနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးမဉ်ဆျာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဆျာႏ ဖေႏကနွိုးတဲင် ဖေႏအံႏရော်ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻ၊ တသာႏမဉ်ဆိုမ်နုဲင်းမုဲင်ꩻဆိုမ် ဖေႏကနွိုး ဒွိုႏသော့ꩻရော်ꩻဖေႏနေးဟန်ႏအို၊ ခဲဉ်ႏမဉ်ဟတ်ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဟတ်ꩻ အံႏဒဲဉ်ဖေႏကအွီႏ အွဉ်ႏဒင်ႏဖေႏဒဲဉ်ခုင်ႏလောင်းနဝ်ꩻမꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻသီးနမ်းခြောင်ꩻအနေႏ ခွေတန်ယိုတဲ့ ကေꩻဇူꩻအဝ်ႏတင်ႏဒျာႏနေနေသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏကအဝ်ႏထင်းတန်ခံႏနွမ်ꩻမန်းနဝ်ꩻ အတဆန်ꩻတဝ်းဒျာႏရင်ꩻသွူ။
- ဟိန္ဒီလိက်မွူး သရ-၁၂ဖြုံႏ= အ အာ အိ အီ အု အူ အေ အဲ အို အော အံ အား။
- မဲင်ꩻလိက်မွူး သရ-၁၂ဖြုံႏ= အ အာ အိ အီ အု အူ အေ အွာ အဝ်း အဝ် အောမ် အား။
- မန်းလိက်မွူး သရ-၁၂ဖြုံႏ= အ အာ အိ အီ အု အူ ဧ အဲ ဩ ဪ အံ အား။
သရတဆီနီဖြုံႏချင်ꩻ ဗိုန်ပီကီဝင်ꩻလဲ့ မန်းတွမ်ႏမဲင်ꩻနဝ်ꩻ တခွိုꩻ၊ ဟိန္ဒီနဝ်ꩻတခွိုꩻ၊ မန်းတွမ်ႏမဲင်ꩻသီးနဝ်ꩻ ကျမ်ႏထွို့ꩻသော့ꩻဖေႏကပါဝွေꩻသီးဖဲ့ꩻ၊ ဟိန္ဒီနဝ်ꩻ သဘာဝအတွိုင်ꩻ သုံꩻစွူစွူဒျာႏမူလငဝ်းသွူ၊ စဝ်းစဝ်းခါ ပုဒ်စစ်ဆရာႏကရိုꩻကမိန်းအတွိုင်ꩻ၊ ဟိန္ဒီနဝ်ꩻ အွဉ်ႏသတိꩻမွေးဌာန်၊ ကွပ်လွောက်ꩻနာႏနဝ်ꩻမꩻ အထျꩻအွဉ်ႏဒျာႏ ဟိန္ဒီလိက်မွူး။
ဟိန္ဒီအကို "လိက်-လေက်-လဲက်"အဝ်ႏမဲဉ်ႏဗဲက်၊ လိက်(တျာႏလိက်)၊ လေက်(လေက်မွူး)၊ လဲက်(ဓာတ်လဲက်)၊ မန်းအကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ"လေက်"တမျိုꩻလွုမ်ꩻ။ ဟိန္ဒီအကို "လိတ်-လေတ်-လဲတ်"အဝ်ႏမဲဉ်ႏဗဲက်၊ လိတ်(လိတ်ꩻဗာႏ)၊ လေတ်(လေတ်ꩻတနတ်မောင်ꩻ)၊ လဲတ်(တလဲတ်ꩻထာꩻ)၊ မန်းအကိုနဝ်ꩻ "လစ်-လေတ်-လက်"တဲးတဲ့အဝ်ႏဒျာႏ၊ အတောက်ꩻနေးမွေးတဝ်း။ "လိပ်-လေပ်-လဲပ်"အဝ်ႏတောက်ꩻတဲ့ဒျာႏ၊ လိပ်(ခင်ႏလိပ်ꩻ)၊ လေပ်(လေပ်ဘုရာꩻ)၊ လဲပ်(ထာꩻဒေါ့ꩻလဲပ်)၊ မန်းအကိုနဝ်ꩻ "လိပ်-လေပ်-လဲပ်"အဝ်ႏတဝ်းလာꩻလာꩻ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ပအိုဝ်ႏအတာႏ အထျꩻအွဉ်ႏမန်းနဝ်ꩻ တလꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ "လုက်-လိုက်-လောက်"ဟိန္ဒီကိုအဝ်ႏတဲင် တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း (လုက်ꩻကို၊ လိုက်လိုင်ဒိုက်ဒိုင်)နုဲင်းနဝ်ꩻလꩻ၊ "လုတ်-လိုတ်-လောတ်"ဟိန္ဒီကိုအဝ်ႏတဲင် တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း "လုတ်ꩻတံဖွူꩻ-လိုꩻမဲ့လိုတ်ꩻ-ဖိုးလောတ်ပနားလောတ်"နုဲင်းနဝ်ꩻလꩻ၊ အထျꩻလိုႏအွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ ဟိန္ဒီကို "လုပ်-လိုပ်-လောပ်"အဝ်ႏတဲင် တဲမ်းနွောင်ꩻပအိုဝ်ႏငဝ်း (အဆုမ်ႏအလုမ်ႏ၊ နꩻပေႏလိုပ်ꩻ၊ ကျꩻကောပ်ကျꩻလောမ်)နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
လိက်ပအိုဝ်ႏ အခင်ႏခံႏကအွဉ်ႏလွဒါႏလိတ်မန်းနဝ်ꩻ တဲမ်းတောက်ꩻ (မောင်ႏထုန်ꩻ၊ မောင်ႏလိုန်ꩻ၊ နင်ꩻမောန်)နုဲင်းနဝ်ꩻလꩻတဝ်း၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏသွူတဲ့ တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်းတလꩻတဝ်း၊ ယိုနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏတွိုင်ꩻ တသေနာႏတဝ်း၊ ကွပ်သေနာႏတဝ်းတဲင် အဝ်ႏဟွုန်တလွို့ဗော့ꩻဒျာႏ မန်းလိတ်မွူးတန်နဝ်ꩻသွူ။ ကေားကထွင်ႏဒါႏ လိတ်အလံတယာသား ဗွေႏနန္ဒဝံသ-နောင်ပနားမီꩻ (တောကျွဲအင်း)နဝ်ꩻ မဉ်ထွေထောင်လွဉ်ꩻတဝ်း မန်းဆချာတဲင် ကထွိုင်ႏထွင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလွိုႏလွိုႏ ထွာတေားဒျာႏ ထောင်လွဉ်ꩻမဲင်ꩻဆချာနဝ်ꩻသွူ။ ကထွာဗာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ကွပ်သွဉ်ဖိုထီႏဖိုတဝ်း ဟိန္ဒီလိတ်မွူးန၀်ꩻမꩻ ဒေါ့ꩻအပဲစ်တဲးတလꩻတဝ်း၊ ခွေထာꩻမꩻခွေထာꩻ၊ လိတ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ပညတ်တန်ဒျာႏ၊ ပေါႏအမျာꩻသဘော်ꩻတူႏလဲ့ (ဤနဝ်ꩻဖတ်ကျွဲ)လꩻဒျာႏ၊ မဉ်မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ မဉ်မာႏမာႏ အွဉ်ႏဗော့ꩻယိုအတွိုင်ꩻ ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ပေ့ꩻမဲ့ပေ့ꩻနား၊ တရွူꩻဗော့ꩻကတူႏနဝ်ꩻ မာႏမွေးစွဉ်ႏထာꩻ၊ ဗိုန်နုဲင်း ဒေႏဝဒတ်အွဉ်ငါ လေားသားငတ်ꩻရျာꩻ ကမော့ꩻထာꩻဒုက္ခနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ မဲ့ꩻမော့ꩻထာꩻဒုက္ခတဲင် အခိန်ႏထွꩻထွꩻ အဝ်ႏလိုႏရဲးဆီꩻလꩻလꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပါဠိသရ(၈)ဖြုံႏနဝ်ꩻ စွုမ်ႏတဝ်းတဲင် ဗိုန်နုဲင်းမန်းမဲင်ꩻဟိန္ဒီသီး ကမာꩻလုဲင်ႏတေား(၁၂)ဖြုံႏအတွိုင်ꩻ မန်းမဲင်ꩻဟိန္ဒီသီး သရ(၁၂)ဖြုံႏယို ကွပ်တစွုမ်ႏတဝ်းဒွိုန်းတဲင် မဉ်အွဉ်ႏပအိုႏဖုံႏ မာꩻရုဲင်းရုဲင်း သရ(၁၇)ဖြုံႏ၊ အကျိုꩻအီႏအဝ်ႏမွေးတန်သွူ။
ဖြဝ်ꩻသရ (၂၆)ဖြုံႏ= အ အာ အိ အီ အု အူ အေ အဲ အို အော အွု အွူ အွို အယ် အာယ် အုယ်(အွီ)၊ အိုယ်(အွေ)၊ အွဲ အွုယ် အွိုယ် အဝ် အာဝ် အိဝ်(အျူ) အေဝ်(အျို) အဲဝ်(အျော) အုဝ်။ သရငဝ်းဒွေါင်ႏပါထွူ အဝ်ႏလိတ်ꩻဖြုံႏ၊ "အဲ-အော"နဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻတဝ်း "အဲး-အေား"။ ဗီးသွတ်ꩻခန်ꩻ သရအလွစ်အဲဉ်ထဝ်း၊ စ်-သွတ်ꩻ ဉ်-သွတ်ꩻအသုံꩻတဝ်း၊ "အိတ်-အိန်"ထန်ႏဖေႏ၊ ဖြဝ်ꩻအကို "အောက်-အောတ်-အောပ်"အတာႏ ကွပ်တဲမ်းဗာႏလုဲင်ႏ "အွက်-အွတ်-အွပ်"နဝ်ꩻမꩻ အီႏတဲမ်း "အွောက်-အွောတ်-အွောပ်"အဝ်ႏလုဲင်ႏဒွုမ်၊ လိတ်မွူးဖြဝ်ꩻအကို ဝဟွဲးနဝ်ꩻ ထန်ႏဖေႏအောသရငဝ်း၊ ဝဟွဲးခြောင်ꩻနဝ်ꩻ သုံꩻလုဲင်ႏဒျာႏ င-ဟွဲးနဝ်ꩻသွူ။ ဗီးသွတ်ꩻခန်ꩻအကို သုံꩻဒျာႏ "က-င၊ တ-န၊ ပ-မ၊ ယ-ဝ"ဗီးသွစ်ꩻဖြုံႏလွုမ်ꩻ၊ သရအလွစ်ထိုꩻအဲဉ်ထဝ်းတဲင် တဲမ်းတောက်ꩻ "အိက်-အိင်၊ အေက်-အေင်၊ အဲက်-အဲင်"နုဲင်းနဝ်ꩻလꩻ၊ အိက်တဲ့ယိုဒျာႏ၊ အေက်တဲ့ယိုဒျာႏ၊ အဲက်တဲ့ယိုဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻမွေးတဝ်း၊ ဗိုန်ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ "အိတ်-အိန်၊ အေတ်-အေန်၊ အဲတ်-အဲန်၊ အိပ်-အိမ်၊ အေပ်-အေမ်၊ အဲပ်-အဲမ်"မဲဉ်ႏဗဲက်ဒျာႏ၊ "အုက်-အောက်-အိုက်၊ အုတ်-အောတ်-အိုတ်၊ အုပ်-အောပ်-အိုပ်"မဲဉ်ႏဗဲက်ဒျာႏ၊ အုက်တဲ့ယို၊ အိုက်တဲ့ယို၊ အောက်တဲ့ယိုနုဲင်းနဝ်ꩻမွေးတဝ်း၊ အွတ်နဲ့ အုတ်နဲ့ အောတ်နဲ့ အိုတ်နဲ့ တလိုႏတဝ်းသတ်ပုံကျမ်ꩻ တဲမ်းစွဉ်ႏတလဲင်ႏချင်ꩻလꩻ၊ ဗိုန်ပအိုႏနဝ်ꩻသွူ။
ဖြဝ်ꩻအကို ပါဠိကြုဲင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သုံꩻပါတဝ်း (ဂ-ဃ-ဇ-ဈ-ဋ-ဌ-ဍ-ဎ-ဏ-ဒ-ဓ-ဗ-ဘ-ရ-ဠ)ဖုံႏတဲင် ဗီးဆေ့ꩻထိုꩻ၊ ဗီးအဝ်ႏ(၂၆)ဖြုံႏလွုမ်ꩻ၊ ဩ-သရခြောင်ꩻနဝ်ꩻ သုံꩻလုဲင်ႏဒျာႏ ဝဟွဲးတဲင် တဲမ်း(အွောက်-အွောတ်-အွောပ်)လꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ဦးသောင်းလွင် နည်းသစ်အင်္ဂလိသ်သဒ္ဒါႏအကို တွမ်ႏအင်္ဂလိသ်လိတ်ဖြုံႏ ကတဲမ်းဒါႏမန်းငဝ်းအခန်ꩻကိုနဝ်ꩻ ဟိန္ဒီ၊ ဖြဝ်ꩻ၊ ယိုꩻတရာꩻသီးသွံမျိုꩻနဝ်ꩻ အသုံꩻဗိုန်လွဝင်ꩻ၊ ငီႏတွမ်ႏပါဠိသဒ္ဒါႏပုဒ်စစ်ကျမ်ꩻ၊ ပအိုႏတာႏလဲ့ မဉ်အွဉ်ႏဗိုန်ငါႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ မဉ်ႏဗိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ တဲမ်းပအိုႏငဝ်း (စင်းသင်း-ကွန်လုံ-ခြုဲင်း)လꩻလို့သွူ၊ အခင်ႏမွဉ်ကအွဉ်ႏဒါႏမန်းလိတ်မွူး လိတ်မွူးတောင်ႏကီꩻမူနဝ်ꩻ တဲမ်းအီချာပအိုဝ်ႏငဝ်းငါတဲ့ တလꩻလို့နွောင်ꩻတဝ်းသွူ။ တဲမ်းတလꩻနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ (ကိတ်)ယို အငဝ်းထန်ႏဒျာႏ (ကေက်)နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းဒါႏ"အရောင်ႏခဗိက်၊ စင်းလေက်ꩻစင်းခမ်ꩻ၊ မဲန်ႏဗဲက်တလဲင်ႏချင်ꩻ"ဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းခေါ်တလꩻတဝ်းသွူ။
(ကုတ်)ယို အငဝ်းထန်ႏဒျာႏ (ကိုက်)နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းဒါႏ "အိုင်ခုက်အိုင်တပန်း၊ ခူးကိုင်ႏတသိုက်ꩻ"ဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းလꩻဒွုမ်၊ (ကွန်)ယို အငဝ်းထန်ႏဒျာႏ (ကုန်)နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းဒါႏ "မောက်ꩻအုန်ရာႏ၊ ဗွေႏဗိုန်ကျောင်ꩻ၊ ဗေသွီႏဗေယောန်ꩻ"ဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းလꩻဒွုမ်၊ (ကျဉ်)ယို အငဝ်းထန်ႏဒျာႏ (ကိန်)နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နုဲင်းဒါႏ "မုဲးရေန်းမွူး ဗိုန်မုဲးယိုမ်ꩻ၊ အဖိန်းဒျာႏခမ်းလျား၊ အကဲန်တနျာႏနေနေ"ဖုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းလꩻဒွုမ်။ "ကက်-ကင်၊ ကတ်-ကန်၊ ကပ်-ကမ်" "ကိက်-ကိင်၊ ကိတ်-ကိန်၊ ကိပ်-ကိမ်" "ကုက်-ကုင်၊ ကုတ်-ကုန်၊ ကုပ်-ကုမ်" "ကေက်-ကေင်၊ ကေတ်-ကေန်၊ ကေပ်-ကေမ်" "ကဲက်-ကဲင်၊ ကဲတ်-ကဲန်၊ ကဲပ်-ကဲမ်" "ကိုက်-ကိုင်၊ ကိုတ်-ကိုန်၊ ကိုပ်-ကိုမ်" "ကောက်-ကောင်၊ ကောတ်-ကောန်၊ ကောပ်-ကောမ်" အဝ်ႏတဝ်းပဉ်ရဲဉ်ႏရဲဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း တလꩻစွုမ်ႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ ပေါႏယမ်းအကတူႏလဲ့ အမော့ꩻကြွော့ꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ၊ ပွိုးတမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ကွပ်အခင်ႏမွဉ်အွတ်ꩻရွီးတမဲဉ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻမꩻသွူ။
ဥပမာႏ- ထွားဗော့ꩻကတဲမ်း "ဌာနချွုတ်၊ သထွုံႏခမ်း"ဖုံႏနဝ်ꩻငါ၊ ပေါႏအွတ်ꩻရွီးအဝ်ႏချꩻသော့ꩻစွူစွူ မန်းဟံႏဧရိယာႏကိုနဝ်ꩻတဲးတဲ့ အလွေꩻအသဲင်ꩻတလွစ်နွောင်ꩻတဝ်း၊ ခံႏနွောင်ꩻတဝ်းအစဲစ်ဆေꩻ၊ ဖပုဒ်စပ်ပုဒ် တလꩻတဝ်း၊ သျင်ꩻနယ်တွမ်ႏဝီထိနယ်ꩻတလꩻတဝ်း၊ ဘာႏသာႏစွုမ်ႏတွမ်ႏရိုꩻမွော့ တဲမ်းအီငါ ပအိုႏလိုꩻမျိုꩻ "စင်းသင်း-ကွန်လုံ-ခြုဲင်း"အငဝ်းတဲ့ တလꩻနွောင်ꩻတဝ်း၊ အာႏကွိုꩻနဝ်ꩻတဲင် အဝ်ႏလိုႏတဲမ်းအီတဝ်း လိတ်တန်ကျမ်ꩻတန်၊ ကွပ်ထွာဒျာႏ လိတ်အလွေꩻအသဲင်ꩻတလွစ်တဝ်း၊ ထွာဒျာႏနမ်းပဲင်ႏလိတ်တမွေးတဝ်းစား၊ မဉ်ႏရက်မွေးခွိုꩻလဲ့ အဝ်ႏလိုႏစဲစ်ဆေꩻချာ အမျိုꩻသာꩻလိတ်အကျောင်ꩻ မဉ်ႏလဝ်းဟွုန်ငါႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ "စစ်သား"နဝ်ꩻ တဲမ်းသွော့"စိတ်သား"၊ "ထွန်းမောင်"နဝ်ꩻ တဲမ်းသွော့"ထုန်းမောင်"ကရိုꩻဒါႏ နဝ်ꩻနီချက်ပေႏငါတဲ့ သေနာႏနွောင်ꩻစွဉ်ႏ အိင်္ဂလိသ်လိတ်မွူး အလွေꩻသဲင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။
အိင်္ဂလိသ်သရ= အအာ၊ အိအီ၊ အီ၊ အုအူ၊ အူ၊ အေ၊ အဲ၊ အော၊ အို၊ အယ်၊ အဝ်။ ကမဉ်ရိုꩻနဝ်ꩻ အိတ်-ယို ပေါႏတဲမ်းနုဲင်းယိုတဲ့ "အေတ်-အဲတ်"တဲ့ တဲမ်းသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ၊ အွန်-ယို ပေါႏတဲမ်းနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ "အိုန်-အောန်"လဲ့ တဲမ်းသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ အိင်္ဂလိသ်လိတ်မွူးတွမ်ႏ ပအိုဝ်ႏလိတ်မွူး (ပါဠိဟိန္ဒီဖြဝ်ꩻ)ဖုံႏယို ထိုမ်းငီꩻဖြီတဆွိုင်ꩻချင်ႏ၊ လွေꩻတဖူꩻတလီးချင်ႏ တောင်ꩻခါꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဥပမာႏ- "ပျန်ပဲန်ပျဲန်၊ ပိန်ပေန်ပဲန်၊ ပျိန်ပျေန်ပျဲန်၊ ပွန်ပုန်ပွုန်၊ ပိုန်ပွိုန်၊ ပေါန်ပွေါန်"ငဝ်းနုဲင်းယိုဖုံႏ မဉ်ႏတဲမ်းတောက်ꩻအီတွမ်ႏ ပါဠိဟိန္ဒီဖြဝ်ꩻပအိုႏ အိင်္ဂလိသ်လိတ်မွူးဖုံႏနဝ်ꩻ လꩻနွောင်ꩻစွဉ်ႏ၊ တလꩻနွောင်ꩻတဝ်း မန်းတွမ်ႏမဲင်ꩻသီးလွုမ်ꩻ၊ တတဲမ်းနွောင်ꩻတဝ်းလိုꩻမျိုꩻသီး အလိတ်မွူးယို နီပအိုႏဖုံႏ တဖနွောင်ꩻတဝ်း၊ ရက်ထာꩻကယ်ꩻစွဉ်ႏအသက်တွော့ꩻ ပွိုးတမုဲင်ꩻမွော့ အဝ်ႏလွေꩻထူႏဒျာႏ အခင်ႏမွဉ်နဝ်ꩻတန်နဝ်ꩻ ယူႏရိုမ်းတဲ့ တလꩻတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ပျန်=စင်းသင်း၊ ပဲန်=ခွန်လုံ၊ ပျဲန်=ပင်နိမ်(ခြုဲင်း)၊ ရွန်=စင်းသင်း၊ ရောန်=ခွန်လုံ၊ ရွောန်=ပင်နိမ်(ခြုဲင်း)၊ ကရွပ်=စင်းသင်း၊ တရောပ်=ခွန်လုံ၊ တရွောတ်=ပင်နိမ်(ခြုဲင်း)
ပအိုႏလိတ်ကလꩻဒါႏ မန်းမဲင်ꩻသီးအထျꩻနဝ်ꩻ အီႏတဲမ်းနွောင်ꩻဘာႏသာႏစွုမ်ႏနဝ်ꩻညာꩻယော့တန်၊ တဲမ်းငါပအိုႏတဘာႏသာႏငါမဉ်ႏတဲ့ တစွုမ်ႏနွောင်ꩻတဝ်းဒွိုန်း။ ပါဠိ= အက်၊ အိက်၊ အုက်၊ အေက်၊ အောက်။ အစ်၊ အိစ်၊ အုစ်၊ အေစ်၊ အောစ်။ အတ်၊ အိတ်၊ အုတ်၊ အေတ်၊ အောတ်။ အပ်၊ အိပ်၊ အုပ်၊ အေပ်၊ အောပ်။ တဲမ်းနွောင်ꩻတဲမ်းလꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဟိန္ဒီ-ဖြဝ်ꩻ-အိင်္ဂလိသ် အက်-အိက်-အုက်-အေက်-အောက်၊ အောက်-။ အစ်-အိစ်-အုစ်-အေစ်-အောစ်။ အတ်-အိတ်-အုတ်-အေတ်-အောတ် တဲမ်းနွောင်ꩻစတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻ။ ယိုꩻတရာꩻလဲ့ "အိအေအဲ၊ အုအိုအော"ဗီးသွတ်ꩻအသုံꩻအဝ်ႏတဲင် အသုံꩻအဝ်ႏခေါ်ခေါ်ဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ပအိုႏနဝ်ꩻ တဖနွောင်ꩻတဝ်းအမန်းနဝ်ꩻသွူ။ အထျꩻမဉ်ႏကျနုဲင်းယိုမꩻ ယပယ်နဲ့၊ ဝဟွဲးနဲ့၊ ငဟွဲးနဲ့ ခွုင်းကလိုႏလိုႏ လွေꩻသွုပ်ငါထဲင်းလꩻ၊ ယိုနဝ်ꩻ အွိုးအထျꩻယိုကာႏ ယမဉ်ႏပယ်နဝ်ꩻ ထန်ႏတမုဲင်ꩻသရငဝ်း၊ ဝမဉ်ႏဟွဲးနဝ်ꩻ ထန်ႏတမုဲင်ꩻသရငဝ်း မာꩻဒျာႏနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် နီပအိုႏငဝ်းဒျာႏငါလဲ့ တဲမ်းတလꩻလို့နွောင်ꩻတဝ်းတွော့ꩻ ခင်ႏလံးတချꩻထိုꩻ၊ မော့ꩻဗာႏမွေးစွဉ်ႏ ထာꩻယပ်ꩻထာꩻခုဲင်ႏတန်သွူ။
မဲ့ꩻအီႏသျုက်ဗာႏထာꩻ နုဲင်းမန်း အွဉ်ႏဗာႏစွဉ်ႏ သတ်ပုံကျမ်ꩻ၊ ခွယ်ꩻခါꩻကျမ်ꩻ၊ အဘိဓာန်ႏကျမ်ꩻဖုံႏ၊ မဲ့ꩻဗိုန်ထိုꩻဒျာႏ လိုꩻဆာအသက်ကမွန်အီဗာႏဒျာႏ တွမ်ႏအခြွိုင်းအခြဝ်ႏ ကိရိယာႏနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ လောကအကို မွိုးဖါသီး ကရက်ဒါႏအပိုဖုံႏနဝ်ꩻ အမွိုးမဉ်ႏဝွေါ့ဖေႏဒဲန်လဲ့ အဖါနဝ်ꩻ အီႏဝွေါ့ဖေႏဟန်ႏအို၊ အမွိုးမဉ်ႏထောင်းဗွူလဲ့ အဖါနဝ်ꩻ အီႏလင်ꩻတွောင်ဖေႏလုဲင်ႏထီ၊ ပိုကသေဒါႏကေꩻဇူꩻသားနဝ်ꩻလဲ့ အအီႏဆေႏဖေႏသိုႏ၊ မဉ်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတမွိုးပိုဖါပိုယို လောကအကို တင်ႏတယ်ႏသွူတကာႏတဝ်း သꩻလဲ့အီႏချမ်ꩻသာႏဗာႏအမန်ႏနဝ်ꩻသွူ။ လောကအကို မွိုးဖါသီး တရက်တဝ်းအပိုသားဖုံႏနဝ်ꩻ အမွိုးနဝ်ꩻ ရိုꩻ"ထာꩻမာꩻလမ်းကိုအဝ်ႏ"တဲင် ဖုဲင်းထိုꩻလဲ့ꩻထိုꩻဒျာႏ၊ အဖါတဲ့ ရိုꩻ"ပါꩻယိုဟဲ့ꩻ ပါꩻနဝ်ꩻဟဲ့ꩻ"တဲင် ကြဲစ်ဒျာႏထာꩻ၊ အပိုဖုံႏလဲ့ ရိုꩻဒျာႏ"ခဉ်ꩻခါꩻတွမ်ႏပါꩻယို ပါꩻနဝ်ꩻအဝ်ႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် မဉ်ႏလဲ့ꩻထိုꩻဒျာႏနဝ်ꩻ လမ်းနဝ်ꩻတလမ်းတဲးတဲ့ သဲင်တခြစ်ꩻ၊ နမ်းသꩻနီပါꩻလဲ့ အီႏဆင်ꩻရယ်ꩻဗာႏအမန်ႏ၊ အီႏဆုတ်ယုတ်လင်ꩻဗာႏအမန်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ဗိုန်ပီနဝ်ꩻအတွိုင်ꩻ ပအိုႏကရက်ချာအခွိုꩻသားဖုံႏနဝ်ꩻ ရေႏမိုးဒျာႏ ခွုင်းနမ်းကနွောင်ꩻရာꩻ အထင်ႏထိုဖဲ့ꩻတဲင် နွို့ထမ်ႏစွဲးကိုတွော့ꩻ အခွိုꩻလဲ့ အဖဲ့ꩻစွုမ်ႏထင်ႏထိုလွဉ်စွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ပအိုႏတရက်ချာတဝ်းအခွိုꩻသားဖုံႏနဝ်ꩻ လွေꩻမာꩻလဲႏကွို့ꩻ ဝင်ꩻထာꩻထွဉ်ႏအံႏ၊ ဝင်ꩻသွဉ်း အွိုးဝင်ꩻလမ်းထွူတွော့ꩻ တွိုႏချာအလမ်းနဝ်ꩻ အွဉ်ႏကျအွဉ်ႏမောႏအနမ်း၊ အံႏဖြာႏဗော့ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻတဲးတဲ့ အဖဲ့ꩻမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ ဆုတ်ယုတ်လင်ꩻစွဉ်ႏ၊ အနာလွိုနဝ်ꩻ ထွာဗာႏမွေးမွေးစွဉ်ႏ ဝင်ꩻသွဉ်းဘဝနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။
ဗိုန်ပီနုဲင်းဖွိုင်းသီႏခင်ႏသိုမ်ပင်အတွိုင်ꩻ ဖေႏကအာႏကွိုꩻဗာႏမွုန်းပါꩻ၊ နီနမ်းအာႏတွမ်ႏနီနမ်းအာႏဒျာႏ ဖေႏနေးကအုံတဲင်တနွောင်းနွောင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏမာꩻဒျာႏ လိတ်မွူးစားနဝ်ꩻဒျာႏ၊ နီလိတ်မွူးယို ဝွေꩻအကျောင်ꩻတွမ်ႏ ဝွေꩻအဓိပ္ပါယ်ႏ ဖေႏကမဲဉ်ႏသော့ꩻဒျာႏ သဘာဝအတွိုင်ꩻ ကအဝ်ႏလိုႏမာꩻနဝ်ꩻ နီနမ်းတာႏဝွန်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။(တောင်ꩻသေꩻ-မူလီနဝ်ꩻ အဗွေႏဖြားကတဲမ်းနဝ်ꩻ တဲမ်းမန်းနေးဒျာႏ၊ ယိုနဝ်ꩻလွောက်ꩻရာꩻ ပြန်ႏပအိုဝ်ႏချာဒျာႏအကျောင်ꩻ တဲမ်းသော့ꩻဝီခီသားဝွန်ႏခံႏဒျာႏသွူ)[၁]
အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- ↑ ဣန္ဒာစရိယ-သုဲင်ꩻခဝ်၊ ပအိုဝ်းစာ