ပါဠိတောႏအယပ်ꩻယပ်ꩻကို
ပါဠိတောႏ အယပ်ꩻယပ်ꩻကို ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်)သီႏသဲင်ႏ ပြန်ႏနယ်ဖေႏ (နမူႏနာႏ) အမုဲင်(၁) အထွောင်း(၁၀၀) ဒင်ႏပျꩻလဝ်းနယ် ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ တင်ꩻကျွစ်လောင်း(၁၀)နီꩻ၊ ပွယ်ꩻအုံကွံ(ပထမ)နီꩻတာႏ အထွောင်း(၅၀) (၁) အခါတပါး၌ (မြန်မာပြန်)၊ ထိုအခါ၌ (အနက်) မော့ꩻနဝ်ꩻခါ၊ အတွင်ꩻနဝ်ꩻခါ၊ အယံတွင်ꩻနဝ်ꩻခါ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (ပြန်ႏတဝ်း) တေန သမယေန-ထိုအခါ၌။ (၂) များမြတ်သော ရဟန်းသံဃာ ငါးရာနှင့်အတူ။ (သီတင်းသုံးတော်မူ၏) (မြန်မာပြန်) အာမျတ်မွေးငါႏ တွမ်ႏရဟန်ꩻသံဃာႏ ငတ်ꩻရျာꩻ။ (သတင်ꩻသုံꩻအုံ)ညီꩻလို့ဝင်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃) ထိုသို့သဘောရှိသော ရဟန္တာ(ပုဂ္ဂိုလ်)တို့ကို ဖူးရခြင်းသည် ကောင်းသည်သာတည်း။(မြန်မာပြန်) ဝုဲင်ႏဗာႏ ဂုဏ်ႏတောႏကအဝ်ႏဒါႏ ရဟန္တာႏ(ပုဂ္ဂိုလ်ႏ)နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄) ထိုအခါ ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏားသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင်။(မြန်မာပြန်) အတွင်ꩻနဝ်ꩻခါ ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏာꩻနဝ်ꩻ လွေꩻထေ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻထျꩻထွူတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅) နောင်အခါ ဖြစ်ခြင်းသဘော မရှိကုန်ပြီ။(မြန်မာပြန်) တွိုႏဆုဲင်ꩻ ကအီႏထွာထဲင်းဒါႏ (အဝိဇ္ဇာႏ-တဏှာႏ) အဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆) အရှင်ဂေါတမသည် မပြုထိုက်-ဟူသော အယူ(အကိရိယဝါဒ)ရှိ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ ဟဝ်မာꩻထွိုက်တဝ်းကရိုꩻဒါႏ အယူႏဝါႏဒ(အကိရိယဝါဒ)အဝ်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ) ဟဝ်မာꩻထွိုက်တဝ်း ဒုစရဲက်။ (၇) အရှင်ဂေါတမသည် ဖြတ်အပ်၏-ဟူသော အယူ(ဥစ္ဆေဒဝါဒ)ရှိ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ ဟဝ်ဖျတ်ထဲ့-ကရိုꩻဒါႏ အယူႏဝါႏဒ(ဥစ္ဆေဒဝါဒ)အဝ်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ) ဟဝ်ဖျတ်ထဲ့ ရာဂ ဒေါသ မောဟ။ (၈) အရှင်ဂေါတမသည် စက်ဆုပ်ခြင်းသဘောရှိ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ အထာꩻပသို့ꩻအဝ်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ) ပသို့ꩻဒုစရဲက်-စတဲင်။ (၉) အရှင်ဂေါတမသည် ဖျက်ဆီးတတ်၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ ယားကုဲင်ဒါႏထာꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ) ယားကုဲင် ဒုစရဲက်-စတဲင်။ (၁၀) အရှင်ဂေါတမသည် ပူပန်စေတတ်သော သဘောရှိ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ အကျင်ꩻ မာꩻခိုးလျားဒါႏထာꩻအဝ်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၁) အရှင်ဂေါတမသည် နတ်ပြည်ရောက်ခြင်းငှါ မထိုက်။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဂေါတမနဝ်ꩻ တွိုႏထွိုက်တဝ်း လူꩻခမ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ) ပုဏ္ဏာꩻတွမ်ႏဘုရာꩻ ထာꩻရေႏချက် ဗွန်တဝ်းလို့ဝင်ꩻ၊ ပုဏ္ဏာꩻရိုꩻ-ဘုရာꩻနဝ်ꩻ တွိုႏထွိုက်တဝ်းလူꩻခမ်း၊ ဘုရာꩻရိုꩻ- ခွေနဝ်ꩻ တွိုႏထွိုက်တဝ်းဒွုမ် မွိုးဟို့ꩻကို။(အုံဗာႏဒွုမ်သန္ဓေႏ) (၁၂) ပုဏ္ဏား- ငါသည် မတွန့်တိုသော လုံ့လကို အားထုတ်ပြီးပြီ။(မြန်မာပြန်) ပုဏ္ဏာꩻဟွေး- ခွေကျိုꩻစာꩻ နက်မွေးလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၃) (ငါ့အား) မေ့လျော့ခြင်းမရှိသော သတိသည် ထင်ပြီ။(မြန်မာပြန်) အွဉ်ႏဖေင်ꩻတဝ်းတစိꩻစိꩻ ခွေသတိꩻတဲ့ စဲင်းစဲ့ငါႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၄) ရှေး၌ဖြစ်ဖူးသောဘဝကို အောက်မေ့၍ သိသော(ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ)ဉာဏ်အလို့ငှါ စိတ်ကို ရှေးရှုညွတ်စေခဲ့ပြီ။ (မြန်မာပြန်) ကွုတ်ဖိုစခါ တောင်ꩻချာထီႏသေ (ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ)ဉာဏ်ႏ ယံကလꩻ အွဉ်ႏသꩻရေႏမိုးလွေꩻလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၅) မသိမှု(အဝိဇ္ဇာ)ပျောက်၍ အသိဉာဏ် (ဝိဇ္ဇာ)ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီ။(မြန်မာပြန်) ထာꩻတသေတဝ်း (အဝိဇ္ဇာႏ) ထိုꩻမားတဲင် ထာꩻသေဉာဏ်ႏ (ဝိဇ္ဇာႏ) ပေါႏထွာစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၆) ဤ(သာသနာတော်)၌ အာသဝေါတရားလျှင် တရားရှိကုန်သော အချို့သော(လွန်ကျူးမှု)တရားတို့သည်။(မြန်မာပြန်) (သာႏသနာႏတောႏ)ကိုယို အဝ်ႏအာသဝတရာꩻ(လောဘဒိဋ္ဌိမောဟ)ကထွာလွဉ်ဒါႏ(ထာꩻလွဉ်ꩻမာႏ)အမုꩻယင်ဟန်ႏဖုံႏ နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၇) သံဃာ၌ ထင်ရှားဖြစ်ပေါ်လာကုန်၏။(မြန်မာပြန်) ထွာလွဉ်-လွိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏ သံႏဃာႏကိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၈) ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားအား တရားနှင့်လျော်သော စကားဖြင့်(အကျိုးစီးပွား)ကို သိမြင်စေလျက်။(မြန်မာပြန်) နေးတွမ်ႏငဝ်းတရာꩻတဲင် အွဉ်ႏနယ်ဖေႏ ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏာꩻ(အကျိုꩻစီꩻပွာꩻ)။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၁၉) (တရားကို)ဆောက်တည်စေကာ(တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်စေ၍။(မြန်မာပြန်) ထွဉ်ႏမာꩻကုသိုလ်ႏ (ဖေႏကမဉ်နေးတရာꩻ) မာꩻထင်ဖေႏအသꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၀) ရွှင်လန်းစေပြီးလျှင် နေရာမှထကာ ဖဲခွါကြွသွားတော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) မာꩻဗန်အလွိုးထွူတဲင် အဝ်ႏခင်ႏလမ်းကို ထွိုင်ႏကျွꩻသဲင်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ)။ (ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏာꩻအကျောင်ꩻ ထွူယိုသွူ။) (၂၁) ရာဂဒေါသ နှိပ်စက်အပ်သောသူတို့သည် ဤတရားကို လွယ်ကူစွာ သိနိုင်ကြမည်မဟုတ်ချေ။(မြန်မာပြန်) လိုꩻ လောဘဒေါသ အာႏတလာသားဖုံႏနဝ်ꩻ ယိုꩻယိုꩻမာꩻမာꩻ အမျိုꩻအီႏသေနွောင်ꩻ တရာꩻယိုမွေးတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၂) မြတ်စွာဘုရား၏ စိတ်သည် တရားဟောရန် ညွတ်တော်မမူဘဲ ကြောင့်ကြမဲ့နေရာ ညွတ်တော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) နီဗွေႏဘုရာꩻသꩻနဝ်ꩻ မဉ်ဟော်ꩻတဝ်းတရာꩻ မဉ်အုံခွꩻတေားဒျာႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၃) (ပညာ)မျက်စိ၌ (ကိလေသာ)မြူနည်းပါးသော သတ္တဝါတို့သည် ရှိပါကုန်၏။(မြန်မာပြန်) မဲ့ကို ထာꩻအီႏကိလေႏသာႏ ကဆေ့ꩻဒါႏ သတ္တဝါႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ဗွေႏဩ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၄) ထို(တရားဟောခြင်း)သည် ငါ့ကိုယ်(ငါ) ညှဉ်းဆဲခြင်းသာ ဖြစ်ရာ၏။(မြန်မာပြန်) (ဟော်ꩻတရာꩻ)နဝ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ခွေနိတ်စက်ချာ(ခွေ)နမ်းလွုမ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၅) ထိုသူတို့အတွက် နိဗ္ဗာန်တံခါးကို ငါဖွင့်အပ်ပြီ။(မြန်မာပြန်) ဝွေꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻအတာႏ ခွေဗွောင်ဖေႏလဲဉ်းဒျာႏ နိဗ္ဗာန်ႏတခါꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) ဗြဟ္မာႏတောင်ꩻပြန်ႏတရာꩻခန်ꩻ ထွူယိုသွူ။ (၂၆) သူကန်းသဖွယ်ဖြစ်သော လောက၌ (တရားတည်းဟူသော) အမြိုက်စည်ကြီးကို တီးခတ်ပေအံ့။(မြန်မာပြန်) မဲ့ခေ့ꩻဗွန်လွ လောကလိုꩻဒုံ ခွေအီႏဒုံႏနယ် နိဗ္ဗာန်ႏတရာꩻထုံတန်နဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၇) ဤတရားသည် ဆင်းရဲဖြစ်သော အရိယာတို့၏ အမှန်တရား “ဒုက္ခအရိယသစ္စာ”မည်၏ဟု။(မြန်မာပြန်) တရာꩻယိုနဝ်ꩻ ထွာထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻ အရိယာႏသီး အမဲဉ်ႏတရာꩻ မဉ်ꩻ”ဒုက္ခအရိယသစ္စာႏ”(ကရိုꩻနဝ်ꩻ မဲ့ကို ဉာဏ်ႏလေ ခွေသေစဲင်းစဲ့လဲဉ်းသွူ။)(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၈) ဤတရားသည် ဆင်းရဲခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော အရိယာတို့၏ အမှန်တရား “သမုဒယအရိယသစ္စာ”မည် ၏ဟု။(မြန်မာပြန်) တရာꩻယိုနဝ်ꩻ ထွာထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻအကျောင်ꩻ အရိယာႏသီး အမဲဉ်ႏတရာꩻ မဉ်ꩻ”သမုဒယအရိယသစ္စာႏ”(ကရိုꩻနဝ်ꩻ မဲ့ကို ဉာဏ်ႏလေ ခွေသေစဲင်းစဲ့လဲဉ်းသွူ။)(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၂၉) ဤနိဗ္ဗာန်သည် ဆင်းရဲခြင်း၏ ချုပ်ရာဖြစ်သော အရိယာတို့၏ အမှန်တရား “နိရောဓအရိယသစ္စာ”မည်၏ဟု။ (မြန်မာပြန်) နိဗ္ဗာန်ႏယိုနဝ်ꩻ ထွာထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻငိမ်ꩻထိုꩻ အရိယာႏသီး အမဲဉ်ႏတရာꩻ မဉ်ꩻ”နိရောဓအရိယသစ္စာႏ”(ကရိုꩻနဝ်ꩻ မဲ့ကို ဉာဏ်ႏလေ ခွေသေစဲင်းစဲ့လဲဉ်းသွူ။)(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၀) ဤတရားသည် (လ)နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ကြောင်းအကျင့်ဖြစ်သော အရိယာတို့၏ အမှန်တရား “မဂ္ဂအရိယသစ္စာ”မည် ၏ဟု။(မြန်မာပြန်) တရာꩻယိုနဝ်ꩻ အကျင်ꩻတွိုႏအီ နိဗ္ဗာန်ႏ အရိယာႏသီး အမဲဉ်ႏတရာꩻ မဉ်ꩻ”မဂ္ဂအရိယသစ္စာႏ”(ကရိုꩻနဝ်ꩻ မဲ့ကို ဉာဏ်ႏလေ ခွေသေစဲင်းစဲ့လဲဉ်းသွူ။)(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၁) ငါဘုရားသည်(လ)အတုမရှိသော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တိုင်မှန်စွာသိသော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ကို သိပြီ။ (မြန်မာပြန်) အမျတ်သွတ်ꩻ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ႏယို ခွေသေဖြွဉ်ဖြန်လဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ငါဘုရားသည်(လ) အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ကို ထိုးထွင်း၍ သိပြီ။(နိဿယ)။ (၃၂) ဆင်းရဲခြင်း၏အဆုံးကို ပြုခြင်းငှါ မြတ်သောအကျင့်ကို ကောင်းစွာကျင့်လော့။(မြန်မာပြန်) ဖေႏကမာꩻသွတ်ꩻတမွတ်ꩻနွောင်ꩻ ဒုက္ခနဝ်ꩻ ကျင်ꩻယံယံသွော့ အကျင်ꩻမျတ်ယိုဟုဲင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၃) တစုံတယောက်သည် လူ့ဘောင်မှ ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ခြင်း၏ အန္တရာယ်ကို မပြုပါစေလင့်။(မြန်မာပြန်) အဝ်ႏလိုꩻလမ်းဘဝ ထင်ႏဗုဲင်စင်ꩻအတွက် ဖေႏကယားနောင်ႏသျက်မွုန်းသွော့ တဖြာꩻဖြာꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၄) ဤနေရာ၌ ထိုင်နေသော ယသအမျိုးကောင်းသားကို မြင်ကောင်းမြင်ရပါလိမ့်မည်။(မြန်မာပြန်) ကအဝ်ႏအုံလင်ꩻယိုကို လိုꩻဟဝ်ပို ယသယို မဲ့ꩻနာꩻကုဲင်းထီႏဒါႏကွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၅) ရဟန်းတို့၏စိတ်တို့သည် (တစုံတခုကိုမျှ) မစွဲလမ်းမူ၍ အာသဝေါတရားတို့မှ လွတ်မြောက်ကြကုန်ပြီ။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻသီးသꩻဖုံႏနဝ်ꩻ (တစွိုးတမျိုꩻငါတဲ့)စွယ်ꩻလမ်ꩻတဝ်းတဲင် အဝ်ႏအာသဝေါတရာꩻ လွစ်ထန်ႏညာꩻလို့လဲဉ်းသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၆) ထိုရဟန်းအဖြစ်သည်လည်း မယုတ်ညံ့ရာ-ဟု အကြံဖြစ်၏။(မြန်မာပြန်) ကထွာရဟန်ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ အလွိုးတယုတ်ညမ်းတဝ်းနဲး-ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၇) သင့်ကို နတ်လူ၌ဖြစ်သော ကျော့ကွင်းအားလုံးတို့ဖြင့် နှောင်ဖွဲ့အပ်၏။(မြန်မာပြန်) နာꩻယို အဝ်ႏလိုႏဒေါင်တွမ်ႏ လူꩻလိုꩻသီးတခွါ ကားကအဝ်ႏဖုံႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၈) ရဟန်း-(သင်သည်) အကျွန်ုပ်နိုင်ငံမှ မလွတ်နိုင်။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻဟွေး- (နာꩻနဝ်ꩻ) တလွစ်ထန်ႏနွောင်ꩻတဝ်း ခွေနဲင်ႏငန်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၃၉) ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသော တရားအလုံးစုံသည် ချုပ်ခြင်းသဘောရှိ၏။(မြန်မာပြန်) အထွာသဘော်ꩻကအဝ်ႏဒါႏ တရာꩻကားကအဝ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အကုဲင်ချာသဘော်ꩻ အဝ်ႏလွဉ်းလွဉ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၀) သို့ရာတွင် ငါကဲ့သို့ ရဟန္တာကား မဟုတ်သည်သာတည်း။(မြန်မာပြန်) ကွဲႏတွော့ꩻ ထွာရဟန္တာႏနုဲင်းခွေတဲး တမွေးတဝ်းရင်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၁) မဖြစ်ဘူးမြဲ ဖြစ်ပါပေစွ ငါ့ရှင်တို့။(မြန်မာပြန်) ထွာဖိုဖိုတဝ်း ထွာစွဉ်ႏဒျာႏဟွေး ဗွေႏပေႏသီးဖုံႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဘန္တေ-ဗွေႏတန်၊ အာဝုသော-ဗွေႏပေႏ)။ (၄၂) ဤသည်ကား အကျွန်ုပ်တို့၏ မပြီးသေးသော အကြားစကား ဖြစ်ပါသည်။(မြန်မာပြန်) ယိုနဝ်ꩻ တလꩻသွတ်ꩻတဝ်း နီသွဉ်းသီးငဝ်း အခါႏလယ်ႏကိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ခါးလားဗွေႏဘုရာꩻ ကကျွꩻလွဉ် အခါႏလယ်ႏကို။) (၄၃) (ပုထုဇဉ်)သည် အနည်းငယ်မျှသာဖြစ်သော နိမ့်ကျသော သီလမျှဖြင့်သာ ပြောနိုင်ရာ၏။(မြန်မာပြန်) (ပုထုဇဉ်ႏ) ဒေါ့ꩻနွောင်ꩻတစိꩻပေႏဒျာႏ၊ ဒေါ့ꩻဒါႏကွို့ꩻ သီႏလအဖွိုႏစား(အဖွိုꩻစား)လွုမ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၄) (ရဟန်းဂေါတမသည်) ညီညွတ်ခြင်းကိုပြုသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်၏။(မြန်မာပြန်) (ရဟန်ꩻဂေါတမနဝ်ꩻ) ဒေါ့ꩻဒါႏငဝ်းငွါ ကမာꩻထွာလွေꩻ လွောင်ႏဗူႏရေꩻနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၅) တံစိုးယူခြင်း၊ လှည့်ဖျားခြင်း၊ အတုပြု၍ လိမ်ခြင်းတည်းဟူသော ကောက်ကျစ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်တော် မူ၏။(မြန်မာပြန်) အံႏလာဘ် လဲဉ်ဝင်ꩻ မာꩻအတုꩻလဲဉ်ပါꩻ ကရိုꩻဒါႏ ထာꩻတကဲင်ႏမျိုꩻ သျောင်ႏထိုꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၆) ဤသို့သော ဖီလာစကားကို ပြောလျက် နေကြ၏။(မြန်မာပြန်) အုံဖုတ်ꩻဒေါ့ꩻပျင်ႏ ငဝ်းညာꩻနိဗ္ဗာန်ႏ နုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၇) ဤသို့သော အငြင်းစကားကို ပြောလျက် နေကြ၏။(မြန်မာပြန်) အုံဖုတ်ꩻဒေါ့ꩻခြေင် ငဝ်းထေင်လို့ဝင်ꩻ နုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၈) တမန်အမှု၊ အစေအပါးအမှု ဆောင်ရွက်ခြင်းကိုပြုလျက် နေကြ၏။(မြန်မာပြန်) လွေꩻဖေႏဝင်ꩻအာ ထွာထာꩻထွဉ်ႏအံႏ ခံႏမာꩻဖေႏပါꩻ အုံပျင်ႏထာꩻဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၄၉) လာဘ်အလို့ငှါ အံ့ဖွယ်လည်း ဖြစ်စေကုန်၏။(မြန်မာပြန်) လာဘ်အတွက်တာႏ ဝင်ꩻဖေႏကအံႏဖြာႏတဲ့ လဲဉ်ပီပဲ့ထာꩻဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၀) မှားသော အသက်မွေးမှုဖြစ်သော ဤသို့သော ဖီလာအတတ်ဖြင့် အသက်မွေးကြ၏။(မြန်မာပြန်) လွူးနမ်းကထွာအီအမာႏ နေးတွမ်ႏထာꩻဒါႏ (ညာꩻနိဗ္ဗာန်ႏ-ညာꩻလူꩻခမ်း)ယို လွူးအီအနမ်းဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) ပထမနီꩻတာႏ အထွောင်း(၅၀) မူရင်းနဝ်ꩻ လီကယ် ထွို့ꩻနေးဒျာႏဇယားပုံႏ ပါဠိတောႏအယပ်ꩻယပ်ꩻကို ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ (ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်)သီႏသဲင်ႏ ပြန်ႏနယ်ဖေႏ (နမူႏနာႏ) အမုဲင်(၁) အထွောင်း(၁၀၀) ဒင်ႏပျꩻလောဝ်းနယ် ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ တင်ꩻကျွစ်လောင်း(၁၁)နီꩻ ပွယ်ꩻအုံကွံ ဒုတိယနီꩻတာႏ အထွောင်း(၅၀) (၅၁)။ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင်(တရား)တို့ကို ကိုယ်တိုင်ထူးသောဉာဏ်ဖြင့် မျက်မောက်ပြု၍ ဟောတော်မူ၏။ (မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏဉာဏ်ႏအထူꩻတဲင် ထီႏသေစဲင်းစဲ့ထွူမꩻ ဟော်ꩻတရာꩻဖုံႏယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၂)။ ရှေ့အဘို့ကို ကြံဆကုန်သော ရှေ့အဘို့ကို စွဲယူကုန်သော အချို့သော သမဏဗြဟ္မဏတို့သည် ရှိကုန်၏။(မြန်မာပြန်) ကယူႏလွယ်ꩻချာ ကထွာဖို ကထူႏစွယ်ꩻချာအထွာကို သမဏဗြဟ္မဏယင်ဟန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၃)။ ထိုဘုံ၌ ထိုသူသည် တယောက်ထည်းတည်း ကာလရှည်စွာ နေရသောကြောင့်။(မြန်မာပြန်) ဝွေꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အုံဗာႏဘုံႏနဝ်ꩻကို တဖြာꩻတန်ဒျာႏ ကွပ်ညငါႏမရေႏမရာႏတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၄)။ တပါးသော သတ္တဝါတို့သည်လည်း ဤဘို့သို့ ရောက်လာဘိမူ ကောင်းလေစွ။(မြန်မာပြန်) သတ္တဝါႏအလင်ဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ မဉ်ႏတွိုႏလွဉ်မွိုင် ဘွုံႏယိုဟ ယံကျငါႏမွော့ဟွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၅)။ ထိုသတ္တဝါတို့တွင် ရှေးဦးစွာ ဖြစ်ပေါ်နှစ်သော သတ္တဝါသည် အသက်လည်း သာလွန်၍ရှည်၏။(မြန်မာပြန်) သတ္တဝါႏဖုံႏအကို သတ္တဝါႏ ကထွာရီးရီးဝင်ꩻနဝ်ꩻ အသက်တဲ့ ယိန်းဆွာꩻလဲဉ်းဝင်ꩻ။(ပြန်ႏ (၅၆)။ ထိုနတ်တို့သည် အလွန်ကြာမြင့်စွာ ကျီစယ်ပျော်ပါးလျက် နေကုန်၍။(မြန်မာပြန်) လူꩻဖုံႏစားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ညမရမက စွပ်ꩻလို့ဝင်ꩻ အုံပျောႏလွင်ꩻမွိုင်းဒျာႏထာꩻတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၇)။ (စားသောက်ရန်)သတိမေ့သောကြောင့် ထိုနတ်ဘဝမှ စုတေကုန်၏။(မြန်မာပြန်) ကွပ်အွဉ်ႏဖေင်ꩻ(အံႏအွꩻ)တွော့ꩻ အဝ်ႏလူꩻဘဝနဝ်ꩻ သီစွော့ꩻထိုꩻလို့စွဉ်ႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၈)။ ဤအယူတို့သည် ဤသို့စွဲယူထားလျှင် ဤသို့မှားယွင်းစွာ သုံးသပ်ထားလျှင်။(မြန်မာပြန်) အယူႏဝါႏဒဖုံႏယိုနဝ်ꩻ ပေါႏခွုမ်တဉ်ႏခါꩻနုဲင်းယို ပေါႏချင်းခေႏမာႏမာႏခါꩻနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၅၉)။ ဤအယူတို့သည် ဤသို့လားရာရှိကုန်၏၊ ဤသို့တမလွန်ရှိကုန်၏။(မြန်မာပြန်) အယူႏဝါႏဒဖုံႏယိုနဝ်ꩻ အအီႏထွာလွေꩻနုဲင်းယို၊ ဘဝငါ အီႏအဝ်ႏနုဲင်းယို။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကရိုꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဝ်ႏသေဒျာႏ။) (၆၀)။ မှားယွင်းစွာ မသုံးသပ်သောကြောင့် (မြတ်စွာဘုရားသည်) ကိုယ်တောင်တိုင်သာလျှင် နိဗ္ဗာန်ကို သိတော်မူ၏။ (မြန်မာပြန်) ကွပ်ချင်းခေႏမာႏမီႏတဝ်းတဲင် (ဗွေႏဘုရာꩻ)နဝ်ꩻ နမ်းတွမ်ႏနမ်းဒျာႏ သေစွဉ်ႏနိဗ္ဗာန်ႏနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၁)။ ပုထုဇဉ်သည် မြေကို မြေဟုမှတ်၍ မြေကိုကြံ၏၊ မြေ၌ ကြံ၏။(မြန်မာပြန်) ပုထုဇဉ်ႏနဝ်ꩻ ဟံႏယို ထင်းဟံႏတဲင် ယူႏဟံႏယို၊ ယူႏဟံႏအလောင်းယို။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၂)။ မြေမှ ကြံ၏၊ မြေကို ငါ့(ဟာ)ဟု ကြံ၏၊ မြေကို ရှေးရှု နစ်သက်၏။(မြန်မာပြန်) အဝ်ႏဟံႏယူႏ၊ ဟံႏယို ခွေ(ထာꩻ)ယူႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ နစ်သက်လွေꩻ ဟံႏယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၃)။ ထိုသူသည် (ထိုမြေကို) ပိုင်းခြား၍ မသိသောကြောင့်လည်း။(မြန်မာပြန်) ဝွေꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ပဲင်ႏချာꩻ(ဟံႏနဝ်ꩻ) အစွိုးစွိုး ကွပ်ပွိုး တသေတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၄)။ ရဟန္တာရဟန်းသည်လည်း မြေကို မြေဟု အထူးသိ၍ မြေကိုမကြံ မြေ၌မကြံ။(မြန်မာပြန်) ရဟန္တာႏရဟန်ꩻနဝ်ꩻတဲ့ ဟံႏယို ပဲင်ႏချာꩻအစွိုးစွိုး ကွပ်ပွိုးသေစဲင်းစဲ့တဲင် ယူႏတဝ်းဟံႏယို၊ ယူႏတဝ်းဟံႏအလောင်းယို။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၅)။ ထိုသူသည် (ထိုမြေကို) ပိုင်းခြား၍ သိပြီးသောကြောင့်တည်း။(မြန်မာပြန်) ဝွေꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ပဲင်ႏချာꩻ(ဟံႏနဝ်ꩻ) အစွိုးစွိုး ကွပ်ပွိုးသေထွူလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၆)။ ဤသို့ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ သို့လောသို့လော တွေးတော ယုံမှားခြင်းဖြစ်၏။(မြန်မာပြန်) ခွေနမ်းခန္ဓာႏကို နုဲင်းယိုဟောင်းနဲး နုဲင်းနဝ်ꩻဟောင်းနဲး ယူႏကွင်ယွုမ်းမာႏနုဲင်းယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၇)။ ထိုသူသည် “ဤကား ဒုက္ခတည်း” သင့်သောအကြောင်းအားဖြင့် နှလုံးသွင်း၏။(မြန်မာပြန်) ဝွေꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ “ယိုနဝ်ꩻတဲး ဒုက္ခတန်ဒျာႏ” အွဉ်ႏသꩻဒါႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၈)။ (အဆုံးအမတော်ကို) လျော့လျော့ပေါ့ပေါ့သာ နာယူသူများ ဖြစ်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) (အဆုံꩻအမꩻယို) နေးထူႏဖွီဖွီဖုဲင်ဖုဲင်လယ်ႏကွို့ꩻထာꩻဖုံႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၆၉)။ ဆုတ်ယုတ်ကြောင်း၌ ရှေ့သွားဖြစ်နေကြကုန်၏။(မြန်မာပြန်) အွဉ်ငါတေားဒျာႏ ထာꩻဆွုတ်ယွုတ်တာႏဖုံႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၀။ နိဗ္ဗာန် (ဥပဓိဝိဝေက)ရရေး၌ တာဝန်မဲ့ ဖြစ်နေကြကုန်၏။(မြန်မာပြန်) တွိုႏဖေႏကလꩻ နိဗ္ဗာန်ႏနဝ်ꩻ ခံႏမာꩻတဝ်းဖုံႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၁)။ တစ်ကိုယ်တည်း နေခြင်း၌လည်း ပျော်နိုင်ခဲ့၏။(မြန်မာပြန်) အုံတဖြာꩻဒျာႏနဝ်ꩻတဲ့ တပျောႏနွောင်ꩻကြွို့ꩻတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၂)။ သမာဓိမရသော ရဟန်း၏စိတ်ကို တောတို့က ဆောင်ယူသွားသကဲ့သို့ ထင်ရ၏။(မြန်မာပြန်) တလꩻတဝ်း သမာဓိရဟန်ꩻအသꩻယို နုဲင်းစွဉ်ႏတခြာဖုံႏ အီထိုꩻထိုꩻ ထင်းဗာႏစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၃)။ ပုဏ္ဏား- ငါသည် မိမိ၌ ဤထင်သောသတိရှိသည့်အဖြစ်ကို ကောင်းစွာမြင်၍။(မြန်မာပြန်) ပုဏ္ဏာꩻဟွေး- ခွေနဝ်ꩻ သတိꩻယို အဝ်ႏတဉ်ႏဟဝ်ငါႏ ခွေနမ်းကို ထီႏစဲင်းစဲ့နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၄)။ တော၌နေရန် အလွန်ချမ်းသာသော အဖြစ်သို့ ရောက်ခဲ့၏။(မြန်မာပြန်) အုံတခြာကိုအတာႏ (လွောက်ꩻဖက်) ချမ်ꩻသာႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏထာꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၅)။ ဥပေက္ခာကြောင့်ဖြစ်သော သတိ၏ စင်ကြယ်ခြင်းရှိသော စတုတ္ထဈာန်သို့ ရောက်၍နေ၏။(မြန်မာပြန်) ဗꩻတွိုႏအုံဗာႏ (ကွပ်ဥပေက္ခာႏ သတိကစင်ငါႏ) စတုတ္ထဈာန်ႏသူꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၆)။ ကံအားလျော်စွာ ဖြစ်ပေါ်လာသော သတ္တဝါတို့ကို သိ၏။(မြန်မာပြန်) ကံႏပငါပရာꩻ ကထွာလွဉ်ဒါႏ သတ္တဝါႏဖုံႏယို ထီႏသေဒျာႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၇)။ ကိလေသာ အညစ်အကြေးနှင့်တကွ ညစ်နွမ်းသော စိတ်ရှိသူဖြစ်လျက် သေလွန်ရလတ္တံ့။(မြန်မာပြန်) မဲ့ꩻသီဗာႏတွမ်ႏ ကိလေႏသာႏသꩻ တဗော့ꩻလဲ့ꩻ တဗော့ꩻလꩻနဝ်ꩻကွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၈)။ သီတင်းသုံးဖော်တို့ကို အကုသိုလ်မှထစေ၍ ကုသိုလ်၌ တည်စေဘိ၏။(မြန်မာပြန်) မာꩻစင်ထိုꩻဖေႏ သွꩻပေႏဖုံႏ အကုသိုလ်ႏ မာꩻပိုႏဖေႏတေား ကုသိုလ်ႏတန်မွော့ဟွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၇၉)။ ရဟန်းတို့- သီလနှင့်ပြည့်စုံ ပါတိမောက်နှင့် ပြည့်စုံကုန်သည်ဖြစ်၍ နေကြကုန်လော့။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- အုံမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏတွမ်ႏသီလ လွောက်ꩻနာႏလွေသွော့ ပါတိမောက်အတွိုင်ꩻနေား။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၀)။ ထိုရဟန်းသည် ပိုင်းခြားတိုင်းသော ကိလေသာတို့ကို စွန့်ပစ်ပြီးဖြစ်၏။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကအွဉ်ႏထွော့ခါꩻဒါႏ ကိလေႏသာႏဖုံႏယို စွဉ်ꩻထွူလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၁)။ ထိုရဟန်းတို့သည် သတိပဋ္ဌာန်တရားလေးပါးတို့၌ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍ နေထိုင်ကြကုန်၏။ (မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အုံအဝ်ႏထာꩻ အသꩻအဝ်ႏဒင်ႏစွူဖြွိုးဒျာႏ သတိပဋ္ဌာန်ꩻတရာꩻ လစ်ꩻပါꩻလောင်းဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၂)။ အရှင်ဘုရား- လူတို့သည် ရှုပ်ပွေလှပါ၏၊ အရှင်ဘုရား တိရစ္ဆာန်တို့သည် ပေါ်လွင်လှပါ။(မြန်မာပြန်) ဩဗွေႏ- လိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သျုတ်တေ့ꩻလွငါႏ ကိလေႏသာႏဖုံႏ ဗွေႏဩ၊ ဩဗွေႏ- တိရစ္ဆာန်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ (ထီႏ)စဲင်းစဲ့စွဉ်ႏဒျာႏ ဗွေႏဩ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၃)။ အတွင်းအဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ အပြစ်မရှိသော ချမ်းသာကို ခံစားရ၏။(မြန်မာပြန်) အပဲစ်တအဲဉ်ထဝ်း ချမ်ꩻသာႏယို ခံႏစာꩻဗာႏ နမ်း(အဇ္ဈတ္တ)ကိုနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၄)။ ထိုရဟန်းသည် ထိုတရား၌တည်လျက် အာသဝေါကုန်ခြင်းသို့ ရောက်၏။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သꩻအဝ်ႏဒင်ႏ(ကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ)တရာꩻလောင်းနဝ်ꩻတဲင် အာသဝေါလို့တငါ(ထွာစွဉ်ႏရဟန္တာႏ)နဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၅)။ အကျွန်ုပ်ကို သူကြွယ်ဟူသော အခေါ်အဝေါ်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုခြင်းသည် မသင့်တင့် မလျောက်ပတ်။(မြန်မာပြန်) ခွေယို နေးတွမ်ႏငဝ်းလိုꩻလမ်းတဲင် ဟဲ့ꩻသဌေꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တသေန်ႏတဝ်း၊ တရတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပေါတလိယသဌေꩻ) (၈၆)။ ထိုမျှလောက်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရား အဆုံးအမ၌ အခါခပ်သိမ်း လုံးဝ အဆုံးအမ ပြတ်သည်မဟုတ်သေး။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အဆုံꩻအမꩻ (တရာꩻ) ကားနဝ်ꩻပေႏလွုမ်ꩻနဝ်ꩻ ငဝ်း(လိုꩻလမ်း)အဟဲ့ꩻအဟောင် တလွစ်သေႏသေႏတဝ်း လာꩻလာꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၇)။ ဤကာမဂုဏ်၌ အပြစ်သည် များပြားလှ၏၊(များစွာဆင်းရဲခြင်း ရှိပါကုန်၏)။(မြန်မာပြန်) ကာႏမဂုဏ်ႏအလောင်းယို အပဲစ်နဝ်ꩻ အာမွေးမုဲင်းငါႏသွူ၊(ဆင်ꩻရယ်ꩻ ဒုက္ခအဝ်ႏအာငါႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၈)။ မသိသူများဖြစ်ပါလျက် သိသူများဟု အောက်မေ့ကြပါကုန်၏။(မြန်မာပြန်) သေတဝ်း(တရာꩻ)သားတန်သွူတဲ့ ထင်းမာႏတေားဒျာႏ သေတရာꩻသား နုဲင်းနဝ်ꩻတန်သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၈၉)။ သိသူများ ဖြစ်ပါကုန်လျက် မသိသူများဟု အောက်မေ့ခဲ့ကြပါကုန်၏။(မြန်မာပြန်) သေ(တရာꩻ)သားတန်သွူတဲ့ ထင်းမာႏတေားဒျာႏ သေတဝ်း(တရာꩻ)သားနုဲင်းနဝ်ꩻတန်သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၀)။ အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့မှစ၍ အသက်ထက်ဆုံး ကိုးကွယ်သော ဥပါသကာဟု မှတ်တော်မူပါ။(မြန်မာပြန်) တယ်ႏဟန်ႏနီꩻယိုမာꩻငါ ခွေသွဉ်းယို သွတ်ꩻသက်တလီး ကိုꩻကွယ်ႏ(ရတနာႏသွံပါꩻ) ဥပါသကာႏ(တဖြာꩻ) တောင်ꩻခါꩻ သွော့နုဲင်းနဝ်ꩻ ဗွေႏဩ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၁)။ ထိုရဟန်းသည် ထိုဆွမ်းကို မတပ်မက် မတွေဝေ မစွဲလမ်းမူ၍ အဆင်အခြင် ရှိသည်ဖြစ်၍ ဆုံးဆောင်၏။ (မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တထဲ့ꩻတဝ်း၊ လိန်းလွုမ်ꩻတဝ်း၊ စွယ်ꩻလံꩻတဝ်း နေးဒျာႏတွမ်ႏပညာႏ ဆင်ႏသုံꩻအံႏဒျာႏသွမ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၂)။ သူကြယ်- သင်သည် မှန်ကန်သော သစ္စာ၌တည်၍ အကယ်၍ ပြောဆိုငြားအံ့။(မြန်မာပြန်) သဌေꩻဟွေး- နာꩻနဝ်ꩻ အုံဒျာႏအမွေးအမဲဉ်ႏ သစ္စာႏဖဲ့ꩻတဲင် မဉ်ႏဒေါ့ꩻရိုꩻ(အုံကွံ)နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၃)။ ဤအကြောင်းအရာ၌ ငါတို့စကားဆွေးနွေးမှု ဖြစ်နိုင်ရာ၏။(မြန်မာပြန်) နီကအီႏဒေါ့ꩻ အကျောင်ꩻခရာႏယို ငဝ်းအုံကွံနဝ်ꩻ ရထွာနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၄)။ သင်တို့ကဲ့သို့ ထင်ရှားကျော်စောသော သူတို့အား စူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုခြင်းသည် ကောင်း၏။(မြန်မာပြန်) လိုꩻကျောႏထင်ႏသျာꩻ နုဲင်းသီယိုအတာႏ ရီရွောင်ချင်းခေႏထွူမꩻ ကွဲးမာꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၅)။ ကပ်ရောက်လာသော ထိုနိဂဏ္ဌတို့အား ဆွမ်းလှူရမည်ကို အောက်မေ့လော့။(မြန်မာပြန်) ကတွိုႏလွဉ်ဒါႏ နိဂဏ္ဌဖုံႏနဝ်ꩻအတာႏ လူႏဆွုမ်ႏဗာႏသွမ်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ယူႏလꩻပါသွော့လုဲင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ- သဌေꩻဥပါလိ ထွာတေား ဘုရာꩻတပဲ့ꩻ။) (၉၆)။ ငါ့အားသာလျှင် အလှူကို ပေးလှူအပ်၏-(လ)ဟူသောစကားကို ကြားဖူးပါသည်။(မြန်မာပြန်) ထာꩻလူႏနဝ်ꩻ ဟဝ်လူႏခွေလွုမ်ꩻ(လ) ဟွုန်ဖို ငဝ်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၇)။ ထိုသို့ဖြစ်လျက်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို နိဂဏ္ဌတို့၌လည်း ပေးလှူခြင်း၌ ဆောက်တည်စေ၏။ (မြန်မာပြန်) ထွာသွူနုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻ ထွဉ်ႏခွေလူႏစွူစွူပါ နိဂဏ္ဌသီးနဝ်ꩻယင်သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (၉၈)။ အကျွန်ုပ်တို့ သွားပါကုန်အံ့၊ အကျွန်ုပ်တို့သည် များသောကိစ္စ၊ များသောပြုဖွယ် ရှိပါကုန်၏။(မြန်မာပြန်) နီသွဉ်းသီး လွေꩻကဗွေႏ၊ နီသွဉ်းသီးနဝ်ꩻ ကိစ္စအာ၊ ထာꩻမာꩻအဝ်ႏအာငါႏ ဗွေႏဩ။ (၉၉)။ ယနေ့မှစ၍ ဥပါလိသူကြွယ်သည် ရဟန်းဂေါတမ၏ တပည့်အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်၏။(မြန်မာပြန်) တယ်ႏဟန်ႏနီꩻမာꩻငါ သဌေꩻဥပါလိနဝ်ꩻ ထွာတေားလဲဉ်း ရဟန်ꩻဂေါတမတပဲ့ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ- “သူကြွယ်”နဝ်ꩻ မီႏဟဲ့ꩻ”လိုꩻခြွေ”တဲ့ လꩻဒျာႏ။ (၁၀၀)။ သူကြွယ်- သင့်ကို ရဟန်းဂေါတမသည် စိတ်ညှို့၍ လှည့်ပတ်ခြင်းဖြင့် လှည့်ပတ်ထားချေပြီတကား။(မြန်မာပြန်) သꩻဌေꩻဟွေး- ရဟန်ꩻဂေါတမနဝ်ꩻ အံနာꩻထွူတဲင် နေးတွမ်ႏထာꩻလဲဉ်တွော့ꩻ လဲဉ်လꩻလဲဉ်းနာꩻတန်ဟွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ- နိဂဏ္ဌ (တက္ကတွဉ်ꩻ)ရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ပါဠိတောႏ အယပ်ꩻယပ်ꩻကို ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်)သီႏသဲင်ႏ ပြန်ႏနယ်ဖေႏ (နမူႏနာႏ) အမုဲင်(၂) အထွောင်း(၈၀) ဒင်ႏပျꩻလဝ်းနယ် ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်စေင်လောင်း(၁၂)နီꩻ၊ ပွယ်ꩻအုံကွံ(ပထမ)ချိန်ႏတာႏ အထွောင်း(၄၀) (၁၀၁)။ မျက်မှောက်ဘဝ၌ပင် အကုသိုလ်တရားတို့၏ ကင်းပျောက်ခြင်း ကုသိုလ်တရားတို့၏ ပြည့်စုံခြင်းကို မသိကြာကုန်။(မြန်မာပြန်) ထီႏမဲ့ဆꩻလ ဘဝယိုခါသွူမဉ်ႏတဲ့ အကုသိုလ်ႏတရာꩻ ကမာꩻထိုꩻမား၊ ကုသိုလ်ႏတရာꩻ ကတိုꩻပွာꩻဗွေစွုမ်ႏယို(သီ) တသေလွတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကင်းပျောက်ခြင်း-ကထိုꩻမား) (၁၀၂)။ ငါသည် ရှေးက အထပ်ထပ်လိမ်းကျံထားသော အဆိပ်လူးမြှား အစူးခံရဖူး၏။(မြန်မာပြန်) ခွေနဝ်ꩻ ကရီးခါ ခံႏဗာႏ အထပ်ထပ် ကသူႏခါꩻဒါႏ ပြာႏစွူႏသား အဝ်ႏဆွို့ဖိုလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အဆိပ်လူးမြှား-ပြာႏစွူႏသား) (၁၀၃)။ ရဟန်းတို့- ဤသို့ဆိုသောငါသည် နိဂဏ္ဌတို့၏ အကြောင်းခိုင်လုံသော တစုံတခုသောဝါဒ တုံ့ပြန်ခြင်းကို မမြင်။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻသီးဖုံႏဟွေး- ခွေကဒေါ့ꩻဒါႏ နုဲင်းယိုနဝ်ꩻ နိဂဏ္ဌသီးအကို နေးတွမ်ႏဝါႏဒ အကျောင်ꩻခွေါင်ခွေါင်ခံႏခံႏတဗာႏဗာႏ ကအီႏဒေါ့ꩻပြန်ႏချာယို ခွေထီႏတဝ်း။(ပြန်ႏပအို၀်ႏ)။ (တောင်ꩻခါꩻ- တုံ့ပြန်-ပြန်ႏချာ) (၁၀၄)။ အခံခက်သော ဝေဒနာတို့ကို ခံစားရကုန်သောကြောင့် မချွတ်ဧကန် ရှေးမကောင်းမှုကံတို့ကို ပြုခဲ့သူတို့ဖြစ်ကုန်၏။ (မြန်မာပြန်) ကွပ်ခံႏစာꩻဗာႏ ဝွေႏဒနာႏ အတဝ်စားဖုံႏတဲင် ပန်အွဉ်ဇာတ်ကရီး ဝွေꩻသီးမာꩻဗာႏ ထာꩻမာႏအကုသိုလ်ႏကံႏ အမန်ႏဒျာႏ ရင်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အခံခက်သော ဝေဒနာ- ဝွေႏဒနာႏ အတဝ်စား) (၁၀၅)။ ချမ်းသာသလိုနေသာငါ့အား အကုသိုလ်တရားတို့သည် တိုးပွားကုန်၏၊ ကုသိုလ်တရားတို့သည် ဆုတ်ယုတ်ကုန်၏။ (မြန်မာပြန်) ချမ်ꩻသာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻတဲ့ ကအုံဒါႏခွေတာႏ အကုသိုလ်ႏတရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အာလွဉ်၊ ကုသိုလ်ႏတရာꩻဖုံႏခါ ဆွတ်ယွမ်ꩻချာလို့သွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻသေꩻ- ဆုတ်ယုတ် - ဆွတ်ꩻယွမ်ꩻချာ) (၁၀၆)။ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် အနက်နှင့်ပြည့်စုံသော သဒ္ဒါနှင့်ပြည့်စုံသော တရားကို ဟောတော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ဟော်ꩻတွမ်ႏအနက် ကဗွေစွုမ်ႏဒါႏ တွမ်ႏသဒ္ဒါႏ ကဗွေစွုမ်ႏဒါႏ တရာꩻယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ - ပြည့်စုံသော- ကဗွေစွုမ်ႏဒါႏ) (၁၀၇)။ လူ့ဘောင်၌ နေရခြင်းသည် ကျဉ်းမြောင်း၏၊ (ကိလေသာ) မြူထရာလမ်းကြောင်းဖြစ်၏။(မြန်မာပြန်) အုံဗာႏလိုꩻလမ်းဘဝနဝ်ꩻ ချကနေ့ꩻငါႏ၊ (ကိလေႏသာႏ) တဖူꩻဟံႏလူးဆွိုင်တန်သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကျဉ်းမြောင်း-ချကနေ့ꩻ၊ မြူထရာလမ်း- တဖူꩻဟံႏလူးဆွိုင်) (၁၀၈)။ ထိုရဟန်းသည် ကိုယ်ကိုမျှတစေရုံသော သင်္ကန်းဖြင့် ဝမ်းကို မျှတစေနိုင်သောဆွမ်းဖြင့် ရောင့်ရဲ၏။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ကွို့ꩻသꩻဒျာႏ တွမ်ႏသင်္ကန်းမဉ်ႏနမ်းပေႏ၊ တွမ်ႏသွမ်ꩻ ကွို့ꩻဟို့ꩻပေႏလွုမ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မျှတ-ကွို့ꩻသꩻ) (၁၀၉)။ ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေပြီးလျှင် ကိုယ်ကိုဖြောင့်မတ်စွာထား၍ ကမ္မဋ္ဌာန်းသို့ရှေးရှု သတိကိုဖြစ်စေလျက် ထိုင်၏။ (မြန်မာပြန်) အုံတပန်းထွူတဲင် အွဉ်ႏတနွောင်းနွောင်းနမ်း သတိꩻယို အွဉ်ႏမိုးလွေꩻကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ အုံလင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ရှေးရှု - အွဉ်ႏမိုးလွေꩻ) (၁၁၀)။ မှားသောအားဖြင့် ပြုသောကံရှိကုန်၏။(မြန်မာပြန်) တွမ်ႏထာꩻယူႏမာႏ ကမာꩻဒါႏကံႏ အဝ်ႏလွသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပြုသောကံ - ကမာꩻဒါႏကံႏ) (၁၁၁)။ ဤသို့ ဤအယူဝါဒသည် ငါးပါးဖြစ်လျက် သုံးပါးဖြစ်ကုန်၏။ သုံးပါးဖြစ်လျက် ငါးပါးဖြစ်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) အယူႏဝါႏဒဖုံႏယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထွာသွူငတ်ꩻပါꩻတဲ့ ထွာတေားယင်းသွံပါꩻ၊ အဝ်ႏထွာသွူသွံပါꩻတဲ့ ထွာတေားယင်းငတ်ꩻပါꩻ နုဲင်းယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဖြစ်လျက်- ထွာသွူတဲ့) (၁၁၂)။ ထိုသင်္ခါရ၏ လွတ်မြောက်ရာနိဗ္ဗာန်ကို ရှုလေ့ရှိသော မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသင်္ခါရကို လွန်မြောက်၏။(မြန်မာပြန်) သင်္ခါႏရနဝ်ꩻ လွစ်ထန်ႏနိဗ္ဗာန်ႏယို ကအဝ်ႏထွားဒါႏ ဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ လွစ်ထန်ႏထိုꩻလꩻ သင်္ခါႏရနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လွန်မြောက်-လွစ်ပွန်း) (၁၁၃)။ (သေသည်မှ) အထက်ဖြစ်သောနောက်၌ ကျင်လည်ခြင်းကို ငြိကပ်လျက် ပြောဆိုကုန်သောကြောင့်တည်း။ (မြန်မာပြန်) (သီထွူ) ကလွေꩻထွာဆုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ကွပ်အဝ်ႏဒေါ့ꩻလွဒျာႏ ကမဉ်လွေꩻချာငါခရာႏနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကျင်လည်-လွေꩻချာငါ) (၁၁၄)။ မြတ်စွာဘုရားသည် သတ္တဝါတို့ကို အစဉ်စောင့်ရှောက်တော်မူသည်ဖြစ်၍။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏပွေါးထွားဖေႏသေႏသေႏ သတ္တဝါႏဖုံႏယိုတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- စောင့်ရှောက်-ပွေါးထွား) (၁၁၅)။ သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ရှာမီးတော်မူလျက် အစဉ်သနားခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ တရားဟော်တော်မူ၏။ (မြန်မာပြန်) ထုမ်ႏထွားထွူ သတ္တဝါႏသီးအကျိုꩻစီꩻပွာꩻတဲင် ကွပ်ထွာသညင်ꩻငါႏ (သတ္တဝါႏဖုံႏ)နဝ်ꩻမꩻ ဟော်ꩻတရာꩻနဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အကြောင်းပြု၍-ကွပ်ထွာနဝ်ꩻမꩻ) (၁၁၆)။ ကောင်းစွာယူထားသည်ကို ကောင်းစွာယူထား၏ဟု မှတ်သားစေ၍ တရားမှန် ဝိနည်းမှန်ကို ပြောဟောရမည်။ (မြန်မာပြန်) ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ ကခံႏထူႏခါꩻယို(အတွိုင်ꩻ) ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ ခံႏထူႏခါꩻဒျာႏ ထွဉ်ႏတောင်ꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် ဒေါ့ꩻဟော်ꩻဗာႏ တရာꩻမဲဉ်ႏ ဝိနယ်ꩻမဲဉ်ႏယို။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကောင်းစွာ-ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ) (၁၁၇)။ အာနန္ဒာ- ငြင်းခုံမှု၏ အကြောင်းတို့သည် ဤခြောက်ပါးတည်း။(မြန်မာပြန်) အာနန္ဒာႏဟွေး- အကထေင်ညင်ꩻအီလို့ဝင်ꩻ အကျောင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သူပါꩻယိုဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ငြင်းခုံ-ထေင်ညင်ꩻ) (၁၁၈)။ မရပဲ ရ၏ဟု အထင်ကြီးမှုဖြင့် အရဟတ္တဖိုလ်ကို ပြောကြားသော အချို့သောရဟန်းတို့လည်း ရှိကုန်၏။(မြန်မာပြန်) နေးတွမ်ႏထာꩻထင်းတန်တဲင် တလꩻတဝ်းတဲ့ လꩻအရဟတ္တဖိုလ်ႏယို ကဒေါ့ꩻရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻ ရဟန်ꩻယင်ဟန်ႏဖုံႏတဲ့ အဝ်ႏဒျာႏဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပြောကြားသော-ကဒေါ့ꩻရိုꩻဒါႏ) (၁၁၉)။ ငါသည် ထိုတဏှာဟူသော မြှားငြောင့်ကို ပယ်နုတ်ပြီးပြီ။(မြန်မာပြန်) ခွေနဝ်ꩻ တဏှာႏကရိုꩻဒါႏ ပြာႏဆူႏယို ဗဲ့ꩻဗေက်ꩻထိုꩻလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ (တောင်ꩻခါꩻ- မြှားငြောင့်-ပြာႏဆူႏ၊ ပယ်နုတ်-ဗဲ့ꩻဗေက်ꩻ) (၁၂၀)။ ငါသည် ကောင်းစွာ နိဗ္ဗာန်၌ ညွတ်သောစိတ်ရှိပြီ။(မြန်မာပြန်) ခွေနဝ်ꩻ ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ သꩻကငေါ်ꩻလွေꩻ နိဗ္ဗာန်ႏလောင်း အဝ်ႏလဲဉ်းသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ညွတ်သောစိတ်-သꩻကငေါ်ꩻလွေꩻ) (၁၂၁)။ ယခု ငါသည် မြတ်စွာဘုရားကို (ဆရာဟု) ရည်ညွှန်း၍ မနေတော့ပါ။(မြန်မာပြန်) ခွေယိုခါနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻယို မတ်တဝ်းဒွုမ်ဆရာႏ၊ အုံငီꩻတဝ်းဒွုမ်ဘုရာꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ရည်ညွှန်း-ရေႏမတ်) (၁၂၂)။ သုနက္ခတ် အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ငါ၏ဂုဏ်ကို ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏ရွာ၌ သင်ပြောဆိုချီးကျူးဖူး၏။(မြန်မာပြန်) သုနက္ခတ်ဟွေး- နေးတွမ်ႏအကျောင်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် နာꩻဒေါ့ꩻအုပ်ꩻဗာႏဖိုခွေဂုဏ်ႏ ခွန်ဝဇ္ဇီသီးဒုံကိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ချီးကျူး-ဒေါ့ꩻအုပ်ꩻ) (၁၂၃)။ မြေ၌ချထားသည့် အစာကို ပါးစပ်ဖြင့်သာ ဟပ်၏။(မြန်မာပြန်) ဟံႏလောင်း ကအွဉ်ႏလင်ꩻဒါႏ အဆာႏယို ဟက်ꩻဒျာႏတွမ်ႏဖြောင်းလွုမ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပါးစပ်ဖြင့်ဟပ်၏-ဟက်ꩻတွမ်ႏဖြောင်းသွူ။) (၁၂၄)။ အချင်းတို့ ချီးမွမ်းအံ့ဩဖွယ်ကောင်းသော ရဟန္တာကို ထိပါးမိလေစွတကား။(မြန်မာပြန်) ပါꩻစားနဝ်ꩻဖုံႏဟွေး- ကဟဝ်အံႏဖြာႏ ကဟဝ်အံႏအော်ꩻငါႏ ရဟန္တာႏယို ခွေါင်းမာႏဗာႏလဲဉ်းသွူဟွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ထိပါးမိ-ခွေါင်းမာႏဗာႏ) (၁၂၅)။ ထိုအယူကို မစွန့်မူ၍ မြတ်စွာဘုရား၏ မျက်မှောက်သို့ လာရန်မထိုက်ပါ။(မြန်မာပြန်) ပေါႏတစွဉ်ꩻထိုꩻတဝ်း အယူႏဝါႏဒနဝ်ꩻ လွဉ်နီဗွေႏဘုရာꩻ မဲ့ဆꩻငါယို ထွိုက်တဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မျက်မှောက်-မဲ့ဆꩻငါ) (၁၂၆)။ ထိုနေရာ၌သာလျှင် လူးလွန့်၍နေ၏၊ နေရာမှ ထရန်ပင် မစွမ်းနိုင်၊ ရှုံးပုံပေါ်၏။(မြန်မာပြန်) အဝ်ႏတဝျာႏတဝီႏစွဉ်ႏဗော့ꩻ ခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻကို၊ အဝ်ႏခင်ႏလမ်းနဝ်ꩻကို အီႏထွိုင်ႏငါတဲ့ ဒါႏတဝ်း၊ အလွိုးရသွုမ်ꩻတန်။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လူးလွန့်-တဝျာႏတဝီႏ) (၁၂၇)။ ငါ့ရှင် ပါထိကပုတ္တ- သင်၏တင်ပါးတို့သည် ထိုင်ခုံ၌ ငြိကပ်၍ နေသလော။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏပေႏ ပါထိကပုတ္တဟွေး- နာꩻကုမ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဗွို့ꩻခြꩻဒျာႏ ခုံႏတွိုးလောင်းနဝ်ꩻဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ-ထိုင်ခုံ-ခုံႏတွိုး၊ ငြိကပ်-ဗွို့ꩻခြꩻ) (၁၂၈)။ ထိုမြေခွေးသည် ထိုငယ်စဉ်အတိုင်း မြေခွေးဟောင်ခြင်းကိုသာ ဟောင်၏။(မြန်မာပြန်) ထွီႏမျေားနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ပေႏပေႏခါအတွိုင်ꩻ အူႏထွီႏမျောႏဒါႏထာꩻလွုမ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မြေခွေး-ထွီႏမျေား+ထွီႏဟံႏ+ထွီႏအꩻ) (၁၂၉)။ သင်သည် ငါ၌ ကြည်ညိုခြင်းကိုသာ ကောင်းစွာ စောင့်ထိန်းလော့။(မြန်မာပြန်) နာꩻနဝ်ꩻ ပွေါးထိန်ꩻဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏသွော့ ထာꩻကေႏညိုႏခွေလောင်းနဝ်ꩻငါ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- စောင့်ထိန်း-ပွေါးထိန်ꩻ) (၁၃၀)။ အရှင်တို့- အသံမပြုကုန်လင့်၊ ဤရဟန်းဂေါတမသည် စင်္ကြံကြွနေ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏသီးဖုံႏဟွေး- အွဉ်ႏသင်ႏလွမွုန်းငဝ်းဖုံႏဟုဲင်း၊ ရဟန်ꩻဂေါတမယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏထောင်ချာထောင်ငါတဖူꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- စင်္ကြံကြွ-ထောင်ချာထောင်ငါတဖူꩻ) (၁၃၁)။ ထိုသူသည် ထိုအကျင့်ဖြင့် မိမိကို မြှင့်တင်၏၊ သူတပါးကို ရှုတ်ချ၏။(မြန်မာပြန်) ပါꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏအကျင်ꩻနဝ်ꩻ ပင်ႏထိုအနမ်း၊ သွမ်ꩻပြာႏဝင်ꩻလင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ရှုတ်ချ-သွမ်ꩻပြာႏ) (၁၃၂)။ မေတ္တာနှင့်ယှဉ်သောစိတ်ဖြင့် တခုသော အရပ်မျက်နှာကို ပြန့်နှံ့စေ၍ နေ၏။(မြန်မာပြန်) အုံအဝ်ႏထာꩻ နေးတွမ်ႏသꩻ ကဗွို့ꩻမေတ္တာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏစွစ်ꩻတိုးလွေꩻ အရပ်တဖဲ့ꩻကိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပြန့်နှံ့-စွစ်ꩻတိုး) (၁၃၃)။ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် နိဗ္ဗာန်ရောက်ပြီးသည်ဖြစ်၍ နိဗ္ဗာန်သို့ရောက်ခြင်းငှါ တရားကို ဟော၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻနဝ်ꩻ တွိုႏလဲဉ်းနိဗ္ဗာန်ႏတဲင် (လိုꩻဖုံႏတဲ့) ဖေႏနေးကတွိုႏနိဗ္ဗာန်ႏသူႏအတာႏ ဟော်ꩻဖေႏဗာႏတရာꩻ ယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ငှါ-အတာႏ) (၁၃၄)။ တရားသာလျှင် ကျွန်းကြီးသဖွယ် မှီခိုရာ ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။(မြန်မာပြန်) (တရာꩻယို) မတ်နုဲင်းစွဉ်ႏ ကြွန်တန်အဝ်ႏငါ အုံနောင်ငါတရာꩻငါတဲင်။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မှီခို-အုံနောင်) (၁၃၅)။ တရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာ ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။(မြန်မာပြန်) အဝ်ႏငါ ကိုꩻကွယ်ႏငါတရာꩻငါတွော့ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- သာလျှင်-ငါ) (၁၃၆)။ တရားမှတပါး အခြားကိုးကွယ်ရာ မရှိကုန်သည်ဖြစ်၍ နေကုန်လော့။(မြန်မာပြန်) ပေါႏလွိုတရာꩻနဝ်ꩻ ထာꩻကိုꩻကွယ်ႏအလင်အဲဉ်ထဝ်း အုံအဝ်ႏသွော့နုဲင်းနဝ်ꩻဟုဲင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အခြား-အလင်) (၁၃၇)။ ဤမြေကို တုတ်မဆောင်မူ၍ လက်နက်မဆောင်မူ၍ တရားသဖြင့် အောင်မြင်လျက် အုပ်စိုး၏။(မြန်မာပြန်) ခွဉ်းမစက်ꩻ၊ လက်နက်မခွုမ် နေးတွမ်ႏတရာꩻ အောင်ႏအောင်ႏမျင်ႏမျင်ႏ အုပ်ပွိုင်ႏဒျာႏဟံႏ(ခမ်း)ယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အုပ်စိုး-အုပ်ပွိုင်ႏ) (၁၃၈)။ ချစ်သား- သင်၏နိုင်ငံတော်၌ အနိုင်အထက် နှိပ်စက်မှုများ မဖြစ်စေလင့်။(မြန်မာပြန်) ပိုခို- နာꩻနဲင်ႏငံႏတောႏကိုယို ထာꩻအံႏနွောင်ꩻလို့ဝင်ꩻ၊ ထာꩻနိတ်စက်လို့ဝင်ꩻ ဖေႏကထွာမွုန်းသွော့လုဲင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အနိုင်အထက်-အံႏနွောင်ꩻ) (၁၃၉)။ ဖန်ရည်စွန်းသော အဝတ်တို့ကို ဝတ်ပြီးလျှင် လူ့ဘောင်မှ ရသေ့ဘောင်သို့ ဝင်ရောက်အံ့။(မြန်မာပြန်) ကွဉ်ကꩻဒျာႏ ပိတ်ကစုမ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻထွူတဲင် အဝ်ႏလိုꩻလမ်းဘဝ အီႏနွို့ထင်ႏဒျာႏ ရသေ့ꩻဘဝသူꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဖန်ရည်စွန်းသောအဝတ်-ပိတ်စုမ်ႏ) (၁၄၀)။ တရားနှင့်လျော်သော စောင့်ရှောက်မှု ကာကွယ်မှု လုံခြုံစေမှုကို စီရင်၏။(မြန်မာပြန်) နေးတွမ်ႏထာꩻတရာꩻရာꩻ မာꩻခါꩻထာꩻမာꩻပွေါးထွား ထာꩻမာꩻပွေါးရဲး ထာꩻမာꩻဖေႏကလုမ်းဗဉ်ႏဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကာကွယ်-ပွေါးရဲး) ပါဠိတောႏ အယပ်ꩻယပ်ꩻကို ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(ဇဝနာရာမလိတ်သွဉ်တွိုက်)သီႏသဲင်ႏ ပြန်ႏနယ်ဖေႏ (နမူႏနာႏ) အမုဲင်(၂) အထွောင်း(၈၀) ဒင်ႏပျꩻလဝ်းနယ် ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်စေင်လောင်း(၁၂)နီꩻ၊ ပွယ်ꩻအုံကွံ(ဒုတိယ)ချိန်ႏတာႏ အထွောင်း(၄၀) (၁၄၁)။ အိုခြင်းတရားသည် (သေခြင်း၏)အနီးသို့ ဆောင်အပ်သောသူအား ကိုးကွယ်ရာတို့သည် မရှိကုန်။(မြန်မာပြန်) ပါꩻကခံႏဗာႏ တရာꩻထာꩻဖြား ပသာဗော့ꩻလွေꩻ (ထာꩻသီအထျꩻသူꩻ)ပါꩻနဝ်ꩻအတာႏ ကိုꩻကွယ်ႏခရာႏဖုံႏအဲဉ်ထဝ်း။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ-သေခြင်း၏အနီး-ဗော့ꩻထာꩻသီအထျꩻ) (၁၄၂)။ ချမ်းသာကို ဆောင်တတ်သော ကောင်းမှုတို့ကို ပြုရာ၏။(မြန်မာပြန်) ကမာꩻထွာဖေႏဒါႏ ထာꩻချမ်ꩻသာႏ ထာꩻမာꩻဟဝ် (ကုသိုလ်ႏ)ဖုံႏယို ဟဝ်မာꩻငါႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဆောင်တတ်သော-ကမာꩻထွာဒါႏ) (၁၄၃)။ အဘယ်မျှသော တရားတို့ကို ထိုထက်အလွန် ပွားများရာပါသနည်း။(မြန်မာပြန်) တရာꩻခွိုင်းမုဲင်ꩻပါꩻဖုံႏယို ဟဝ်ပွာꩻမျာꩻလွိုလဲဉ်းဝင်ꩻဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဥတ္တရိ-ထက်အလွန်-လွိုလဲဉ်းဝင်ꩻ) (၁၄၄)။ (သဒ္ဓါ-စသော ဣန္ဒြေ)ငါးမျိုးတို့ကို အလွန်ပွားများရာ၏။(မြန်မာပြန်) (သဒ္ဓါႏ-စတဲင် ဣန္ဒြေ)ငတ်ꩻမျိုꩻဖုံႏယို ဟဝ်ပွာꩻမျာꩻလွိုလဲဉ်းဝင်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပွားများရာ၏-ဟဝ်ပွာꩻမျာꩻသွူ။) (၁၄၅) နှိုးကြားသည့်တရားတို့၌ အဘယ်မျှသောတရားတို့သည် အိပ်ပျော်သည်တို့ မည်ပါကုန်သနည်း။(မြန်မာပြန်) တရာꩻသေသွောင်ဖုံႏအကို တရာꩻကားမုဲင်ꩻပါꩻဖုံႏယို မဉ်ꩻဗာႏ မာꩻဗေင်ႏအွီႏထိုꩻဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- နှိုးကြား-သေသွောင်) (၁၄၆)။ အိပ်ပျော်သည့်တရားတို့၌ အဘယ်မျှသောတရားတို့သည် နှိုးကြားသည်တို့ မည်ပါကုန်သနည်း။(မြန်မာပြန်) တရာꩻဗေင်ႏအွီႏဖုံႏအကို တရာꩻကားမုဲင်ꩻပါꩻဖုံႏယို ဟဲ့ꩻဗာႏ မာꩻသေသွောင်ဖုံႏဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အိပ်ပျော်-ဗေင်ႏအွီႏ) (၁၄၇)။ နှိုးကြားသည့်တရားတို့၌ နီဝရဏငါးမျိုးတို့သည် အိပ်ပျော်သည်တို့ မည်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) တရာꩻသေသွောင်ဖုံႏအကို နီဝရဏငတ်ꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ မာꩻဗေင်ႏအွီႏဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- တရားတို့၌-တရာꩻဖုံႏအကို) (၁၄၈)။ အိပ်ပျော်သည့်တရားတို့၌ (ဣန္ဒြေ)ငါးမျိုးတို့သည် နှိုးကြားသည်တို့ မည်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) တရာꩻဗေင်ႏအွီႏဖုံႏအကို (ဣန္ဒြေ)ငတ်ꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ မာꩻသေသွောင်ဖုံႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ငါးမျိုးတို့သည်-ငတ်ꩻမျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ) (၁၄၉)။ မိစ္ဆာအယူသို့လည်း ကပ်ရောက်ကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် အိပ်ပျော်သည်တို့ မည်ကုန်၏၊ မနှိုးကြားကုန်။(မြန်မာပြန်) (သꩻ)ပယ်တွိုႏလွေꩻဒျာႏ မိစ္ဆာႏအယူႏဝါႏဒသူꩻယင်သွူ၊ ဝွေꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏဗေင်ႏအွီႏထာꩻဖုံႏ၊ သေသွောင်တဝ်းဖုံႏ သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကပ်ရောက်-ပယ်တွိုႏ) (၁၅၀)။ မိစ္ဆာအယူသို့လည်း မကပ်ရောက်ကုန်၊ ထိုသူတို့သည် ကောင်းစွာနှိုးကုန်လျက်။(မြန်မာပြန်) (သꩻ)ပယ်တွိုႏလွေꩻတဝ်း မိစ္ဆာႏအယူႏဝါႏဒယင်သွူ၊ ဝွေꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ သေသွောင်လွဒျာႏ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မကပ်ရောက်-ပယ်တွိုႏလွေꩻတဝ်း) (၁၅၁)။ ဤလောက၌ ထောင်လွှားမှု မာန-ကို လိုလားသူအား တည်ကြည်မှုနှင့်စပ်သော ဆုံးမကြောင်း တရားသည် မရှိနိုင်။ (မြန်မာပြန်)။ လောကကိုယို မဉ်အွဉ်ႏဖြိုနမ်း ကလိုႏဒါႏ မာႏန-သားအတာႏ ဝွေꩻသꩻဖေႏနေးကစွူ ကအီႏဆုံꩻမꩻအီ ငဝ်းတရာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏနွောင်ꩻတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါ- ထောင်လွှားမှု-အွဉ်ႏဖြိုနမ်း) (၁၅၂)။ မျက်မှောက်ဖြစ်သည့် ခံစားမှုကို စွန့်၍ နောင်ကာလ၌ဖြစ်မည့် နတ်ကာမဂုဏ်ကို မတောင့်တလင့်။(မြန်မာပြန်) စွဉ်ꩻထိုꩻခံႏစာꩻမုꩻ မဲ့ဆꩻလ (ဘဝ)ယိုတဲင် တွမ်ႏကော့ꩻမောင်ꩻတေားမွုန်း တွိုႏဆုဲင်ꩻအီႏထွာ (ဘဝငါ) လူꩻကာမဂုဏ်ႏသူꩻ လုဲင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- တောင့်တ-ကော့ꩻမောင်ꩻ) (၁၅၃)။ တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့သည် ခြံရံအပ်သည်ဖြစ်၍ အကျွန်ုပ်တို့သည် ထိုမြတ်စွာဘုရားသို့ ချဉ်းကပ်ရန်မလွယ်။ (မြန်မာပြန်)။ လူꩻတံꩻခိုꩻတန်သီးဖုံႏ အဝ်ႏရံႏခါꩻတဲင် နီအီႏလွေꩻထေ့ဗော့ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻသူꩻ တယိုꩻတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ)။ (တောင်ꩻခါꩻ- ချဉ်းကပ်-ထေ့ဗော့ꩻ) (၁၅၄)။ လှံဖြင့် အထိုးခံရသူကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ ဦးခေါင်း၌ မီးလောင်ခံရသောသူကဲ့သို့လည်းကောင်း။(မြန်မာပြန်) နုဲင်းစွဉ်ႏ ပါꩻကခံႏဗာႏ ထောင်းတွမ်ႏဗင်တဲ့နဝ်ꩻ၊ နုဲင်းစွဉ်ႏပါꩻကခံႏဗာႏ မေႏခိုးအကတူႏတဲ့နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကဲ့သို့-နုဲင်းစွဉ်ႏ၊ ဗွန်စွဉ်ႏ၊ ပီစွဉ်ႏ) (၁၅၅)။ ရဟန်းသည် ကာမဂုဏ်၌ တပ်စွန်းမှု ရာဂ-ကို ပယ်ရန် သတိနှင့်ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ နေရာ၏။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻနဝ်ꩻ အီႏပယ်ႏထိုꩻ ကာမဂုဏ်ႏအလောင်း တထဲ့ꩻမုꩻ ရာဂ-ယိုတာႏ ဟဝ်အုံဗွေစွုမ်ႏငါႏတွမ်ႏသတိꩻနဝ်ꩻသွူ။ (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- တပ်စွန်း-တထဲ့ꩻ) (၁၅၆)။ ခန္ဓာငါးပါး၌ အမြင်မှားမှု သက္ကာယဒိဋ္ဌိ-ကိုပယ်ရန် သတိနှင့်ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ နေရာ၏။(မြန်မာပြန်) အီႏပယ်ႏထိုꩻခန္ဓာႏငတ်ꩻပါꩻလောင်း ထာꩻထီႏမာႏ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ-ယိုတာႏ ဟဝ်အုံဗွေစွုမ်ႏငါႏ တွမ်ႏသတိꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အမြင်မှား-ထာꩻထီႏမာႏ) (၁၅၇)။ လေညာသို့ ပစ်လွင့်အပ်သော သိမ်မွေ့သောမြူသည် ပစ်လွင့်သူထံသို့သာ ပြန်ရောက်သကဲ့သို့။(မြန်မာပြန်) ကဝေါင်းစွꩻထေ့ တလီꩻထျꩻ ထာꩻအီႏကဖွီချော်ꩻနဝ်ꩻ တွိုႏချာကဝေါင်းစွꩻသားထျꩻလွုမ်ꩻလွဉ်းလွဉ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပစ်လွင့်-ဝေါင်းစွꩻ၊ လေညာ-တလီꩻထျꩻ) (၁၅၈)။ ထို့အတူ ထိုသူမိုက်၏ မကောင်းမှု အကုသိုလ်ကံသည် ထိုသူမိုက်ထံသို့သာ ပြန်ရောက်၏။(မြန်မာပြန်) အဗွိုန်နုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ ပါꩻမွိုက်အကုသိုလ်ႏကံႏကုဲင်နဝ်ꩻ တွိုႏချာပါꩻမွိုက်ထျꩻနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မကောင်းမှု အကုသိုလ်ကံ-အကုသိုလ်ႏကံႏကုဲင်) (၁၅၉)။ ဤဖွဲ့ယှက်တတ်သော တဏှာကို အဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်သည် ဖြေရှင်းနိုင်ပါသနည်း။(မြန်မာပြန်) ကကျꩻဗဲဉ်ဒါႏ (လိုꩻ)တဏှာႏယို ပုဂ္ဂိုလ်ႏမုဲင်ꩻနဝ်ꩻ စေသျင်ꩻနွောင်ꩻဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဖြေရှင်း-စေသျင်ꩻ) (၁၆၀)။ သီလ၌တည်၍ (သမာဓိ)စိတ်ကိုလည်းကောင်း၊ (ဝိပဿနာ)ပညာကိုလည်းကောင်း။(မြန်မာပြန်) အုံသီႏလလောင်းတဲင် သꩻ(သမာႏဓိ)ယိုတဲ့နဝ်ꩻ၊ (ဝိပဿနာႏ)ပညာႏယိုတဲ့နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- သီလ၌တည်၍-အုံသီႏလလောင်းတဲင်) (၁၆၁)။ ပွားစေသောရဟန်းသည် ဤဖွဲ့ယှက်တတ်သော တဏှာကို ဖြေရှင်းနိုင်ရာ၏။(မြန်မာပြန်) ကမာꩻဖြယ်ဒါႏ ရဟန်ꩻနဝ်ꩻ စေသျင်ꩻနွောင်ꩻ ကကျꩻဗဲဉ်ဒါႏ (လိုꩻ)တဏှာႏယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဖွဲ့ယှက်-ကျꩻဗဲဉ်) (၁၆၂)။ သံသရာအိုင်တို့သည် အဘယ်အရပ်မှ ဆုတ်နစ်ကုန်သနည်း။(မြန်မာပြန်) သံႏသရာႏ ထီအွိုင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏအရပ်မုဲင်ꩻ ဆွတ်ꩻခွယ်လို့ဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဆုတ်နစ်-ဆွတ်ꩻခွယ်) (၁၆၃)။ ဝဋ်ဆင်းရဲသည် အဘယ်အရပ်၌ မဖြစ်သနည်း။(မြန်မာပြန်) ဝဋ်ဒုက္ခနဝ်ꩻ ထွာတဝ်းအရပ်မုဲင်ꩻကိုဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ဝဋ်ဆင်းရဲ-ဝဋ်ဒုက္ခ) (၁၆၄)။ နာမ်သည်လည်းကောင်း၊ ရုပ်သည်လည်းကောင်း အဘယ်အရပ်၌ အကြွင်းမဲ့ချုပ်သနည်း။(မြန်မာပြန်) နာမ်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ရုပ်တဲ့နဝ်ꩻ ဖေ့ငိမ်ꩻလို့ဖွစ်ꩻ အရပ်မုဲင်ꩻကိုဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အကြွင်းမဲ့-လို့ဖွစ်ꩻ၊ ချုပ်ငြိမ်း-ဖေ့ငိမ်ꩻ) (၁၆၅)။ ထို(နိဗ္ဗာန်)အရပ်မှ သံသရာအိုင်တို့သည် ဆုတ်နစ်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) သံသရာႏထီအွိုင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(နိဗ္ဗာန်ႏ)အရပ်နဝ်ꩻ ဆွတ်ꩻခွယ်လို့သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- သံသရာအိုင်-သံသရာႏထီအွိုင်ꩻ) (၁၆၆)။ ဤနိဗ္ဗာန်အရပ်၌ ဝဋ်ဆင်းရဲသည် မဖြစ်။(မြန်မာပြန်) နိဗ္ဗာန်ႏအရပ်ကိုယိုနဝ်ꩻ ဝဋ်ဒုက္ခ တထွာတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အရပ်၌-အရပ်ကို) (၁၆၇)။ ဤနိဗ္ဗာန်အရပ်၌ နာမ်သည်လည်းကောင်း၊ ရုပ်သည်လည်းကောင်း အကြွင်းမဲ့ချုပ်၏။(မြန်မာပြန်) နာမ်ႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ရုပ်တဲ့နဝ်ꩻ ဖေ့ငိမ်ꩻလို့ဖွစ်ꩻ နိဗ္ဗာန်ႏအရပ်ကိုယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အကြွင်းမဲ့ချုပ်၏-ဖေ့လို့ဖွစ်ꩻသွူ) (၁၆၈)။ ပေးလှူနိုင်ခဲ့သည်ကို ပေးလှူသူတို့၏ ပေးလှူမှုမျိုးကိုလည်းကောင်း။(မြန်မာပြန်) လူႏနွောင်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏ အမျိုꩻယို ကလူႏသားဖုံႏ ကလူႏမျိုꩻယိုတဲ့နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လှူနိုင်ခဲ-လူႏနွောင်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏ) (၁၆၉)။ ပြုနိုင်ခဲ့သော ကောင်းမှုကံကို ပြုလုပ်သူတို့၏ ပြုလုပ်မှုမျိုးကိုလည်းကောင်း။(မြန်မာပြန်) မာꩻနွောင်ꩻယပ်ꩻခုဲင်ႏငါႏ ကုသိုလ်ႏကံႏယို ကခွုမ်မာꩻသားဖုံႏ ကခွုမ်မာꩻမျိုꩻတဲ့နဝ်ꩻ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပြုလုပ်-ခွုမ်မာꩻ) (၁၇၀)။ သူတော်မဟုတ် သူယုတ်တို့သည် အတုလိုက်၍ မပြုလုပ်နိုင်ကြကုန်။(မြန်မာပြန်) သူႏတောႏမွေးတဝ်း လိုꩻယွုတ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ခွုမ်မာꩻလွဉ်ꩻနုဲင်း တဒါႏတဝ်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အတုလိုက်-လွဉ်ꩻနုဲင်း) (၁၇၁)။ မြတ်စွာဘုရား၏ ထံတော်ပါး၌ အသီးသီး ဂါထာတပုဒ်စီ ရွတ်ဆိုရမူ ကောင်းလေစွ။(မြန်မာပြန်) မဉ်ႏရွစ်ရိုꩻဗာႏ ဂါႏထာႏ ပငါပရာꩻ (တဖြာꩻ)တပုဒ်စီႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏမွော့ဟွေး။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အသီးသီး-ပငါပရာꩻ) (ပြန်ႏပအိုဝ်ႏကို ဗွေႏဘုရာꩻ-ပါတဝ်း)။ (၁၇၂)။ မြတ်စွာဘုရားအား ပြင်းပြသောဝေဒနာတို့သည် ဖြစ်ကုန်၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ မော့ꩻဝွေႏဒနာႏ အာႏအသန်စားတန်သွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ပြင်းပြသောဝေဒနာ-ဝွေႏဒနာႏ အာႏအသန်စား) (၁၇၃)။ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဝေဒနာတို့ကို မညည်းညူဘဲ (လ)သည်းခံတော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနဝ်ꩻ တသောင်ခြင်ꩻတဝ်းထာꩻ သယ်ꩻခံႏဒျာႏ ဝွေႏဒနာႏဖုံႏယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- မညည်းညူ-သောင်ခြင်ꩻတဝ်း) (၁၇၄)။ လက်ျာနံတောင်းဖြင့် မြတ်သောအိပ်စက်ခြင်းကို ပြုတော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) အွဉ်ႏတခေင်ႏရွို့အထွေဖဲ့ꩻ ကိန်ꩻမျတ်ဒျာႏထာꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လက်ျာနံတောင်း-ရွို့အဖဲ့ꩻထွေ) (၁၇၅)။ ရဟန်းဂေါတမသည် ယဉ်ကျေးစွတကား(လ) ဝေဒနာတို့ကို မညည်းညူဘဲ (လ)သည်းခံတော်မူ၏။(မြန်မာပြန်) ရဟန်ꩻဂေါတမနဝ်ꩻ ယေန်ႏငဲးငါႏဟွေး- သောင်ခြင်ꩻတဝ်းထာꩻ သယ်ꩻခံႏဒျာႏ ဝွေႏဒနာႏဖုံႏယိုသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ယဉ်ကျေး-ယေန်ႏငဲး) (၁၇၆)။ ပေးလှူအပ်သောဒါနသည် ကောင်းစွာ ထုတ်ဆောင်ထားပြီး (ဥစ္စာ)မည်၏။(မြန်မာပြန်) ကဖေႏလူႏဒါႏ ဒါႏနနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ ထေဟဝ်သေꩻခါꩻထွူ(တခြိုꩻ)နဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- ကောင်းစွာထုတ်ဆောင်ထား-ထေဟဝ်သေꩻခါꩻထွူ) (၁၇၇)။ အဘယ်တရားသည် အိုသည့်တိုင်အောင် ကောင်းပါသနည်း။(မြန်မာပြန်) တရာꩻ(မျိုꩻ)မုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဝ်ရွစ်စွဉ်ႏ ကဖြားနဝ်ꩻဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အိုသည့်တိုင်အောင်-ရွစ်စွဉ်ႏကဖြား) (၁၇၈)။ အကျင့်သီလသည် အိုသည့်တိုင်အောင် ကောင်း၏။(မြန်မာပြန်) အကျင်ꩻသီႏလနဝ်ꩻ ဟဝ်ရွစ်စွဉ်ႏကဖြားနဝ်ꩻသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- အကျင့်သီလ-အကျင်ꩻသီႏလ) (၁၇၉)။ အယ်တရားသည် လူတို့၏ ရတနာ မည်ပါသနည်း။(မြန်မာပြန်) တရာꩻ (မျိုꩻ)မုဲင်ꩻနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ လိုꩻသီးအရတနာႏဟောင်း။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လူတို့-လိုꩻသီး) (၁၈၀)။ ပညာသည် လူတို့၏ ရတနာမည်၏။(မြန်မာပြန်) ပညာႏနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဗာႏ လိုꩻသီးအရတနာႏသွူ။(ပြန်ႏပအိုဝ်ႏ) (တောင်ꩻခါꩻ- လူတို့၏ရတနာ-လိုꩻသီးအရတနာႏ) ၁၃၇၃-ဗာႏ၊ ဒဲဉ်သံလောင်း(၁၀)နီꩻ ပွယ်ꩻအုံကွံ(ပထမခိန်ႏ) (၁၈၁)။ စင်စစ်-အမွေးအမဲဉ်ႏ (၁၈၂)။ ဝန်ဆောင်-ထေင်းထမ်ႏဝွန်ႏ (၁၈၃)။ ဝန်ကိုယူခြင်း-ထူႏဗာႏဝွန်ႏ (၁၈၄)။ ချထားခြင်း-အွဉ်ႏလင်ꩻထိုꩻ (၁၈၅)။ အေးငြိမ်း-ခွꩻငိမ်ꩻ (၁၈၆)။ အစွဲပြု-ခွေါင်းဝွို့ (၁၈၇)။ သာယာဖွယ်-သာႏယာႏခရာႏ (၁၈၈)။ ------------- (၁၈၉)။ ဟူ၍လည်း-နုဲင်းနဝ်ꩻယင်ကယ်ႏ (၁၉၀)။ မှတပါး-လွိုယို (၁၉၁)။ ပျက်စီး-ကုဲင်ပြင်ꩻ (၁၉၂)။ မမြဲ-သေႏတဝ်း+မယ်ꩻတဝ်း (၁၉၃)။ ကောင်းသောအမြင်-ထာꩻထီႏဟဝ် (၁၉၄)။ ငြီးငွေ့-ဗွိုႏအန်ꩻ (၁၉၅)။ မှတ်အပ်-မတ်ဗာႏ+တောင်ꩻဗာႏ (၁၉၆)။ အလုံးစုံ-ကားကအဝ်ႏ (၁၉၇)။ သူတို့အား-ဝွေꩻသီးတာႏ (၁၉၈)။ ပညတ်ရန်-ပညတ်ခရာႏ(ပညပ်ခရာႏ) (၁၉၉)။ ဖြတ်အပ်-တဒွေါ့ꩻထဲ့ (၂၀၀)။ ကွန်ယက်-ခြယ် (၂၀၁)။ ရှေ့သွား-အွဉ်ငါ (၂၀၂)။ နောက်လိုက်-ထွေလွဉ်ꩻ (၂၀၃)။ ပြည့်စုံသော-ကဗွေစွုမ်ႏ (၂၀၄)။ မှားသောအမြင်-ထာꩻထီႏမာႏ (၂၀၅)။ ရှိသူ-ကအဝ်ႏဒါႏဝွေꩻ (၂၀၆)။ ကိုင်းရှိုင်း-နွမ်ꩻအွပ်ꩻ (၂၀၇)။ ဟု- (ဤသို့-နုဲင်းယို) (၂၀၈)။ ဤသို့-နုဲင်းယို၊ ထိုသို့-နုဲင်းနဝ်ꩻ (၂၀၉)။ အလုံးစုံပင်-လို့စွဉ်ႏ (၂၁၀)။ များစွာ-အာအာ (၂၁၁)။ မဖြစ်စေရန်-ဖေႏကထွာမွုန်း (၂၁၂)။ ဖြစ်ပြီးသော-ကထွာလဲဉ်း (၂၁၃)။ မဖြစ်သေး-လꩻထွာတဝ်းဒွိုန်း (၂၁၄)။ တည်မြဲစေရန်-ဖေႏကတဉ်ႏသေႏ (၂၁၅)။ ဆိုအပ်၏-ရိုꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ (၂၁၆)။ ပတ်လုံး-လုမ်းလုမ်း (၂၁၇)။ ကိန်းအောင်း-မဲဉ်အုံမဲဉ်အဝ်ႏ (၂၁၈)။ မှတပါး-ပေါႏလွို (၂၁၉)။ မည်သူမျှ-ပါꩻမုဲင်ꩻခန်းတဲ့ယဝ်း (၂၂၀)။ ဝန်ခံ-ဝွန်ႏခံႏ (၂၂၁)။ ခန္ဓာဟူသော-ခန္ဓာႏကရိုꩻနဝ်ꩻ (၂၂၂)။ အဘယ်မျှလောက်-ကားမုဲင်ꩻ (၂၂၃)။ ဤမျှလောက်-တကားယို (၂၂၄)။ အားဖြင့်-အနေႏ (၂၂၅)။ သဘောရှိ-သဘော်ꩻအဝ်ႏ (၂၂၆)။ ယုတ်လျော့-ဆွတ်ꩻယွမ်ꩻ (၂၂၇)။ လှုံ့ဆော်ထိုက်-တမာထွိုက် (၂၂၈)။ အနွယ်-အခွိုꩻ(ပုထုဇဉ်ႏခွိုꩻ) (၂၂၉)။ ကြဉ်ဆဲ-ဖုဲင်းထန်ႏတွင်ꩻ (၂၃၀)။ တည်သော-ကအဝ်ႏဒင်ႏ (၂၃၁)။ သိမြင်-ထီႏသေ (၂၃၂)။ အမှူးထား-အွဉ်ႏအထျꩻ (၂၃၃)။ စဉ်းလဲ-တကဲင်ႏကဲက်ꩻ၊ လှည့်ပတ်-လဲ့ꩻချာႏ (၂၃၄)။ တောင့်တ-ကော့ꩻမောင်ꩻ (၂၃၅)။ မစင်နှင့်တူ-ဗွိုန်ပီအေႏ (၂၃၆)။ အိုင်းအမာ-ဒွေဆာ (၂၃၇)။ နှိုင်းဆ-တဲက်တွိုင်ꩻ (၂၃၈)။ မှီ-ကွိုꩻ+အုံနောင် (၂၃၉)။ ရှေးကောင်းမှု-ကုသိုလ်ႏဇာတ်ရီး+ကုသိုလ်ႏပန်အွဉ် (၂၄၀)။ အတိုင်းအရှည်-အခန်ꩻတွိုင်ꩻ[၁][၂]