ဗုဲင်သျင်ႏ

(၃)ဗုဲင်သျင်ႏခံႏစင်ꩻ မာꩻပွယ်ꩻပင်ꩻ ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ တကာႏမူႏခိုသီးဖုံႏဟွေး- ကဗုဲင်သျင်ႏ ရေႏမိုးချက်အထျꩻထျꩻနဝ်ꩻ "နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကရဏတ္ထာယ-ယံဖေႏကလꩻ နိဗ္ဗာန်ႏ"တဲ့၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီကအွဉ်ႏဗုဲင်သျင်ႏ၊ နီကအွဉ်ႏခံႏစင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ရေႏမိုးချက်အတွိုင်ꩻ (ရေႏမိုးချက် တဖူꩻခြောင်ꩻ)ကို မဲည်ႏတနꩻသော့ꩻနဲ့၊ မဲဉ်ႏတနꩻသော့ꩻတဝ်းနဲ့-ကရိုꩻနဝ်ꩻ တွုမ်တွုမ်ထွူႏထွူႏ ခိုခိုမူႏမူႏ အဝ်ႏလိုႏယူႏ ပငါပရာꩻ။ ခေတ်ယိုခါ ကဗုဲင်သျင်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏနီနယ်ꩻ၊ ဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻ(ဗုဲင်တသဉ်)နေးနဝ်ꩻ အဝ်ႏတနယ်ꩻ၊ မာꩻနေးပွယ်ꩻပင်ꩻ အွဉ်ႏလောင်ꩻနေးနဝ်ꩻ အဝ်ႏတနယ်ꩻ၊ အွဉ်ႏဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻနဝ်ꩻ သျင်ꩻ၊ မာꩻနေးပွယ်ꩻပင်ꩻနဝ်ꩻ ယပ်ꩻအာတန်၊ ဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻတဲ့ ထွာဒျာႏသျင်ႏ၊ မာꩻပွယ်ꩻပင်ꩻတဲ့ ဗွိုန်ဗွိုန်ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကအွဉ်ႏဗုဲင်ရာဟုလာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻဒျာႏ၊ မဉ်ႏဒေါ့ꩻနယ်ဗာႏ အအဲဉ်ႏချုက်နဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ တကာႏလုံဖါ ခွန်တန်သုဒ္ဓေါဒန ကပ်သွမ်ꩻဟော်ကို၊ အနီꩻယို ရာဟုလာႏ လွဉ်ကွီအမွီႏ၊ ယံကဖေႏခံꩻဖွိုင်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကျွꩻသဲင်ꩻကျောင်ꩻခါ ရာဟုလာႏ ပါသဲင်ꩻလွဉ်ꩻ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ စဉ်ꩻစာꩻနုဲင်းယို- "ရာဟုလာႏ ကွီအမွီႏ၊ လောကီꩻအမွီႏ-ကရိုꩻဒါႏ ဥစ္စာႏရွဉ်ခံꩻနဝ်ꩻ မာꩻဆွာꩻအီဒါႏ သံႏသရာႏ၊ ခွေအီႏဖေႏဒျာႏ လောကုတ္တရာႏအမွီႏနဝ်ꩻမꩻ"ချꩻသꩻနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင် နီဗွေႏဘုရာꩻရိုꩻ- "သာရိပုတ္တရာႏ- ရာဟုလာႏ လွဉ်ကွီအမွီႏ၊ အွဉ်ႏဗုဲင်ဖေႏသျင်ႏဟုဲင်း" နီဗွေႏဘုရာꩻ မိန်းနုဲင်းနဝ်ꩻထွူတဲင် ဗွေႏမောဂ္ဂလာန်ႏနဝ်ꩻ ကြော့ꩻဖေႏရာဟုလာႏကလူꩻ၊ အွဉ်ႏဗုဲင်ဖေႏသင်္ကန်ꩻ၊ ဗွေႏသာရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ ဖေႏသရဏဂုဏ်ႏ၊ ဖေႏသီႏလ၊ အွဉ်ႏဗုဲင်ဖေႏသျင်ႏ၊ ဗွေႏမဟာကဿပနဝ်ꩻ ထွာဥပဇ္ဈာယ်ႏဆရာႏ၊ သွဉ်သင်ဆုံꩻမꩻဖေႏ ဩဝါဒ၊ ဗွေႏမျတ်ရဟန်ꩻသွံပါꩻယို ထူႏတာႏဝွန်ႏအွဉ်ႏဗုဲင်ဖေႏတဲင် ရာဟုလာႏ ထွာခန်းဒျာႏဗွေႏသျင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ သျင်ႏမွိုးသျင်ႏဖါ တကာႏပေါင်ꩻအာသီးဖုံႏဟွေး- တကာႏခိုမူႏ အဝ်ႏလိုႏယူႏစဲင်းစဲင်း နီဗွေႏဘုရာꩻ ကအွဉ်ႏဗုဲင် ရာဟုလာႏသျင်ႏယို၊ ရာဟုလာႏနဝ်ꩻ ဗွေႏဘုရာꩻပိုယာႏယာႏ၊ ရာဟုလာႏသီးဖါဖြား နီဗွေႏဘုရာꩻတကာႏလုံဖါနဝ်ꩻ ခမ်းဗွေႏထီပဲင်ႏ၊ နဲင်ႏငန်ႏပွိုင်ႏ ခွန်တန်သုဒ္ဓေါဒန၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မဉ်ႏမာꩻပွယ်ꩻပင်ꩻ၊ မဉ်ႏလောင်ꩻနေး ရာဟုလာႏနဝ်ꩻ မာꩻခန်းပွယ်ꩻပင်ꩻ နွုတ်ꩻနီꩻနွုတ်ꩻနာꩻတဲ့ လꩻဒျာႏ၊ နီဗွေႏဘုရာꩻလွူးခါꩻပါ ခံꩻဖွိုင်ꩻလစ်ꩻဖြုံႏ၊ မဉ်ႏမာꩻအီပွယ်ꩻပင်ꩻနဝ်ꩻ မာꩻခန်းပွယ်ꩻပင်ꩻတန် လစ်ꩻနေင်ႏခန်းတဲ့ လꩻဒျာႏ။ ကွဲႏတွော့ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ စူꩻတဝ်းထာꩻကျွား-ထွားတဝ်းထာꩻဖျင်ꩻ၊ အွဉ်ႏဗုဲင်သျင်ႏတဲ့ အွဉ်ႏဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻဒျာႏ၊ ကဗုဲင်ရိုꩻရိုꩻသားနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာသေႏကျောင်ꩻတဲ့ ကလောင်ꩻနေးသားနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ ထွက်ချာထိုꩻလို့ဒျာႏ။ ဗုဲင်သျင်ႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ရေႏကုသိုလ်ႏလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း ထွာအီသာႏသနာႏ အရွီးအခိုႏတဲင် အဝ်ႏလိုႏယူႏထွူႏထွူႏတွုမ်တွုမ်၊ ဒေါ့ꩻတကာႏသီးပဲစ် စဲစ်တကာႏသီးအမာႏတဲ့ မွေးတဝ်း၊ ထောက်နယ်ဒျာႏ အမဲဉ်ႏအမာႏဒျာႏ၊ ယဟန်ႏနဝ်ꩻ ပေႏငါႏလွဉ်ꩻ၊ ကထိုမ်းသေတွင်ꩻနဝ်ꩻ ယွိုင်ႏဖေါက်ဝါႏ ကျူႏနယ်ဒါႏထာꩻ။ တိန်ႏအီႏဗုဲင်သျင်ႏတွော့ꩻ အုဲင်ႏဗုဲင်တဝ်း၊ ဒေါ့ꩻနုဲင်းမုဲင်ꩻဒေါ့ꩻ၊ ချောက်နုဲင်းမုဲင်ꩻချောက်တဲ့ လꩻတဝ်း၊ ခြဝ်အငဝ်းငွိုးတောစွဉ်ႏထာꩻ၊ ပွိုင်ႏပွိုင်ႏနဝ်ꩻ ယွော့လင်ꩻထိုꩻဗာႏစွဉ်ႏ ကျောင်ꩻတလလင်ꩻတဲ့ ဟဝ်တဝ်းနေနေ။ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ ကွီငါးနေးဝင်ꩻရွဉ်၊ ဖေႏနေးအတိုꩻ၊ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ စာသဉ်စာချို အွဉ်ႏဗုဲင်အပိုသျင်ႏ၊ အွဉ်ႏလောင်ꩻနေး၊ နွုတ်ꩻနီꩻလꩻဗွေတဝ်းဒွိုန်း အပိုပေႏ ထွက်သဲင်ꩻလဲဉ်း၊ နဝ်ꩻတဲ့ ဟဝ်တဝ်းနေနေ။ အဝ်ႏနေတမျိုꩻ လိုꩻရွဉ်ကလွိုင်ႏသားတဲ့ ခေးလို့ဝင်ꩻဘီယာ၊ လိုꩻရွဉ်ကအာသားတဲ့ ခေးလို့ဝင်ꩻဟန်ႏအိုအွီႏ၊ ပွယ်ꩻကထင်ႏထွူတွော့ꩻ ဒေါ့ꩻနယ်လို့ဝင်ꩻနုဲင်းယို-"နီလို့သိန်ႏပေါင်ꩻ ကားမုဲင်ꩻဆီ၊ နီလို့သိန်ႏပေါင်ꩻ ကားမုဲင်ꩻရျာꩻ၊ နီလို့ဆျာ ကားမုဲင်ꩻဗာႏ၊ နီလို့ထော့ꩻယာႏ ကားမုဲင်ꩻစွဲး၊ နီလို့ဒဝ် ကားမုဲင်ꩻပီပါ၊ နီလို့ဘီယာ ကားမုဲင်ꩻတွိုက်" ကျွိုက်တောဒျာႏ ထာꩻကျွား၊ ထွားတေားဒျာႏ ထာꩻပျင်ႏ၊ ထွားအဗွေႏသျင်ႏတဲ့ ဝုဲင်ႏတဝ်းဘုရာꩻ၊ အားထုတ်တဝ်းတရာꩻ၊ စိတ်တဝ်းပတီꩻ၊ ထူႏသပိတ်သꩻ လꩻသပိတ်ကိုတဲင် ဖြေꩻအံႏတခွန်ꩻတခိုး၊ ဖျိုးတခွန်ꩻထထီႏ-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻစားတဲ့ ဟဝ်တဝ်းနေနေ၊ ဒဝ်ငိုꩻနဝ်ꩻ မာꩻတေားတထာ၊ ဘီယာငိုꩻနဝ်ꩻ မာတေားထီအုံႏမွိုင် အကျိုꩻတန်တကားမုဲင်ꩻ၊ ထီအုံႏနဝ်ꩻ အကျိုꩻတန်လဲဉ်းက ဘီယာ၊ တထာနဝ်ꩻ အကျိုꩻတန်လဲဉ်းက သူႏရာႏ၊ တကာႏသီး တောင်ꩻတောင်ꩻသွော့နေား။ ရွဉ်အာထာလွိုင်ႏတဲင် မဉ်ႏမဉ်မာꩻပွယ်ꩻပင်ꩻတဲ့ မာꩻသွော့သျင်ꩻသျင်ꩻ၊ မာꩻဒျာႏသွော့ ကုသိုလ်ႏစဲစ်စဲစ်၊ အမဲစ်ကထွာ ဘီယာဘီယီ၊ ဒဝ်ထီသူႏရာႏ ဖေႏနေးအော်ဒါ၊ ဆျာကားမုဲင်ꩻဗာႏ၊ ထော့ꩻယာႏကားမုဲင်ꩻစွဲး-စတဲင် ဒုစရဲက်မျိုꩻဖုံႏနဝ်ꩻ သော့ꩻပါမွုန်းတဝ်းအကျောင်ꩻ တောင်ꩻတောင်ꩻလွသွော့နေား။ လိုꩻပေႏကဗုဲင်သျင်ႏနဝ်ꩻ ထာꩻသူႏသေတဲ့အဝ်ႏမꩻ၊ ထိန်ꩻသီႏလသိက္ခာႏ မည်ႏဒါႏမꩻ၊ ဗုဲင်သင်္ကန်ꩻနွောင်ꩻမꩻ (ဗုဲင်သင်္ကန်ꩻရမဉ်ႏဒါႏမꩻ) အွဉ်ႏဗုဲင်သွော့သျင်ႏ၊ ပေႏငါႏလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ သူႏသေတဝ်းထာꩻ၊ ရွစ်ငဝ်းဒါႏတဝ်း၊ ရွစ်ငဝ်းမဲဉ်ႏတဝ်း၊ ရွစ်တဝ်းငဝ်း-စတဲင်နုဲင်းနဝ်ꩻတဲ့ ထွာတဝ်းသျင်ႏ၊ မဲ့ꩻခံႏဗာႏထဲင်းအပဲစ်။ ဗွေႏဗွန် ဗွေႏစင်ꩻသီးတဲ့ ပေါႏတကာႏ ထင်ႏအပ်သွူသျင်ႏလောင်ꩻနဝ်ꩻ သွဉ်ဖေႏရီးသွော့ "ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ၊ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ၊ သံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ" ဌာန်ကရိုဏ်း ဒီဃ ရဿ နိဂ္ဂဟီတန္တ ကျကျနန ဖြွောင်ႏဖြွောင်ႏဖြီႏဖြီႏ ဖေႏကရွစ်ဒါႏ၊ သွဉ်ဖေႏဒါႏဒါႏထွူတဲင် ထွဉ်ႏရွစ်သွော့ ပဉ်ဖြာꩻဖြာꩻ၊ ဒါႏလဲဉ်း၊ မွေးလဲဉ်း၊ ဖြွောင်ႏဖြီႏလဲဉ်း မဉ်ႏထွာနုဲင်းနဝ်ꩻမꩻ သွဉ်ဖေႏတော သီႏလပါꩻဆီ၊ သီႏလငတ်ꩻပါꩻ၊ ဒါႏနဝ်ꩻထွူမꩻ သွဉ်ဖေႏတေား ငဝ်းကွီသင်္ကန်ꩻ။ ကွီဗုဲင်သျင်ႏ၊ ငဝ်းကွီသင်္ကန်ꩻ၊ ငဝ်းကွီဗုဲင်သျင်ႏနဝ်ꩻ သွဉ်ပအိုဝ်ႏဖေႏနေးငါတဲ့ လꩻဒျာႏ၊ ဒါႏနဝ်ꩻထွူ အခိန်ႏမဉ်ႏအဝ်ႏနေနဝ်ꩻ သွဉ်ဖေႏသွော့ ဘုရာꩻဂုဏ်ႏတောႏကွတ်ꩻပါꩻပါဠိ၊ တရာꩻဂုဏ်ႏတောႏပါဠိ၊ သံႏဃာႏဂုဏ်ႏတောႏပါဠိ၊ မဉ်ႏဒါႏနဝ်ꩻထွူနဝ်ꩻ သွဉ်ဖေႏတေားသွော့ အုံလင်ꩻတရာꩻနယ်ꩻ၊ မဉ်ႏသေထွူနဝ်ꩻနဝ်ꩻ သွဉ်ဖေႏပါသွော့ ငဝ်းကပ်သွမ်ꩻတောႏ၊ ငဝ်းကပ်ကဝ်ႏ၊ ငဝ်းကပ်ထီ၊ ငဝ်းကပ်မေႏ-စတဲင် အကျိုꩻကအဝ်ႏရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ သျင်ႏမွိုးကထွာ စင်ꩻဖါကမဉ်ꩻ တကာႏမူႏခိုသီးဖုံႏဟွေး- ဗုဲင်သျင်ႏ၊ ခံႏစင်ꩻထွူခါ ကအီႏအုံတငါ ဗွေႏဗွန်ကျောင်ꩻ (ကအောင်ႏလဲဉ်းလစ်ꩻတန်ꩻ)သားဖုံႏနဝ်ꩻ ပသာလွေꩻသွော့ လိတ်သွဉ်တွိုက်၊ ပေါႏအီႏပသာလွေꩻ လိတ်သွဉ်တွိုက်နဝ်ꩻ လိတ်သွဉ်တွိုက် စီꩻကန်ꩻအဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ အုံဗာႏနုဲင်းမုဲင်ꩻ၊ အခိန်ႏဝုဲင်ႏဘုရာꩻ၊ အခိန်ႏထင်ႏလိတ်၊ အခိန်ႏဒေါ့ꩻလိတ်၊ အခိန်ႏဖြေႏလိတ်၊ အခိန်ႏပြန်ႏလိတ်၊ အခိန်ႏမာꩻခလဲ့ꩻ-စတဲင် အခိန်ႏတွမ်ႏအခိန်ႏ၊ ထာꩻမာꩻတွမ်ႏထာꩻမာꩻ မာꩻဗာႏအခိန်ႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ၊ မာꩻဗာႏအခိန်ႏဗွေဗွေအကျောင်ꩻ၊ သွဉ်လိတ်သားကရိုꩻနဝ်ꩻ ကျိုꩻစာꩻဗာႏလိတ်၊ ရိုႏသေႏဗာႏဆရာႏ၊ လွောက်ꩻနာႏဗာႏစီꩻကန်ꩻအကျောင်ꩻ-စတဲင်စားနဝ်ꩻတဲ့ ဒေါ့ꩻဖေႏခြုဲင်းနယ်ရီးဖေႏသွော့။ သျင်ႏပေႏ စင်ꩻပေႏဖုံႏ ကလွေꩻအုံလိတ်သွဉ်တွိုက်ဖုံႏနဝ်ꩻတဲ့ ကျိုꩻစာꩻသွော့လိတ်၊ ရိုႏသေႏသွော့ဆရာႏ၊ လွောက်ꩻနာႏသွော့စီꩻကန်ꩻ၊ အွဉ်ႏသွော့ရေႏမိုးချက်၊ တလာရေႏမိုးချက်၊ တနေင်ႏရေႏမိုးချက်၊ တသက်ရေႏမိုးချက်၊ တနီꩻကို ဖေႏကလꩻလိတ်တကားယို၊ တလာကို ဖေႏကလꩻဗာႏလိတ် တကားယို၊ အနေင်ႏယို ဖေႏကအောင်ႏဗာႏ အတန်ꩻယို၊ "ခွေမဉ်ႏတန်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏလိတ်ချꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ ထွာဒျာႏဓမ္မကထိက၊ ထွာဒျာႏကမ္မဋ္ဌာန်ꩻဆရာႏ၊ ထွာဒျာႏတဲမ်းလိတ်သား၊ ထွာဒျာႏဗွေႏဗွန်"အွဉ်ႏသွော့ ရေႏမိုးချက်နုဲင်းနဝ်ꩻ။ တွိုႏတနီꩻခါ ယံကထွာလိတ်ချꩻပုဂ္ဂိုလ်ႏ၊ မွေးတဝ်းတဲ့ ဓမ္မကထိက၊ မွေးတဝ်းတဲ့ ဆရာႏတဲမ်းလိတ်ပျုကျမ်ꩻ၊ မွေးတဝ်းတဲ့ ပျꩻကမ္မဋ္ဌာန်ꩻ ဗွောင်တရာꩻတွိုက်၊ မွေးတဝ်းတဲ့ နင်းကျောင်ꩻထွာဗွေႏဗွန်၊ တမျိုꩻတဝ်းတဲ့ တမျိုꩻဖေႏကထွာ၊ ကွပ်ပွိုးနဝ်ꩻမꩻ ကထွာတကာႏ ဆရာႏဗွေႏဗွန် ဗွေႏစင်ꩻသီးဖုံႏနဝ်ꩻ ချꩻနားဖေႏသွော့ရော့ꩻရော့ꩻ သွဉ်ဒေါ့ꩻဟဝ်ဟဝ်ဖေႏသွော့၊ ဗုဲင်သျင်ႏခန်ꩻ ဗုဲင်စင်ꩻခရာႏပွယ်ꩻပင်ꩻအတွက်တနာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏထွူက တကားယိုငါ၊ ကနာႏတရာꩻ အမျာꩻတကာႏ ချမ်ꩻသာႏနိဗ္ဗာန်ႏ မန်ႏမန်ႏယံကလꩻလွနေား ကူꩻကေားသီးယာ တဖုံႏတဖင်ႏ တင်ႏကနန်ႏတဉ်ဟွေး။