ဘီလစ် ဘွဲ့

လိတ်လုဲင်ꩻဘွဲ့၊ ဘီလစ်(BLitt) (အဉ်းကလစ်ဆ်: Bachelor of Letters, BLitt or LittB လဲတ်တဉ် Baccalareus Literarum or Litterarum Baccalaureus) ယို ထွာ ဘွဲ့ဒီဂရီ ရပ်ဆုမ်ႏ ဒုတိယရန်း ကျောင်သားမူႏခို တဗာႏသွူ။ ကအီးထူႏဘွဲ့နောဝ်ꩻဗာႏတာႏ သှောန်မာꩻတဲးဝါးခါꩻဗာႏ ထာꩻကရော့ꩻဒါႏ တွမ်ႏဝွေꩻသီးနမ်းထာꩻမာꩻ၊ ထာꩻမာꩻလွူးနမ်း၊ တောဝ်းလဲ့ ထာꩻဒါႏပညာႏတန်ပြူႏအီတာႏထာꩻမာꩻသွူ။ ထာꩻခြောင်ႏထွားလွူꩻခရာႏ ယိုတဗာႏနောဝ်ꩻ ကုဲင်းမော့ꩻဖိုခါꩻလဲန်း ဘွဲ့ဒီဂရီတန်ꩻ ကရပ်ဆုမ်ႏဝင်ꩻခါ၊ ကွဲးတှော့ꩻ ထွားလော်ညာꩻယော့ဗာႏတောဝ်းဒှိုန်း။ နောဝ်ꩻတောဝ်းလဲ့ ခလုဲင်ႏသှောန်ဖေႏဗာႏဖိုတောဝ်း ကျောင်သားမူႏခိုသွူ။ ဘွဲ့ဒီဂရီနောဝ်ꩻ ဖေႏအာငါႏတောဝ်း နုဲင်းအစောဝ်း(၁၉ ရျာꩻဗူႏ)ခါ။ ယိုခါလဲင်ႏ ဩသတေးလျကို တက္ကသိုလ်ႏဖေႏဘွဲ့ယိုစား အောဝ်ႏ ၂ ဖြုံႏ ၊ တူရကီကို အောဝ်ႏတက္ကသိုလ်ႏ ၄ ကျောင်ꩻလုမ်ꩻသွူ။ ကွဲးတဲင်တှော့ꩻ ဘရာသီးလ်ခမ်းကိုနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏအာတန်။

ဩသတေးလျ

ကရီးခါနောဝ် တက္ကသိုလ်ႏအာဖုံႏ ဖေႏဖို ဘီလစ် လိတ်လုဲင်ဘွဲ့ (BLitt) ရိုလဲ့ ယိုခါလဲင်ႏနောဝ် ဖေႏလုမ် ဖလဉ်းဒါးတက္ကသိုလ်ႏ (Flinder University) ၊ မိုနဲတ်ဆ် တက္ကသိုလ်ႏ ((Monash University) ဖေႏလွေဒျာႏ လခါလဲန်းဘွဲ့သားတာႏ၊ ထွာနေး ဝိဇ္ဇာဘွဲ့တဗာႏသှူ။ ယင်းတကျောင်နောဝ် ထွာ ဆတှို့ဖဲ့ ဩသတေးလျ တက္ကသိုလ်ႏ (the University of Western Australia University)။ ဘီလစ် လိတ်လုဲင်ဘွဲ့ BLitt ယို ကရီးခါ ဩသတေးလျ ခမ်းရင်သား တက္ကသိုလ်ႏ (Australian National University)၊ ဒီကဉ်တက္ကသိုလ်ႏ (Deakin University) တွမ်ႏ မဲးလ်ဘုန်းတက္ကသိုလ်ႏ (the University of Melbourne)ဖုံႏ ဖေႏဗာႏဖို။

ဘရာသီးလ်

ဘရာသီးလ်ခမ်းကို ကအီးလꩻဗာႏ ဘီလစ်ဘွဲ့တာႏ အောဝ်ႏလိုလမာꩻဗာႏစဲင်းစဲင်း ထွားလွူꩻခရာႏ လိတ်လုဲင်ꩻထာꩻမာꩻ၊ ဘာႏသာႏငေါဝ်းငွါ ထာꩻမာꩻဖုံႏသွူ။ ဌာန ကသွောန်ဖေႏပညာႏ ပဉ်ဌာနနောဝ်ꩻ လော်ထွားလိတ်လုဲင်ꩻ မာꩻပါဗာႏက တဲမ်းချာႏပြန်ႏဘာႏသာႏဖုံ။ ဘွဲ့ဒီဂရီနောဝ်စား ကအီးထွူဗွေတာႏ ညဆွာꩻဒါႏ လစ်ꩻနေင်ႏ ငတ်ꩻနေင်ႏ၊ လꩻဘွဲ့သားနောဝ်ꩻ မာꩻ သုတေသန၊ တောဝ်းလဲ့ တဲမ်းချာႏပြန်ႏဘာႏသာႏတွော့ꩻ လꩻဝင်ꩻဘွဲ့ကဉ်းအာအာ။ လိတ်လုဲင်ꩻဘွဲ့ဒီဂရီယို ဗွိုန်ပီတောဝ်း ဝွေꩻသီးကဟဲ့ꩻဒါႏ Licenciatura em Letrus (ဘွဲ့ဒီဂရီ လꩻခါꩻလုဲင်သဲန် Licentiate degree)၊ နောဝ်ꩻကိုနောဝ်ꩻ ကအီးထွာ ဆရာႏလꩻဘွဲ့ ကေားအွောန်ဘာႏသာႏဗေဒတာႏ ကရဲန်ꩻဗာႏထာꩻဖုံႏ၊ ထွားလွူꩻခရာ လိတ်လုဲင်ꩻထာꩻမာꩻ တွမ်ႏယင်း သွောန်ဖေႏပညာႏတာႏ မာꩻ သုတေသနဖုံႏ၊ မာꩻနယ် သွောန်လိတ်ခန်ꩻကိုဖုံႏ အောဝ်ႏပါသွူ။ ဘွဲ့ဒီဂရီ ထူႏလုဲင်သဲန် ကအီးထွူတာႏ ယိုကဲႏကဲႏ ည လစ်ꩻနေင်ႏ ငတ်ꩻနေင်ႏနေနေ။ ကျောင်ꩻသားမူခိုဖုံ ထွားဒါဗာ ခမ်းလင်သား ဘာသာငေါဝ်းငွါ တဗာဗာ၊ တောဝ်းလဲ့ ဒါဗာ ပေါ်တူဂီ ဘာသာငေါဝ်းငွါသွူ။ ကဗွိုန်ပီတောဝ်း လိတ်လုဲင်ꩻဒီဂရီ BLitt နောဝ် ဘွဲ့ဒီဂရီ လꩻခါꩻနေး လုဲင်သဲန်သားယို မာꩻထာꩻမာꩻ သွောန်ဖေလိုꩻအာ တွမ် ကျောင်ꩻကအောဝ်ဒါ ဘရာသီးလ်ခမ်းကို လꩻ နောဝ်ꩻသွူ။

ယူနုဲက်တဲတ် ကဉ်းဒမ်း (UK)

ဘွဲ့ဒီဂရီနောဝ်ꩻ အောက်သဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ႏ (Oxford University) တွမ်ႏယင်း တက္ကသိုလ်ႏလင်ဖုံႏဆေ့ꩻဆေ့ꩻ၊ ပါတွမ်ႏ ဘာမဉ်ဂမ် တက္ကသိုလ်ႏ (University of Birmingham) သီး ဖေႏဗာႏဖို။ ဘွဲ့ယိုနောဝ်ꩻ ရိုꩻစွောန်ႏ လုဲင်ႏဖေႏတေားလွေꩻ ကထွꩻဗွို့ꩻအာဒါႏ သုတေသနဖဲ့ꩻ နုဲင်း MLitt (Master of Letters) ဒီဂရီရိုꩻလဲ့ ဗꩻတွိုႏလွေꩻ ၁၉၇၇ ခါ အောက်သဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်ႏကို ထူႏ BLitt ဘွဲ့ အောဝ်ႏလꩻနေကသွူ။ ဗတွိုႏလွေꩻ ၁၉၆၀ ဗာႏနေင်ႏကိုဖုံႏရာခါ ကနွို့စေထူႏ DPhil (Oxford တက္ကသိုလ်ႏ ကဖေႏဒါႏ Phd, Doctor of Philosophy) ဘွဲ့ အောက်သဖို့ဒ် တက္ကသိုလ်ႏကို ကအောင်ႏဗꩻတောဝ်းသားဖုံႏ မဉ်ႏတမဉ်မာꩻငါထဲင်းဒုမ် DPhil ဘွဲ့ဒီဂရီ ထာꩻမာꩻနောဝ်ꩻ Oxford တက္ကသိုလ်ႏ အောဝ်ႏဖေယောဝ်းလွေꩻဖို BLitt ဘွဲ့ဒီဂရီသွူ။

အမေရိက (United States)

၁၉ ရျာꩻဗူႏ အလို့ဖဲ့ꩻခါ မိဆီဂန် တက္ကသိုလ်ႏ (University of Michigan)ဖေႏဗာႏဖို ဘွဲ့ဒီဂရီနောဝ်ꩻဗာႏ။ စစခါနောဝ်ꩻ မေရီဝုဒ် တက္ကသိုလ်ႏ (အစောဝ်းခါနောဝ်ꩻ ထွာ လိုꩻမူႏဖုံႏတာႏ ကေားလေက်ကျောင်ꩻ) ဖေႏဖို ဘွဲ့ဒီဂရီ နောဝ်ꩻစားသွ။ အွိုး...၁၉၃၇ ဗာႏနေင်ႏခါ ဥက္ကလာဟိုးမား တက္ကသိုလ်ႏ (University of Oklahoma) ဝိဇ္ဇာ တွမ်ႏ သိပ္ပံကေားလေက်ကို ကထှိုင်ႏဗွောင်ဖေႏ လိတ်လုဲင်ꩻတာႏ ဌာန (school of Letters) ခါနောဝ်ꩻ Okalahoma တက္ကသိုလ်ႏ ဖေႏလွေꩻဗာႏဖို BA (Bachelor of Arts in Letter) ဘွဲ့ နောဝ်ꩻသွူ။