မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻ
"မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ"
ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻဟဝ်၊ သွီႏအာႏပွုံႏမဲဉ်ႏလိုꩻမူႏသီးနဝ်ꩻ တယ်ႏသက် ၁၃-၁၄နေင်ႏ ဗꩻတွိုႏလွေꩻ သက်၅၀-ရပ်နဝ်ꩻ တလာတလဲင်ႏ သွီႏလွဉ်ဗာႏသွူ။ သွီႏလွဉ်တလဲင်ႏလဲင်ႏနဝ်ꩻ အဆေ့ꩻသွတ်ꩻ (၃)နီꩻ၊ အအာသွတ်ꩻ (၅)နီꩻသွူ။ လိုꩻမူႏသက်ရွယ်ႏမဲဉ်ႏသီးယို တလာတလဲင်ႏ သွီႏမီႏလွဉ်တဝ်းနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻမီႏယတ်သွီႏငုတ်သွူ။ လွဉ်လဲ့ (၅)နီꩻတကာႏတဝ်းတွော့ꩻ မီႏလွဉ် ၇-၈နီꩻ၊ မွူးနီꩻ တဆီမာꩻငါနဝ်ꩻ အမျိုꩻတမွေးတဝ်းဒွုမ်၊ လွဉ်အာလွဉ်ꩻငါႏတဲင်တွော့ꩻ ထွာဖျင်ရောႏဂါႏတမျိုꩻ၊ ဟဲ့ꩻမီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။ လိုꩻမူႏယဟန်ႏနဝ်ꩻ မွူးနီꩻတအာငါႏတဝ်းလဲ့ သွီႏကလွဉ်တနီꩻနီꩻ၊ တလဲင်ႏလဲင်ႏယို လွဉ်အာလွဉ်ꩻငါႏထာꩻတွော့ꩻ ပြွတ်လုဲင်ႏနီႏလဲင်ꩻ တခိꩻနေးဒွုမ်လဲ့ အဝ်ႏသွူ။ လွဉ်တလဲင်ႏလဲင်ႏ မီႏလွဉ်အာလွဉ်ꩻငါႏတဲ့ ထွာမီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနေနသွူ။ သွီႏမီႏအာလွဉ်ꩻငါႏနဝ်ꩻ အာႏလို့အာႏယွမ်ꩻလွဉ်ꩻဒါႏတဲင် လွေꩻသဲင်ꩻထာꩻတဲ့ရွိုး၊ လုပ်ꩻမာꩻထာꩻတဲ့ ရွိုးယိုꩻသွူ။ ယဖြာꩻဖြာꩻနဝ်ꩻ လုပ်ꩻမာꩻဒါႏဒွုမ်၊ ဗေင်ႏဗာႏနေးစွဉ်ႏထာꩻသွူ။ ကထွာဗာႏမီႏယတ်ꩻသွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ သွီႏအီႏလွဉ်ခိန်ႏ အအုံအဝ်ႏ တဆင်ႏချင်ႏတဝ်းတွော့ꩻ မာꩻတထွူးသန်ဗာႏ ဟို့ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ အံႏအာငါႏထာꩻ ရသာႏ ကဖေႏအာႏဒါႏသွီႏမျိုꩻ၊ အရသာႏလျားပွင်ႏဟတ်ꩻဆျာႏဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ အလာရီးသွီႏတလွဉ်တဝ်းတွော့ꩻ (၂)လာလွဉ်ညီꩻဝင်ꩻတလဲင်ႏချင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ သွီႏလွဉ်အာဒါႏ၊ ထွာဒါႏမီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏသွူ။ သွီႏလွဉ်တွော့ꩻ အမျိုꩻမီႏတမွေးတဝ်း၊ အလွိုးမီႏရအာလွဉ်ꩻနဝ်ꩻ အံႏဗာႏ တသီႏထိန်ꩻသွီႏ၊ တသီႏသွီႏယွုတ်ꩻဖုံႏသွူ။ တသီႏသွီႏယွုတ်မျိုꩻနဝ်ꩻ အရသာႏခွꩻ၊ နွိုး၊ ဗွမ်ႏ၊ တချꩻမျိုꩻဖုံႏသွူ။ ထွားတသီႏနယ်ꩻနုဲင်းလယိုဖုံႏတဲင် အဝ်ႏရာꩻယိုꩻရာꩻ အနယ်ꩻယို ထူႏအံႏဖောႏအံႏဗာႏသွူ။
"မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻ ရောႏဂါႏတသီႏနယ်ꩻ"
- ၁။ တသီႏသွီႏယွုတ်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကန်စွဉ်ꩻစော့ꩻလာႏယို ခြွူညညသွူတွော့ꩻ သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻ ချင်းအွꩻဗာႏသွူ။ အွꩻအာအာလဲ့ အလွဉ်ꩻတအဲဉ်ထဝ်းသွူ။ ဖက်ꩻကန်စွဉ်ꩻယို ဒွိုႏအံႏ၊ ကြူးအံႏ၊ အံႏကဲနေးဒဲဉ်လဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
- ၂။ တသီႏသွီႏယွုတ်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တလာꩻရာႏယို သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ ထူႏထိုꩻအခူꩻ ထောင်းကြူးအံႏနေးလဲ့နဝ်ꩻ၊ တလာꩻရာႏတသဉ်ယို ထူႏထိုꩻအခူꩻတွော့ꩻ ထောင်းကြူးအ့ႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ တလာꩻရာႏသဲင်ယို ထောင်းဖွန်ႏတွော့ꩻ အံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ တလာꩻရာႏသဲင်တယဝ်း၊ တသဉ်တယဝ်း ဒွိုႏတွမ်ႏဟန်ႏအိုတနျာႏ၊ ထပေႏ၊ ထော့ꩻယာႏ၊ ဆျာယာႏဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ အံႏအာအာ၊ အံႏကုဲင်းကုဲင်းနဝ်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻခွုန်ꩻဒျာႏသွူ။ တလာꩻရာႏသဲင်နဝ်ꩻ ထွာဟန်ႏအို၊ ထွာတသီႏတဲင် အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏဒျာႏသေႏသေႏသွူ။ လိုꩻမူႏလွူးပိုတွော့ꩻ သွီႏထန်ႏအာလွဉ်ꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်အီပါသွူ။
- ၃။ တသီႏမီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တသီႏသွီႏအရသာႏခွꩻ၊ အရသာႏတွောင်းနဝ်ꩻ တသီႏသွီႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ တသီႏသွီႏတစေားနေင်းထီနွိုးယို စပ်ရောꩻတွမ်ႏ တလာꩻရာႏဖွန်ႏတစော သွံပြုံႏတပြုံႏတွော့ꩻ အံႏဖေႏတွမ်ႏထီလုမ်ꩻ၊ အံႏဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏနေနေသွူ။ အစိုႏရ တိုင်းရင်းတသီႏခန်ꩻ ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻနဝ်ꩻ ရီဖြေꩻ "အပူငြိမ်းသွေးဆေး"တွော့ꩻ အံႏအီတွမ်ႏတလာꩻရာႏဖွန်ႏနဝ်ꩻ ဟဝ်ငါႏသွူ။
- ၄။ လိုꩻမူႏသွီႏလွဉ်ꩻတွော့ꩻ ယံကယွုတ်ꩻထိုꩻတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ယာလွုမ်ꩻတန် (မုယားကြီး)လာႏယို ခြွူလꩻလꩻတွော့ꩻ သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻ အွꩻဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။ ယာလွုမ်ꩻတန်ခြွူထီယိုနဝ်ꩻ ဟို့ꩻလွေꩻသွီႏဖုံႏ၊ နေ့ꩻဖူသွီႏဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻပါဒျာႏသွူ။
- ၅။ လိုꩻမူႏသွီႏလွဉ်ꩻ ယံကယွုတ်ꩻချာ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တစေꩻမွူးကအဝ်ႏဒါႏအရပ်နဝ်ꩻ သေင်ႏတစေꩻကဲဉ်၊ သေင်ႏတစေꩻဖေ့ꩻယို မူအွꩻနဝ်ꩻလဲ့ ယွုတ်ꩻဒျာႏနေနေရိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ သေင်ႏတစေꩻမီႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ ထူႏတစေꩻ ဝင်ꩻကအွံအီပြူးနဝ်ꩻတွော့ꩻ မူ(စဲ)အွꩻလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။ စတစေꩻနဝ်ꩻ အရသာႏတချသွူ။
- ၆။ တသီႏသွီႏလွဉ်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻအီဒါႏ တသီႏဓာတ်ဆားနဝ်ꩻ ဖက်ꩻကန်စွဉ်ꩻ၊ တလာꩻရာꩻလွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း တယံꩻရာႏ၊ တခြွူရာႏ၊ နွေႏဗွာ (နွေႏတနျာႏ)ဒီႏဖုံႏယိုလဲ့ မီႏအံႏဖေႏအာအာနဝ်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻအီဒျာႏနေနေသွူ။
- ၇။ တသီႏသွီႏယွုတ်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ သွီႏဗွာလင်ꩻတရိုꩻတဝ်း၊ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻယို ထူႏထိုꩻအပီတွော့ꩻ ထောင်းဖွန်ႏ၊ ဖိုးနဲဉ်းထီစဲစ်စဲစ်ယို ဒွိုႏဗို့ꩻသွူတွော့ꩻ ချင်းသော့ꩻ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻဖွန်ႏနဝ်ꩻ ကွယ်ဖေႏအွဉ်ႏခွꩻထွူ အံႏဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ သွီႏတနျာႏ၊ သွီႏဗွာလွဉ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဟဝ်အီနွောင်ꩻလို့သွူ။ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻနဝ်ꩻ အရသာႏတချꩻသွူ။
- ၈။ တသီႏသွီႏလွဉ်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖောက်ꩻနောက်ꩻ(မြင်းခွါရွက်) ပဉ္စငတ်ꩻပါꩻယို ပသေကြောင်းကြောင်း ခြွူသွံထီတထီတွော့ꩻ အွဉ်ႏခွꩻ၊ သော့ꩻတွမ်ႏတသာႏသိကျာꩻဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏ တလဲင်ႏတဝန်ႏနေင်း၊ အွꩻဖေႏတနားရီႏ တလဲင်ႏနဝ်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻချာဒျာႏ တလဲင်ႏတစိꩻစိꩻသွူ။ ဖေါက်ꩻနောက်ꩻခြွူထီနဝ်ꩻ ဆီႏရောႏဂါႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻ၊ တသီႏဆီႏသွင်ႏနေနေသွူ။
- ၉။ တသီႏသွီႏလွဉ်ꩻ နွေႏဗွာဒီႏ(ကန်ဇွန်းဥ)ယိုႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ နွေႏဗွာဒီႏ အယာႏခဉ်ႏ ၂၅ိ-ယို သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ အိုႏထိုꩻအပီ ထောင်းပဲစ်ꩻသွူနဝ်ꩻ ဒွိုႏမိဉ်ထောပတ် အယာႏခဉ်ႏ ၁ဝိ၊ ပေါႏထောပတ်မိဉ်လဲ့ သော့ꩻနွေႏဒီႏဗွာထောင်း၊ တသာႏသိကျာꩻ ၅ိ-တွော့ꩻ ကွယ်ꩻညီꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ ထွာနွေႏဗွာဒီႏယိုႏသွူ။ နွေႏဗွာဒီႏယိုယို အံႏဖေႏတလဲင်ႏ တစောအံႏဟန်ႏအို၊ အံႏဖေႏတနီꩻ ၃-လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏ ဟဝ်အီဒျာႏနေနေသွူ။
- ၁၀။ လိုꩻမူႏသီး မီႏထွာမီႏမော့ꩻ မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏနဝ်ꩻ ထာꩻအံႏအရသာႏ လျားဟတ်ꩻဆျာႏမျိုꩻဖုံႏယို တအံႏတဝ်း၊ သျောင်ႏထိုꩻသွူတွော့ꩻ လွေꩻသဲင်ꩻလုပ်ꩻမာꩻရုဲင်ꩻတသွိုးတဝ်း၊ အုံစွူစွူ ဗေင်ႏစွူစွူလမ်းကို ခင်ႏလမ်းဗေင်ႏကိုနဝ်ꩻလဲ့ ယွုတ်ꩻမွိုင်ယင်းဒါႏနေနေသွူ။
- ၁၁။ လိုꩻမူႏသီးတာႏ သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏအတွက် မီႏယတ်သွီႏထိန်ꩻတသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖောႏတယပ်ꩻတဝ်းတဲင် ဖောႏအံႏနေးလဲ့ လꩻဒျာႏသွူ။
တလာꩻရာႏသဲင် ၅ိ၊ တယံꩻရာႏသဲင် ၅ိ၊ တခြွူရာႏသဲင် (အခူꩻပါတဝ်း)၅ိ၊ ယာလွုမ်ꩻတန်လာႏဆားသဲင် ၅ိ၊ သွီႏနွိုး(နွယ်ချို)၅ိ၊ စန္ဒကူႏတနျာႏ ၅ိ၊ တသာႏငိုး(ဖို့ꩻ) ၃ိ၊ တသီႏယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ထောင်းဖွန်ႏညီꩻဝင်ꩻတဲင် အံႏဖေႏတလဲင်ႏ ၅-ခြဲက်ꩻ၊ အံႏတွမ်ႏထီလုမ်ꩻ၊ အံႏတနီꩻ(၃)လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ သွီႏယွုတ်ꩻအီနေနေသွူ။
- ၁၂။ မီႏယတ်သွီႏထိန်ꩻတသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ကံ့ကော်ဝတ်ဆီ၊ ကြာဝတ်ဆံ၊ ထိမ်ပွင့် ယို(၃)မျိုꩻနဝ်ꩻ အယာႏခဉ်ႏတွာ ထောင်းဖွန်ႏညီꩻဝင်ꩻတဲင် တသီႏ ၅-ခြဲက်ꩻတွမ်ႏ တသာႏသိကျာꩻ အယာႏခဉ်ႏတွာ စပ်ရော်ꩻဝင်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ တွမ်ႏတဝတ်ꩻထီ ၂-စောနေင်းထီနွိုးလဲ့နဝ်ꩻ အံႏဖေႏတနီꩻ ၂-လဲင်ႏနဝ်ꩻ သွီႏလွဉ်ꩻရောႏဂါႏအတာႏ ဟဝ်အီဒျာႏသွူ။ မီႏအံႏတွမ်ႏ ယာလွုမ်ꩻတန်(မုယားကြီး)ခြွူထီနဝ်ꩻ တသီႏစွန်ꩻယိန်းထင်သွူ။
- ၁၃။ မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ တဆီꩻရာႏသဲင်ယို ခြွူတွမ်ႏတောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတွော့ꩻ အွꩻဖေႏတနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့နဝ်ꩻ၊ ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ တဆီꩻယိုႏထွူယို အံႏဖေႏအာအာလဲ့နဝ်ꩻ သွီႏယွုတ်ꩻအီဒါႏနေနေသွူ။ တဆီꩻနဝ်ꩻ တဆီနွိုး၊ တဆီꩻဆျာႏ အဝ်ႏ၂-မျိုꩻတဲင် တဆီꩻဆျာႏ အရာႏပေႏစားနဝ်ꩻ တဲ့ꩻတဝ်းသွူ။
- ၁၄။ မီႏယတ်သွီႏလွဉ်ꩻ တသီႏနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏနဝ်ꩻဟဲ့ꩻဖြဝ်ꩻနေး "မားသံတွန်"တဲ့၊ မန်းနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻ"ရှဉ့်မတက်"ဒီႏယို အွဉ်ႏသဲင်ထောင်းဖွန်ႏတွော့ꩻ တသီႏဖွန်ႏ မောက်ကြဲင်ႏခူꩻ ၂-ခူꩻရပ်ယို တွမ်ႏဖိုးနဲဉ်းထီစဲစ်စဲစ်တကောက်ꩻ အွꩻညီꩻဝင်ꩻတလဲင်ႏချင်ꩻ၊ အွꩻဖေႏတနီꩻ(၃)လဲင်ႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏနေနေသွူ။[၁][၂]