မဲးပွယ်ꩻထွူ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"မဲးပွယ်ꩻထွူ အောင်ႏမျင်ႏလွေꩻလဲဉ်းသွူ" နေင်ႏ ၁၃၇၇-ဗာႏ၊ တင်ꩻကျွစ်လောင်း (၁၁)နီꩻ၊ ၂၀၁၅-ဗာႏ၊ လာနိုဝင်ဘာ (၈)နီꩻ မန်းခမ်းတခမ်းလုမ်း အစွိုးစွိုး လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ ထွူအောင်ႏမျင်ႏလွေꩻလဲဉ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကထွူအောင်ႏမျင်ႏလွေꩻနုဲင်းယိုနတ်ꩻ အသျုတ်အတရေင် တန်တန်အာအာ တမော့ꩻဗာႏတဝ်း၊ အယပ်ꩻအခုဲင်ႏ တန်တန်အာအာ တမော့ꩻဗာႏတဝ်းတဲင် ထွူအောင်ႏမျင်ႏလွေꩻဒျာႏ ဟဝ်ဟဝ်ဒါႏဒါႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မန်းခမ်း လꩻထွူလွစ်တခြင်ရေꩻမာꩻလွဉ်ယို ကမာꩻလွေꩻလဲဉ်း မဲးပွယ်ꩻအဖြုံႏဖြုံႏနဝ်ꩻ ၂၀၁၅-မဲးပွယ်ꩻယို တရာꩻတွောင်းညီႏမု အဝ်ႏလွိုဝင်ꩻ၊ မဉ်ꩻအွီႏလွိုဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ၂၀၁၅-မဲးပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏစဲ့ꩻအစိုႏရ အာႏဏာႏစက်ဝွိုင်ꩻကို ပေါႏထွာလွဉ် မဲးပွယ်ꩻရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ စဲ့ꩻထွက်သမ္မတ၊ သမ္မတဦးသိန်းစိန်နဝ်ꩻ သꩻဟံးပေါင်းရိုꩻသာꩻ ဝွေႏဖန်ႏစီႏရင်ႏမာꩻဖေႏ လိုꩻတွိုင်ꩻခမ်းတွိုင်ꩻ ကလက်ခံႏနွောင်ꩻဒါႏ အနယ်ꩻမျိုꩻတဲင် ဒီမိုကရေသီဟံးပေါင်းစဲစ်ပိုႏ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ၂၀၁၅-မဲးပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခမ်းကိုခမ်းထန်ႏ အစိုꩻရတမွေးတဝ်း၊ အဲန်ဂျီအိုအစွိုꩻဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ သတင်ꩻမီဒီယာအစွိုꩻဖုံႏလဲ့နဝ်ꩻ လွစ်လွစ်တခြင်ခြင် ကေႏကေႏနပ်နပ် ထောင်လွူꩻပွေါးထွားနွောင်ꩻဒျာႏဝင်ꩻဖုံႏတဲင် ဒေါ့ꩻခရာႏနယ်ꩻခရာႏ ဝွေႏဖန်ႏခရာႏ တပေါႏအဝ်ႏငါႏတဝ်းသွူ။ ပွိုင်းဝွို့တွမ်ႏ မဲးပွယ်ꩻယို ခမ်းသားထီသား သꩻအဝင်ႏစာꩻသွတ်ꩻ၊ အထူꩻချာꩻသွတ်ꩻနဝ်ꩻ အတွိုက်ꩻအတေင် (အတိုက်ခံ)ပါတီတန်ကထွာဒါႏ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကအွဉ်ကတူႏဒါႏ "အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီ"အဲန်အယ်လ်ဒီ ပါတီနွို့ပြဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းသားထီသား ဗွိုႏငါႏလဲဉ်းစဲ့ꩻအကျောင်ꩻယို နေးတွမ်ႏ ၈၈-အရေးအခင်းတဲင် အွဉ်ႏနယ်လွေꩻလဲဉ်းသွူတဲ့ စဲ့ꩻတယွုမ်းတဝ်း၊ ၁၉၉၀-ဗွေနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏလွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻတဲင် ခမ်းသားအွဉ်နယ်လွေꩻသွူဆန္ဒလဲ့ စဲ့ꩻတယွုမ်းဖျင်တဝ်း နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻအမျိုꩻမျိုꩻတဲင် ခွုမ်တဉ်ႏညဗော့ꩻ အာႏဏာႏသွူ။ တွိုႏလွေꩻ ၂၀၁၀-နဝ်ꩻ စင်းမာꩻတဝ်းတဲင် ဥပဒေႏတသာအလꩻ မာꩻလွေꩻဗာႏခန်း လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻသွူ။ ၂၀၁၀-လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီပါတီအနေႏ ကျွိုက်တဝ်းဥပဒေႏတဲင် နွို့ပြဲင်ႏတဝ်းသွူ။ အတိုက်ခံပါတီမဉ်ႏတဲ့ တနွို့ပြဲင်ႏတဝ်း လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ မီႏရိုꩻတတရာꩻတဝ်းလဲ့ အဝ်ႏလꩻဒျာႏသွူ။ ဥပဒေႏယို ဝွေꩻသီးကျွိုက်နုဲင်းမုဲင်ꩻလဲ့ ဝွေꩻသီးထွို့ꩻဒျာႏ၊ အခိန်ႏထွိုင်ႏတွိုႏလဲ့ စဲ့ꩻဗိုလ်ချုပ်ဖုံႏနဝ်ꩻ ဗွောင်ႏခွမ်ꩻလာꩻစဲ့ꩻ ပြွတ်ခွမ်လာꩻအရပ်သားတဲင် နွို့ပြဲင်ႏချာဒျာႏ၊ ထွိုင်ႏမာꩻမဲးပွယ်ꩻနဝ်ꩻ ပါတီတန်အဝ်ႏဝွေꩻသီးပါတီလုမ်ꩻတဲင် နွောင်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏ၊ စဲ့ꩻထွက်ဖုံႏနဝ်ꩻ ဗဲင်းတဝင်ꩻတာႏဝွန်ႏတဲင် အုပ်ချွုတ်ဖျင်ခန်းဒျာႏ ခမ်းထီတလဲင်ႏသွူ။ ခမ်းသားထီသားဖုံႏနဝ်ꩻ တနေစ်သက်ငါႏတဝ်းလဲ့ စင်းမာꩻတဝ်းတဲင် အုံဗာႏဒျာႏတေ့ꩻတေ့ꩻသွူ။ ၂၀၁၂-ဗာႏကို ကမာꩻဒါႏ "ကြားဖြတ်"လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီပါတီ နွို့ပြဲင်ႏတဲင် ခင်ႏလံး (၄၅)ကိုနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီ နွောင်ꩻလွေꩻစွဉ်ႏ (၄၃)ထွောင်း၊ နွောင်ꩻတဝ်း (၂)ထွောင်းလုမ်ꩻသွူ။ မီႏထွားဖျင် "ကြားဖြတ်"လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻ အနွောင်ꩻအသုမ်ꩻယိုစာႏရင်ꩻနဝ်ꩻ အလွိုး "ပြည်ခိုင်ဖြိုး"ပါတီသား သꩻမနဲးတနွော့ꩻစွဉ်ႏနေနေသွူ။ ထွို့ꩻပွုံႏဥပဒေႏတသာအလꩻ ၂၀၁၀-ပထမအလဲင်ႏ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ လꩻအပုံႏလုမ်ꩻလဲ့ ထွိုင်ႏတွိုႏ ၂၀၁၅ ဒုတိယအလဲင်ႏယိုနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီနွို့ပြဲင်ႏယင်းတဲင် အထီမနဲးထွူႏပိုႏအာထိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ တနယ်ꩻ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏယင်းနဝ်ꩻ နဲင်ႏငံႏရေꩻပါတီသား ကွတ်ꩻဆီလွိုနွို့ပြဲင်ႏရောင်တဲင် ဟံးပေါင်းသေန်ႏလွေꩻယင်း ဒီမိုကရေသီခမ်း အစဲစ်အမန်ႏသွူ။ ဒီမိုကရေသီနယ်ꩻစနစ်အလꩻ ခမ်းထီတဖြုံႏအကို ကမာꩻဒါႏ အစွိုးစွိုးလွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ပြဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻ အစွိုးစွိုးအမျိုꩻမျိုꩻအကို ထွာအတန်ပြဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻသွူ။ တနယ်ꩻမီႏဒေါ့ꩻဗာႏနဝ်ꩻ အုပ်ချုပ်ခမ်းထီတာႏ ပြဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻ၊ မာꩻတိုꩻတက်မာꩻတိုꩻပွါꩻအီခမ်းထီ ပြဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻတဲင် ထွာအရန်းထို ပြဲင်ႏဆဲင်ႏမုꩻ ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻတဖြုံႏတဖြုံႏ ကအီႏထွာဗာႏနဝ်ꩻ တယိုꩻတဝ်းလာꩻလာꩻ၊ လိုꩻလဲ့ ယပ်ꩻမွေးမွေး၊ ရွဉ်လဲ့လို့မွေးမွေးမꩻ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻထွူအောင်ႏမျင်ႏနွောင်ꩻ တရေꩻရေꩻသွူ။ လိုꩻကယပ်ꩻ ရွဉ်ကလို့သွူလဲ့ နေးတွမ်ႏတစွို့ꩻစွဉ်ႏတဝ်း၊ တရိုꩻသာꩻတဝ်းအနယ်ꩻတွော့ꩻ မီႏနွောင်ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ အထီတထွူႏတဝ်း ရိုꩻဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻကနွို့ဒါႏ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယို မဲးဖေႏကလꩻအာလွိုဝင်ꩻ၊ ဖေႏကနွောင်ꩻဝင်ꩻနဝ်ꩻ နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻစွို့ꩻစွို့ꩻစွဉ်ႏစွဉ်ႏလဲ့နဝ်ꩻ ကျိုꩻစꩻနွို့ပြဲင်ႏဗာႏမွေးစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။ ပါတီအလောင်းလဲ့နဝ်ꩻ၊ အမတ်လောင်ꩻအလောင်းလဲ့နဝ်ꩻ ခမ်းသားဖေႏယုံႏကေႏ ယွုမ်းအံႏနဝ်ꩻ ကျံႏဒေါ့ꩻကျံႏဟောꩻဗာႏမွးနေးစွဉ်ႏသွူ။ ထာꩻပြဲင်ႏမန်ႏသမျနဝ်ꩻ ပြဲင်ႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း ကောကပြဲင်ႏဝင်ꩻသားနဝ်ꩻ မဲဉ်နွောင်ꩻဝင်ꩻလွဉ်းလွဉ်းတဲင် အွဉ်ႏသꩻပေါႏတဒါႏတဝ်း၊ ထိန်ꩻသꩻပေါႏနွောင်ꩻတဝ်းနဝ်ꩻ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ-မာန်ႏမာႏနတရာꩻ တိုꩻပွါꩻလွဉ်မွေး၊ အကုသိုလ်ႏသꩻ အကုသိုလ်ႏစေတသိက်ဖုံႏ တိုꩻပွါꩻလွဉ်မွေးဒါႏသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အွဉ်ႏဗာႏတွမ်ႏဥပဒေႏအမျိုꩻမျိုꩻဖုံႏသွူ။ နွို့လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻသားလဲ့ လွောက်ꩻနာႏဗာႏ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻဥပဒေႏသွူ။ အွဉ်ႏသွူတွမ်ႏ ဥပဒေႏမဉ်ႏတဲ့ ယဟန်ႏသားနဝ်ꩻ လွိုဆန်ဥပဒေႏတဲင် ဒေါ့ꩻလွဝင်ꩻဖုံႏ၊ ကျံႏတေ့ꩻယားတေ့ꩻလွဝင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ဆေ့ꩻတွမ်ႏအာ အဝ်ႏဟွိုန်ဗာႏနေကဒျာႏသွူ။ ကနွို့ဒါႏ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻသားယို သုမ်ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွာအသုမ်ꩻသားလဲ့နဝ်ꩻ၊ နွောင်ꩻဝင်ꩻတွော့ꩻ ထွာအနွောင်ꩻသားလဲ့နဝ်ꩻ ဒီမိုကရေသီ နယ်ꩻစနစ်မဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏသꩻဒါႏဒါႏ၊ အဝ်ႏလိုႏထိန်ꩻနွောင်ꩻနွောင်ꩻ နမ်းဖြောင်းသꩻဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။ နုဲင်းနဝ်ꩻ မီႏတမွေးတဝ်း အသုမ်ꩻသားလဲ့ ကွပ်သုမ်ꩻတဲင် သꩻလျားထာꩻ ကေႏနပ်တဝ်းတွော့ꩻ မီႏဒေါ့ꩻကြွို့ꩻမာꩻကြွို့ꩻထာꩻနဝ်ꩻ ထွာဒါႏထာꩻရွို့ꩻမာႏ ခွိုင်းဒါႏဥပဒေႏသွူ။ အနွောင်ꩻသားလဲ့ ကွပ်နွောင်ꩻတဲင် မီႏကျွားထာꩻ၊ မောႏထာꩻ၊ ဒေါ့ꩻကြွို့ꩻကြꩻ ဒေါ့ꩻငီႏငါငဝ်းနဝ်ꩻ အသုမ်ꩻသား ခံႏတဒါႏတဝ်းတဲင် ထွာအီဒါႏထာꩻရွို့ꩻမာႏ၊ ခွိုင်းဒါႏဥပဒေႏနေနေသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အသုမ်ꩻသားလဲ့နဝ်ꩻ၊ အနွောင်ꩻသားလဲ့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏငါႏ အွဥဉ်သꩻဒါႏဒါႏသွူ။ ၂၀၁၅-လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယို ကထွိုင်ႏထွူ ကထွိုင်ႏကေႏညာႏထွူလို့ အနွောင်ꩻသားစာႏရင်ꩻနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီ ပါတီနဝ်ꩻ အမျိုꩻသာꩻလွတ်တောႏတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခမ်းသားလွတ်တောႏလဲ့နဝ်ꩻ၊ တွိုင်ꩻဒေႏသတန်တွမ်ႏ ခမ်းနယ်ႏလွတ်တောႏလဲ့နဝ်ꩻ နွောင်ꩻအာလွိုဝင်ꩻသွူ။ ၂၀၁၅-လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ကွပ်အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီ ပါတီနွောင်ꩻအာတဲင် နေင်ႏပေါင်ꩻငတ်ꩻဆီလွို ကအဝ်ႏဒါႏ အုပ်စိုꩻအုပ်ချွုတ်ဒါႏ မန်းခမ်းစဲ့ꩻအစိုႏရ အသွုပ်သွုပ်သီး အာႏဏာႏနဝ်ꩻ လို့သွတ်ꩻထိုꩻခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲးတွော့ꩻ လိုꩻသီးယို ထွိုင်ႏနွောင်ꩻကျင်ꩻဝင်ꩻ၊ အာႏဏာႏထွိုင်ႏအဝ်ႏကျင်ꩻနဝ်ꩻ ကအီႏစွဉ်ꩻဗာႏ အာႏဏာႏယို တယိုꩻတဝ်းတဲင် ဖေႏကထွာဗာႏပုဲင်ႏနုဲင်း (၉၀)လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ ခမ်းသားထီသား အဝ်ႏနန်းတရျိုးလွဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ နဝ်ꩻတွော့ꩻ နိုဝင်ဘာ (၁၀)နီꩻကို ကျောႏညာႏချက်အလꩻ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကအီႏမော့ꩻခွဲးဒေါ့ꩻရီဒါႏ သမ္မတဦးသိန်းစိန်၊ ကာႏကွယ်ႏရေꩻဦးစီးချုပ် ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ ခမ်းသားလွတ်တောႏ ဥက္ကဋ္ဌ သူရဦးရွှေမန်းသီးယို ဖေႏကထွာ ဖေႏကလꩻဒျာႏသွော့အဖြေႏနဝ်ꩻ လိုꩻဖုံႏဆုတောင်ꩻမောင်ꩻကော့ꩻလွဝင်ꩻဖုံႏသွူ။ မီႏထွားဒျာႏ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သီး ကနွို့ဒါႏ လွိုက်ရွေꩻပွယ်ꩻသိုမ်လဲင်ႏ (ပါတွမ်ႏကြားဖြတ်)အဖြေႏနဝ်ꩻ ကထွာဒါႏ စဲ့ꩻဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏသေနာႏလဲဉ်းဒျာႏ၊ အဝ်ႏလိုႏဝင်ꩻသꩻလဲဉ်းဝင်ꩻ၊ အဝ်ႏလိုႏဆွတ်အုံတေ့ꩻတေ့ꩻထိုꩻလဲဉ်းသွူ။ မဲးပွယ်ꩻသိုမ်လဲင်ႏလို့လို့နဝ်ꩻ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နွောင်ꩻထံထိမ်စွဉ်ႏထာꩻတဲင် စဲ့ꩻအစိုႏရအသွုပ်သွုပ်နဝ်ꩻ အကျောင်ꩻပျꩻမဲဉ်ဟဝ်နုဲင်းမုဲင်ꩻဟဝ် တလိုႏနွိုင်ႏဆေꩻငါႏတဝ်းဒွုမ်၊ အဝ်ႏလိုႏအုံချာတရွို့ꩻထိုꩻလဲဉ်းဒျာႏသွူ။ တနယ်ꩻမီႏဒေါ့ꩻဗာႏထဲင်းနဝ်ꩻ ဒီမိုကရေသီနယ်ꩻစနစ်အလꩻ သုမ်ꩻဝင်ꩻလဲ့ အသုမ်ꩻသားအနေႏ ဂုဏ်ႏသိက္ခာႏအဝ်ႏအဝ်ႏ အဝ်ႏလိုႏလဲ့ꩻဖေႏခင်ႏလံးသွူ။ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ "မန်ကင်းတစ်လှည့် ထင်းတလှည့်၊ ရေစီးတခါ ရေသာတလှည့်၊ ငါးဖျံတလှည့် ဗုံလုံတလှည့်"ကရိုꩻဒါႏ မန်းငဝ်းအတွိုင်ꩻ နွောင်ꩻဝင်ꩻလဲ့ တနွောင်ꩻတဝ်းသေႏသေႏ၊ သုမ်ꩻဝင်ꩻလဲ့ တသုမ်ꩻတဝ်းသေႏသေႏ၊ အနွောင်ꩻအသုမ်ꩻကရိုꩻယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏပြောင်ꩻအဝ်ႏလုဲင်ႏလွဝင်ꩻအကျောင်ꩻယို အဝ်ႏလိုႏသေနာႏ အဝ်ႏလိုႏသဖော်ꩻဗွောင်သွူ။ တနယ်ꩻ မီႏဒေါ့ꩻဗာႏထဲင်းနဝ်ꩻ စဲ့ꩻအစိုႏရအနေႏ နေင်ႏပေါင်ꩻငတ်ꩻဆီလွို နေးတွမ်ႏအနယ်ꩻနွောင်ꩻတဲင် နွောင်ꩻဝင်ꩻသေႏသေႏလဲ့ ၂၀၁၅-ယို မဲးပွယ်ꩻအဖြေႏအလꩻ သုမ်ꩻတဗွုမ်တဗမ်ထိုꩻ အမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေသီ ပါတီနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ မီႏနုဲင်းဘာႏသာႏရေꩻငဝ်းအလꩻနဝ်ꩻ "နဲင်ႏငံႏရေꩻသံႏဝွေႏဂ အဝ်ႏလိုႏလꩻလဲဉ်း"မဲဉ်ရိုꩻဖေႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်
  2. ခမ်းသားငဝ်း အမုဲင်-၄၊ အစဲဉ်ႏ-၁