မျန်မာခမ်းထီကို ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ
မျန်မာခမ်းထီကို ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏ(၁၀၀)ရပ်သွူ။[၁] မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ခမ်းကိုထွာလိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း သိုမ်ပွန်းနီပွန်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻသွူတကာႏတဝ်း ခမ်းထီအရန်းကိုလဲ့ ထွာရွုမ်ꩻသုင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါနေနေသွူ။[၂]
မျန်မာခမ်းထီကို ခမ်းရင်ꩻသား လိုꩻမျိုꩻခွိုꩻနွယ်ႏဖုံႏ ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထူႏသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ အစွိုꩻတန်အနေႏနဝ်ꩻ ဖြယ်ခါꩻ အဝ်ႏ(၅)စွိုꩻသွူ။ နဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ခယ်ႏ-တိဗဲက် (Sino-Tibetan)စွိုꩻ၊ မဲင်ꩻ-ခမာ (Austroasiatic)စွိုꩻ၊ တုဲင်း-ကဒုဲင် (Tai–Kadai)စွိုꩻ၊ အဉ်ဒို-ဥရောပ (Indo-European)စွိုꩻ တောမ်ႏ ဩသထိုနီးဆျန်း (Austronesian)စွိုꩻ ဖုံႏဒျာႏသွူ။[၃] အွဉ်ႏနယ်နေးစူ သင်္ကေတဘာႏသာႏငဝ်းငွါလဲ့ အဝ်ႏနေနေသွူ။[၄] ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ပါသော့ꩻ ခယ်ႏ-တိဗဲက် ဘာႏသာႏငဝ်းငွါစွိုꩻတန်ကိုသွူ။
မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]ထွားထဲင်းမန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါခရာႏ
မျန်မာခမ်းကိုနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ မန်းတောမ်ႏ လိုꩻမျိုꩻလင်ဆွိုက်စပ်ဒါႏမန်းဖုံႏ အဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻအာသွတ်ꩻ ထွာဒေႏသခံႏသားတဲင် ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသားနဝ်ꩻ အဝ်ႏ (၃၆ သန်းရပ်)တဲင် ထွာပထမအဓိက ဘာႏသာႏငဝ်းငွါသွူ။ လိုꩻမျိုꩻလင်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏသုင်ꩻဒုတိယဘာႏသာႏငဝ်းငွါအနေႏသွူ။
ခမ်းရင်ꩻသား ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]မျန်မာခမ်းထီကို ကအဝ်ႏဒေါ့ꩻသုင်ꩻဒါႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါတကာႏတဝ်း ဘာႏသာႏငဝ်းငွါအလင်ဖုံႏကထွာဒါႏ ဖြဝ်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၃.၂ သန်း)၊ စောက်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၂.၆ သန်း)၊ စေင်းဖောဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၉၀၀,၀၀၀)ရပ်၊ ချင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါစွုမ်ႏ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၇၈၀,၀၀၀)၊ မဲင်ꩻဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၁.၁ သန်းရပ်)၊ ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ (ဒေါ့ꩻသုင်ꩻသား ၁.၅ သန်းရပ်) တောမ်ႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါအလင် အဝ်ႏ(၁၀၀)ရပ်သွူ။[၁][၃] ဘာႏသာႏငဝ်းငွါယိုဖုံႏ ကဲဉ်းအာနဝ်ꩻ အဝ်ႏထူႏသုင်ꩻ မန်းမဲင်ꩻအက္ခရာႏသွူ။
အိန်းကလေက် ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]မျန်မာခမ်းကိုနဝ်ꩻ မန်းဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ လိုꩻဒေါ့ꩻသုင်ꩻအာသွတ်ꩻ(၃၆ သန်းရပ်) ထွာပထမအဓိက ဘာႏသာႏငဝ်းငွါ၊ အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏငဝ်းငွါနဝ်ꩻ ထွာဒုတိယဘာႏသာႏငဝ်းငွါအနေႏသွူ။[၅] တယ်ႏ ၁၉ ရျာꩻဗူႏ ဗꩻတွိုႏ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၆၄ ဗာႏခိန်ႏနဝ်ꩻ အိန်းကလေက်ဘာႏသာႏယို မျန်မာခမ်းကို ထွာဖိုဗာႏအဓိကဘာႏသာႏသွူ။[၆]
အာႏကွိုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]- ↑ ၁.၀ ၁.၁ Goddard 2005
- ↑ Burmese at Ethnologue
- ↑ ၃.၀ ၃.၁ Lewis 2009, Languages of Myanmar
- ↑ Mathur & Napoli, 2010, Deaf around the World: The Impact of Language
- ↑ Lintner 2003, p. 189
- ↑ Thein 2004, p. 16
- Goddard၊ Cliff (2005)၊ The Languages Of East And Southeast Asia: An Introduction၊ Oxford University Press၊ ISBN 0-19-924860-5
- Lewis၊ M. Paul, ed. (2015)၊ Ethnologue: Languages of the World (18 ed.)၊ SIL International၊ 4 April 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- Lintner၊ Bertil (2003)၊ "Myanmar/Burma"၊ in MacKerras၊ Colin (ed.)၊ Ethnicity in Asia၊ Routledge၊ ISBN 0-415-25816-2
- Thein၊ Myat (2004)၊ Economic Development of Myanmar၊ Institute of Southeast Asian Studies၊ ISBN 981-230-211-5