မျန်မာခမ်းထီ ခမ်းထီရေꩻ
ခမ်းခြွဉ်းဗူႏမျန်မာခမ်းထီ ယို ဒို့ꩻခွုမ်လွေꩻတွမ်ႏဒျာႏ စဲ့ႏတပ်အစွိုꩻအဗူႏစနိတ် သွူ။ နေင်ႏ ၁၉၉၀ ဗာႏ ယို ခမ်းသားလွတ်တောႏ ကို လွိုက်ရွေꩻခံႏ နမ်းခြောင်ꩻတန်ဖုံႏ ယို ထွို့ႏဗူႏလွေꩻခန်း အဝ်ႏညာꩻခမ်းခြွဉ်းဗူႏမျန်မာခမ်း အမျိုꩻသာꩻညွန့်ပေါင်းအစိုႏရအစွိုꩻတဲင်ꩻ အစွိုꩻနဝ်ꩻဆောင်ႏအိုမ် ယို ထွာလွေꩻဒျာႏ မျန်မာခမ်းဒီမိုကရေစီ ဗွိုန်ဗန်တဲႏဆို့ႏရေႏအတာႏ နဝ်ꩻမ ၁၉၉၀ ဗာႏ လာဒီဇင်ဘာယို ထွို့ႏဗူႏလွေꩻခန်းနဝ်ꩻသွူ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ခွိုꩻဖူးပေႏ ဦးစိန်ဝင်ႏ ယို ထွာလွေꩻခန်း အစွိုꩻနဝ်ꩻ ဝန်ႏတန်ချုတ် (ခမ်းနမ်းထွားတန်)သွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻ အဝ်ႏညာꩻခမ်းခြွဉ်းဗူႏမျန်မာခမ်း အမျိုꩻသာꩻညွန့်ပေါင်းအစိုႏရအစွိုꩻ ယို မာꩻပုဲင်ႏခွင်ꩻအဝ်ႏဆေ့ꩻငါႏတွော့ꩻ မျန်မာခမ်းအကို ထွာꩻဒျာႏ တရာꩻတဝင်ႏတောဝ်းအစွိုꩻအကျောင်ꩻ ကေႏညာႏခံႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ အခိန်ႏနဝ်ꩻတွင်ꩻယို ပိုႏလ်တန်သန်းရွှေ ယို ထွာလွေꩻခန်း ခမ်းထီအကဲႏ နဝ်ꩻသွူ ခမ်းထီ ခွꩻသာႏရေꩻတွမ်ႏလွိုင်ႏကွုန်ꩻထင်ႏထိုꩻရေꩻကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ လဲ့ꩻဝေꩻဒျာႏနဝ်သွူ။ ဝွေꩻယို မာꩻပဲင်ႏခွင်ꩻအာႏဏာႏတန်သွတ်ꩻနဝ်ꩻမ ခမ်းနမ်းထွားတန်ဖုံႏ တွမ်ႏ အစိုႏရအစွိုꩻနွို့ ဖုံႏယို ကြုဲင်ꩻခင်ႏလမ်းဖုံႏ၊ ကြုဲင်ꩻအရာႏဖုံႏ၊ တွမ်ႏခမ်းအာအလောင်ႏလင်အခါႏယိုလဲ့ အဓိကကျဒါႏ အွောဉ်ႏထွော့ချက်ဖုံႏယို ဝေꩻမာꩻဒျာႏသွူ။ တွိုႏလွေꩻ နေင်ႏ ၂၀၀၄ ဗာႏ လာအောက်တိုဘာ ယို ပိုႏလ်တန်ခင်ညွန့် ထွာꩻလွေꩻခန်း ခမ်းနမ်းထွားတန် ထွူ တဲင်ꩻ လုဲင်ႏတင်လွေꩻတွမ်ႏ ပိုႏလ်တန်စိုးဝင်း နဝ်သွူ။ ပိုႏလ်တန်စိုးဝင်း ယို အဝ်ႏဗော့ꩻတသေႏဒျာႏ ပိုႏလ်တန်သန်းရွှေ အကျောင်ꩻသေꩻထွꩻဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းနမ်းထွား(ဝန်ႏတန်)ခင်ႏလမ်း ကဲဉ်းအာအာတွမ်ႏ အစိုႏရခင်ႏလမ်း ကဲဉ်းအာအာဖုံႏယို စဲ့ႏတပ်အရာႏတန်ဖုံႏ ထူႏလို့ဒျာႏ အရာႏထွူတဲင် ခြွိုင်ႏသန်ꩻရေꩻ၊ ပညာႏရေꩻ၊ ထာꩻမာꩻသားအရေꩻ၊ တဲမ်းထွို့ႏရဲဉ်ꩻမာꩻရေꩻ တွမ်ႏ စီꩻပွာꩻရေꩻ ခမ်းနမ်းထွာႏတန် ခင်ႏလမ်းဖုံႏယိုလဲ့ ခမ်းရင်ꩻသားဖုံႏအဝ်ႏထူႏလွေꩻဗာႏဒျာႏ တာႏဝန်ႏနဝ်သွူ။
မျန်မာခမ်းကို အဓိက ပါတီတန်ဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အမျိုꩻသာꩻ ဒီမိုကရေစီ အစွိုꩻချုတ် တွမ်ႏ ဖြဝ်ꩻအမျိုꩻသာꩻဒီမိုကရေစီအစွိုꩻချုတ် ဖုံႏသွူ။ ပါတီတန်ယိုနီဗာႏ ရုဲင်ꩻတသွိုးမုꩻဖုံႏယို အစိုႏရနဝ်ꩻခွုမ်ခြေင်းကတွောင် ခါꩻသွူ။ ခမ်းရင်ꩻသားအလောင်းလင်နမ်းခြောင်ꩻ ပါတီပေႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏဒျာႏ နဝ်သွူ။ အတွိုက်ႏအခံႏ တွမ်ႏ ခမ်းထီအရေꩻ ယို အဝ်ႏဆေ့ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ယဟန်ႏပါတီပေႏဖုံႏ နဝ်ꩻ တရာꩻတဝင်ႏတောဝ်းအကျောင်ꩻ ကေႏညာႏခံႏဗာႏနဝ်ꩻသွူ ။ လိုꩻအခွင်ꩻအရေꩻအုံပွေါးထွားရေꩻအစွိုꩻ (Human Rights Watch) တွမ်ႏ စွုမ်ႏခမ်းဆုဲင်ႏရာꩻ လွောတ်သꩻခွꩻခွင်ꩻရေꩻ အစွိုꩻ (Amnesty International) တဲ့ပါပါ ပါတွမ်ႏ အစွိုꩻအဗူႏအလင်ꩻဖုံႏ ထေꩻတဲမ်းထန်ႏအလꩻ လိုꩻအခွင်ꩻအရေꩻ တောင်ꩻမတ်အကို စဲ့ႏအစိုႏရ ယိုကုဲင်တန်လဲဉ်းသွူ။ [၁]
အာႏကွိုꩻ
[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]- ↑ Country Profile: Burma။ Foreign and Commonwealth Office။ 31 July 2003 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2006-07-07 တွင် ပြန်စစ်ပြီး