မွန်းဒီႏ-တခစ်ရောႏဂါႏ

"မွန်းဒီႏ၊ တခစ်ရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ"

မွန်းဒီႏနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"ဝက်ခြံ"၊ တခစ်(တဆစ်ꩻ)နဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"တင်းတိတ်"နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မွန်းဒီႏ-တခစ်ကရိုꩻနဝ်ꩻ တွမ်ႏသွူႏသာႏ ကပေါႏလိုꩻနမ်းလောင်းနဝ်ꩻ ဗွိုန်လွဝင်ꩻ၊ မဉ်ႏအွဉ်ႏအရေꩻလဲ့ ထွာအရေꩻ၊ မဉ်ႏအဝ်ႏတဝ်းအရေꩻလဲ့ ထွာတဝ်းအရေꩻသွူ။ လိုꩻသီးယိုနဝ်ꩻ ကျွိုက်ထာꩻတရေꩻလွောန်းလွောန်းတဲင် ကမာꩻတကုဲင်ဒါႏအီဒါႏလိုꩻမဲ့ငါ မွန်းဒီႏ တခစ်ဖုံႏယိုနဝ်ꩻ တကျွိုက်တဝ်း' မဲန်မာꩻထိုꩻမားလွောန်းလွောန်းသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ မွန်းဒီႏ တခစ်ကထိုꩻမားအီဒါႏ၊ ကသက်သာႏအီဒါႏ တသီႏအနယ်ꩻဖုံႏလဲ ပေါႏပေါက်မော့ꩻထီႏလွောန်ဗာႏသွူ။ ကွယ်ႏတွော့ꩻ မွန်းဒီႏ'တခစ်ထိုꩻမားအီဒါႏ အနယ်ꩻသေႏချာႏ၊ အနယ်ꩻရျာꩻခေါင်ꩻဗွေဖုံႏနဝ်ꩻ အလွိုးတအဲန်ထဝ်းသွူ။

ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ကမ္ဘာႏလောင်းယို ခမ်းထီတွိုင်ꩻ ခင်ႏလံးတွိုင်ꩻ ဝေင်ꩻတွိုင်ꩻ ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ ဖျင်တရေꩻအီလွိုး တခြိုꩻအမျိုꩻမျိုꩻကိုနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏ'တခစ်ထိုꩻမားအီတခြိုꩻတသီႏဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါအာတန်လဲ့ လိုꩻလင်တွမ်ႏရိုꩻပုဲင်ႏ ဆရာႏဝွန်ႏခို ဆရာႏဝွန်ႏမူႏ နမ်းကိုႏတဲင်ႏမဉ်ႏတဲ့ ဝွေꩻသီးမွန်းဒီႏ တခစ်ဖေႏကထိုꩻမားနဝ်ꩻ ဝွေꩻသီးတလိုမ်ꩻလာꩻနွောင်ꩻတဝ်း၊ ဝွေꩻသီးမာꩻတဒါႏတဝ်းဒျာႏနေနေသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ အကျိုꩻဟော်ꩻနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏ တခစ်ထိုꩻမားအီနွောင်ꩻရိုꩻစွောန်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ ချင်းယွုမ်းဗာႏဒျာႏသွူ။ ခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ တယွုမ်းငါႏတဝ်းသွူ။ ခွန်ကုဝေ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ တသီႏမွန်းဒီႏ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ လိတ်အုပ်လိတ်စောင်ႏ၊ ဂျာနယ်မဂ္ဂဇင်းကို ဝင်ꩻတဲမ်းလွောန်အနယ်ꩻအဝ်ႏတွော့ꩻ တဲမ်းနယ်ဗာႏဒျာႏ၊ ရျာꩻခေါင်ꩻဗွေ ဟဝ်အီနွောင်ꩻစွဉ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့ တယွုမ်းငါႏတဝ်းသွူ။

မွန်းဒီႏတွမ်ႏတခစ်ယိုနဝ်ꩻ ပေါႏမဲ့ငါလောင်းနုဲင်းနုဲင်း၊ မာꩻတကုဲင်လိုꩻလွိုးနုဲင်းနုဲင်း၊ ရောႏဂါႏတန်ထွာနွောင်ꩻအီစွောန်ႏ အသက်အန္တရာယ်ႏတမွေးတဝ်း နုဲင်းနုဲင်းတွော့ꩻ တသီႏနယ်ꩻတဲ့ ယနယ်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ ရောႏဂါႏနီမျိုꩻ ဟဝ်သက်သာႏအီနွောင်ꩻနုဲင်းနုဲင်းတွော့ꩻ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻတဲ့ တဲမ်းညီꩻအွောန်ႏညီꩻဗာႏလွဝင်ꩻ တပုက်ချင်ႏနုဲင်းယိုသွူ။ ကတကျွိုက်တဝ်း၊ ကတလိုႏတဝ်း မွန်းဒီႏ-တခစ်သား၊ ကမဲန်အွောန်ႏတရေꩻ၊ ကမဲန်ဖျင်တရေꩻလွိုးသားဖုံႏနဝ်ꩻ ကျွိုက်အနယ်ꩻမုဲင်ꩻလဲ့ ထူႏသုံꩻလိုမ်ꩻလာꩻအီစံꩻ အဝ်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။ ခွန်ကုဝေတဲ့ တစံꩻအီဗာႏတဝ်း တနယ်ꩻနယ်ꩻသွူ။

မွန်းဒီႏ'တခစ်ထိုမား တသီႏနယ်ꩻဖုံႏ

• ၁။ ခွန်ယောင်ꩻတင်ႏ နင်ႏယောင်ꩻရေꩻသီးမဲ့ငါလောင်း မွန်းဒီႏမဉ်ႏပေါႏနဝ်ꩻ ပေန်နျာႏခူꩻ (ဂုံညင်းစေ့အဆံ) အယာႏကိုဗွာဗွာ တွမ်ႏသိန်ꩻခိုႏယို မူရော်ꩻတဝင်ꩻ လုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူအောက်ꩻယို သူႏဖေႏသွော့ တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနေား၊ မီႏပေါႏစလဲ့ မဲ့ꩻထိုꩻမားခွုန်ꩻ၊ အမီႏဖြားလဲန်းတဲ့ မဲ့ꩻအမဉ်မွိုင် ပꩻမွိုင်ထိုꩻဒျာႏသွူ။ တသီႏယိုနဝ်ꩻ သွီႏယာႏကိုကအဝ်ႏဒါႏ အတအွိုကုဲင်ဖုံႏယို အစုတ်ꩻထန်ႏလွဉ်ဖေႏအကဲင်ငွါကိုသွူ။
• ၂။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ တသီႏနယ်ꩻထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဩဇာႏခူꩻသဲင်ယို သော့ꩻရော်ꩻတွမ်ႏ ထွန်အိုမ်ပြူးဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ ခြွုတ်ပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻညီꩻသွော့တဝင်ꩻနေား၊ မဉ်ႏပဲစ်ꩻသွူနဝ်ꩻ အွဉ်ႏပြောက်ဖေႏသွော့မွန်းဒီႏနာလောင်းနဝ်ꩻနေား၊ မဉ်ႏလꩻ (၃)နီꩻနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏအရွီးပါလန်ထန်ႏထိုꩻဒျာႏတဲင် မဲ့ငါတကုဲင်ဗာႏတဝ်းသွူ။
• ၃။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ငိုရွီးဆꩻဆꩻတွမ်ႏ သနပ်ခါꩻရွီး ၂-မျိုꩻယို မူရော်ꩻသွူလွဝင်ꩻ လုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏမူထွူအအောက်ꩻယို သော့ꩻတွမ်ႏထွန်အိုမ်ဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ မွန်းဒီႏလောင်းနဝ်ꩻနေား၊ မဲ့ꩻဟဝ်သက်သာႏလိုꩻမားလွောန်ဒျာႏသွူ။
• ၄။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားအီနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ကဝ်ႏစံကာꩻ (တရုတ်စကား)ရွီးတွမ်ႏ သနပ်ခါꩻရွီး ၂-မျိုꩻယို အွဉ်ႏသဲင်ထောင်းဖွန်ႏညီꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ နွတ်အောက်ꩻတွမ်ႏဒဲန်ထီထွူတဲင် မာꩻခါꩻသွော့အတဲင်းနေား၊ မီႏလိုႏသူႏနဝ်ꩻ မူချာယင်းလုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ သူႏဖေႏသွော့မွန်းဒီႏလောင်းနေား၊ ထိုꩻမားသက်သာႏ မဲ့ငါတရေꩻယင်းဒျာႏသွူ။
• ၅။ တသီႏမွန်းဒီႏ ထိုꩻမားနယ်ꩻထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻဖါးရာႏဖြားဖြားယို ခွိုင်းကလိုႏစေ့ꩻအထီထွူတဲင် ချင်းသော့ꩻရော်ꩻတွမ်ႏ ဇဝက်သာꩻဖွန်ႏတွော့ꩻ ကွယ်လꩻလꩻညီꩻသွော့တဝင်ꩻနေား၊ တသီႏထီစပ်ထွူယိုနဝ်ꩻ သော့ꩻသေꩻခါꩻ ဗုတ်ꩻ (ပလဲင်ꩻ)ပေႏကိုတဲင် သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့ မွန်းဒီႏနဝ်ꩻနေား။
• ၆။ တသီႏမွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဆုံဆူႏပွမ် (ကသစ်ဖု)ယို မူသွူလုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့နေား၊ မဲ့ꩻဟဝ်သက်သာႏလွဉ်ဒျာႏသွူ။ ဆုံမွူးနဝ်ꩻ ဒုံထျꩻရပ်ကို မီႏတအဲန်ထဝ်းလဲ့ ဖြေꩻဗာႏဝေင်ꩻကိုသွူ။ တသီႏယိုနဝ်ꩻ တခစ်ရောႏဂါႏလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။
• ၇။ တသီႏမွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဟန်ႏနွန်းသီးမောင်ꩻယို မူတွမ်ႏဟူထီတွော့ꩻ သူႏဖေႏကုဲင်းကုဲင်းသွော့နေား။
• ၈။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖေါက်နောက်ꩻလာႏယို ပသေကြောင်းကြောင်း ထောင်းပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻသွူတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နေနေသွူ။
• ၉။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ခါꩻတူႏ(အယာႏအကို)ယို မူအာအာထွူတဲင် မွူးဟာခိုႏ ပေါႏအီႏဗေင်ႏထာꩻနဝ်ꩻ သူႏဖေႏဒွုန်ဒွုန်သွော့ မွန်းဒီႏလောင်းနဝ်ꩻ၊ မွူးရဝ်ꩻပေါႏဗေင်ႏထွိုင်ႏလဲ့ ဖြားကြောင်းကြောင်းမဲ့ငါတွမ်ႏ သပ္ပျာႏကာဘော်လိပ်နေား။
• ၁၀။ မွန်းဒီႏ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ တသီႏနယ်ꩻနဝ်ꩻ ညိုးမွူးတန်တန်အဆူႏပိုမ်ပိုမ်ပူႏပူႏ (လက်ပံဆူးဖု)ယို မူတွမ်ႏပိုမွိုနဲန်းထီတဲင် သူႏဖေႏမွန်းဒီႏ တခစ်လောင်း တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏ တခစ်ထိုꩻမားနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
• ၁၁။ မွန်းဒီႏ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ နံးမန်ꩻယဝ်ꩻ (ခြံစည်းရိုးကြက်ဆူ)အလာႏယို လဲန်ႏထွူတဲင် ထူႏခါꩻသွူအရာႏစီႏ ကတဗဲက်ꩻနဝ်ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်ဒျာႏသွူ။
• ၁၂။ မွန်းဒီႏ ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏလောင်းယို အွဉ်ႏပယ်ဖေႏသွော့ ထွန်အိုမ်နေား၊ ထွန်အဲင်ႏတွော့ꩻ အီႏယော့ꩻလွောန်သွူနဝ်ꩻ မူသူႏလုဲင်ႏဇာတိဖိုလ်ႏရာႏနေား။
• ၁၃။ နခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻနဝ်ꩻ မွူးဟာခိုႏနဝ်ꩻ သူႏဖေႏနံးမန်ꩻဟန်ႏလွူးနဝ်ꩻ ထိုꩻမားနွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
• ၁၄။ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဘယတသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ တသာႏသိန္ဓော်ꩻတူႏ (သိန္ဓောဆားခဲ)ယို မူသူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
• ၁၅။ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ငဖြူကြီး"မွူးအရွီးယို မူသူႏတွမ်ႏမေ့ဒီႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်နွောင်ꩻဒျာႏသွူ။
• ၁၆။ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ နံႏသာႏဗွာယို မူရော်ꩻတွမ်ႏလက်ချာꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏခွိုꩻခွိုꩻသွော့နေား၊ နံႏသာႏဗွာ၊ လက်ချာꩻယိုနဝ်ꩻ ဖြေꩻဗာႏဒျာႏဘယတသီႏဆဲင်ႏဝေင်ꩻကိုသွူ။
• ၁၇။ မွန်းဒီႏထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ချင်ꩻခါးရူႏရာႏ (ကြက်ဟင်းခါး)ရာအခူꩻယို ခြွုတ်ပဲစ်ꩻရော်ꩻတဝင်ꩻတွမ်ႏတသာႏတွော့ꩻ မီႏလိုႏသူႏသွူလဲ့ ကလိုႏဒါႏအဆေ့ꩻအအာယို ထူႏဖျောႏရော်ꩻသံးတွမ်ႏဒဝ်ဆေ့ꩻဆေ့ꩻတွော့ꩻ သူႏဖေႏသွော့ တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏနေား။
• ၁၈။ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻအွန်ရာႏအကို အယာႏကအဝ်ႏပယ်ဒါႏ အခြုံဆွော့ꩻဆွော့ꩻ (အုန်းမုတ်ခွံ)ယု ပသေကြောင်းကြောင်း မူသွူလုံးပဲန်လောင်းတွော့ꩻ ဖြားမဲ့မုဲင်ꩻခါ၊ လူးထီထွူမုဲင်ꩻခါလဲ့ သူႏဖေႏသွော့နေား၊ နွုတ်ꩻသွစ်ꩻနီꩻငါ မဲ့ထိုꩻမားဒျာႏသွူ။
• ၁၉။ တခစ်ထိုꩻမားနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ အီႏဗေင်ႏသွူထာꩻမွူးဟာခိုႏနဝ်ꩻ ဖြားကြောင်းကြောင်းမဲ့ငါ တွမ်ႏသပ္ပျာႏထွူတဲင် ထူႏတသီႏတငါပွစ်တွော့ꩻ သူႏဖေႏသွော့တခစ်နဝ်ꩻနေား၊ တသီႏတငါပွစ်ဖေႏကစွုမ်းသော့ꩻယာႏကိုနဝ်ꩻ ပွစ်ဖေႏညညညတွမ်ႏစူထွူမꩻ ကွဲးဗေင်ႏနေား။ မွူးရဝ်ꩻခိုႏ ပေါႏဗေင်ႏထွိုင်ႏလဲ့ ဖြားဖေႏကြောင်းကြောင်းယင်းမဲ့ငါ တွမ်ႏသပ္ပျာႏနေား၊ မာꩻဖေႏသွော့နုဲင်းယို စွုမ်ႏဟာစွုမ်ႏရဝ်ꩻနေား၊ ပေါႏမွူးနီꩻ *၂၀-ရပ်သွူနဝ်ꩻ တခစ်ထိုꩻမားကြောင်းထိုꩻစွဉ်ႏဒျာႏသွူ။
• ၂၁။ မွန်းဒီႏကပေါႏကုဲင်း ကပေါႏအာဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ မွန်းဒီႏကပေါႏဗာႏယိုနဝ်ꩻ ဆရာႏဝွန်ႏသီးရိုꩻ "ဘက်တီးရီးယား"သေ့ꩻမာꩻထွာဒျာႏ နုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် "ဘက်တီးရီးယားသေ့ꩻ"ဖေႏကဗွို့ꩻလꩻပုဲင်ႏနီမဲ့ငါနဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏဖြားကြောင်းကြောင်းမဲ့ငါ တနီꩻ ၂-၃လဲင်ႏသွူ။

ယဟန်ႏနဝ်ꩻ သွီႏကို အပုတ်အေသင် အလျားအတအွိုအာတွော့ꩻ ထွာလွဉ် မွန်းဒီႏနုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏတဲင် မွန်းဒီႏကပေါႏကုဲင်း၊ ကပေါႏအာဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ထာꩻအံႏအရသာႏလျားမျိုꩻ၊ ထတိုႏ ထသေင် ငပိ ထိုဖူꩻယိဉ်း-စတဲင် အအွို့ꩻအသေင်မျိုꩻယို အဝ်ႏလိုႏအံႏအာငါႏတဝ်း၊ အဝ်ႏလိုႏအံႏအာအာပါ အရသာႏဆျာႏခါႏမျိုꩻဖုံႏသွူ။ ဟို့ꩻလဲ့အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏချုက်တဝ်း၊ ဟိုꩻမီႏချုက်လဲ့ အံႏဖေႏဗာႏ တသီႏဟို့ꩻပနဲန်ႏသွူ။