ယဲ့၊ မျင်ꩻသရွိုက်
ယဲ့ကရိုꩻနဝ်ꩻ ကဲဉ်းအာအာ အဝ်ႏဒျာႏလိုꩻပေႏဟို့ꩻကိုလဲ့ မျင်ꩻတရွိုက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ ကဲန်းအာအာ အဝ်ႏဒျာႏလိုꩻတန်ဟို့ꩻကိုသွူ။ ယဲ့'မျင်ꩻသရွိုက် ၂-မျိုꩻယိုနဝ်ꩻ ကွာႏဒျာႏအဆေ့ꩻအအာလွုမ်ꩻ၊ လိုꩻပေႏလိုꩻတန် အဝ်ႏလို့ဒျာႏသွူ။ ယဲ့ဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ အပေႏအတန်တွမ်ႏ ယဲ့ဟံႏကိုတကွာႏတဝ်း၊ ကွယ်ႏတွော့ꩻ ယဲ့ဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ အရောင်ႏတနျာႏတဝ်း နုဲင်းယဲ့ဟံႏကို၊ အရောင်ႏဗွာဒျာႏသွူ။ မင်ꩻသရွိုက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ အနမ်းတတန်တဝ်းနုဲင်းယဲ့၊ အနမ်းပေႏနုဲင်းလေႏကြွို့ꩻ လူႏဆꩻစက်ယွို့နဝ်ꩻလွုမ်ꩻတွော့ꩻ အရောင်ႏဗွာဒျာႏနေနေသွူ။
လိုꩻပေႏ ယဲ့မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ အလက္ခဏာႏထင်ႏသျာꩻဒျာႏလဲ့ လိုꩻတန်ယဲ့အဝ်ႏ၊ မျင်ꩻသရွိုက်အဝ်ႏနဝ်ꩻ လက္ခဏာႏထင်ႏသျာꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏအကျောင်ꩻလဲ့ စွုမ်ႏဖြာꩻတသေကြွို့ꩻတဝ်းသွူ။ နုဲင်းခွန်ကုဝေနဝ်ꩻ ရိုꩻဒျာႏယဲ့တအဲန်ထဝ်းလဲ့ ထွိုင်ႏအံႏတသီႏနုတ်ဟို့ꩻ မောက်ꩻခင်ႏကယ်ꩻ ခꩻတလဲင်ႏနဝ်ꩻ ပါလွေꩻတွမ်ႏယဲ့တဲင် ယဲ့အဝ်ႏအကျောင်ꩻ ကွဲးသေငါႏသွူ။ ယဲ့ဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"သန်ကောင်"၊ မျင်ꩻသရွိုက်နဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"တုတ်ကောင်"သွူ။ ယဲ့မျင်ꩻသရွိုက်ကအဝ်ႏဗာႏ လိုꩻဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ နီကအံႏဒါႏဒဲဉ်စတဲင် အာဟာႏရ၊ နီကအွꩻဒါႏထီယို ကွပ်တစင်ကြောင်းတဝ်း၊ ယဲ့ဒီႏယဲ့စွိုး၊ မျင်ꩻသရွိုက်ဒီႏမျင်ꩻသရွိုက်စွိုး ပါသော့ꩻညီꩻတွော့ꩻ အဝ်ႏဗာႏပွါꩻသော့ꩻဗာႏ လိုꩻဟို့ꩻကိုသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ယဲ့-မျင်ꩻသရွိုက် ဖေႏကပေါႏသော့ꩻပုဲင်ႏ လိုꩻဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ နီကအံႏဒါႏ အာဟာႏရယို အဝ်ႏလိုႏစင်စင်ကြောင်းကြောင်း၊ နီဖွိုင်ꩻဝန်ႏဖုံႏယို အဝ်ႏလိုႏပသေကြောင်းကြောင်း၊ နီစူယို အဝ်ႏလိုႏဟွာႏကြောင်းကြောင်း တွမ်ႏသပ္ပျာႏဖုံႏသွူ။
ယဲ့ကအဝ်ႏဒါႏလိုꩻနဝ်ꩻ ဟို့ꩻပူႏ၊ ဟို့ꩻပုံးထွူတဲင် ပဒေကုဲင်းနဲန်ꩻထန်ႏဒါႏ၊ ကတူႏစူခင်ႏဖုံႏ ကုဲင်းခွꩻဒါႏ၊ နီကအံႏဒါႏ အာဟာႏရယို တထွာတဝ်းအာႏ၊ အာႏယွမ်ꩻအာႏဆေ့ꩻ၊ တွမ်ႏစူနုံ ကုဲင်းစိယွဲးဒါႏနေ့ꩻဖူအို၊ ဗေင်ႏထာꩻတဲ့ ကုဲင်းစုဲင်ဒါႏတငါ၊ ကုဲင်းဗေင်ႏတခို့ဒါႏထာꩻ၊ မက်ထာꩻနွုမ်ꩻတရီ၊ ဟို့ꩻမီႏလွေꩻလဲ့ အရောင်ႏဗွာ အလွီးနွုမ်ꩻဆျာႏ၊ ဟို့ꩻကုဲင်းလွေꩻဒါႏအထီ၊ ဟို့ꩻလွေꩻသွီႏဒါႏ၊ အုံထာꩻလဲ့ မဲန်အုံဒျာႏခင်ႏလံးခွꩻခွꩻကို-စတဲင် လက္ခဏာႏနုဲင်းယို တစွိုးစွိုးတမျိုꩻမျိုꩻ တရိုꩻတဝ်း၊ နီစွိုးနီမျိုꩻမာꩻကီတရိုꩻတဝ်း မီႏပေါႏမီႏထွာလွဉ်နဝ်ꩻ ယဲ့ကုဲင်းအဝ်ႏဒါႏသွူ။ မီႏမော့ꩻမီႏထီႏလွဉ် လက္ခဏာႏနုဲင်းယိုနဝ်ꩻ ယဲ့ကုဲင်းအဝ်ႏတဲင် အဝ်ႏလိုႏပျꩻနယ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်ဆရာႏဝွန်ႏသွူ။ မွေးတဝ်းတဲ့ ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ တသီႏယဲ့လင်ꩻ တစွိုးစွိုးယို အကျိုꩻဟော်ꩻအတွိုင်ꩻ၊ အနယ်ꩻမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ အဝ်ႏလိုႏဖေႏအံႏသွူ။ မွေးတဝ်းတဲ့ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ တသီႏယဲ့နယ်ꩻဖုံႏ နုဲင်းလယိုအကို တနယ်ꩻတဝ်းလဲ့ တနယ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏမာꩻဖေႏ၊ အဝ်ႏလိုႏဖေႏအံႏသွူ။
တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻဖုံႏ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- ၁။ လိုꩻပေႏအလွိုးယဲ့မီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ သေခင်ႏမီႏတွမ်ႏဆေꩻဒန်ꩻယို အယာႏခဉ်ႏတွာ မာꩻဖွန်ႏရော်ꩻတဝင်ꩻတွော့ꩻ လိုꩻပေႏတနေင်ႏနဝ်ꩻ ဖေႏအံႏသွော့ ခြဲက်ꩻခူꩻသိုမ်ခြဲက်ꩻရပ်နေား၊ ဆေꩻဒန်ꩻနဝ်ꩻ မန်းဟဲ့ꩻ"ကျောက်ဆေးဒန်း"တဲင် ဝေင်ꩻကို ဘယတသီႏဆဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻအဝ်ႏစာဒျာႏသွူ။ သေခင်ႏမီႏနဝ်ꩻ ဟံးပေါင်းခြေားသွူ။
- ၂။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ လုံးဟီႏတွမ်ႏ သိန်ꩻခိုႏယို ခြွုတ်ရော်ꩻတဝင်ꩻတွော့ꩻ သူႏဖြွꩻလင်ꩻလဖေႏသွာ့အဟို့ꩻနေား၊ တလဲင်ႏ တလဲင်ꩻတဝ်းလဲ့ သူႏဖြွꩻဖေႏသွော့ အလဲင်ႏလဲင်ႏနေား။
- ၃။ တသီႏယဲ့နဝ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မဲလေင်းကြွန်အိုခြုံ (နဂျီအိမ်)ယို စဲထီတွော့ꩻ ထူႏအထီ စဲစ်ကြောင်းကြောင်း ဖေႏအွꩻသွော့နေား၊ အဆေ့ꩻအအာနဝ်ꩻ ချင်းဒျာႏသွော့နေား။
- ၄။ တသီႏယဲ့နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ထွန်ဖွန်ႏ၊ ယာမန်း၊ သိန်ꩻခိုႏ-သိုမ်မျိုꩻယို ခြွုတ်ရော်ꩻသွူတဝင်ꩻတွော့ꩻ ဖျောႏတွမ်ႏနံးမန်ꩻမောက်ꩻအွန် သူႏဖြွꩻနွုမ်ꩻနွုမ်ꩻဖေႏသွော့ အဟို့ꩻနေား။
- ၅။ တသီႏယဲ့နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ သင်္ဘောꩻရာႏမဉ်အခူꩻယို ကွယ်နွတ်ရော်ꩻတွမ်ႏ တောင်းလျက်ꩻထန်ꩻတွော့ꩻ ချင်းဖေႏအံႏသွော့နေား၊ ဖေႏအံႏတလဲင်ႏ လင်ꩻတဝ်းလဲ့ ဖေႏအံႏထဲင်းထဲင်းသွော့နေား။
- ၆။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻကေင်ရာႏမဉ်ယို ကျာႏဖေႏသွူပဉ်တူႏတူႏတွော့ꩻ ကြူးတွမ်ႏတဝတ်ꩻ(တမူ)ထီတဲင် ချင်းဖေႏအံႏသွော့နေား၊ အနယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ အံႏယိုꩻတဲင် တနေင်ႏတလဲင်ႏ၊ နီလဲင်ႏ အဝ်ႏလိုႏဖေႏအံႏဒျာႏသွူ။
- ၇။ တသီႏယဲ့နယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ချင်ꩻခါးတကီႏ (ချင်ꩻခါးရူႏရာႏ) (ကြက်ဟင်းခါး)လာႏယို ပသေကြောင်းကြောင်း တနီႏပဲစ်ꩻပဲစ်ꩻ စေ့ꩻအထီတွော့ꩻ ချင်းဖေႏအွꩻသွော့နေား။
- ၈။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မောက်ꩻကေင်လာႏယို ထောင်းပဲစ်ꩻသွူ ဆိုမ်ႏကြောင်းကြောင်းကိုတွော့ꩻ စေ့ꩻအထီ ချင်းဖေႏအွꩻသွော့နေား၊ ဖေႏအွꩻတလဲင်ႏ မီႏလင်ꩻတဝ်းလဲ့ ဖေႏအွꩻထဲင်းသွော့နေား။
- ၉။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ဘော်စကိုင်း"စော့ꩻဆားယို သွတ်ꩻထွူသွယ်ꩻဆားဆားတွော့ꩻ ကြူးအံႏသွော့နေား၊ ဘော်စကိုင်းနဝ်ꩻ ဒုံတွိုင်ꩻရပ်တွိုင်ꩻ အဝ်ႏလွိုႏဒျာႏသွူ။ ဘော်စကိုင်းစော့ꩻသွတ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ကြူးအံႏမာꩻဟန်ႏအိုလဲ့ အွီႏဒျာႏ၊ သွတ်ꩻထွူတွော့ꩻ အံႏကေားအံႏကဲး ခဲဉ်ႏထောင်း ခဲဉ်ႏအောက်ꩻလဲ့ အွီႏဒျာႏသွူ။ အဝေရာလဲ့ အဝ်ႏဟဲ့ꩻသွူ။
- ၁၀။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ဂန့်ဂလာ"မွူးယို ပသေကြောင်းကြောင်းသွူတွော့ꩻ တနီႏပဲစ်ꩻ စေ့ꩻအထီ ချင်းဖေႏအွꩻသွော့နေား၊ ဂန့်ဂလာနဝ်ꩻ ဒေါ့ꩻဒျာႏခမ်းခါ၊ အမွူးအဝ်ႏတထိုမ်ꩻ တသောင်ꩻရပ်နဝ်ꩻလွုမ်ꩻ၊ အရသာႏခါႏသွူ။ ဂန့်ဂလာနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်း(ခမ်းခွꩻ)ယို တအဝ်ႏကြွို့ꩻတဝ်း၊ အဝ်ႏအာဒျာႏ ခမ်းလျား (မန်းဖဲ့ꩻ)ကိုသွူ။
- ၁၁။ တသီႏယဲ့ အယိုꩻသွတ်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏတန်တန်တဒီႏယို အိုႏအပီသွယ်ꩻဗွိုဗွိုထွူတဲင် ဝန်ႏတအုတ်ꩻတဗီႏကို ချင်းသော့ꩻထီဖေႏကအွꩻလို့နွောင်ꩻတွော့ꩻ စဲးသွော့ဖက်ꩻဗိုႏသွယ်ꩻထွူနဝ်ꩻ တနီႏနေား၊ စဲးမွူးရဝ်ꩻခိုႏ မွူးဟာ အွꩻသွော့နေား၊ ဖက်ꩻဗိုႏနမ်းနဝ်ꩻ အံႏပါတဝ်း၊ အွꩻအထီလွုမ်ꩻနေား၊ ယဲ့ဟို့ꩻကိုနဝ်ꩻ တခံႏနွောင်ꩻတဝ်း၊ အနိစ္စခန္ဓာႏပြောင်ꩻခန်းဒျာႏ ဟို့ꩻကိုတဲင် ပေါႏဟို့ꩻလွေꩻလဲ့ ပါထန်ႏခန်းဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ဖက်ꩻဗိုႏဒီႏစဲးထီယိုနဝ်ꩻ ဆီႏတဟဝ်တဝ်း၊ ဆီႏလျား၊ ဆီႏတနျာႏ၊ ဆီႏဆေ့ꩻဖုံႏ၊ ကျောက်ကပ်တဟဝ်တဝ်းဖုံႏ၊ ခြောက်တဲႏရောႏဂါႏဖုံႏနဝ်ꩻလဲ့ ဟဝ်အီနွောင်ꩻသွူ။
- ၁၂။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဒွိုႏလွူးအာအာသွော့ ဟန်ႏဆျာယာႏ(ဒန့်တလွန်)ရာႏနေား။
- ၁၃။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ အင်္ဂလေက်စိုး မန်းခမ်းကို ကအဝ်ႏသုံꩻဒါႏ ရွတ်လုတ်ယွဲး တနျာႏမီႏအဝ်ႏနဝ်ꩻ ဖို့ꩻမေႏတွော့ꩻ စိုပ်ꩻသော့ꩻထီ ဝန်ႏနေင်းထီကိုထွူ အွဉ်ႏခွꩻစဲစ်ကြောင်းကြောင်းတွော့ꩻ ဖေႏအွꩻနဝ်ꩻလဲ့ ယဲ့လင်ꩻနေနေသွူ။ ခွန်ကုဝေ စဲးဖေႏအွꩻဗာႏ ပိုလီꩻပေႏတဖြာꩻနဝ်ꩻ လင်ꩻမွေးဒျာႏသွူ။
- ၁၄။ တသီႏယဲ့၊ တသီႏမျင်ꩻသရွိုက်လင်ꩻနယ်ꩻနဝ်ꩻ တမာႏစီႏယို လုံꩻတတွာ မက်ဖစ်ပွမ်းရာႏရပ်နဝ်ꩻတွော့ꩻ နျꩻသော့ꩻထထီႏမဉ်ကို ဖေႏအံႏသွော့နေား၊ ဖေႏအံႏတနီꩻတလဲင်ႏ မီႏလင်ꩻတဝ်းလဲ့ ဖေႏအံႏသွော့ မုဲင်ꩻနီꩻနီꩻနေား၊ အံႏတမာႏစီႏယိုနဝ်ꩻ ယဲ့လွုမ်ꩻတကာႏတဝ်း မျင်ꩻသရွိုက်လဲ့ လင်ꩻပါဒျာႏသွူ။ တမာႏစီႏနဝ်ꩻ လိုꩻလွေꩻမန်းခမ်း မီႏအဲဉ်ထဝ်းလဲ့ ဝင်ꩻကိုဘယတသီႏဆဲင်ႏကိုနဝ်ꩻ ဝင်ꩻကုဲင်းအဝ်ႏစာဒျာႏသွူ။
- ၁၅။ လိုꩻပေႏပေါႏအလွိုးယဲ့အဝ်ႏနဝ်ꩻ သင်္ဘောꩻရာႏမိုယို ဒဲ့ꩻထွူဗန်ဗန်တွင်ꩻ ကျာႏထိုꩻအပီတွော့ꩻ ပသေပုဲင်ႏ၊ ဖꩻထွူကျာႏပိဉ်ခေင်ႏခေင်ႏ တွမ်ႏအခူꩻဆားအကိုနဝ်ꩻ သော့ꩻဟံးနွုမ်ꩻနွုမ်ꩻနံးမန်ꩻ၊ သော့ꩻထီဆေ့ꩻဆေ့ꩻ ဒွိုႏအိုမ်းနေးသွော့နေား၊ သင်္ဘောꩻရာႏဒွိုႏနဝ်ꩻ မာꩻဟန်ႏအိုတဲင် အွဉ်ႏအံႏအီသွော့ဒဲဉ်နေား၊ အံႏအာအာ အံႏကွို့ꩻကွို့ꩻသွော့နေား၊ ဒွိုႏလွူးတကာႏ ယဲ့မီႏလင်ꩻတဝ်းလဲ့ ဒွိုႏလွူးထဲင်းထဲင်းသွော့ နီသိုမ်တာႏနေား၊ မဲ့ꩻယဲ့လင်ꩻထိုꩻဒျာႏသွူ။
- ၁၆။ တသီႏယဲ့လင်ꩻနယ်ꩻ ထဲင်းတနယ်ꩻနဝ်ꩻ ဗွူအဲန် (ဗွူအဲန်ထောင်းထွူမွေးတဝ်း၊ ဗွူမွေးမွေး)ယို (မီႏတမွေးတဝ်းလဲ့) ပြောင်ႏ(ခဝ်းခဲႏ)ခူꩻယို ငိုးသဲင်ပꩻဖေါင်းသွူ နုဲင်းကငိုးဟူဖေါင်းနဝ်ꩻတွော့ꩻ ကလꩻဒါႏဟူဖေါင်းယို စုတ်တွမ်ႏဂါႏထာႏလယို (၃၇)ပြန်ႏတွော့ꩻ ဖေႏအံႏကွို့ꩻကွို့ꩻသွော့နေား။
"ငဝ်းစုတ်ဂါႏထာႏနဝ်ꩻ-"ဥုံဟင်္သာတောင်ထိပ်၊ နင့်စိတ်ပျော်ရာ မနေသာ၊ ကျဆရာကျ"။
- ၁၇။ လို့ꩻပေႏယဲ့အဝ်ႏနဝ်ꩻ ဓာတ်မီႏချုက်လဲ့ ဖေႏအံႏသွော့ တသီႏဟို့ꩻပနဲန်ႏတမျိုꩻမျိုꩻ ၂-မျိုꩻတလဲင်ႏနေား၊ ထွားအသက် ထွားအနမ်းတဲင် ချင်းဖေႏအံႏဒျာႏသွော့နေား။
- ၁၈။ တသီႏယဲ့နဝ်ꩻ တသီႏအမျိုꩻမုဲင်ꩻတယဝ်း မွူးဟာခိုႏ အီႏဗေင်ႏခိန်ႏ၊ ဖေႏအံႏထာꩻအံႏတစွိုးစွိုထွူ ခမ်းခါႏမိနေစ်တဆီရပ် ဖေႏအံႏနဝ်ꩻ တွိုႏခြောင်ꩻမုꩻအဝ်ႏသွူ။
"ငဝ်းအွဉ်ႏသေ။ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ "ယဲ့'မျင်ꩻသရွိုက်ရောႏဂါႏတွမ်ႏ တသီႏနယ်ꩻ"ရိုꩻနဝ်ꩻလဲ့ တသီႏယဲ့နယ်ꩻဒျာႏ ကဲန်းအာအာ၊ တသီႏမျင်ꩻသရွိုက်နယ်ꩻခေါ်ခေါ်နဝ်ꩻ တအဝ်ႏတဝ်း၊ တပါတဝ်းတဲင် ပေါႏယဲ့လင်ꩻလဲ့ မျင်ꩻသရွိုက်လင်ꩻ၊ ပေါႏယဲ့သီလဲ့ မျင်ꩻသရွိုက်သီ မတ်ဗာႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ မွေးတဝ်းတဲ့ မျင်ꩻသရွိုက်အာငါႏတွော့ꩻ ဒွါရ(လဲ့ꩻဖူꩻ)ငွါ မီႏပသꩻငါႏနဝ်ꩻ လွေꩻထေ့ဆရာႏဝွန်ႏတဲင် ခြုဲင်းနယ်ဆရာႏဝွန်ႏတွော့ꩻ ဆရာႏဝွန်ႏကဖေႏဒါႏတသီႏယို အံႏဖေႏဗာႏမဲန်ႏမဲန်ႏသွူ။ မွေးတဝ်းလဲ့ ဝေင်ꩻကို တသီႏဆဲင်ႏကို ဝင်ꩻကအဝ်ႏစာဒါႏ ခမ်းရင်ꩻ(တိုင်းရင်း)တသီႏဖုံႏနဝ်ꩻ တသီႏမျင်ꩻသရွိုက်လင်ꩻလဲ့ အဝ်ႏဒါႏဒျာႏနေနေတဲင် ရီဖြေꩻဗာႏ၊ အံႏမဲန်ႏမဲန်ႏလွဉ်ꩻဗာႏ အကျိုꩻဟော်ꩻအတွိုင်ꩻသွူ။[၁]
အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]
- ↑ ခွန်ကုဝေ-မုဲင်းကောင်၊ ခမ်းသားငဝ်း(အမုဲင်-၆၊ အစဲဉ်ႏ-၅၃)