ရက်မီႏဒါႏမꩻ
"ရက်ပိုယို ရက်မီႏဒါႏမꩻ" ရက်ပိုယိုနဝ်ꩻ ရက်မီႏဒါႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ကွိုꩻအံႏလꩻ၊ ကလွူးမွီးဗာႏပိုလီꩻနဝ်ꩻ ကေꩻဇူꩻအာ၊ ရက်မီႏတဒါႏတဝ်းနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏပိုရန်ႏသူႏ နုဲးကအွဉ်ႏနယ်လွဉ်ထွူ နင်ႏခိသီးတမွိုးပိုနဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ လောကနီတိဆရာႏ ကဒေါ့ꩻမိန်းသေꩻခါꩻ နုဲင်းယိုနဝ်ꩻသွူ။ "မွိုးနဝ်ꩻခါ မီႏတသွဉ်ဖေႏတဝ်း အပိုဉာဏ်ႏပညာႏနဝ်ꩻ ထွာရန်ႏသူႏအထန်ႏဖဲ့ꩻတဲ့နော၊ ဖါနဝ်ꩻ မီႏတသွဉ်ဖေႏတဝ်းပိုပညာႏနဝ်ꩻ ထွာရန်ႏသူႏအကိုဖဲ့ꩻ"တဲ့နော။ လောကနီတိဆရာႏ ကမိန်းဒေါ့ꩻသေꩻခါꩻအတွိုင်ꩻ ကအွဉ်ႏနယ်ထွူ တတုက်သီးတမွိုးပိုနဝ်ꩻ အမွိုးနင်ႏခိနဝ်ꩻ ထွာအပိုရန်ႏသူႏနဝ်ꩻသွူ။ ထွာထွူပိုရန်ႏသူႏတကာႏတဝ်း မွိုးဖါသီးဝွတ္တရာꩻလဲ့ တကေႏတဝ်း၊ တမာꩻတခွုမ်တဝ်း၊ တလွောက်ꩻနာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏဘုရာꩻ ကဟော်ꩻသေꩻခါꩻ မွိုးဖါသီး မာꩻလွဉ်ꩻဗာႏ၊ လွောက်ꩻနာႏလွဉ်ꩻဗာႏ ဝွတ္တရာꩻနဝ်ꩻ နုဲးဆလနဝ်ꩻသွူ။ မွိုးဖါသီး ဝွတ္တရာꩻငတ်ꩻပါꩻ- "ဟဝ်တဝ်းရဲးခါꩻ၊ ဟဝ်ရာꩻနယ်ပျꩻ၊ သိပ္ပသွဉ်ဖေႏ၊ ထေဖေႏနီꩻရင်ꩻ၊ ထိမ်ꩻမျာꩻပိုမာ၊ မတ်တောင်ꩻခါꩻ၊ မွိုးဖါဝွတ်ငတ်ꩻပါꩻ" (အဓိပ္ပါယ်ႏနဝ်ꩻ) ဟဝ်တဝ်းရဲခါꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ပိုပေႏခွုမ်မာꩻ ဒေါ့ꩻဖြဝ်ႏထာꩻ တဟဝ်တဝ်းမန်ႏသမျ လို့လို့စင်စင်နဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါ တွမ်ႏဖေႏမာꩻ၊ ဖေႏဒေါ့ꩻမွုန်း၊ ရဲးခါꩻဗာႏနဝ်ꩻတပါꩻ။ ဟဝ်ရာꩻနယ်ပျꩻကရိုနဝ်ꩻ- ပိုပေႏ မဲ့နားယံကလေ ယံကလုဲး အပဲစ်ကကင်ꩻလွစ်ဒါႏ အဒေါ့ꩻအဖြဝ်ႏ အခွုမ်အမာꩻနဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါသားနဝ်ꩻ အွဉ်ႏနယ် ဒေါ့ꩻနယ် ခွုမ်မာꩻနယ် မာꩻနယ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ သိပ္ပသွဉ်ဖေႏကရိုꩻနဝ်ꩻ ပိုပေႏယံကဒါႏ ဉာဏ်ႏပညာႏနဝ်ꩻ နမ်းကိုႏတဲင်ႏလဲ့ သွဉ်ဖေႏ၊ မဉ်ႏတမွေးတဝ်း အပ်ဆရာႏတဖြာꩻဖြာꩻထျꩻတဲင် ပိုပေႏ ယံကဒါႏပညာႏနဝ်ꩻ အွဉ်ႏသွဉ်ဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ ထေဖေႏနီꩻရင်ꩻကရိုꩻနဝ်ꩻ ပိုပေႏ အရွယ်ႏခွုမ်မာꩻ ဖြေꩻစာထာꩻ မီႏဒါႏလွဉ်နဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါနဝ်ꩻ ထေဖေႏဗာႏ အနီꩻအရင်ꩻ၊ ဥစ္စာႏရွဉ်တောင်ꩻ ဖိုးပနားနဝ်ꩻသွူ။ ထိမ်ꩻမျာꩻပိုမာကရိုꩻနဝ်ꩻ ပိုပေႏ အချိန်ႏအရွယ်ႏမီႏတွိုႏလွဉ်နဝ်ꩻလဲင်ႏခါ ထုမ်ႏဖေႏဗာႏ အပိုမာ အပိုဝါꩻနဝ်ꩻသွူ။ မွိုးဖါသီးယိုနဝ်ꩻ အပိုမီႏထွာအခိုလဲ့ ယံကလꩻဒါႏ လိုꩻမူႏအခွိုꩻအနွယ်ႏဟဝ်၊ လိုꩻမူႏလိမ္မာႏလက်ꩻလဲဉ်နဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါသားနဝ်ꩻ ထုမ်ႏဒေါ့ꩻဖေႏဗာႏ လိုꩻမူႏအမွိုးအဖါထျꩻတဲ့နော၊ ပိုနဝ်ꩻ မဉ်ႏထွာဒျာႏအမူႏလဲ့ ယံကလꩻဒါႏပိုဝါꩻ အခွိုꩻအနွယ်ႏဟဝ်ꩻ လိုꩻခိုလိန်ႏမာႏလက်ꩻလဲဉ်နဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါနဝ်ꩻ ထုမ်ႏဖေႏဗာႏ ဒေါ့ꩻဖေႏဗာႏ လိုꩻခိုအမွိုးအဖါထျꩻတဲ့နော။ မွိုးဖါနီဖဲ့ꩻ သဖော်ꩻတူႏမဉ်ႏလꩻဝင်ꩻနုဲးနဝ်ꩻခါ ထွာပိုဖါတမာဝါꩻနဝ်ꩻ ခွေါင်တဉ်ႏတဲင် တဖြာꩻတွံႏတဖြာꩻ တအွဉ်ႏကုဲင်တဝ်းဝင်ꩻ၊ ဖြားထံစွဉ်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ မဉ်ႏတအွဉ်ႏကုဲတဝ်းဝင်ꩻနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ စီꩻပွာꩻရေꩻလဲ့ဟဝ်၊ ပိုလီꩻလိုꩻပေႏလဲ့ တလီတလာဗာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ကထွာမွိုးဖါသီးနဝ်ꩻခါ ထုမ်ႏဗာႏ ဒေါ့ꩻဖေႏဗာႏ ပိုအတွက်တာႏ ယံကလꩻလိုꩻမူႏဟဝ် လိုꩻခိုဟဝ်နဝ်ꩻ လောကနီလိုꩻသီးဝွတ္တရာꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝင်ꩻသꩻခရာႏတမွေးတဝ်း၊ ခေတ်ယိုခါနဝ်ꩻ မဉ်ႏထုမ်ႏဖေႏ ဒေါ့ꩻဖေႏပိုအတွက်တာႏ ယံကလꩻလိုꩻမူႏဟဝ်၊ ယံကလꩻလိုꩻခိုနဝ်ꩻ အထင်းလွဒျာႏ "သောက်ဖေႏအုဲႏဒျာႏ အပိုခို/အပိုမူႏ ပိုဝါꩻ" ဒေါ့ꩻလွနုဲးနဝ်ꩻသွူ။ အမွေးအမဲဉ်ႏတဗာႏနဝ်ꩻ ပိုလီꩻအတွက် ယံကဟဝ် ယံကကျနဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါသားနဝ်ꩻ အမဲဉ်ထီႏလွဒျာႏ စွုမ်ႏဖြာꩻဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ နာꩻပိုလဲ့ နာꩻမဲဉ်ထီႏဒျာႏ လိန်ႏမာႏလက်ꩻလဲဉ် အဟဝ်ဖဲ့ꩻ၊ ခွေပိုလီꩻလဲ့ မဲဉ်ထီႏဒျာႏ လိန်ႏမာႏလက်ꩻလဲဉ် အဟဝ်ဖဲ့ꩻသွူ။ အကုဲဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ မွိုးဖါစွုမ်ႏဖြာꩻ တမဲဉ်ထွားတဝ်း၊ တမဲဉ်ထီႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ ခေတ်ယိုလဲင်ႏခါ ကထွာမွိုးဖါသားနဝ်ꩻ တထွားထိန်ꩻတဝ်း အပိုတဲင် လိုꩻပေႏသဖော်ꩻအတွိုင်ꩻ အွဉ်ႏစွꩻလွစ်ဒျာႏတဲင် ပိုမူႏပိုခို ကတောႏလမ်းဝင်ꩻနဝ်ꩻ တညတဝ်း တဖြာꩻတွမ်ႏတဖြာꩻ သဖော်ꩻတပီတဝ်းဝင်ꩻတဲင် အွဉ်ႏကုဲဒျာႏဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ သက်ထိုစိုးဆွာꩻ တောႏလံးတောႏပါႏဝင်ꩻ တအဝ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻမူႏတဖြာꩻယို အဝါꩻအဝ်ႏစွဉ်ႏဒျာႏ ၂-၃ပန်၊ အခိုလဲ့ပီပီ အွဉ်ႏကုဲဝင်ꩻတဲ့ကယိုꩻ၊ အုဲင်ႏဝင်ꩻတဲ့ကယိုꩻ။ ကွပ်စွဉ်ႏထွာနုဲးနဝ်ꩻမꩻ စီꩻပွာꩻရေꩻလဲ့ တစက်ꩻတစုဲင်၊ ပိုလီꩻလဲ့ လော်လော်လွင်ꩻင်ꩻ၊ ပညာႏတဒါႏတဝ်း၊ မွိုးမဉ်ႏတဖျလဲ့ လဲဉ်းလွေꩻဖါထျꩻ၊ ဖါမဉ်ႏတဖျလဲ့ လဲဉ်းလွေꩻမွိုးထျꩻ၊ လိုꩻပေႏတဖြာꩻယို ဖါအဝ်ႏဒျာႏ ၂-၃ဖြာꩻ၊ မွိုးအဝ်ႏဒျာႏ ၂-၃ဖြာꩻ၊ ဖါကထင်ႏအာ မွိုးကထင်ႏနဝ်ꩻလဲင်ႏခါ လိုꩻပေႏနဝ်ꩻ ထွာလိုꩻလွင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အမဉ်ႏအဝ်ႏစွူစွူနုဲးယိုနဝ်ꩻ နီပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻယို တထင်ႏထိုတဝ်း၊ မဲ့နား တလေလꩻတဝ်း၊ တထွꩻလꩻတဝ်း ဝင်ꩻလိုꩻမျိုꩻလင်နဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ နီပအိုဝ်ႏ တောႏလမ်းတောႏပါႏရေꩻယိုနဝ်ꩻ ကထွာမွိုးဖါလဲ့ ထိန်ꩻတီစောင်ꩻသျောက်ကိုတဖဲ့ꩻ၊ ကထွာဒါႏ အုပ်ချုပ်ရေꩻသား အရပ်လိုꩻတန်လဲ့နဝ်ꩻ၊ ဒုံမွိုးဒုံဖါလဲ့ယဝ်း စောင်ꩻသျောက်ထိန်ꩻကိုတဖဲ့ꩻနဝ်ꩻမꩻလဲ့ နီပအိုဝ်ႏတမျိုꩻသာꩻလွုမ်း အီႏဟဝ်လꩻနဝ်ꩻသွူ။[၁][၂]