ရလလဖ

ဖြဝ်ꩻခမ်းလိုꩻမျိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ
ရလလဖ
ရုဲင်ꩻတသွိုး	၁၉၆၈ (၁၉၆၈)–၂၀၀၇ (၂၀၀၇)
ခံႏထူႏချက်	တောႏလန်ႏရေꩻ၊ ကွန်မျူနိစ်ဝါႏဒ(အတနျာႏ)၊ စွိုးခွိုꩻရေꩻဝါႏဒ(အဗွာ)
အွဉ်ငါသားဖုံႏ	ဗိုလ်ချုပ်စံသိန်း၊ ဖြားလှမောင်(၁၉၆၈)၊ ဖြားမော်ဟုဲင်း(၁၉၇၀)၊ဖြားတာကလယ်(၁၉၇၃)၊ ဖြားချစ်မောင်(၂၀၀၆)၊ ဖြားတာကလယ်(၂၀၀၇-)
ခမ်းထီရေꩻအွဉ်ငါသား	ဖြားဗွာလှဖေ၊ ဖြားအောင်ႏခမ်းထီ (၁၉၆၈-၁၉၇၃)
ဌာႏနချုတ်	နောင်ထောဝ်၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏသီႏသဲင်ႏ
ရုဲင်ꩻတသွိုးဒါႏခင်ႏလမ်း	တောင်ႏကီꩻခရဲင်ႏ၊ လွယ်လဲမ်ခရဲင်ႏ၊ လင်ꩻခွိုꩻခရဲင်ႏ၊ ဖြဝ်ꩻခမ်းခဝ်နဝ်
အစွိုꩻလီꩻ	ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻချုတ်(ပအလဖ)-၁၉၄၉
ဖထန်ႏခေါ်	ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအစွိုꩻချုတ်-ပအမဖ(၁၉၇၇)၊ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻချုတ်-PNLO(၂၀၀၆)
မဟာႏမိတ်	စဲ့ꩻကွန်မျူနိစ်စွိုꩻ(၁၉၇၃-)
ခေးပြုဲင်ႏဖက်	စဲ့ꩻမန်း၊ တပ်မတောႏ

ခရစ် ၁၉၆၈ ဗာႏနေင်ႏ အဝ်ႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ(ပအလဖ) ဟဲ့ꩻဖန်ပြောင်ꩻ ဖွဲ့ဗူႏလွေꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းလိုꩻမျိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ(ရှမ်းပြည်လူမျိုးပေါင်းစုံလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့) ရလလဖ နေးနောဝ်ꩻသွူ။

ရ.လ.လ.ဖ သမဲင်ꩻအအဲဉ်ႏ

၁၉၆၈ ဗာႏနေင်ႏ အဝ်ႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ(ပအလဖ) ဟဲ့ꩻဖန်ပြောင်ꩻဖွဲ့ဗူႏလွေꩻ ဖြောဝ်ꩻခမ်းလိုꩻခွိုꩻပေါင်ꩻစွုမ်ႏလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻ(ရှမ်းပြည်လူမျိုးပေါင်းစုံလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့) ရလလဖ နေးနောဝ်ꩻသွူ။ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻအွဉ်ငါ ပိုလ်ႏစံသိန်း ထွိုင်ႏထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻထွူ ဖြားလမောင် ထွာသော့ꩻခန်းဒျာႏ လိုꩻအွဉ်ငါ ရလလဖ အစွိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တပ်စွုမ်ꩻအမုဲင် (၁)နောဝ်ꩻ ပိုလ်ႏတာကလယ် အွဉ်ငါတဲင် တပ်စွုမ်ꩻအမုဲင် (၂)နောဝ်ꩻ ပိုလ်ႏစပါယ်ရှယ် (တာတီးကလို)အွဉ်ငါလွေꩻခန်းဒျာနောဝ်ꩻသွူ။ ထွိုင်ႏတွိုး၁၉၇၀ဗာႏနောင်ႏနောဝ်ꩻ ရလလဖ စွုမ်ꩻယို ဖြားမော်ဟုဲင်း ထွာသော့ꩻလုဲင်ႏ ဥက္ကဋ္ဌ ၊ တပ်မဟာႏအွဉ်ကဲယ်ꩻ ဖြားလမောင်၊ နွောင်ꩻဟံႏရေꩻအွဉ်ကဲယ်ꩻ ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ(အဘယ)၊ ထွို့ꩻဗူႏရေꩻအွဉ်ကဲယ်ꩻ ဖြားစိန်ရွှေ၊ အွဉ်အကိုရေꩻ ဖြားအောင်ႏသာႏ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏဒင်ႏလွေꩻခန်းဒျာႏအဒေါဝ်ႏဒေါဝ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၁နောင်ႏနောဝ်ꩻ ဖွဲ့ဗူႏလွေꩻနွောင်ꩻထဲင်းခန်းတပ်စွုမ်ꩻတသာတဖြွုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏလွေꩻ၁၉၇၃ နောဝ်ꩻ ရလလဖ စွုမ်ꩻစွိုꩻပေါင်ꩻလွေꩻတွမ်ႏ ဗကပ(ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်)ထွူဖွဲ့ဗူႏလွေꩻအရောင်ႏတနျာႏတပ်စွုမ်တဲင် နွို့ခြိꩻထူႏလွေꩻခန်ႏဒျာႏစဲ့ꩻရေꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။

ထွိုင်ႏတွိုႏ ၁၉၇၃ လာနိုဝင်ဘာရပ်နောဝ်ꩻ ရလလဖအကို ကခံႏထူႏဒါႏ ဗကပ ဩဇာႏတွမ်ႏတခံႏထူႏတဝ်းဗကပဩႏဇာႏစတဲင်အစွိုꩻနီစွိုꩻကွယ်ꩻလွဉ်ဝင်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ပိုလ်ႏတာကလယ် ကအွဉ်ဒါႏ ရလလဖအတနျာႏစွိုꩻတွမ်ႏ ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ ကအွဉ်ဒါႏရလလဖအဗွာစွိုꩻ ကွယ်ꩻလွဉ်ထိုꩻနောဝ်ꩻသွူ။ကခံႏထူႏဒါႏ ဗကပ ဩႏဇာႏ အွဉ္ငါသားနောဝ်ꩻ ဥက္ကဋ္ဌ ပိုလ်ႏအွဉ်ကဲယ်ꩻဖြားတာကလယ်၊စောဖားမူ၊ပိုလ်ႏကဲယ်ꩻတန်လမောင်၊ဖြားစိန်ရွှေ၊စိုးအောင်လွင် စတဲင်ဝွေꩻသီးဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။တခံႏထူႏတဝ်းဗကပဩႏဇာႏ ရလလဖ အစွိုꩻနောဝ်ꩻ ဖြားတန်အောင်ႏခမ်းထီ ၊ ဖြားဗွာလှဖေစတဲင်ပုဂ္ဂိုလ်ႏနောဝ်ꩻစားဖုံႏသွူ။ တောင်ꩻသေꩻ။ ။(ဖြားဗွာလဖေနောဝ်ꩻ ငိမ်ꩻချံꩻရေꩻအုံကွံပွယ်ꩻကထွိုင်ႏကုဲင် ခံႏဗာႏမန်းဆွမ်ꩻထွူ အဝ်ႏထောင်ႏလွစ်ထန်ႏသဲင်ꩻ ခါးလား အဗွာအတနျာႏကပꩻဝင်ꩻခိန်ႏကာႏ အဝ်ႏထူလဲဉ်း ရလလဖအစွုမ်ꩻစွိုꩻကိုနောဝ်ꩻသွူ)။ အဗွာတွမ်ႏအတနျာႏထွိုင်ႏပꩻထွူတဲင် အတနျာႏစွိုꩻနောဝ်ꩻ ရုဲင်ꩻတသွိုးလွေꩻခန်း ပွဉ်ခြောင်ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏ ကန်ꩻတူꩻတန် နာꩻဟီꩻဒေႏသဖုံႏတဲင် အဗွာစွိုꩻနောဝ်ꩻ ရုဲင်ꩻတသွိုးလွေꩻခန်း ရွီႏ၊ပင်ꩻလောင်ꩻ၊ဟိုပုံꩻ၊သီႏသဲင်ႏ၊ကောင်လွယ်မုဲင်ႏဒေႏသဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။

ထွိုင်ႏတွိုႏ ၁၉၇၇ ဗာႏနောဝ်ꩻ ရလလဖ အဗွာစွိုꩻ နောဝ်ꩻ ပြောင်ꩻဖန်လွေꩻခန်းဒျာႏအစွိုꩻမဉ်ꩻ ပအမဖ (ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်)တဲင် တယ်ႏနောဝ်ꩻမာꩻငါ ရလလဖ စွုမ်ꩻစွိုꩻနောဝ်ꩻ ထွာထိုꩻခန်းဒျာႏ ဖြားတာကလယ် အွဉ်ငါ သေအာထိုꩻတေားနေးနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၇၇ ဗာႏနောဝ်ꩻ ဖြားတာကလယ် ရလလဖအစွုမ်ꩻစွိုꩻတွမ်ႏဗကပစဲ့ꩻဒေႏသ ၁၀၈ ဖုံႏပူꩻတွယ်ꩻဆင်လွေꩻစဲ့ꩻရေꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။တွိုႏလွေꩻ ၁၉၇၈ဗာႏနေင်ႏမေလာတွင်ꩻနောဝ်ꩻ ရလလဖ သီးစွိုꩻ ပသာလွေꩻအစဲ့ꩻပေႏတသာ အွိုးဗကပ ဌာႏနချုပ် ဝေင်ꩻပင်သင်ꩻ (ပန်ဆန်း) သွဉ်ထူႏအီ စဲ့ꩻရေꩻ၊နွောင်ꩻဟံႏရေꩻခရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဥက္ကဋ္ဌတန်တာကလယ်တွမ်ႏဒုဥက္ကဋ္ဌစောဖားမူ သီးနမ်းကိုယ်ႏတဲင်ႏတဲ့ လွေꩻလွဉ်ꩻနုဲင်း ပင်သင်ꩻတဲင် ခြိꩻထူႏလွေꩻ စဲ့ꩻရေꩻတွမ်ႏ ခမ်းထီရေꩻတပ်ပေါင်ꩻစု ခရာႏဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကလလတ အစွုမ်ꩻစွိုꩻတွမ်ႏ တယင်ခမ်းတသာ(ကယန်းပြည်သစ်)ပါတီစွိုꩻဖုံႏလဲ့ နွို့ပါငီရောဝ်းခန်းနောဝ်ꩻသွူ။ ၈၈၈၈အရေꩻအဒါ (၈၈၈၈အရေးအခင်း)ကထွိုင်ႏထွာထွူ ဒီမိုကရေစီအာႏရဲင်ꩻစုတွမ်ႏ ကျောင်ꩻသားပေႏယဟန်ႏဖုံႏတဲ့ နွို့ပါငီရောင် ခန်းဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။

ထွိုင်ႏတွိုႏလွေႏ ၁၉၉၄ ဗာႏနေင်ႏနောဝ်ꩻ ရလလဖ ဥက္ကဋ္ဌအတန်ကဲယ်ꩻဖြားတာကလယ် တွမ်ႏ စဲ့ꩻအစိုꩻရသီးအွဉ်ႏဆွိုးသောဝ်ꩻလွေꩻခန်းဒျာႏအတွိုက့်ꩻခနောဝ်ꩻသွူ။နအဖ စဲ့ꩻအစိုꩻရလဲ့ ဟဲ့ꩻဖန်လွေꩻဖေႏခန်းဒျာႏ အထူꩻဒေႏသ (၁၃) နောဝ်ꩻသွူꩻ။ ခလားကအွဉ်ႏဆွိုးသောဝ်ꩻအတွိုက့်ꩻခ ရလလဖကို မဉ်ꩻကျောႏတင်ႏသျာꩻဒျာႏအတန်ကဲယ်ꩻဖုံႏနောဝ်ꩻ ဖြားစိန်ရွှေ၊ဖြားချစ်မောင်၊ခွန်တိသောင်ꩻ၊ခွန်သူရေင်(ဆုဲင်ꩻတခိန်ႏ ပိုလ်ႏအွဉ်ကဲယ်ꩻသူရေင်) စတဲင်ဝွေꩻသီးဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏလွေꩻ ၂၀၀၆ ဗာႏနေင်ႏနောဝ်ꩻ ဖြားတာကလယ်နောဝ်ꩻ အုံလွေꩻခန်းဒျာႏ နာယက ခင်ႏလမ်းတဲင်ဖြားချစ်မောင် ထင်ႏသော့ꩻလုဲင်ႏ ဥက္ကဋ္ဌ ခြောင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်စွဉ်ႏစဲ့ꩻအစိုꩻရချာႏတခို့ချာႏတအာတဲ့ပါပါ ကွပ်စွဉ်ႏအစွိုꩻကို ပုဂ္ဂိုလ်ႏရေꩻပျသာႏနာႏတဲ့မွေးမွေး ရလလဖ စွုမ်ꩻစွိုꩻကို သဘောꩻထာꩻယူႏကွဲးပꩻပꩻလွဉ်ခန်းဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။

ကွပ်နောဝ်ꩻမꩻတဲင် ဖြားတိသောင်ꩻတွမ်ႏခွန်သူရေင်သီးစွိုꩻဖုံႏ အဝ်ႏ ရလလဖ ကိုဖꩻခေါ်ထန်ႏထွူ ဖွဲ့ဗူႏတသာလွေꩻခန်းဒျာႏ ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻအစွိုꩻချုတ်(P.N.L.O) ပအိုဝ်ႏစွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻရုဲင်းဖက်(P.N.L.A)တဲင် တောႏလန်ႏတွိုက့်ꩻခꩻလွေꩻယင်း စဲ့ꩻအစိုꩻရ နောဝ်ꩻသွူ။ ဖြားချစ်မောင်ကအွဉ်ငါဒါႏ ရလလဖ နောဝ်ꩻ ထွိုင်ႏတွိုႏ ၂၀၀၇ဗာႏနေင်ႏ ဇူလိုင်လာအကို အွဉ်ႏချꩻခန်ႏဒျာႏစူခုမ် အွိုး နအဖ စဲ့ꩻအစိုꩻရထျꩻတဲင် နောင်ထောဝ် စခန်ꩻကိုနောဝ်ꩻ အဝ်ႏကုဲင်ခန်းဒျာႏ ဖြားတာကလယ်တွမ်ႏ နာယကစွုမ်ꩻစွိုꩻဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ၁၉.၇.၂၀၀၇ နေင်ႏနောဝ်ꩻ ဖြားတာကလယ် ဟဲ့ပါယင်းတွမ်ႏကအဝ်ႏကုဲင်သား အာႏရဲင်ꩻ ၆၀၀ ရပ်နောဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻမာꩻပွယ်ꩻအုံကွံတဲင် ဖွဲ့ဗူႏလွေꩻယင်း (၁၁)ဖြာꩻ ဗဟိုႏကောႏမတီႏတသာနောဝ်ꩻသွူ။ ကောႏမတီႏအစွိုꩻနွို့နောဝ်ꩻ ဥက္ကဋ္ဌဖြားတာကလယ်၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌဖြားစိန်ရွှေ၊ စောဖာမူ၊ အွဉ်အကိုရေꩻစိုးအောင်လွင်တွမ်ႏ စဲ့ꩻအွဉ်ငါရေꩻပိုလ်ႏကဲယ်ꩻတန်စိုင်းဖ၊ စဲ့ꩻအွဉ်ငါရေꩻဒုပိုလ်ႏကယ်ႏမျိုးချစ် အစွိုꩻနွို့အနေႏ ဒုပိုလ်ႏကယ်ႏတန် ဆန်အောႏ၊ ဖြားတန်ခွန်ထီးတွမ်ႏ ပိုလ်ႏကဲယ်ꩻစိန်ဝင်းနောင်၊ ပိုလ်ႏကဲယ်ꩻတန်အောင်ဆွေလတ်တွမ်ႏ ပိုလ်ႏကယ်ႏချစ်ထွန်း သီးဖုံႏနောဝ်ꩻသွူ။