လိတ်ပအိုဝ်ႏယိုခါစွုမ်ႏ

"လိတ်ပအိုဝ်ႏယိုခါ စွုမ်ႏတဝ်းဒွိုန်း" "လိတ်ပအိုဝ်ႏယိုခါ စွုမ်ႏတဝ်းဒွိုန်း"ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထီသိမ်ႏမူ၊ တောင်ႏကီꩻမူကဟဲ့ꩻဒါႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ဒျာႏသွူ၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းဒေါမ်နဝ်ꩻ စွုမ်ႏမကောင်၊ စွုမ်ႏတဝ်းမကောင် ခွေသေတဝ်း၊ ခွေထောင်လွူꩻဗာႏတဝ်း၊ စွုမ်ႏတစွုမ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းတာႏဝွန်ႏလဲ့ တမွေးတဝ်း။ ပွိုးနုဲင်းမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ခွေယိုနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ဒျာႏတဲင် မီႏသွဉ်လိတ်ပအိုဝ်ႏလဲ့ သွဉ်ဗာႏဒျာႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်၊ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယို မဲဉ်ႏ-တမဲဉ်ႏတဝ်း၊ စွုမ်ႏ-တစွုမ်ႏတဝ်းနဝ်ꩻ ထောင်လွူꩻဗာႏ၊ စဲစ်ဆေꩻဝွေႏဖန်ႏဗာႏ တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏသွူ။

လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါ တွိုႏအသွတ်ꩻခန်ꩻကို ကအွဉ်ႏထန်ႏဒါႏ သရငဝ်းဖုံႏ၊ အသွတ်ꩻငဝ်းဖုံႏနဝ်ꩻ မဲဉ်ႏလို့တဝ်းသွူ၊ ထွိုင်ႏမဲဉ်ႏလို့တဝ်းတွော့ꩻ သရတဖြုံႏတွမ်ႏတဖြုံႏ၊ အသွတ်ꩻတဖြုံႏတွမ်ႏတဖြုံႏ အငဝ်းထန်ႏမာႏလို့ဝင်ꩻတဲင် လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါနဝ်ꩻ သရငဝ်း၊ အသွတ်ꩻငဝ်း တမဲဉ်ႏလို့တဝ်းလဲ့ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ထေနယ်တဝ်း၊ ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ လိတ်ဖြုံႏစွုမ်ႏတဝ်းအကျောင်ꩻခရာႏဒျာႏသွူ။ လိတ်ခမ်းကောင်ယိုခါ လိတ်ဖြုံႏကတစွုမ်ႏတဝ်း၊ တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း ကတလꩻလို့တဝ်းယိုနဝ်ꩻ တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏဆဲင်ႏရာꩻသား သေတဝ်းဟောင်း၊ အဝ်ႏသေဒျာႏလဲ့ မာꩻနုဲင်းတသေတဝ်း စွော်စွော်အုံတွူထာꩻဒျာႏဟောင်း၊ မဲဉ်ဖျင်မဲဉ်ထဲမ်တဝ်းဒျာႏဟောင်း-စတဲင်ငဝ်းရီနုဲင်းယို အဖြေႏနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းတသေတဝ်းသွူ။

ရွမ်ဖြုဲင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းယို တာႏဝွန်ႏအဝ်ႏ ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻတဖြာꩻအနေႏတွော့ꩻ ခွေသွဉ်းကသေ၊ ခွေသွဉ်းကထီႏအတွိုင်ꩻ ဒင်ႏပျꩻဗာႏဒျာႏသွူ။ ခွေသွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏစွဉ်ႏ လိုႏအပ်ချက်လဲ့ ဖျင်ခွင်ꩻ' ထဲမ်ခွင်ꩻ' ပယ်ႏခွင်ꩻ တာႏဝွန်ႏတအဲဉ်ထဝ်း၊ အခွင်ꩻအရေꩻ တအဲဉ်ထဝ်းတဲင် လꩻဗော့ꩻ အဒင်ႏပျꩻ၊ လꩻဗော့ꩻ အခြုဲင်းနယ်နုဲင်းယိုလွုမ်ꩻသွူ။

ငဝ်းရန်းစွုမ်ႏတဝ်း

ပအိုဝ်ႏလိုꩻမျိုꩻ ကဒေါ့ꩻဒါႏငဝ်းယိုနဝ်ꩻ ငဝ်းရန်းအဝ်ႏ(၈)ရန်းတဲင် ပအိုဝ်ႏလိတ်ယိုတဲ့ ရဿဒီဃ နီဖြုံႏတတွယ်ꩻယို ငဝ်းရန်းမီႏအဝ်ႏနုဲင်းနုဲင်း (၈)ရန်းမꩻ တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း အီႏလꩻလို့သွူ။ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါနဝ်ꩻ ရဿဒီဃ သရနီဖြုံႏတတွယ်ꩻယို ဒီဃနဝ်ꩻ ငဝ်းရန်းအဝ်ႏလစ်ꩻဖြုံႏတဲင် မဲဉ်ႏစုံႏလင်ႏဒျာႏလဲ့ တွိုႏရဿနဝ်ꩻ ငဝ်းရန်း အဝ်ႏ၂-ရန်းလွုမ်ꩻတဲင် မဲဉ်ႏစုံႏလင်ႏတဝ်းသွူ၊ ရဿငဝ်းရန်း ၂-ဖြုံႏယိုလဲ့ လိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ ထူႏအမုဲင်(၁)တွမ်ႏအမုဲင်(၂) (အရန်း ၁-တွမ်ႏ အရန်း-၂)လဲ့ တွိုႏကအွဉ်ႏထန်ႏအငဝ်းနဝ်ꩻ သမ်းအွဉ်ႏထန်ႏတေားဒျာႏ အရန်း(၃)တွမ်ႏအရန်း(၄)ငဝ်း (ကး ကႏ)နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ၊ ကတဲမ်းလိတ်ဖြုံႏနဝ်ꩻ တဲမ်းဒျာႏ (က ကꩻ)သွူ။

လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါနဝ်ꩻ ကွပ်လိတ်အဝ်ႏ(၆)ရန်းလွုမ်ꩻနုဲင်းယိုတွော့ꩻ မီႏလိုႏတဲမ်းအီ နီပအိုဝ်ႏငဝ်း "ငဝ်းတငွါ-လိတ်တဖြုံႏ၊ လိတ်တဖြုံႏ-ငဝ်းတငွါ"တိတိကျကျစားနဝ်ꩻ တလꩻလို့တဝ်းသွူ၊ နဝ်ꩻမꩻ လိတ်ပအိုဝ်ႏယို တဲမ်းအီပအိုဝ်ႏငဝ်း ဖေႏကလꩻလို့နဝ်ꩻ အဝ်ႏလိုႏအွဉ်ႏစွုမ်ႏယင်း ငဝ်းရန်း(၈)ရန်းအတွိုင်ꩻသွူ။

အငဝ်းထန်ႏမဲဉ်ႏတဝ်း

လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါ ဥ-သရ၊ ပ-သွတ်ꩻ၊ မ-သွတ်ꩻခန်ꩻ "ကုပ် ကုပ်ꩻ ကုမ် ကုမ်ꩻ ကုမ်း ကုမ်ႏ"နဝ်ꩻ အွဉ်ႏထန်ႏမဲဉ်ႏတဝ်း ဥ-သရငဝ်း၊ အွဉ်ႏထန်ႏတေား အို-သရငဝ်းတဲင် မီႏအဝ်ႏလိုႏတဲမ်း "ကုမ်ꩻလမ်းကုမ်ꩻပါႏ၊ မာꩻထာꩻမာꩻရုမ်ꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ လိတ်ဖြုံႏအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တဲင် တဲမ်းအီဗာႏတေားဒျာႏ "ရွုမ်ꩻ"နုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ အမျိုꩻတမွေးတဝ်းသွူ၊ မန်းကဟဲ့ꩻဒါႏ "ရုံး"ယိုနဝ်ꩻ ပအိုဝ်ႏဟဲ့ꩻဒျာႏ"ရုမ်ꩻ"၊ တဟဲ့ꩻတဝ်း"ရွုမ်ꩻ"တဲင် တဲမ်းမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏဒျာႏ "ရုမ်ꩻ"မꩻမွေးသွူ။ လိတ်ပအိုဝ်ႏခမ်းကောင်ယိုခါ ဥ-သရ၊ ပ-သွတ်ꩻ၊ မ-သွတ်ꩻယို အွဉ်ႏထန်ႏမဲဉ်ႏတဝ်း ဥ-သရငဝ်း၊ အွဉ်ႏထန်ႏတေားဒျာႏ အို-သရငဝ်း၊ တွိုႏအို-သရဒျာႏ ပ-သွတ်ꩻ၊ မ-သွတ်ꩻတွော့ꩻ "ကိုပ် ကိုပ်ꩻ ကိုမ် ကိုမ်ꩻ ကိုမ်း ကိုမ်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏယိုနဝ်ꩻ သမ်းထူႏသုံꩻတဝ်း၊ သမ်းအွဉ်ႏကုဲင်သဲစ်သဲစ်တေားတွော့ꩻ သျုက်သျက်တရေင်တရင် ကွင်ကိင်ထိုꩻလို့သွူ။

နဝ်ꩻတွော့ꩻ "ကုပ် ကုပ်ꩻ ကုမ် ကုမ်ꩻ ကုမ်း ကုမ်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏယို မီႏအွဉ်ႏထန်ႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏ သ-သရငဝ်း၊ "ကိုပ် ကိုပ်ꩻ ကိုမ် ကိုမ်ꩻ ကိုမ်း ကိုမ်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏယို မီႏထူႏသုံꩻပါယင်း၊ အွဉ်ႏထန်ႏမဲဉ်ႏမဲဉ်ႏယင်း အို-သရငဝ်းနဝ်ꩻ တရေင်တရင် ကွင်ကိင်ဗာႏတဝ်းသွူ။

ထူႏသုံꩻလို့တဝ်း လိတ်ရဲဉ်ႏတဲင်-

အော-သရ၀ဟွဲး၊ အသွတ်ꩻတွယ်ꩻ လိတ်ရဲဉ်ႏအကို ကတွယ်ꩻတွမ်ႏ က-သွတ်ꩻ၊ င-သွတ်ꩻ "ကွောက် ကွောက်ꩻ ကွောင် ကွောင်ꩻ ကွောင်း ကွောင်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏယိုနဝ်ꩻ ထူႏသုံꩻဒျာႏလဲ့ ကတွယ်ꩻတွမ်ႏ တ်-သွတ်ꩻ၊ န်-သွတ်ꩻ၊ ပ်-သွတ်ꩻ၊ မ်-သွတ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထူႏသုံꩻတဝ်းတဲင် လိတ်မွူးခမ်းကောင်ယိုခါနဝ်ꩻ "ကွောတ် ကွောတ်ꩻ ကွောန် ကွောန်ꩻ ကွောန်း ကွောန်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏတွမ်ႏ "ကွောပ် ကွောပ်ꩻ ကွောမ် ကွောမ်ꩻ ကွောမ်း ကွောမ်ႏ"လိတ်ရဲဉ်ႏ ယို၂-ရဲဉ်ႏနဝ်ꩻ အဲဉ်ထဝ်းသွူ။

လိတ်ရဲဉ်ႏနုဲင်းယို ထွိုင်ႏထူႏသုံꩻတဝ်းနဝ်ꩻ မီႏအဝ်ႏလိုႏတဲမ်း "တွို့ꩻကွောန်ႏနဝ်ထင်ꩻ၊ ယိုဟွောန်ႏ-နဝ်ꩻဟွောန်ႏ"ဖုံႏနဝ်ꩻ တလꩻတဝ်းတွော့ꩻ တဲမ်းအီဗာႏတေား တွမ်ႏ"တွို့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ထင်ꩻ၊ ယိုဟွဉ်ႏ-နဝ်ꩻဟွဉ်ႏ"လိတ်ဖြုံႏနုဲင်းယိုဖုံႏသွူ။ လိတ်ဖြုံႏ "ကွဉ်ႏ ဟွဉ်ႏ"နုဲင်းယိုဖုံႏနဝ်ꩻ အ-သရဒျာႏတဲင် အငဝ်းတထန်ႏနွောင်ꩻတဝ်း အော-သရ"ကွောန်ႏ-ဟွောန်ႏ"နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။ ကတဲမ်းနယ်ဒါႏ နမူႏနာႏ(၃)မျိုꩻနုဲင်းချာယိုဖုံႏနဝ်ꩻ ခြုဲင်းနယ်အီ အမော့အဆွုမ်ႏလွုမ်ꩻသွူ၊ ခြုဲင်းခရာႏ ဒေါ့ꩻခရာႏနဝ်ꩻ အလင်ဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏအာတန်နေဒွိုန်းသွူ။

နီပအိုဝ်ႏသီးယို မီႏမဲဉ်လꩻမွေး ထာꩻစွုမ်ႏ၊ မီႏမဲဉ်လꩻမွေး ထာꩻမဲဉ်ႏနဝ်ꩻ ကမဲဉ်လꩻ၊ ကမဲဉ်မဲဉ်ႏသားချင်ꩻချင်ꩻ ဒေါ့ꩻရီအုံကိုမ်ဗာႏဒျာႏဝင်ꩻသွူ၊ "စွုမ်ႏယဝ်း၊ စွုမ်ႏတဝ်းယဝ်း၊ မဲဉ်ႏယဝ်း၊ မဲဉ်ႏတဝ်းယဝ်း တမဲဉ်လꩻတဝ်း၊ တမဲဉ်ထွာတဝ်း"မီႏရိုꩻနုဲင်းနဝ်ꩻနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းလဲ့ တစင်းဖေႏတဝ်း အကျံႏဉာဏ်ႏသွူ။ ဟန်ႏနီꩻမာꩻချာ ခွေသွဉ်းကအဝ်ႏတဲမ်းနယ်ဒါႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏအကျောင်ꩻခရာႏဖုံႏနဝ်ꩻ ထီႏဖွီထင်းပေႏ လိတ်ပအိုဝ်ႏတွော့ꩻ တဲမ်းတမွေးတဝ်း၊ ကအဝ်ႏအတွိုင်ꩻ၊ ကထီႏအတွိုင်ꩻ တစွုမ်ႏတဝ်း ဖေႏကစွုမ်ႏ၊ တမဲဉ်ႏတဝ်း ဖေႏကမဲဉ်ႏတွော့ꩻ နေးတွမ်ႏစေႏတနာႏ တဲမ်းနယ်ဒျာႏသွူ။ ခွေသွဉ်းစေႏတနာႏယို တမတ်တဝ်း ကုသိုလ်ႏစေႏတနာႏတွော့ꩻ မီႏမတ်တေား အကုသိုလ်ႏဒုက္ခဝွေႏဒနာႏနဝ်ꩻ ခွေသွဉ်းလဲ့ တစင်းမာꩻတဝ်းသွူ၊ "ထာꩻတသေတဝ်းနဝ်ꩻ ယပ်ꩻလဲဉ်း ထာꩻတအဲဉ်ထဝ်း"ကရိုꩻဒါႏ ငဝ်းယိုအတွိုင်ꩻလွုမ်ꩻသွူ။