လိုꩻဘဝတွမ်ႏထာꩻအံႏ
"လိုꩻဘဝတွမ်ႏထာꩻအံႏ"
၁။ လိုꩻနဝ်ꩻ အံႏဒဲဉ်၊ ဖိုးနဝ်ꩻ အံႏဗေဖူ၊ ထွီႏနဝ်ꩻ အံႏအေႏ။
၂။ လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ - "အံႏတဲ့အံႏ၊ လူႏတဲ့လူႏ"၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻ - ဗွန်ပီနုဲင်း "လိုꩻအံႏဒဲဉ်"နဝ်ꩻသွူ။
၃။ လိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ - "အဝ်ႏအအံႏလွုမ်ꩻ၊ လူႏတဝ်း"၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻ - ဗွန်ပီနုဲင်း "ဖိုးအံႏဗေဖူ"နဝ်ꩻသွူ။
၄။ ယိုꩻယင်ဟန်ႏနဝ်ꩻ - "စွယ်ꩻဒဝ်၊ စွယ်ꩻဗီယာ၊ စွယ်ꩻယာမ၊ စွယ်ꩻယာဗွာ၊ စွယ်ꩻယာဖြေင်း"၊ ဝွေꩻနဝ်ꩻ- ဗွန်ပီနုဲင်း "ထွီႏအံႏအေႏ"နဝ်ꩻသွူ။
၅။ ကွပ်ပွိုးထမုဲင်ꩻနဲတဲင် - "အေႏ"နဝ်ꩻ လိုꩻပသို့ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ။
၆။ "ယာ-ဒေါဝ်"နဝ်ꩻ လိုꩻဟဝ်သီး ပသို့ꩻစွုမ်ႏဖြာꩻ။
၇။ "အေႏ"နဝ်ꩻ လိုꩻပသို့ꩻတဲ့ "ထွီႏမက်"။
၈။ "ယာ-ဒေါဝ်"နဝ်ꩻ လိုꩻဟဝ်သီးပသို့ꩻတဲ့ "လိုꩻမွိုက်မက်"။
၉။ အမျိုꩻတမက်တဝ်းနဝ်ꩻ သံးလွေꩻမက်တဲင် "ဗွန်ခန်းဒျာႏ - ထွီႏမက်အေႏ"နဝ်ꩻသွူ။
"လွꩻ-ဒုက္ခ၊ ကုဲင်း-ချမ်ꩻသာႏ"
၁။ လွꩻထုမ်ႏရွဉ်၊ လွꩻလုပ်ꩻမာꩻ၊ လွꩻဖြေꩻစာ၊ လွꩻသွဉ်ပညာႏ၊ လွꩻမာꩻကုသိုလ်ႏတဲင် ကုသိုလ်ႏယွမ်ꩻချာ၊ အကုသိုလ်ႏတိုꩻငါ၊ တွိုႏအနာလွိုနဝ်ꩻ "ကေန်ꩻခြော-ဒုက္ခ"။
၂။ ကုဲင်းထုမ်ႏရွဉ်၊ ကုဲင်းလုပ်ꩻမာꩻ၊ ကုဲင်းဖြေꩻစာ၊ ကုဲင်းသွဉ်ပညာႏ၊ ကုဲင်းမာꩻကုသိုလ်ႏတဲင် အကုသိုလ်ႏယွမ်ꩻချာ၊ ကုသိုလ်ႏတိုꩻငါ၊ တွိုႏအနာလွိုနဝ်ꩻ "ခြွေခြာႏ-ချမ်ꩻသာႏ"။
၃။ နာꩻမီႏမဉ် "ကေန်ꩻခြော-ဒုက္ခ"တဲ့ "လွꩻသွော့လုဲင်း"။
၄။ နာꩻမီႏမဉ် "ခြွေခြာႏ-ချမ်ꩻသာႏ"တဲ့ "ကုဲင်းသွော့ဟုဲင်း"။
"ဗားယာတောဝ်-ဗားဒေါဝ်ကျံꩻ"
၁။ ပဋာႏစာႏရာႏ ရောႏဂါႏဗားနဝ်ꩻ ဗွေႏဘုရာꩻလွမ်ꩻလာꩻလꩻ၊ ကွပ်ထမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ပဋာႏစာႏနဝ်ꩻ နာႏဘုရာꩻငေါဝ်း။
၂။ ဗားယာ-ဗားဒေါဝ်ထာꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏဘုရာꩻလွမ်ꩻလာꩻ တဟဝ်နွောင်ꩻတောဝ်း။ ပွိုးထမုဲင်ꩻနဲးတဲင် ဝွေꩻသီးတနာႏတောဝ်း ဗွေႏဘုရာꩻငေါဝ်း "သုရာမေရယ မဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ဝေရမဏိ သိက္ခာပဒံ သမာဒိယာမိ"နဝ်ꩻသွူ။
၃။ မဉ်ႏနာႏဘုရာꩻငေါဝ်းယိုနဝ်ꩻ "ကေန်ꩻခြောဒုက္ခဗာႏတဝ်း၊ ဆာတဝ်ဗာႏတဝ်း၊ သက်ဒွေါင်ႏထိုꩻတဝ်း"ဖုံႏနဝ်ꩻသွူ။
"ခိုးလျား"တွမ်ႏ"လျားခိုး"
၁။ "ခိုးလျား"ကရိုꩻနဝ်ꩻ "ခိုးရီး-လျားဆုဲင်ꩻ" ဥပမာႏ- မေႏခိုးရီးထွူမꩻ လျားဆုဲင်ꩻ၊ လောဘ၊ ဒေါသ၊ မောဟ-စတဲင် ကိလေႏသာႏမေႏ ခိုးရီးထွူမꩻ ခိုးလျားဆုဲင်ꩻလွဉ်ꩻဗာႏ-စတဲင် နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
၂။ "လျားခိုး"ကရိုꩻနဝ်ꩻ "လျားရီး-ခိုးဆုဲင်ꩻ" ဥပမာႏ- ဒင်ႏလွဉ်ꩻမေႏအာႏ၊ မေႏဖြွီꩻခွေါင်းလို့ဝင်ꩻ၊ သွင်ꩻဘက်ထရီ အာႏလွဉ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အလျားရီးလွဉ်ꩻချိုꩻတဲင် ကခံႏဗာႏ ဒါႏယာႏဒွုမ်မꩻ ခိုးဆုဲင်ꩻတငါငါထာꩻ၊ ထီႏမွိုးသီ၊ ပိုသီတဲင် အွဉ်ႏသꩻဒါႏဒွုမ်မꩻ ငွိုးဗာႏထာꩻ၊ ဟွိုန်ငေါဝ်းရန်ႏ၊ ဟွိုန်ငေါဝ်းကျံꩻထံꩻတဲင် သယ်ꩻခံႏဒါႏဒွုမ်မꩻ သꩻလျားဗာႏထာꩻ-စတဲင် နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
၃။ ခိုးလျားတဲ့နဝ်ꩻ၊ လျားခိုးတဲ့နဝ်ꩻ ကွပ် "သေအွဉ်ႏသတိꩻတဝ်း"မꩻ (ကွပ်သတိꩻ အဲဉ်ထဝ်းမꩻ) ထွာလꩻစွဉ်ႏ အခိုး အလျားနုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏသွူ။
"ရက်သွော့မွိုးဖါ"
၁။ မွိုးကေꩻဇူꩻနောဝ်ꩻ ဖြော်တွမ်ႏရွဉ်ဗွာ၊ ဖါကေꩻဇူꩻနောဝ်ꩻ ဖြော်တွမ်ႏခံꩻတဲင်းတဲ့ တကေႏတဝ်း။
၂။ ရက်ချာသွော့ မွိုးဖါ၊ မွိုးယာႏယာႏ အောဝ်ႏတမွိုးလွုမ်ꩻ၊ ဖါယာႏယာႏ အဝ်ႏတဖါလွုမ်ꩻ။
၃။ မွိုးမဉ်ႏသီနꩻငါ - ဖါမဉ်ႏသီနꩻထိုꩻနောဝ်ꩻ ထုမ်ႏထဲင်း မွိုးဖါ တလꩻတဝ်း။
၄။ မာမဉ်ႏသီ - ထုမ်ႏယင်းတလာꩻလာꩻ၊ ဝါꩻမဉ်ႏသီ ထုမ်ႏယင်းမွောမွောလꩻဒျာႏ။
၅။ မာꩻဒုက္ခမွိုန်း မွိုးဖါ၊ တွိုႏတနီꩻခါမဲ့ꩻ နာꩻပိုမာꩻဒုက္ခချာနာꩻကွေးနာ။[၁][၂]