လိုꩻလူႏထာꩻလူႏတဝ်းထာꩻကွာႏ

အဝ်ႏ ဝီခီပီးဒီးယား ကို

"သုနသုတ် (လိုꩻလူႏထာꩻတွမ်ႏ လိုꩻလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ကွာႏလို့ဝင်ꩻငတ်ꩻချက်)" (က) အွိုးစခါ- ဗွေႏဘုရာꩻကဿပစိုးနဝ်ꩻ သွꩻပေႏဟောဝ်လို့ဝင်ꩻ ရဟန်ꩻအဝ်ႏနီပါꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ထာꩻယူႏ-ခံႏထူႏချက်နဝ်ꩻ ဗွန်ပီတဝ်းလို့ဝင်ꩻ၊ တပါꩻနဝ်ꩻ ထူႏနေးအကျင်ꩻ "သာရဏီယဓမ္မ-တွုံꩻသွုံꩻလူႏပါဝင်ꩻ"၊ ခꩻတပါꩻနောဝ်ꩻ ထူႏနေးအကျင်ꩻ "ဘတ္တဂ္ဂဝတ်-တွုံꩻဝွေꩻဗွေႏတပါꩻတာႏလွုမ်ꩻ၊ သွုံꩻတပါꩻလွုမ်ꩻ"၊ ထာꩻယူႏ-ခံႏထူႏချက် ကွာႏနုဲင်းနဝ်ꩻ၊ စူꩻတဝ်းလို့ဝင်ꩻထာꩻယူႏ၊ ထူႏတဝ်းလို့ဝင်ꩻအကျင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻနဝ်ꩻ 'သဒ္ဓါႏ၊ သီႏလ၊ ပညာႏ-အဝ်ႏဒျာႏနုဲင်းနုဲင်းနဝ်ꩻဝင်ꩻ'၊ ကွာႏဒျာႏ'လူႏထာꩻ၊ လူႏတဝ်းထာꩻ'နဝ်ꩻလွုမ်ꩻ၊ ကွပ်ပွိုးသဒ္ဓါႏ၊ သီႏလ၊ ပညာႏ၊ ကုသိုလ်ႏအာႏနောဝ်ꩻတဲင် ခန္ဓာႏကုဲင်လီ ပြုဲင်သီလွဉ်ႏထိုꩻ၊ ထွာလိုꩻထွာလူꩻ ဘဝပေါင်ꩻအာတန်။ တွိုႏနီဗွေႏဘုရာꩻ ဂေါတမစိုးယိုတွော့ꩻ တွုံꩻသွမ်ꩻထွူ ကလူႏပါဝင်ꩻနဝ်ꩻ သဲင်ꩻကွုတ်ခွန်တန်ကောသလမာ နင်ꩻတန်အဂ္ဂမဟေသီဟို့ꩻကို၊ အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ သဲင်ꩻကွုတ်သွဉ်းမူႏဟို့ꩻကို၊ ကထင်ႏလွူးတဲ့ ကွာႏတဝ်းလို့ဝင်ꩻ၊ ဒါႏနသားနဝ်ꩻ ထွာခွန်ပိုတဲင် ဗေင်ႏသော့ꩻဗာႏတွေခံꩻ၊ ကင်းတွမ်ႏထီꩻခံꩻ၊ သွဉ်းမူႏပိုနဝ်ꩻ ဗေင်ႏပြာႏလင်ꩻရိုꩻရိုꩻ ခွန်ပိုထျꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻသီးဝင်ꩻနီနဝ်ꩻ တောင်ꩻချာဇာတ်နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ ခွန်ပိုရိုꩻ- "ယိုသွꩻ- နီကထွာရဟန်ꩻနဝ်ꩻ ခွေလူႏပါဝင်ꩻ၊ တွိုႏနာꩻနဝ်ꩻ အံႏဒျာႏနာꩻရင်ꩻလွုမ်ꩻ၊ လူႏပါတဝ်းဝင်ꩻ၊ ထွားမွိုင်ႏ ခွေယို ထွာခွန်ပို၊ ခင်ႏလမ်းဟောဝ်လဲဉ်းနာꩻ၊ ခွမ်ꩻလာꩻဟောဝ်လဲဉ်းနာꩻ" သွဉ်းမူႏပိုရိုꩻချာ- "နာꩻမာႏနတန်မွိုန်းထာꩻနဝ်ꩻ၊ ခင်ႏလမ်းဟောဝ်တဲ့နဝ်ꩻ၊ ခင်ႏလမ်းညမ်းတဲ့နဝ်ꩻ၊ ခွမ်ꩻလာꩻဟောဝ်တဲ့နဝ်ꩻ၊ ခွမ်ꩻလာꩻညမ်းတဲ့နဝ်ꩻ 'ပထဝီဓါတ်လွဉ်းလွဉ်း-ကွာႏကဲထမုဲင်ꩻ၊ ထူꩻကဲထမုဲင်ꩻ"ဒေါ့ꩻချာနုဲင်းနဝ်ꩻ။ ခွန်ပိုတွမ်ႏသွဉ်းမူႏပို ကဒေါ့ꩻရီလို့ဝင်ꩻယိုနဝ်ꩻ ခွန်ပိုဝေးမူႏ နင်ꩻသုမနာ နာႏလဲမ်ꩻတေ့ꩻတဲင် ဟွူန်လို့၊ နင်ꩻသုမနာနဝ်ꩻ မွိုးဖါတဲ့ ဒေါ့ꩻနယ်တဝ်း၊ လိုꩻလင်တဲ့ ဒေါ့ꩻနယ်တဝ်း၊ ဒေါ့ꩻနယ်စွဉ်ႏတဲ့ တရထူꩻတောဝ်း၊ အစွယ်ꩻအလံꩻ စခါသားနဝ်ꩻ မဲ့ꩻယူႏတူႏယူႏမာႏထဲင်းဒါႏ၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ ဝွေꩻတဒေါ့ꩻနယ်တဝ်းဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ နင်ꩻသုမနာနဝ်ꩻ လိုꩻမူႏလိန်ႏမာႏတဖြာꩻ၊ ယွုမ်းအံႏရတနာႏသွံပါꩻ၊ ထင်ႏဝုဲင်ႏဘုရာꩻကုဲင်းတန်၊ နာႏတရာꩻ၊ မာꩻကုသိုလ်ႏတဲ့ ကုဲင်းတန်၊ ကွပ်နဝ်ꩻမꩻ 'သံသယကင်ꩻကင်ꩻ၊ အသျင်ꩻသွတ်ꩻ၊ အသေသွတ်ꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏဗွေႏဘုရာꩻလွုမ်ꩻ၊ ရီကဗွေႏဘုရာꩻမꩻ'ချꩻသꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။ အတွင်ꩻနဝ်ꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻတဲ့ အဝ်ႏအုံသာဝတ္ထိခမ်း၊ ကျောင်ꩻဇေႏတဝွန်ႏကိုနဝ်ꩻသွူ၊ နင်ꩻသုမနာနဝ်ꩻ လွေꩻရီအဖါအခွင်ꩻ၊ ဟဲ့ꩻပါတွမ်ႏအသွꩻမူႏဖုံႏ၊ အီပါတွမ်ႏထာꩻလူႏ၊ ထူႏပါတွမ်ႏကောဝ်ႏနံႏသာႏ ထင်ႏလွေꩻခန်းဒျာႏ ကျောင်ꩻဇေႏတဝွန်ႏထျꩻသူꩻနောဝ်ꩻသွူ။ (လိတ်ဗွောင်မဲ့နား-၁၇၄) (ခ) နင်ꩻသုမနာနဝ်ꩻ ဝုဲင်ႏဗွေႏဘုရာꩻထွူတဲင် ဝွေꩻဖူးခိုပေႏတွမ်ႏ သွဥဉ်မူႏပို ကဒေါ့ꩻရီလို့ဝင်ꩻတွင်ꩻ ဝွေꩻကနာႏလဲမ်ꩻတေ့ꩻ ဝွေꩻကဟွုန်ဗာႏ ငေါဝ်းဖုံႏနဝ်ꩻ ဝွေꩻတလောဝ်းရီတဝ်း ဗွေႏဘုရာꩻ၊ ဝွေꩻရီထွူစွဉ်ႏနုဲင်းယို- "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- သာႏသနာႏကိုယို နီဗွေႏဘုရာꩻတပဲ့ꩻ သာဝက (ရဟန်ꩻ)နီပါꩻနဝ်ꩻ သဒ္ဓါႏတဲ့ သန်နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ သီႏလတဲ့ ဗန်နုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ ပညာႏတဲ့ တန်နုဲင်နုဲင်းဝင်ꩻ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ တပါꩻနဝ်ꩻ လူႏထာꩻ၊ မာꩻဒါႏနကုသိုလ်ႏ၊ တပါꩻနဝ်ꩻ လူႏတဝ်းထာꩻ၊ မာꩻတဝ်းဒါႏနကုသိုလ်ႏ၊ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻ ခန္ဓာႏကုဲင်ဗွဉ်ႏ မဉ်ႏလွဉ်ႏတနီꩻခါ မဉ်ႏထင်ႏထွာလူꩻသူꩻနဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻ ထူꩻချာꩻကွာႏငါႏ အဝ်ႏဒျာႏနဲ့အော်၊ တထူꩻချာꩻတဝ်း အဲဉ်ထဝ်းနဲ့ဗွေႏအော်" "သုမနာဟွေး- ထူꩻချာꩻကွာႏမွေးလို့ဝင်ꩻ အဝ်ႏပဉ်ငတ်ꩻချက်ပဉ်၊ ငတ်ꩻချက်ကရိုꩻနဝ်ꩻ- ၁။ အပါꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ သက်ဆွာꩻလွိုလဲဉ်းက အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၂။ အပါꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ ယောင်ꩻရေꩻလွိုလဲဉ်းက အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၃။ အပါꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ ချမ်ꩻသာႏလွိုလဲဉ်းက အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၄။ အပါꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အချွေႏအရံႏအာလဲဉ်းက အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၅။ အပါꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အာႏဏာႏအဝ်ႏလဲဉ်းက အပါꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အလွိုလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻ ငတ်ꩻချက်ယိုဖုံႏသွူ"။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ဝွေꩻသီးဝင်ꩻနီ အဝ်ႏလူꩻခမ်းမဉ်ႏသီ၊ မဉ်ႏသဲင်ꩻထွာလိုꩻနောဝ်ꩻ ထူꩻချာꩻအကွာႏ အဝ်ႏဒျာႏနဲ့အော်၊ အဲဉ်ထဝ်းနဲ့ဗွေႏဩ" "သုမနာဟွေး- မဉ်ႏသဲင်ꩻထွာခန်း လိုꩻတဲ့ယဝ်း- ၁။ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အသက်ဆွာꩻလွိုလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၂။ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ ယောင်ꩻရေꩻလွိုလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၃။ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ ချမ်ꩻသာႏလွိုလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၄။ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အချွေႏအရံႏအာလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ ၅။ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အာႏဏာႏအဝ်ႏလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻနဝ်ꩻ လိုꩻကလူႏထာꩻနဝ်ꩻ အလွိုလဲဉ်းက လိုꩻတလူႏတဝ်းထာꩻ ငတ်ꩻချက်ယိုဖုံႏသွူ"။ "ဩဗွေႏ ဘုရာꩻမျတ်ဗွေႏဩ- ဝွေꩻသီးဝင်ꩻနီ မဉ်ႏထွာရဟန္တာႏနဝ်ꩻ အကွာႏနေလို့ဝင်ꩻဟောင်း ဗွေႏဩ" "သုမနာဟွေး- ပယ်ႏနွောင်ꩻလို့ ကိလေႏသာႏနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ ဒုက္ခဖေ့လဲက်းနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻ၊ ခန္ဓာႏဖေ့လဲဉ်းနုဲင်းနုဲင်းဝင်ꩻတဲင် ထမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ တအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်တွော့ꩻ ကွာႏခရာႏတဲ့ တအဲဉ်ထဝ်းဒွုမ်နောဝ်ꩻသွူ။ (သုတ္တန်ႏပိဋကတ်၊ အင်္ဂုတ္တရပါဠိ၊ ပဉ္စကနိပါတ်၊ သုမနသုတ်)[၁][၂]

အာႏကွိုꩻ[မွဉ်းဖျင် | မွဉ်းဖျင်အရွီးခိုႏ]

  1. ဗွေႏဗွန်-ကောဝိဒ(သီႏသဲင်ႏ)
  2. လိတ်ဗွောင်မဲ့နား(၁၇၄/၁၇၅)